Laatst aangepast: 27 december 2011
Aantal plaatjes die, los van elkaar, minder of meer (on)zichtbaar kunnen worden gemaakt.
Alles op deze site kan vrij worden gebruikt, met twee beperkingen:
* Je gebruikt het materiaal op deze site volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte info zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal van deze site ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.
* Deze uitleg wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan deze uitleg op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat de uitleg afkomstig is van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.
Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.
Disclaimer:
Ik heb me wezenloos getuurd op de afbeeldingen om de geslachten te determineren. Maar ik ben geen bioloog en ik weet ook niet zoveel van de bloemetjes en de bijtjes en zo.
Het is dus niet geheel uitgesloten dat de afgebeelde bok in werkelijkheid een geit in travestie is. Of dat de geit 'n travestiserende bok is. Ook voor de aap en de apin sta ik niet geheel in. De stier en de koe daarentegen lijken me vrij duidelijk 'n jongetje en 'n meisje. Maar de haan verdenk ik ook enigszins van travestie (op z'n haans dan, met 'n valse onderkin, of hoe dat ook heet bij 'n haan).
Je bekijkt deze afbeeldingen geheel uit vrije wil en aanvaardt daarbij het risico dat je 'n acute seksuele identiteitscrisis oploopt. Als je om die reden 'n nieuwe garderobe van 't tot voor kort andere geslacht gaat kopen, hoef je niet bij mij aan te komen voor 'n vergoeding.
Deze afbeeldingen zijn ook niet geschikt om kinderen voorlichting over de..., de..., eh, bijtjes en bloemetjes te geven. Gevoelige kinderen kunnen bij 'n bok die 'n geit blijkt te zijn gaan lijden aan het 'ben-ik-'n-jongetje-of-'n-meisje?'-syndroom.
Fundamentalisten van welke richting dan ook moeten helemaal niet naar de afbeeldingen kijken. Te vrezen valt dat bij hen alleen de naamgeving al tot vleselijke lusten en de daarop volgende hel, verderf en doemenis zal leiden.
Links in deze uitleg, vooral links naar andere sites, kunnen verouderd zijn. Op de pagina met links vind je steeds de meest recente links.
Deze constructie is ongeschikt voor mobiele apparatuur (hier worden geen laptop/notebook/netbook en dergelijke mee bedoeld, want die gedragen zich als een gewone desktopcomputer). De eenheid px wordt nogal veel gebruikt, en dat kan problemen opleveren op kleinere schermen. Verder worden eigenschappen als float
en position: absolute
gebruikt, en ook dat kan problemen geven. En er zitten natuurlijk veel te veel afbeeldingen in.
Alles op deze site is gemaakt op een systeem met Linux. Daarbij is vooral gebruik gemaakt van Quanta Plus, GIMP en Firefox met extensies. De pdf-bestanden zijn gemaakt met LibreOffice.
Vragen of opmerkingen? Fout gevonden? Ga naar het forum.
Er staan twaalf scrollbalken op het scherm. Elke scrollbalk hoort bij een plaatje. Dit is gewoon twaalf keer dezelfde constructie, daarom beschrijf ik er maar eentje. Alle code die wordt gebruikt om de twaalf plaatjes op de juiste plaats op het scherm te zetten beschrijf ik niet hier, maar alleen bij de Beschrijving van code en css.
In een div staat een gewone normaal plaatje. Daarboven staat de naam die bij het plaatje hoort.
Gelijk onder de div met het plaatje staat een tweede div, die ongeveer dezelfde maten heeft als de div met het plaatje. Deze div en de div met het plaatje staan beide absoluut gepositioneerd ten opzichte van 'n gemeenschappelijke ouder-div. (Die ouder-div gebruik ik hier ook om de plaatjes netjes over het venster van de browser te verdelen, maar dat hoeft niet.)
De onderste div wordt boven de div met het plaatje gezet door middel van absoluut positioneren. Deze onderste div is alleen nodig om een scrollbalk te kunnen krijgen.
Binnen de onderste div staat een tweede div. Deze tweede div is veel hoger dan de buitenste div. En omdat de buitenste div overflow
op auto
heeft staan, levert dat een verticale scrollbalk op. Dit is de kleine verticale scrollbalk die je op het scherm ziet.
De binnenste div heeft een achtergrond-afbeelding. Het bovenste deel hiervan heeft dezelfde kleur als de achtergrond van de pagina en is even groot als het plaatje. Van het plaatje zie je bij het openen van de pagina dus niets, de achtergrond-afbeelding bedekt het volledig.
Het onderste deel van de achtergrond-afbeelding is volledig doorzichtig. Als dit boven het plaatje staat, is dat dus volledig zichtbaar.
Het middelste deel van de achtergrond-afbeelding verloopt van de kleur van de pagina langzaam naar volledig doorzichtig. Als je de binnenste div, en dus de achtergrond-afbeelding, scrolt, lijkt het plaatje hierdoor langzaam zichtbaar te worden.
Omdat het om een achtergrond-afbeelding gaat, wordt deze automatisch herhaald. Daardoor hoeft het plaatje maar 1 px breed te zijn en is het maar 179 byte groot.
De achtergrond-afbeelding is een png. Dat is ook gelijk de reden dat dit niet werkt in Internet Explorer 6: die browser kan niet overweg met 'n doorzichtige png. Bij Bekende problemen kun je lezen hoe je 't eventueel voor deze verzameling bugs en aberraties, die ten onrechte een browser wordt genoemd, werkend kunt krijgen.
De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld is rood
gekleurd. Alle voor dit voorbeeld niet-essentiële code is bruin
.
Deze uitleg hoort bij het voorbeeld dat in de download zit. Het voorbeeld uit de download verschilt iets van het voorbeeld hier op de site. In de download ontbreken bijvoorbeeld de witte vlakken met de links. Ook in de kopregels zit vaak wat verschil. Daarnaast kunnen er nog andere (meestal kleine) verschillen zijn.
Als je deze uitleg leest naast de broncode van het voorbeeld op de site, kan het dus bijvoorbeeld zijn dat 'n h1 uit de css bij 'n <h2> uit de html hoort. Maar het gaat niet om hele grote, fundamentele afwijkingen.
Als je dit lastig vindt, downloadt dan de hele handel (ga terug naar het voorbeeld en kies daar voor downloaden). In de download zit 'n voorbeeld dat wel naadloos aansluit op de uitleg in de download.
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl" lang="nl">
Een document moet met een doctype beginnen om weergaveverschillen tussen browsers te voorkomen. Zonder doctype is de kans op verschillende (en soms volkomen verkeerde) weergave tussen verschillende browsers heel erg groot.
Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.html.
Gebruik het volledige doctype, inclusief de url, anders werkt het niet goed.
De toevoeging achter <html
hierboven hoort bij het gekozen doctype.
