Skip links en inhoudsopgave

Met behulp van border-radius gemaakte cirkel, ellips en onregelmatige rondhoekige figuren - uitleg

Laatst aangepast: .

Zes figuren met ronde hoeken

Korte omschrijving

Met behulp van border-radius worden een cirkel, een ellips en enkele vormen met onregelmatige ronde hoeken gemaakt.

BELANGRIJK

Deze uitleg hoort bij het voorbeeld dat in de download zit. Het voorbeeld uit de download verschilt iets van het voorbeeld hier op de site. In de download ontbreekt bijvoorbeeld de navigatie voor de site. Ook in de kopregels zit vaak wat verschil. Daarnaast kunnen er nog andere (meestal kleine) verschillen zijn.

Als je deze uitleg leest naast de broncode van het voorbeeld op de site, kan het dus bijvoorbeeld zijn dat 'n <h1> uit de css bij 'n <h2> uit de html hoort. Maar het gaat niet om hele grote, fundamentele afwijkingen.

Als je dit lastig vindt, kun je bovenaan de pagina de hele handel downloaden. In de download zit 'n voorbeeld dat wel naadloos aansluit op de uitleg in de download.

Als je deze handleiding graag uitprint (zonde van het bos), gebruik dan de pdf in de download. Deze pagina is niet geoptimaliseerd voor printen, de pdf kan wel makkelijk worden geprint.

Alles op deze site kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:

* Je gebruikt het materiaal op deze site volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte info zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal van deze site ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.

* Deze uitleg wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan deze uitleg op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat de uitleg afkomstig is van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.

* Het kan zijn dat materiaal is gebruikt dat van anderen afkomstig is. Dat materiaal kan onder een bepaalde licentie vallen, waardoor het mogelijk niet onbeperkt gebruikt mag worden. Als dat zo is, wordt dat vermeld onder Inhoud van de download en licenties.

Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.

Alle code is geschreven in een afwijkende lettersoort en -kleur. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code), is in de hele uitleg onderstippeld blauw. Alle niet-essentiële code is bruin. (In de inhoudsopgave staat alles vanwege de leesbaarheid in een gewone letter.)

Opmerkingen

Links in deze uitleg, vooral links naar andere sites, kunnen verouderd zijn. Op de pagina met links vind je steeds de meest recente links.

Dit voorbeeld is gemaakt op een systeem met Linux (Kubuntu). Daarbij is vooral gebruik gemaakt van Visual Studio Code, GIMP en Firefox met extensies. De pdf-bestanden zijn gemaakt met LibreOffice.

Vragen of opmerkingen? Fout gevonden? Ga naar het forum.

Achterliggend idee

In het verleden waren voor ronde hoeken allerlei ingewikkelde constructies nodig met voor elke hoek een aparte afbeelding (en soms zelfs meerdere afbeeldingen per hoek). Bij een kleinere of grotere lettergrootte of bij zoomen viel de hele constructie vaak volledig uit elkaar.

De vorige versie van dit voorbeeld gebruikte dat Shakespeareaanse drama ook nog, maar deze versie gebruikt een css-eigenschap: border-radius. In vergelijking met eerdere constructies is dit dodelijk simpel.

Omdat de browser nu zelf kan berekenen, hoe de hoek precies moet worden weergegeven, levert zoomen geen enkel probleem meer op. Bij inzoomen (vergroten) wordt een afbeelding al snel blokkerig, maar bij border-radius wordt gewoon een nieuwe berekening gemaakt, en wordt een volledig nieuwe hoek getekend.

Div met ronde hoeken, tekst en outline

Hoewel je wel ronde hoeken ziet, is het element in werkelijkheid nog steeds een rechthoek. Op de afbeelding is een vierkante <div> met behulp van border-radius in een cirkel veranderd. (Het gaat hier om een <div>, maar voor andere elementen geldt precies hetzelfde.)

Wat je op het scherm ziet, is alleen de witte achtergrond van de <div> en de zwarte ronde border, beide met behulp van border-radius afgerond.

Maar in werkelijkheid is de <div> nog steeds gewoon een vierkant. De wérkelijke buitenkant van de <div> wordt op de afbeelding aangegeven met een gestippelde lijn. Voor andere elementen is dit de échte buitenkant van de <div>.

Eigenaardigheden en valstrikken van border-radius

Tekst

Op de afbeelding iets hierboven is tekst in de <div> gezet. Ook voor die tekst is de gestippelde lijn de buitenkant van de <div>, en niet de afgeronde hoeken. Als je dus tekst in een element met ronde hoeken wilt zetten, moet je goed opletten dat de tekst niet buiten de ronde hoeken komt te staan. Vooral bij grotere ronde hoeken zal dat snel het geval zijn.

In het voorbeeld staat heel weinig tekst, dus daar gaat het goed. Maar op de afbeelding iets hierboven is meer tekst neergezet, en daar staat de tekst aan alle kanten ruim buiten de cirkel.

(Er wordt wel gewerkt aan een eigenschap, waarmee je tekst binnen een vorm kunt zetten: shape-inside. Maar voorlopig is daar zelfs nog geen ontwerp-specificatie voor. Toevallig verscheen tijdens het maken van dit voorbeeld een artikel op css-tricks.com, waarin wordt beschreven hoe dit op het ogenblik kan. Waanzinnig ingewikkeld, maar het kán, met alleen css en html.)

Hoveren, aanraken, klikken, en dergelijke

Hoveren, aanraken, klikken, en dergelijke werken alleen binnen de afgeronde hoeken. Als je op de afbeelding iets hierboven binnen de stippellijn zou klikken, maar buiten de witte cirkel, heeft dat geen enkel effect.

Eigenschappen die wel of niet border-radius negeren

Behalve borders zijn er meer eigenschappen die beïnvloed kunnen worden door border-radius. Maar sommige eigenschappen negeren border-radius volledig, andere krijgen wel ronde hoeken. Om enige logica in die verdeling te ontdekken moet je vermoedelijk schatgraver of zoiets zijn. Zo wordt een afbeelding wel afgerond, maar een met border-image gemaakte rand niet.

border

Zoals op de afbeelding iets hoger is te zien, krijgt een border de bij border-radius opgegeven ronde hoeken.

background


Afbeelding met ronde hoeken en box-schaduw

background is eigenlijk een verzamelnaam voor een hele reeks afzonderlijke eigenschappen. Van deze reeks hebben background-color en background-image met hoeken te maken. Beide kunnen met behulp van border-radius ronde hoeken krijgen. Of er wel of geen border is gebruikt, maakt daarbij niet uit.

Op de afbeelding iets hoger heeft de witte achtergrond ronde hoeken. Op de afbeelding hiernaast heeft de achtergrond-afbeelding ronde hoeken. (De werkelijke omtrek van de <div> wordt weer aangegeven met een stippellijntje.)

box-shadow

Ook box-shadow luistert naar border-radius. Op de afbeelding hier gelijk boven is een zwarte box-shadow aan de <div> gegeven. Deze krijgt keurig de bij border-radius opgegeven ronde hoeken.

'replaced elements'

'Replaced elements' zijn elementen die worden vervangen door iets anders: <img>, <iframe>, <video> en <embed>. In de html staat bijvoorbeeld niet de echte afbeelding, maar een link naar de afbeelding. Ook deze elementen kunnen met border-radius ronde hoeken krijgen. Als je daar lol in hebt, zou je dus een cirkelvormige video kunnen afspelen.

outline en border-image

Dan twee eigenschappen die border-radius straal negeren. Een outline wordt altijd naast de werkelijke omtrek van het element neergezet. (De stippellijn op de afbeeldingen iets hoger is eigenlijk gewoon een outline.)

Hetzelfde geldt voor border-image, waarbij een afbeelding wordt gebruikt om een border te maken.

Beide hebben altijd rechte hoeken.

Syntax

Bij de voorbeelden wordt de syntax van border-radius ook besproken. Maar het is daar soms wat lastig om de regelmaat in de opgegeven de waarden te zien. Vandaar dat de syntax hier apart wordt besproken. Het kan trouwens helpen als je minimaal acht vingers hebt, omdat je soms tot acht moet tellen. Als dat niet zo is, zijn tenen ook bruikbaar.

border-radius is een zogenaamde 'shorthand': een kortere manier om een aantal eigenschappen op te schrijven. In dit geval afzonderlijke eigenschappen voor de vier afzonderlijke hoeken: border-top-left-radius, border-top-right-radius, border-bottom-right-radius en border-bottom-left-radius.

Hier wordt border-top-left-radius beschreven, dat bij de linkerbovenhoek hoort, maar de andere drie werken precies hetzelfde, maar dan voor de andere drie hoeken.

Als bij border-top-left-radius maar één waarde wordt opgegeven, geldt die voor de radius in horizontale en in verticale richting. (De radius is de helft van de straal, de doorsnede, van een cirkel.)