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" />
Zorgt dat de browser letters met accenten en dergelijke goed kan weergeven. Als je als doctype html hebt gekozen, moet je niet eindigen op />
, maar op >
(dit geldt voor alles in de head wat eindigt op />
).
utf-8 is de beste charset (tekenset), omdat deze alle talen van de wereld (en nog heel veel andere extra tekens) bestrijkt, maar toch niet meer ruimte inneemt voor de code dan nodig is. Als je utf-8 gebruikt, hoef je veel minder entiteiten (ä
en dergelijke) te gebruiken, maar kun je bijvoorbeeld gewoon ä gebruiken.
Deze regel moet zo hoog mogelijk komen te staan, als eerste regel binnen de head, omdat hij anders door sommige browsers niet wordt gelezen.
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="../../css/naam-van-stylesheet.css" />
<!--Instellingen voor Internet Explorer -->
<!--[if IE]>
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="../../css/naam-van-ie-stylesheet.css">
<![endif]-->
Dit stukje code heeft in dit voorbeeldbestand geen enkel nut. Normaal genomen is het een verwijzing naar een extern stylesheet, waarin de style staat. In dit voorbeeld verwijst de href
naar een niet bestaand bestand.
De bedoeling is dat je bovenstaande regels aanpast voor je eigen bestand. De hele style, die onder deze regels in de <head> staat, wordt dan in het externe bestand geplaatst waar de href
naar verwijst. In dat bestand komt de style precies zo te staan zoals die nu in de <head> staat. Het bestand moet eindigen op .css.
Voordeel van een externe stylesheet is onder andere, dat deze geldig is voor alle pagina's waaraan deze is gelinkt. 'n Verandering in de lay-out hoef je dan maar op één enkele centrale plek te aan te brengen.
In die externe stylesheet zet je alles wat in dit voorbeeld tussen <style type="text/css">
en </style>
staat (zonder deze begin- en eindregel).
De bovenste regel is voor de algemene stylesheet, geldig voor alle browsers. Dit is gewoon 'n link die naar 'n bestand elders verwijst, waar de css in staat. Op de plaats van "../../css/naam-van-stylesheet.css"
moet je pad naar en naam van jouw stylesheet invullen.
Het eigenaardige stukje code daaronder heet een 'conditional comment' en wordt door alle browsers gezien als commentaar, omdat het tussen <!--
en -->
staat. Maar Internet Explorer herkent het, door de extra toevoegingen, als speciaal voor Internet Explorer bedoeld en zal het dus uitvoeren. Het is veiliger dan een zogenaamde 'hack', waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van 'n fout (bug) in de browser. Dit is opzettelijk aangebracht door Microsoft en zal dus blijven bestaan, terwijl 'n bug gerepareerd kan worden. Op deze manier kun je 'n stylesheet alleen voor Internet Explorer opnemen.
Dit stukje geldt voor alle versies van Internet Explorer, maar je kunt het ook per versie aangeven.
De link verwijst naar een aparte stylesheet voor Internet Explorer, waarin je css speciaal voor die browser zet. Op de plaats van "../../css-naam-van-ie-stylesheet.css"
moet je pad naar en naam van je stylesheet voor Internet Explorer invullen.
De link naar het aparte stylesheet voor Internet Explorer moet ná de link naar het algemene stylesheet komen, omdat de opdrachten voor Internet Explorer dan over die uit het algemene stylesheet heen gaan.
<style type="text/css">
Voor de duidelijkheid staat de style hier in het bestand zelf, maar het is beter deze in een apart stylesheet te zetten, zoals hierboven beschreven. In die stylesheet komt alles wat tussen bovenstaande regel en </style>
staat.
Technisch gezien is er geen enkel bezwaar om het in die stylesheet te zetten met dezelfde vreselijke lay-out als die ik in dit voorbeeld gebruik. Maar als je dat doet, garandeer ik je hele grote problemen omdat het volstrekt onoverzichtelijk is. Ik gebruik alleen deze lay-out omdat het anders veel te veel regels worden.
Voorbeeld van 'n goede lay-out in je css:
div#header-buiten
{
position: absolute;
right: 16px;
width: 100%;
height: 120px;
background: yellow;
}
div#header-binnen
{
margin-left: 16px;
height: 120px;
text-align: center;
}
body
margin: 0;
Slim om te doen, is soms wat afwijkend in verschillende browsers.
padding: 10px 0 0;
Omdat er geen waarde voor links is opgegeven, krijgt dit automatisch dezelfde waarde als rechts. Hier staat dus eigenlijk 10px 0 0 0
in de volgorde boven - rechts - onder - links.
Kleine ruimte aan de bovenkant. Dit corrigeert gelijk kleine afwijkingen tussen verschillende browsers.
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
Lettersoort. Als er geen Arial is, wordt gezocht naar Helvetica. Als dat er ook niet is in ieder geval 'n lettersoort zonder schreef (dwarsstreepjes).
font-size: 110%;
Iets groter dan standaard. 't Zal de leeftijd zijn, maar ik vind de standaardgrootte wat te klein.
Ik gebruik hier % als eenheid, en voor alle andere lettergroottes gebruik ik em. Dat komt door Internet Explorer. Als ik als maateenheid iets als px neem, kunnen gebruikers van Internet Explorer de lettergrootte niet veranderen.
Maar als ik overal em neem als maateenheid, wat dan voor de hand zou liggen, kom ik in de problemen met versies van Internet Explorer ouder dan versie 8. De stappen van de verkleining of vergroting zijn in die browsers zo groot, dat 't gelijk onleesbaar klein of absurd groot is.
Als je nou echter bij body geen em gebruikt (font-size: 1.1em;
zou hetzelfde moeten zijn als font-size: 110%;
), dan is de lettergrootte in Internet Explorer te veranderen, en in oudere versies dan versie 8 zijn de tussenstappen teruggebracht tot normale grootte.
Dit werkt ook als je als lettergrootte 100% invult. Dat heeft geen enkele invloed op de lettergrootte, behalve dus dat de tussenstappen in oudere versies nu normaal werken.
In Internet Explorer 8 is deze bug eindelijk gerepareerd. Aangezien we waarschijnlijk nog vele jaren met oudere versies dan Internet Explorer 8 zitten opgescheept, zal deze truc ook nog jaren moeten worden toegepast.
color: black;
Hoewel dit de standaardkleur is, geef ik de kleur toch op. Hieronder geef ik een achtergrondkleur op. Sommige mensen hebben zelf de kleur en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als ik nu de achtergrondkleur verander, maar niet de tekstkleur, loop ik het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.
Door beide op te geven, weet ik redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important
heeft gebruikt, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en tekstkleur geen van beide.
background: #ff9;
Gelige achtergrond.
div.balk-links, div.balk-rechts
De divs met class="balk-links" en class="balk-rechts".
De plaatjes zijn twee aan twee verdeeld. Als er genoeg ruimte is, staan er vier naast elkaar. Als dat niet kan, staan ze twee aan twee onder elkaar. balk-links
bevat de twee linkerplaatjes en balk-rechts
de twee rechter.
float: left;
Zet de divs zo hoog mogelijk en dan zover mogelijk naar links. Als er genoeg ruimte is, komen er twee naast elkaar (en dus vier plaatjes). Als er te weinig ruimte is, passen er geen twee divs naast elkaar en komen ze dus onder elkaar.