Cirkelvormige en ellipsvormige hoek

Op de afbeelding links is border-top-left-radius: 60px; gebruikt. Omdat maar één waarde is gebruikt, is de radius in beide richtingen even groot, waardoor een cirkelvormige hoek ontstaat.

Op de afbeelding rechts is border-top-left-radius: 30px 60px; gebruikt. Als twee waarden worden gebruikt, is de eerste waarde de radius in horizontale richting en de tweede waarde die in verticale richting. Hierdoor ontstaat een ellipsvormig hoek.

Als eenheid voor de radius kunnen elke lengtemaat en percentages worden gebruikt.

Als je een percentage gebruikt, geldt dat percentage ten opzichte van het element met border-radius. Als je een <div> met een breedte en hoogte van 200 px hebt en bij border-radius 50% gebruikt, is de radius in beide richtingen 100 px. Als breedte en/of hoogte van de <div> worden veranderd, verandert bij gebruik van een percentage de radius mee.

Als een absolute eenheid zoals px wordt gebruikt, blijft de radius altijd hetzelfde. Als je op de afbeeldingen iets hierboven de breedte en/of hoogte van de <div> zou veranderen, zou de radius hetzelfde blijven, want die is in px opgegeven.

Als je de relatieve eenheid em gebruikt, verandert de radius mee met de lettergrootte van het element, waarbij border-radius wordt gebruikt.

Als je de relatieve eenheid rem gebruikt, verandert de radius mee met de lettergrootte van de browser. (De rem is grotendeels hetzelfde als de bekendere em, maar de rem is gebaseerd op de lettergrootte van het <html>-element en is daarom overal op de pagina even groot, ongeacht eventuele lettergroottes van voorouders.)

Negatieve waarden zijn niet toegestaan. Wat wel jammer is, want anders zou je naar binnen gekeerde rondingen kunnen maken.

Als je een cirkel zou willen maken van een <div> met een breedte en hoogte van 200 px, zou je dat kunnen doen met:

border-top-left-radius: 100px 100px; border-top-right-radius: 100px 100px; border-bottom-right-radius: 100px 100px; border-bottom-left-radius: 100px 100px;

(Voor de eerlijkheid: je zou kunnen volstaan met bij alle vier één keer 100 px, want dat is voldoende als beide waarden hetzelfde zijn. Maar dit ziet er indrukwekkender uit.)

Masochistisch aangelegen webmasters doen dit nog steeds op deze manier. Maar omdat w3c – de organisatie die de specificaties van css bijhoudt – klaarblijkelijk iets tegen masochisten heeft, heeft die een zogenaamde 'shorthand' bedacht:

border-radius: 100px;

Deze regel doet precies hetzelfde als de vier iets hoger. Niet alleen is deze regel veel korter, maar je hoeft ook niet te onthouden, of het nou border-top-left-radius, border-left-top-radius, border-radius-left-top, border-radius-top-left, top-left-border-radius, left-top-border-radius, left-border-radius-top of top-border-radius-left was. En dan vergeet ik nog wat mogelijkheden. Als kers op de taart moet je dat nog met vier vermenigvuldigen, want er zijn vier hoeken.

Met border-radius kun je ook verschillende hoeken opgeven, maar daarbij moet je wel goed op de volgorde van de waarden letten. Die volgorde is gekoppeld aan de volgorde van de verschillende hoeken: linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Als het om cirkelvormige hoeken gaat, waarbij de horizontale en verticale radius hetzelfde zijn, is het relatief simpel:

border-radius: 40px; Vierkant met vier gelijke cirkelvormige hoeken

Bij gebruik van één waarde krijgen alle vier de hoeken dezelfde ronde hoek. Eigenlijk staat hier dus 40px 40px 40px 40px.

border-radius: 70px 40px; Vierkant met twee keer twee gelijke cirkelvormige hoeken

Bij gebruik van twee waarden krijgen de linkerboven‑ en rechteronderhoek, en de rechterboven‑ en linkeronderhoek dezelfde ronding. In feite staat hier dus 70px 40px 70px 40px.

Nog steeds cirkelvormige hoeken, alleen met een verschillende grootte nu.

border-radius: 100px 70px 40px; Vierkant met vier cirkelvormige hoeken, waarvan twee hetzelfde

Bij gebruik van drie waarden is de eerste waarde voor de linkerbovenhoek, de tweede waarde voor de rechterbovenhoek, en de derde waarde voor de rechteronderhoek.

Omdat voor de vierde hoek, de linkeronderhoek, geen waarde is opgegeven, krijgt die dezelfde waarde als de tweede hoek, de rechterbovenhoek.

In feite staat hier dus 100px 70px 40px 70px.

border-radius: 130px 100px 70px 40px; Vierkant met vier verschillende cirkelvormige hoeken

Bij gebruik van vier waarden krijgt elke hoek z'n eigen ronding. De volgorde is weer zoals altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Iets ingewikkelder wordt het, als de hoeken niet cirkelvormig maar ellipsvormig zijn: de horizontale radius heeft een andere grootte dan de verticale radius. Hierbij worden de waarden in twee groepen gesplitst: voor de schuine streep staan de waarden voor de horizontale radius, achter de schuine streep staan de waarden voor de verticale radius. Weer in de volgorde linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

border-radius: 40px / 100px; Vierkant met vier gelijke ellipsvormige hoeken

Voor de schuine streep staat de waarde voor de horizontale radius: 40 px. Achter de schuine streep staat de waarde voor de verticale radius: 100 px.

Omdat maar één waarde is opgegeven geldt die voor alle vier de hoeken. De horizontale radius is bij alle vier de hoeken 40 px, de verticale radius is bij alle vier 100 px.

Je zou dit dus ook kunnen lezen als border-radius: 40px 40px 40px 40px / 100px 100px 100px 100px;

border-radius: 40px 100px / 70px 100px; Vierkant met twee keer twee gelijke ellipsvormige hoeken

Hier staan voor de schuine streep twee waarden voor de horizontale radius. In dat geval krijgen de eerste en de derde hoek de eerste waarde van 40 px, en de tweede en de vierde hoek krijgen de tweede waarde van 100 px.

Hetzelfde geldt voor de twee waarden achter de schuine streep voor de verticale radius: de eerste en derde hoek krijgen 70 px, en de tweede en vierde hoek 100 px.

Bij het tellen van de hoeken is de volgorde van de hoeken altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Je zou dit dus ook kunnen lezen als border-radius: 40px 100px 40px 100px / 70px 100px 70px 100px;

border-radius: 40px 90px 140px / 140px 100px 60px; Vierkant met vier ellipsvormige hoeken, waarvan twee hetzelfde

Hier staan voor de schuine streep drie waarden voor de horizontale radius. Omdat voor de vierde hoek geen waarde is opgegeven, krijgt die zelfde waarde als de tweede hoek: 90 px.

Hetzelfde geldt voor de drie waarden achter de schuine streep voor de verticale radius: de tweede en vierde hoek krijgen beide een verticale radius van 100 px.

Bij het tellen van de hoeken is de volgorde van de hoeken altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Je zou dit dus ook kunnen lezen als border-radius: 40px 90px 140px 90px / 140px 100px 60px 100px;

border-radius: 130px 100px 70px 40px / 60px 90px 120px 150px; Vierkant met vier versschillende ellipsvormige hoeken

Voor en achter de streep zijn vier waarden ingevuld: alle vier de hoeken krijgen een andere horizontale en verticale radius.

Voor de streep staan de waarden voor de horizontale radius in de volgorde linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder, achter de streep staan in dezelfde volgorde de waarden voor de verticale radius.

border-radius: 130px 100px / 60px 90px 120px; Vierkant met vier gedeeltelijk hetzelfde ellipsvormige hoeken

Het aantal waardes voor de schuine streep hoeft niet hetzelfde te zijn als het aantal erachter.

Hier staan voor de schuine streep twee waardes voor de horizontale radius. De eerste waarde 130 px wordt dan gebruikt door de eerste en derde hoek, en de tweede waarde 100 px door de tweede en vierde hoek.

Achter de schuine streep staan drie waardes. De vierde hoek krijgt dan dezelfde waarde als de tweede hoek: 90 px.

Bij het tellen van de hoeken is de volgorde van de hoeken altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Je zou dit dus ook kunnen lezen als border-radius: 130px 100px 130px 100px / 60px 90px 120px 90px;

Als je border-radius gebruikt in plaats van de afzonderlijke eigenschappen border-top-left-radius en dergelijke, is nog één ding belangrijk. Hoewel in de css border-radius staat, wordt dit door de browser intern omgezet naar de vier afzonderlijke eigenschappen voor de vier hoeken. Ook al schrijf je border-radius, in werkelijkheid werk je dus met de vier afzonderlijke eigenschappen.