Omdat het nogal lastig was om deze divs met de daarin liggende plaatjes in 'n rechte lijn onder elkaar te krijgen als ze niet naast elkaar pasten, wordt balk-rechts
later naar rechts gefloat. Dat is 'n stuk makkelijker dan het precies recht onder elkaar plaatsen en ziet er bovendien (vind ik) beter uit.
position: relative;
Om kinderen van deze div te kunnen positioneren ten opzichte van deze div moet hij zelf 'n positie hebben, ook al vul ik daar verder niets in.
width: 50%; min-width: 465px;
Normaal genomen vult een div de volle breedte van het ouder-element waar hij in staat, ongeacht hoeveel of hoe weinig er in de div staat. Omdat deze divs geen ouder hebben, zouden ze de breedte van het venster van de browser moeten vullen. Maar omdat ze gefloat zijn, gebeurt dat niet: de div wordt nu even breed als nodig is voor de inhoud van de div.
Hier is echter de inhoud van deze divs (div.plaatje
, div.buiten
en div-buiten-r
) absoluut gepositioneerd, en dan telt die inhoud niet mee voor de breedte. Dus deze divs zouden van zichzelf helemaal geen enkele breedte hebben.
Maar ze moeten wel 'n breedte hebben, want ze zijn gefloat. Als ze geen breedte hebben, kunnen ze ook nooit te breed zijn om binnen het venster van de browser te passen en zal de rechterdiv dan ook nooit op de volgende regel worden gezet als die niet meer past.
En als de div niet op een volgende regel wordt gezet, wordt ook de inhoud van de div niet op 'n volgende regel gezet. De inhoud van div.balk-rechts
komt dan vrolijk over de inhoud van balk.links
heen te staan bij een smal browservenster, of bij inzoomen, en dus de afbeeldingen ook.
En 't is nog erger: de drie rechter-divs hebben geen breedte, worden naar rechts gefloat, en komen dus over elkaar heen te staan. Hetzelfde geldt voor de drie linkerdivs. De inhoud van de divs komt dus ook over elkaar heen te staan, dus ook de afbeeldingen. Als ik heel sterk vergroot of 'n heel klein browservenster heb, komen hierdoor alle zes de afbeeldingen over elkaar heen te staan.
Om al deze droefenis te voorkomen moet ik de divs dus een breedte geven. Maar daar zitten wat problemen aan vast.
Als ik de divs 'n vaste breedte geef, komen er bij uitzoomen (verkleinen) of 'n heel breed browservenster meer dan vier afbeeldingen naast elkaar te staan. Dat ziet er niet echt mooi uit, want ze zijn dan niet goed gepositioneerd, en meer dan vier is ook gewoon te veel, te onrustig.
Als ik echter 'n breedte geef ten opzichte van het venster van de browser, in procenten, dan groeit die breedte niet mee als ik inzoom (vergroot), want 'n procent van de breedte van het browservenster is altijd even groot, ongeacht zoomen. Het browservenster zelf zoomt immers niet mee.
Dus de rechterdiv zal dan nooit op 'n nieuwe regel komen te staan. Als dan de inhoud van de rechterdiv bij inzoomen te groot wordt, komt die over de inhoud van de linkerdiv heen te staan, want er is voor de gefloate rechterdiv geen enkele reden om op 'n nieuwe regel te gaan staan. Die rechterdiv zelf is immers niet breder geworden. Dat de inhoud van de div eroverheen hangt is van geen belang, want die is absoluut gepositioneerd, en daar houdt de div dus geen rekening mee.
Ik moet dus 'n combinatie van relatieve breedte (procenten) en absolute breedte (px) zien te verzinnen.
De twee divs balk-rechts
en balk-links
maak ik 50% breed. Nu kunnen er dus nooit meer dan twee divs, met elk twee afbeeldingen, naast elkaar komen te staan.
Maar nu zal de rechterdiv dus evengoed nooit op 'n nieuwe regel komen te staan, omdat hij per definitie altijd in het venster van de browser past: de linkerdiv vult 50%, en de rechterdiv de andere 50%. En twee keer de helft van het browservenster past áltijd in het browservenster.
Als ik nu nog 'n vaste maat in px aan de divs geef, dan is alles opgelost. Want die vaste maat groeit mee met inzoomen, net zoals de inhoud van de divs. Als ik de breedte in px 'n beetje goed uitkien zodat de inhoud van de divs er ongeveer in past, is alles opgelost. Dan groeien div én inhoud samen mee als er wordt ingezoomd.
Alleen heb ik helaas de breedte al opgegeven: 50%. En ik kan maar één breedte opgeven. Gelukkig kan ik nog min-width
gebruiken, de minimale breedte. Na enig uitproberen blijkt 465 px 'n goede breedte. 'n Div van deze breedte groeit precies goed mee met de inhoud van de div. Op het juiste moment, vlak voor de inhoud van linker- en rechterdiv over elkaar heen komt te staan, gaat de rechterdiv naar 'n nieuwe regel.
Als ik uitzoom, verklein, zorgt nu de 50% dat er niet meer dan vier afbeeldingen naast elkaar kunnen komen te staan. Als ik inzoom, vergroot, zorgt de minimale breedte van 465px ervoor dat de afbeeldingen niet over elkaar heen komen te staan.
En hiermee zijn dan eindelijk alle browsers tevreden. Behalve Internet Explorer 6, maar daar werkt het onzichtbaar maken sowieso niet in. Voor Internet Explorer 7 is ook nog 'n kleine correctie nodig, daar moet de breedte om een of ander reden 49,5% zijn, anders past het niet, maar dat regel ik verderop in wat aparte css voor Internet Explorer 7.
height: 180px;
Omdat alles wat in de div staat absoluut is gepositioneerd, heeft de div ook geen hoogte. Daardoor zou alles over elkaar heen komen te staan: de drie rechter- divs worden over elkaar heen gezet, en de drie linker.
180 px is genoeg voor de afbeelding en de daarboven staande naam.
text-align: center;
De naam boven de afbeelding horizontaal in het midden zetten. Feitelijk geldt dit voor alle inline-elementen binnen deze div, maar alleen die naam is hier van belang.
font-size: 1.2em;
Iets grotere letter dan normaal. Ik gebruik em als eenheid, zodat ook gebruikers van Internet Explorer de lettergrootte kunnen veranderen.
div.balk-rechts
De divs met class="balk-rechts". Dit zijn de divs waarbinnen de twee plaatjes staan die, bij voldoende breedte, aan de rechterkant staan.
float: right;
Zo hoog mogelijk zetten en dan zover mogelijk naar rechts. Bij voldoende ruimte komt deze div, en dus de twee plaatjes erin, aan de rechterkant van de div met de twee linkerplaatjes te staan. Als er te weinig ruimte is, komt hij op de volgende regel te staan en staan de twee plaatjes dus ook op de volgende regel.
Omdat het door al het gepositioneer en gefloat heel moeilijk is om de plaatjes netjes onder elkaar te krijgen, float ik deze naar rechts. Dat blijkt er weer wel goed uit te zien. Vind ik.
div.plaatje
De divs met class="plaatje". Dit zijn de divs waarbinnen de afbeelding en de daarbij horende naam staan.