Daardoor overschrijft border-radius eventueel eerder met de afzonderlijke eigenschappen opgegeven waarden. Als in de css bijvoorbeeld staat:

border-top-left-radius: 10px; border-radius: 20px;

wordt ook de radius van de linkerbovenhoek 20 px, want de browser zet dit om in:

border-top-left-radius: 10px; border-top-left-radius: 20px; border-top-right-radius: 20px; border-bottom-right-radius: 20px; border-bottom-left-radius: 20px;

De tweede border-top-left-radius overschrijft de eerste, omdat border-radius onder die eerste border-top-left-radius staat.

Je kunt dit zien, als je in het ontwikkelgereedschap van de browser kijkt bij de berekende, computed – of hoe het in de betreffende browser ook heet – eigenschappen. Dat zijn de eigenschappen die de browser daadwerkelijk gebruikt. En daar staat geen border-radius, maar de vier afzonderlijke eigenschappen voor de vier afzonderlijke hoeken.

Als je alle hoeken een radius van 20 px wilt geven, maar die linksboven een radius van 10 px, kan dat wel. Je moet gewoon de volgorde omkeren:

border-radius: 20px; border-top-left-radius: 10px;

Nu staat de border-top-left-radius met 10 px het laagst en overschrijft deze de eerdere border-radius.

De code aanpassen aan je eigen ontwerp

Toegankelijkheid en zoekmachines

De tekst in dit hoofdstukje is een algemene tekst, die voor elke pagina geldt. Eventueel specifiek voor dit voorbeeld geldende problemen en eventuele aanpassingen om die problemen te voorkomen staan bij Bekende problemen (en oplossingen).

Toegankelijkheid (in het Engels 'accessibility') is belangrijk voor bijvoorbeeld blinden die een schermlezer gebruiken, of voor motorisch gehandicapte mensen die moeite hebben met het bedienen van een muis. Een spider van een zoekmachine (dat is het programmaatje dat de site indexeert voor de zoekmachine) is te vergelijken met een blinde. Als je je site goed toegankelijk maakt voor gehandicapten, is dat gelijk goed voor een hogere plaats in een zoekmachine. Dus als je 't niet uit sociale motieven wilt doen, kun je 't uit egoïstische motieven doen.

(Op die plaats in de zoekmachine heb je maar beperkt invloed. De toegankelijkheid van je site is maar één van de factoren, maar zeker niet onbelangrijk.)

Als je bij het maken van je site al rekening houdt met toegankelijkheid, is dat nauwelijks extra werk. 't Is ongeveer te vergelijken met inbraakbescherming: doe dat bij 'n nieuw huis en 't is nauwelijks extra werk, doe 't bij 'n bestaand huis en 't is al snel 'n enorme klus.

Enkele tips die helpen bij toegankelijkheid:

Getest in

Laatst gecontroleerd op 24 april 2020.

Onder dit kopje staat alleen maar, hoe en waarin is getest. Alle eventuele problemen, ook die met betrekking tot zoomen, lettergroottes, toegankelijkheid, uit staan van JavaScript en/of css, enzovoort staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen). Het is belangrijk dat deel te lezen, want uit een test kan ook prima blijken dat iets totaal niet werkt!

Dit voorbeeld is getest op de volgende systemen:

Desktopcomputers

Windows 7 (1280 x 1024 px, resolution 96 dpi):
Firefox, Google Chrome en Internet Explorer 11, in grotere en kleinere browservensters.

OS X 10.14.6 ('Mojave') (1680 x 1050 px, resolution: 96: dpi, device-pixel-ratio: 1):
Firefox, Safari en Google Chrome, in grotere en kleinere browservensters.

Linux (Kubuntu 18.04 LTS, 'Bionic Beaver') (2560 x 1080 px, resolution: 96 dpi):
Firefox en Google Chrome, in grotere en kleinere browservensters.

Laptops

Windows 8.1 (1366 x 768 px, resolution: 96 dpi):
Bureaublad-versie: Firefox, Google Chrome en Internet Explorer 11, in grotere en kleinere browservensters.
Startscherm-versie: Internet Explorer 11.

Windows 10 (1600 x 900 px, resolution: 96 dpi):
Firefox, Google Chrome, Internet Explorer 11 en Edge, in grotere en kleinere browservensters.

Tablets

iPad met iOS 12.4.6 (2048 x 1536 px, device-pixel-ratio: 2:
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).

iPad met iPadOS 13.4.1 (2160 x 1620 px, 264 ppi):
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).