Een aantal instellingen zijn voor al deze divs hetzelfde, die kan ik hier in één keer opgeven.
position: absolute;
Absoluut positioneren is hier het makkelijkste. Bij relatief positioneren wordt het erg lastig om de plaatjes precies goed te zetten ten opzichte van de divs die voor de (on)zichtbaarheid zorgen.
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van het eerste ouder-element dat zelf een positie heeft, dat is hier div.balk-links
of div.balk-rechts
.
width: 210px;
In deze div staan de afbeelding en de naam daarvan. Dat zijn beide inline-elementen. Ook een afbeelding (<img>
) is een inline-element. Met 'n paar aparte eigenschappen, maar het blijft een inline-element.
Dus worden naam en afbeelding achter elkaar gezet, op één regel. Door de breedte van deze div te beperken passen naam en afbeelding niet op dezelfde regel en wordt de afbeelding dus onder de naam gezet.
De ouder van deze div, div.balk-links
of div.balk-rechts
, heeft text-align: center
. Dat werkt op alle kinderen door, dus ook op deze div. Maar iets horizontaal in het midden zetten kan alleen maar als er 'n breedte is. Je kunt moeilijk iets in het midden zetten als je niet weet hoe breed het is. Ook om die reden is 'n breedte nodig.
Ook de afbeelding wordt trouwens gecentreerd, maar dat is hier niet van belang, behalve dat er met de heel kleine marge links en rechts rekening moet worden gehouden met het positioneren van de divs die voor de (on)zichtbaarheid zorgen,
div.plaatje img
De afbeeldingen binnen de divs met class="plaatje". Dit zijn de kleine afbeeldingen die (on)zichtbaar kunnen worden gemaakt.
margin-top: 6px;
Aan de bovenkant marge van 6px. Dit geeft wat ruimte tussen afbeelding en de erboven staande naam.
Hoewel een <img>
een inline-element is, kun je hieraan wel een marge aan boven- en onderkant geven, anders dan bij een 'gewoon' inline-element zoals tekst.
border: black solid 1px;
Zwart randje om de afbeelding.
div.balk-links .plaatje
De elementen met class="plaatje" binnen de divs met class="balk-links".
Dit zijn de divs waarbinnen plaatje en bijbehorende naam staan, en dan de twee linker.
De instellingen die voor al deze divs met class="plaatje" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.plaatje.
left: 240px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-links
. Ik had elke waarde kunnen invullen, gewoon waar ik de afbeelding wil hebben. De divs die zorgen voor het (on)zichtbaar maken van de afbeelding moeten hier precies op worden afgestemd.
Beide linkerplaatjes worden op dezelfde plaats neergezet. Dat kan natuurlijk niet, daarom wordt hieronder eentje weer ergens anders gezet. Maar dit spaart 'n class uit: geef voor beide dezelfde instelling op, en verander er daarna eentje.
div.balk-links .plaatje:first-child
De elementen met class="plaatje" binnen de divs met class="balk-links", maar alleen als deze div het eerste element binnen een ander element is.
(Internet Explorer 6 kent :first-child
niet. Daar regel ik iets voor in aparte css.)
Dit zijn de divs waarbinnen plaatje en bijbehorende naam staan, en dan de eerste aan de linkerkant.
De instellingen die voor al deze divs met class="plaatje" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.plaatje.
left: 10px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-links
. Ik had elke waarde kunnen invullen, gewoon waar ik de afbeelding wil hebben. De divs die zorgen voor het (on)zichtbaar maken van de afbeelding moeten hier precies op worden afgestemd.
div.balk-rechts .plaatje
De elementen met class="plaatje" binnen de divs met class="balk-rechts".
Dit zijn de divs waarbinnen plaatje en bijbehorende naam staan, en dan de twee rechter.
De instellingen die voor al deze divs met class="plaatje" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.plaatje.
right: 255px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-rechts
. Ik had elke waarde kunnen invullen, gewoon waar ik de afbeelding wil hebben. De divs die zorgen voor het (on)zichtbaar maken van de afbeelding moeten hier precies op worden afgestemd.
Beide rechterplaatjes worden op dezelfde plaats neergezet. Dat kan natuurlijk niet, daarom wordt hieronder eentje weer ergens anders gezet. Maar dit spaart 'n class uit: geef voor beide dezelfde instelling op, en verander er daarna eentje.
div.balk-rechts .plaatje:first-child
De elementen met class="plaatje" binnen de divs met class="balk-rechts", maar alleen als deze div het eerste element binnen een ander element is.
(Internet Explorer 6 kent :first-child
niet. Daar regel ik iets voor in aparte css.)
Dit zijn de divs waarbinnen plaatje en bijbehorende naam staan, en dan de meest rechtse.
De instellingen die voor al deze divs met class="plaatje" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.plaatje.
right: 25px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-rechts
. Ik had elke waarde kunnen invullen, gewoon waar ik de afbeelding wil hebben. De divs die zorgen voor het (on)zichtbaar maken van de afbeelding moeten hier precies op worden afgestemd.
div.buiten, div.buiten-r
De divs met class="buiten" en class="buiten-r".
Dit zijn de buitenste divs van het tweetal dat zorgt voor het (on)zichtbaar maken van de afbeelding. Bij deze div hoort de scrollbalk die de (on)zichtbaarheid regelt.
Ik kan hier geen :first-child
gebruiken, omdat deze divs geen van alle het eerste element binnen 'n ander element zijn. css kent nog 'n hele reeks andere selectors, waaronder eentje die wel bruikbaar zou zijn, maar ook Internet Explorer 8 loopt helaas nog hopeloos achter op dit gebied, dus die selectors zijn voorlopig nog niet bruikbaar.
position: absolute;
Om precies te kunnen neerzetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van het eerste ouder-element dat zelf een positie heeft, dat is hier div.balk-links
of div.balk-rechts
.
En dat komt goed uit, want dat zijn dezelfde divs ten opzichte waarvan de div met de afbeelding is gepositioneerd. Indirect staan deze div en de afbeelding dus ook ten opzichte van elkaar gepositioneerd. Dat is hier belangrijk, want anders krijg je het plaatje nooit goed afgedekt.
top: 1.35em;
Binnen deze div zit 'n andere div waarin de png zit die voor de onzichtbaarheid zorgt. Deze moet natuurlijk niet boven de naam van de afbeelding komen te staan, daarom 'n klein stukje van de bovenkant plaatsen. Ik gebruik em als eenheid, zodat bij 'n andere lettergrootte deze afstand ook mee verandert.
width: 217px;
Het plaatje dat afgedekt moet worden is 200 px breed. Het zit in 'n div#plaatje
die 210 px breed is en die 'n border van 1px links en rechts heeft, totaal dus 212 px.
Deze div .buiten
of .buiten-r
krijgt 'n scrollbalk, en die wordt bij de breedte opgeteld. Door uitproberen blijkt 217 px dan de waarde die het best werkt in alle browsers.
height: 126px;
Deze div moet een scrollbalk krijgen, daarvoor is een hoogte nodig. Dit wordt dan gelijk ook de hoogte van die scrollbalk.
overflow: auto;
Als de inhoud niet in de div past, toon dan een scrollbalk. Die inhoud past zeker niet, want dat doe ik expres. In de hoogte dan, in de breedte wil ik geen scrollbalk hebben.
Standaard is deze instelling zo, dat je inhoud die niet past toch gewoon ziet.
div.balk-links .buiten
De elementen met class="buiten" binnen de divs met class="balk-links".
De instellingen die voor al deze divs met class="buiten" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.buiten, div.buiten-r.
Dit is de div waarbinnen weer de div zit met de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
Deze is van de twee linker de meest linkse.
left: 14px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-links
. Ook div.plaatje
, waar afbeelding en naam in staan, wordt ten opzichte hiervan gepositioneerd. Daardoor kan ik indirect div.plaatje
(en dus de afbeelding) positioneren ten opzichte van .buiten. Door middel van uitproberen blijkt deze waarde, in combinatie met de opgegeven breedte, de afbeelding volledig af te dekken en de scrollbalk op de juiste plaats te zetten.
div.balk-links .buiten-r
De elementen met class="buiten-r" binnen de divs met class="balk-links".
De instellingen die voor al deze divs met class="buiten-r" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.buiten, div.buiten-r.
Dit is de div waarbinnen weer de div zit met de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
Deze is van de twee linker de meest rechtse.
left: 244px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-links
. Ook div.plaatje
, waar afbeelding en naam in staan, wordt ten opzichte hiervan gepositioneerd. Daardoor kan ik indirect div.plaatje
(en dus de afbeelding) positioneren ten opzichte van .buiten-r
. Door middel van uitproberen blijkt deze waarde, in combinatie met de opgegeven breedte, de afbeelding volledig af te dekken en de scrollbalk op de juiste plaats te zetten.
div.balk-rechts .buiten
De elementen met class="buiten" binnen de divs met class="balk-rechts".
De instellingen die voor al deze divs met class="buiten" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.buiten, div.buiten-r.
Dit is de div waarbinnen weer de div zit met de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
Deze is van de twee rechtse de meest linkse.
right: 14px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-rechts
. Ook div.plaatje
, waar afbeelding en naam in staan, wordt ten opzichte hiervan gepositioneerd. Daardoor kan ik indirect div.plaatje
(en dus de afbeelding) positioneren ten opzichte van .buiten
. Door middel van uitproberen blijkt deze waarde, in combinatie met de opgegeven breedte, de afbeelding volledig af te dekken en de scrollbalk op de juiste plaats te zetten.
div.balk-rechts .buiten-r
De elementen met class="buiten-r" binnen de divs met class="balk-rechts".
De instellingen die voor al deze divs met class="buiten-r" hetzelfde zijn, zijn al opgegeven bij div.buiten, div.buiten-r.
Dit is de div waarbinnen weer de div zit met de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
Deze is van de twee rechtse de meest rechtse.
right: 244px;
Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste ouder die zelf een positie heeft. Dat is hier div.balk-rechts
. Ook div.plaatje
, waar afbeelding en naam in staan, wordt ten opzichte hiervan gepositioneerd. Daardoor kan ik indirect div.plaatje
(en dus de afbeelding) positioneren ten opzichte van .buiten-r
. Door middel van uitproberen blijkt deze waarde, in combinatie met de opgegeven breedte, de afbeelding volledig af te dekken en de scrollbalk op de juiste plaats te zetten.
div.binnen
De divs met class="binnen". Dit is de div met de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
height: 900px;
div.buiten
of div.buiten-r
, de divs waarbinnen deze div staat, zijn maar 126 px hoog en hebben overflow
op auto
staan. Door deze div zo hoog te maken, ontstaat daardoor een scrollbalk bij div.buiten
of div.buiten-r
.
Als ik die scrollbalk beweeg, wordt de inhoud van div.buiten
of div.buiten-r
gescrold, en dat is deze div. En dus de daarin zittende achtergrond-afbeelding, de png die voor het (on)zichtbaar maken zorgt.
Omdat een div normaal genomen vanzelf dezelfde breedte krijgt als z'n ouder, hoef ik geen breedte op te geven. De div wordt automatisch even breed als div.buiten
of div.buiten-r
(217 px) en dekt dus de hele afbeelding af.
background: url(058-pics/verloop.png)
De achtergrond-afbeelding. Ik gebruik hiervoor een png, want die heeft de mogelijkheid om meer of minder doorzichtig te zijn. De hoogte is 900 px en de breedte maar 1 px, waardoor hij heel klein (179 byte) kan zijn.
Een achtergrond-afbeelding wordt automatisch herhaald tot het element waar hij in staat is gevuld. In de hoogte is dat niet nodig omdat afbeelding en div even hoog zijn, maar in de breedte wel. Omdat de afbeelding wordt herhaald, is er geen enkele reden om hem breder dan 1 px, en daarmee groter in aantal bytes, te maken.
In werkelijkheid is deze afbeelding dus maar 1 px breed en 900 px hoog. Maar 'n afbeelding van 1 px breed is wat lastig te zien, dus ik heb 'm hier even opgeblazen. Het zwarte kadertje is er alleen maar omheen gezet om ook het doorzichtige deel van de afbeelding te kunnen laten zien.
De bovenste ongeveer 180 px (de hoogte van de af te dekken afbeelding) hebben dezelfde kleur als de pagina. De onderste ongeveer 180 px zijn volledig doorzichtig. Daartussenin verloopt de kleur van massief gelig naar volledig doorzichtig.
<!--[if IE 6]>
<style type="text/css">
div.balk-links, div.balk-rechts {width: 465px;}
div.plaatje {position: static; float: left;}
div.buiten, div.binnen {display: none;}
</style>
<![endif]-->
Dit eigenaardige stukje code heet een 'conditional comment' en wordt door alle browsers gezien als commentaar, omdat het tussen <!--
en -->
staat. Maar Internet Explorer herkent het, door de extra toevoegingen, als speciaal voor Internet Explorer bedoeld en zal het dus uitvoeren. Het is veiliger dan een zogenaamde 'hack', waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van 'n fout (bug) in de browser. Dit is opzettelijk aangebracht door Microsoft en zal dus blijven bestaan, terwijl 'n bug gerepareerd kan worden.
De style voor Internet Explorer moet ná de normale komen, omdat de opdrachten voor Internet Explorer dan over de normale heen gaan.
Dit stukje geldt voor Internet Explorer 6, maar je kunt het ook voor andere versies aangeven.
In plaats van de style kun je ook 'n normale link naar 'n extern css-bestand aanbrengen:
<!--[if IE 6]>
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="../../css/naam-van-ie-stylesheet.css">
<![endif]-->
Op de plaats van "../../css/naam-van-ie-stylesheet.css"
vul je pad naar en naam van jouw stylesheet voor Internet Explorer 6 in. De css voor Internet Explorer 6 komt dan apart in die stylesheet te staan, zodat het de andere browsers niet stoort.
Het is belangrijk dat de spaties in <!--[if IE 6]>
en <![endif]-->
precies zo worden overgenomen zoals ze hier staan.
div.balk-links, div.balk-rechts
De divs met class="balk-links" en class="balk-rechts".
balk-links
bevat de twee linkerplaatjes en balk-rechts
de twee rechter.
width: 465px;
Omdat Internet Explorer 6 min-width
niet kent, moet ik nog 'n gewone breedte opgeven. Als ik alleen de breedte van 50% uit de algemene css laat staan, worden de twee bij elkaar horende afbeelding niet naast elkaar, maar onder elkaar gezet in 'n klein browservenster.
Deze breedte zorgt ervoor dat er altijd genoeg breedte is om de twee bij elkaar horende afbeeldingen naast elkaar weer te geven.
div.plaatje
De divs met class="plaatje". De divs waar afbeelding en bijbehorende naam in staan.
position: static;
In de algemene css worden deze absoluut gepositioneerd, waarbij ook :first-child
wordt gebruikt. Omdat Internet Explorer 6 dat niet kent, gaat het positioneren grandioos mis.
Op de standaardmanier, dus niet gepositioneerd, weergeven. Omdat de afbeeldingen toch niet onzichtbaar kunnen worden gemaakt in deze browser is dat geen probleem.
Als je dit voor Internet Explorer 6 goed wilt krijgen, moet je geen :first-child
, maar 'n class gebruiken.
float: left;
Omdat de divs zich nu als 'n gewone div gedragen (niet absoluut gepositioneerd), worden ze op 'n nieuwe regel gezet. En de daarin zittende plaatjes dus ook. Door ze naar links te floaten worden de twee bij elkaar horende plaatjes naast elkaar gezet en niet onder elkaar.
div.buiten, div.binnen
De divs met class="buiten" en de divs met class="binnen". De divs die zorgen voor het (on)zichtbaar maken van de afbeeldingen.
display: none;
Helemaal niet weergeven. Hierdoor werkt dit hele voorbeeld dus niet in Internet Explorer 6. De afbeeldingen worden gewoon altijd volledig weergegeven en er verschijnt ook geen scrollbalk.
Internet Explorer 6 kan geen doorzichtige png weergeven: in dit geval zie je alleen de gele kleur en als je gaat scrollen een massief wit vlak.
Als je dit toch werkend wilt maken in Internet Explorer 6, moet je op internet zoeken naar 'pngfix'. Maar ook de plaatsing van de divs op het scherm is niet goed, die moet je dan ook in orde maken. Persoonlijk vind ik dat deze draak lang genoeg is ondersteund. De afbeeldingen zijn zichtbaar, en als je meer wilt moet je maar upgraden naar 'n betere browser.
<!--[if IE 7]>
<style type="text/css">
div.balk-links, div.balk-rechts {width: 49.5%;}
</style>
<![endif]-->
Deze code geldt alleen voor Internet Explorer 7. Uitleg zie bij Speciaal voor Internet Explorer 6.
div.balk-links, div.balk-rechts
balk-links bevat de twee linkerplaatjes en balk-rechts de twee rechter.
width: 49.5%;
In de algemene css hebben deze divs een breedte van 50% gekregen. 50% + 50% is voor Internet Explorer 7 'n veel te moeilijke optelling, want de uitkomst daarvan is meer dan 100%: te breed. Daardoor zet Internet Explorer 7 balk-rechts
altijd op een nieuwe regel. Als ik de breedte iets smaller maak, passen er wel twee divs naast elkaar in het venster van de browser.
Gebruik vooral geen FrontPage, Publisher of Word (alle drie van Microsoft). Deze programma's maken niet-standaard code die alleen goed te bekijken is in Internet Explorer. In alle andere browsers zie je grotendeels bagger, áls je al iets ziet.
Publisher en Word zijn niet bedoeld om websites mee te maken. FrontPage is zwaar verouderd en wordt niet meer onderhouden door Microsoft. Als je beslist iets van Microsoft wilt gebruiken, schaf dan (voor honderden euro's) een nieuwer programma aan, dat zich wel aan de standaarden houdt.
Maar het allerbeste is om gewoon zelf html, css, enz. te leren, omdat zelfs het allerbeste programma het nog steeds zwaar verliest van 'n op de juiste manier met de hand gemaakte pagina.
Het allereerste dat je moet invoeren, is het doctype, vóór welke andere code dan ook. Een lay-out met een missend of onvolledig doctype ziet er totaal anders uit dan een lay-out met een geldig doctype. Wát er anders is, verschilt ook nog 'ns tussen de diverse browsers. Als je klaar bent en dan nog 'ns 'n doctype gaat invoeren, weet je vrijwel zeker dat je van voren af aan kunt beginnen met de lay-out.
Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.html.
Gebruik het volledige doctype, inclusief de url, anders werkt het niet goed.
Gebruik een 'strict' doctype of het doctype voor html 5. Deze zijn bedoeld voor nieuwe sites. Het transitional doctype is bedoeld voor al bestaande sites, niet voor nieuwe. Het transitional doctype staat talloze tags toe, die in html 5 zijn verboden. Deze tags worden al zo'n tien jaar afgeraden. Het transitional doctype is echt alleen bedoeld om de puinhoop van vroeger, toen niet volgens standaarden werd gewerkt, enigszins te herstellen.
Het strict doctype staat verouderde tags niet toe. Daardoor kan met 'n strict doctype, of het nu html of xhtml is, probleemloos worden overgestapt naar html 5. Met een transitional doctype en het gebruik van afgekeurde tags kun je niet overstappen naar html 5. Je moet dan eerst alle verouderde tags verwijderen, wat echt ontzettend veel werk kan zijn.
Als het om een lay-out of iets dergelijks gaat: zorg eerst dat header, kolommen, footer, menu, en dergelijke staan en bewegen zoals je wilt, en ga dan pas details binnen die blokken invullen. In eerste instantie gebruik je dus bijvoorbeeld 'n leeg blok voor waar uiteindelijk het menu komt te staan.
Als je begint met allerlei details, is er 'n heel grote kans dat die de werking van de blokken gaan verstoren. Bouw eerst het huis, en ga dan pas de kamers inrichten. Als de blokken eenmaal werken zoals je wilt, zul je het gelijk merken als 'n toegevoegd detail als tekst of 'n afbeelding iets gaat storen. Daarvoor moet je natuurlijk wel regelmatig controleren in verschillende browsers of alles nog wel goed werkt.
Je kunt de blokken tijdens het aanpassen opvullen met bijvoorbeeld <br />1<br />2<br />3 enz., tot ze de juiste hoogte hebben. Het is handig om aan het einde even iets toe te voegen als 'laatste', zodat je zeker weet dat er niet drie regels onderaan naar 't virtuele walhalla zijn verhuisd.
Om de breedte te vullen kun je het best 'n kort woord als 'huis' duizend keer of zo herhalen. Ook hier is het handig om aan 't einde (en hier ook aan 't begin) 'n herkenningsteken te maken, zodat je zeker weet dat je de hele tekst ziet.
Valideren, valideren, valideren en dan voor 't slapen gaan nog 'ns valideren.
Valiwie???
Valideren is het controleren van je (x)html en css op 'n hele serie fouten. Computers zijn daar vaak veel beter in dan mensen. Als je 300 keer <h2> hebt gebruikt en 299 keer </h2> vindt 'n computer die ene missende </h2> zonder enig probleem. Jij ook wel, maar daarna ben je misschien wel aan vakantie toe.
Je kunt je css en (x)html zowel valideren als 't online staat, als wanneer 't nog in je computer staat.
(x)html kun je valideren op: validator.w3.org
css kun je valideren op: jigsaw.w3.org/css-validator
Valideren kan helpen om gekmakende fouten te vinden. Valid code garandeert ook dat de weergave in verschillende browsers (vrijwel) hetzelfde is. En valid code is over twintig jaar ook nog te bekijken.
Eventuele opmerkingen specifiek voor dit voorbeeld staan bij Opmerkingen.
Toegankelijkheid (accessibility in het Engels) is belangrijk voor bijvoorbeeld blinden die een spraakbrowser gebruiken, of voor motorisch gehandicapte mensen die moeite hebben met het bedienen van een muis. Een spider van een zoekmachine (dat is het programmaatje wat de site indexeert voor de zoekmachine) is te vergelijken met een blinde. Als je je site goed toegankelijk maakt voor gehandicapten, is dat dus gelijk goed voor een hogere plaats in een zoekmachine. Dus als je 't niet uit sociale motieven wilt doen, kun je 't uit egoïstische motieven doen.
(Op die plaats in de zoekmachine heb je maar beperkt invloed. De toegankelijkheid van je site is maar één van de factoren, maar zeker niet onbelangrijk.)
Als je bij het maken van je site al rekening houdt met toegankelijkheid, is dat nauwelijks extra werk. 't Is ongeveer te vergelijken met inbraakbescherming: doe dat bij 'n nieuw huis en 't is nauwelijks extra werk, doe 't bij 'n bestaand huis en 't is al snel 'n enorme klus.
Enkele tips die helpen bij toegankelijkheid:
Accesskeys (sneltoetsen) kun je beter niet gebruiken, deze gaven te veel problemen omdat ze vaak dubbelop zijn met sneltoetsen voor de browser of andere al gebruikte sneltoetsen. Bovendien is voor de gebruiker meestal niet duidelijk welke toetsen het zijn.
In de komende html 5 waren ze eerst niet toegestaan, maar inmiddels lijkt het erop dat ze toch worden toegestaan, maar op 'n andere manier dan in html 4.01. Ik ga ze zelf pas weer gebruiken als duidelijk is hoe ze gaan werken, en als ze beter zijn uitgedacht dan in html 4.01 het geval was, want bij een goede toepassing is het op zich een heel goed idee.
In het verleden werd vaak aangeraden de volgorde van de code aan te passen. Een menu bijvoorbeeld kon in de html onderaan worden gezet, terwijl het op het scherm met behulp van css bovenaan werd gezet. Inmiddels zijn screenreaders en dergelijke zo verbeterd, dat dit niet meer wordt aangeraden. De volgorde in de html kan tegenwoordig beter hetzelfde zijn als op het scherm, omdat het anders juist verwarrend kan werken.
Een andere mogelijkheid is een zogenaamde skip-link: een link die je buiten het scherm parkeert met behulp van css, zodat hij normaal genomen niet te zien is. Zo'n link is wel zichtbaar te maken in speciale programma's zoals spraakbrowsers. Die link staat boven het menu en linkt naar de inhoud van de pagina, zodat mensen met één klik het hele menu kunnen passeren.
Van oorsprong was html een taal om wetenschappelijke documenten weer te geven, pas later is hij gebruikt voor lay-out. Maar daar is hij dus eigenlijk nooit voor bedoeld geweest. Het gebruiken van html voor lay-out leidt tot enorme problemen voor gehandicapten en tot een lage plaats in zoekmachines.
De html hoort alleen inhoud te bevatten, lay-out doe je met behulp van css. Die css moet in een extern stylesheet staan of, als hij alleen voor één bepaalde pagina van toepassing is, in de head van die pagina. Zoekmachines zijn ook niet dol op een oerwoud van inline-stijlen (dat zijn stijlen in de tag zelf: <div style="...">
.)
Breng een logische structuur aan in je document. Gebruik een <h1> voor de belangrijkste kop, een <h2> voor een subkop, enz. Spraakbrowsers en dergelijke kunnen van kopregel naar kopregel springen. En een zoekmachine gaat ervan uit dat <h1> belangrijke tekst bevat.
Dit geldt voor al dit soort structuurbepalende tags.
Als een <h1> te grote letters geeft, maak daar dan met behulp van je css 'n kleinere letter van, maar blijf die <h1> gewoon gebruiken. Op dezelfde manier kun je al dit soort dingen oplossen.
Frames zijn een volstrekt verouderde techniek, die heel veel nadelen met zich meebrengt. <iframe>'s hebben voor een deel dezelfde nadelen. Eén van die nadelen is dat de verschillende frames voor zoekmachines, schermlezers, en dergelijke als los zand aan elkaar hangen, omdat ze los van elkaar worden weergegeven. Ze staan wel naast elkaar op het scherm, maar er zit geen verband tussen.
Als je 'n stuk code vaker wilt gebruiken, zoals 'n menu dat op elke pagina hetzelfde is, voeg dat dan in met PHP of SSI. Dan wordt de pagina niet in de browser, maar al op de server samengesteld. Hierdoor zien zoekmachines, schermlezers, en dergelijke één pagina, net zoals wanneer je maar één pagina met html zou hebben geschreven.
lang=".."
. Ik doe dat op mijn eigen site maar af en toe, omdat de tekst (en vooral de code) een mengsel is van Engels, Nederlands en eigengemaakte namen. Dit soort teksten is gewoon niet goed in te delen in een taal.<abbr>
bij afkortingen. Doe dat de eerste keer op een pagina samen met de title-eigenschap: <abbr title="en dergelijke">e.d.</abbr>
. Daarna kun je op dezelfde pagina volstaan met <abbr>e.d.</abbr>
. Doe je dit niet, dan is er 'n grote kans dat 'n spraakbrowser e.d. uit gaat spreken als Ed, en 'n zoekmachine kan er ook geen chocola van maken.De spider van 'n zoekmachine, spraakbrowsers, en dergelijke kunnen geen plaatjes 'lezen'. Het is soms verbazingwekkend om te zien hoe veel, of eigenlijk: hoe weinig tekst er overblijft op een pagina als de plaatjes worden weggehaald. Het zelfde geldt voor die fantastisch mooie flash-pagina's, als daarbij geen voorzieningen voor dit soort programma's zijn aangebracht.
Op Linux kun je met Lynx kijken hoe je pagina eruitziet zonder plaatjes en dergelijke, als echt alleen de tekst overblijft. Een installatie-programma voor Lynx op Windows is te vinden op csant.info/lynx.
In Windows kun je ook het gratis programma WebbIE installeren. WebbIE laat de pagina zien, zoals een spraakbrowser en dergelijke hem zien. WebbIE is te downloaden vanaf www.webbie.org.uk.
Ten slotte kun je je pagina nog online laten controleren op 'n behoorlijk aantal sites. Ik noem er hier enkele. Helaas zijn ze bijna allemaal Engelstalig.
toptal.com/designerscolorfilter Laat zien hoe een kleurenblinde de site ziet.
wave.webaim.org Deze laat grafisch zien hoe de toegankelijkheid is. Heel erg duidelijk, maar bij grotere pagina's wordt 't al snel erg chaotisch.
Laatst gecontroleerd op 27 december 2011.
(Internet Explorer 6 is voor het laatst gecontroleerd op 8 januari 2010. Op deze browser test ik niet meer. Maar omdat de code nauwelijks is veranderd, neem ik aan dat alles wat in dit voorbeeld over Internet Explorer 6 is geschreven, nog steeds geldig is.)
Dit voorbeeld is getest in Firefox, Opera, Safari, Google Chrome, Internet Explorer 6, 7, 8 en 9 in de resoluties 800x600, 1024x768, 1280x1024 en 1440x900. Steeds met de laatste versie van die browsers, omdat ik geen zin heb om rekening te houden met mensen die met zwaar verouderde browsers surfen. Dat is trouwens vragen om ellende, want updates van browsers hebben heel vaak met beveiligingsproblemen te maken. In de resoluties 1024x768, 1280x1024 en 1440x900 is ook in- en uitzoomen en een kleinere en grotere letter getest. Er is ingezoomd en vergroot tot zover de browser kan, maar niet verder dan tot 200%.
Eventuele problemen met betrekking tot zoomen en lettergrootte staan bij Bekende problemen.
Naast deze 'gewone' browsers is ook getest in Lynx, WebbIE, Jaws en Fangs Screen Reader Emulator. Lynx is een browser die alleen tekst laat zien en geen css gebruikt. WebbIE is een browser die gericht is op mensen met een handicap. Jaws is een screenreader, zoals die door blinden wordt gebruikt. Fangs Screen Reader Emulator is een extensie bij Firefox die de pagina laat zien zoals een screenreader hem ziet.
Als het voorbeeld in deze vier programma's toegankelijk is, zou het in principe toegankelijk moeten zijn in alle aangepaste browsers en dergelijke. En dus ook voor zoekmachines, want een zoekmachine is redelijk vergelijkbaar met een blinde. Eventuele opmerkingen over de toegankelijkheid van dit voorbeeld staan bij Opmerkingen.
Dit voorbeeld is niet getest op geschiktheid voor mobiele apparaten (hier worden geen laptop/notebook/netbook en dergelijke mee bedoeld, want die gedragen zich als een gewone desktopcomputer). Er wordt in veel voorbeelden css en/of html gebruikt, waar niet elk mobiel apparaat mee uit de voeten zal kunnen. En lang niet alles is geschikt voor schermen met een breedte van minder dan 800 px.
Dingen die problemen zouden kunnen opleveren, zijn onder andere een te grote breedte, het gebruik van (te veel) afbeeldingen en/of css en html die niet (volledig) wordt ondersteund, zoals :hover
, float
en position
.
Onder Opmerkingen staat mogelijk nog wat meer over de geschiktheid van dit voorbeeld voor mobiele apparaten.
(Terzijde: de site zelf is zeker niet geschikt voor kleine mobieltjes. Dat gaat ook niet veranderen. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat iemand zo masochistisch is 'n uitleg van tientallen schermen op 'n klein mobieltje te gaan lezen. Voor de site zelf is een minimale breedte van 800 px vereist.)
De html is gevalideerd met de validator van w3c, de css ook. Als om een of andere reden niet volledig gevalideerd kon worden, wordt dat bij Bekende problemen vermeld.
Nieuwe browsers test ik pas als ze uit het bèta-stadium zijn, omdat er anders 'n redelijke kans is dat ik 'n bug zit te omzeilen, die voor de uiteindelijke versie nog gerepareerd wordt. Dit voorbeeld is alleen getest in de hierboven met name genoemde browsers. Vragen over niet-geteste browsers kan ik niet beantwoorden, en het melden van fouten in niet-geteste browsers heeft ook geen enkel nut. (Melden van fouten, problemen, enz. in wel geteste browsers: graag!)
Alleen grotere wijzigingen worden hier vermeld, geen dingen als een link die is geüpdatet.
29 april 2009:
Nieuw opgenomen.
25 januari 2011:
Bij zoomen en/of 'n andere lettergrootte verschijnt hier en daar 'n enkel lijntje. Dat is het kadertje dat om de afbeelding staat. Dat is wel te voorkomen, maar dan ontstaan er kieren als je niet zoomt. Als je het kadertje weghaalt, verschijnt 'n heel klein randje van de afbeelding zelf, dus dat schiet ook niet op.
Eigenlijk zijn deze dingen nauwelijks storend te noemen. Soms lijkt het zelfs opzettelijk zo aangebracht te zijn, bijvoorbeeld als er alleen een lijntje onder de naam van de afbeelding verschijnt.
Omdat vrijwel elke browser hier op een of andere manier aan lijdt, maar geen van alle op dezelfde, is er geen beginnen aan om het per browser op te geven. Bovendien gebeurt het bijvoorbeeld soms bij 1x inzoomen, verdwijnt het bij 2x inzoomen en komt het weer terug bij 3x inzoomen. Meestal zie je trouwens helemaal geen lijntje.
Meer gedetailleerde info vind je bij Speciaal voor Internet Explorer 6.
Omdat Internet Explorer 6 geen doorzichtige png kan weergeven, werkt dit niet in Internet Explorer 6. In deze browser zijn de afbeeldingen gewoon altijd zichtbaar.
Als je dit toch werkend wilt krijgen in deze verouderde en onveilige browser, zoek dan naar 'pngfix' op internet. Persoonlijk zou ik het zo laten in de hoop dat dit soort dingen mensen stimuleert dit wanhoopsproduct zo snel mogelijk te dumpen.
De afbeeldingen zijn voor deze browser min of meer op het scherm gepletterd. Omdat Internet Explorer 6 ook geen :first-child
kent, zou je voor het positioneren voor deze browser 'n class moeten gebruiken. En daar had ik dus even geen zin in.
Dit heeft alleen met de plaatsing van de afbeeldingen te maken, niet met het (on)zichtbaar maken, dus niet met het eigenlijke voorbeeld.
Als de afbeeldingen door inzoomen (vergroten) niet meer naast elkaar in het browservenster passen, moeten ze twee aan twee onder elkaar worden gezet, zodat er geen horizontale scrollbalk ontstaat. Bij Internet Explorer 7 ontstaat wel 'n horizontale scrollbalk. Niets aan te doen, komt door de belabberde zoomfunctie van Internet Explorer 7. In Internet Explorer 8 werkt dit wel goed.