Android 4.4.2 ('Kitkat') (1280 x 800 px, resolution: 96 dpi):
Firefox en Chrome (alle portret en landschap).

Android 4.4.2 ('Kitkat') (2560 x 1600 px, resolution: 192 dpi):
Firefox en Chrome (alle portret en landschap).

Android 6.0 ('Marshmallow') (1920 x 1200 px, resolution: 144 dpi):
Dolphin, Samsung Internet, Firefox en Chrome (alle portret en landschap).

Android 9.0 ('Pie') (1920 x 1200 px, resolution: 144 dpi):
Dolphin, Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).

Smartphones

Windows 10 Mobile (1280 x 720 px, resolution: 192 dpi):
Edge.

iPhone met iOS 10.3.1 (1334 x 750 px, 326 ppi) (gesimuleerd in Xcode):
Safari (portret en landschap).

iPhone met iOS 12.4 (1334 x 750 px, 326 ppi) (gesimuleerd in Xcode):
Safari (portret en landschap).

iPhone met iOS 13.4.1 (1334 x 750 px, 326 ppi):
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).

Android 7.0 ('Nougat') (1920 x 1080 px, resolution: 424 dpi):
Dolphin, Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).

Android 9.0 ('Pie') (1280 x 720 px, resolution: 192 dpi):
Dolphin, Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).

Er is op de aan het begin van dit hoofdstukje genoemde controledatum getest in de meest recente versie van de browser, die op het betreffende besturingssysteem kon draaien. Het aantal geteste browsers en systemen is al tamelijk fors, en als ook nog rekening gehouden moet worden met (zwaar) verouderde browsers, is het gewoon niet meer te doen. Surfen met een verouderde browser is trouwens vragen om ellende, want updates van browsers hebben heel vaak met beveiligingsproblemen te maken.

In- en uitzoomen en – voor zover de browser dat kan – een kleinere en grotere letter zijn ook getest. Er is ingezoomd en vergroot tot zover de browser kan, maar niet verder dan 200%.

Er is getest met behulp van muis en toetsenbord, behalve op iOS, Android en Windows 10 Mobile, waar een touchscreen is gebruikt. Op Windows 8.1 en 10 is getest met touchscreen, touchpad, toetsenbord, muis, en – waar dat zinvol was – op een combinatie daarvan.

Als JavaScript is gebruikt, is op de desktop ook getest zonder JavaScript. Op iOS, Android en Windows 10 Mobile is niet getest zonder JavaScript, omdat je JavaScript in een toenemend aantal mobiele browsers niet uit kunt zetten. Bovendien is een mobiel apparaat zonder JavaScript niet veel meer dan een duur en groot uitgevallen horloge. Ook in Edge is niet getest zonder JavaScript, omdat Microsoft het onmogelijk heeft gemaakt dit uit te zetten. Ten slotte is getest zonder css en – als afbeeldingen worden gebruikt – zonder afbeeldingen.

Schermlezers en dergelijke

Naast deze 'gewone' browsers is ook getest in Lynx, WebbIE, NVDA, TalkBack, VoiceOver, ChromeVox en Verteller.

Lynx is een browser die alleen tekst laat zien en geen css gebruikt. Er is getest op Linux.

WebbIE. is een browser die gericht is op mensen met een handicap. Er is getest op Windows7.

NVDA is een schermlezer, zoals die door blinden wordt gebruikt. Er is getest op Windows 7 en Windows 10 in combinatie met Firefox.

TalkBack is een in Android ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Chrome op Android 4.4,2, 6.0, 7.0, 8.1.0 en 9.0

VoiceOver is een in iOS en OS X ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Safari op iOS 12.4.6, 13.4.1, iPadOS 13.4.1 en OS X 10.14.6.

ChromeVox is een schermlezer in de vorm van een extensie bij Google Chrome. Er is getest op een systeem met Kubuntu Linux 18.04.

Verteller (Narrator) is een in Windows 10 ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Edge.

(Voor de bovenstaande programma's zijn links naar sites met uitleg en dergelijke te vinden op de pagina met links onder Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke.)

Als het voorbeeld in deze programma's toegankelijk is, zou het in principe toegankelijk moeten zijn in alle aangepaste browsers en dergelijke. En dus ook voor zoekmachines, want een zoekmachine is redelijk vergelijkbaar met een blinde.

Eventuele problemen in schermlezers (en eventuele aanpassingen om die te voorkomen) staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen).

Alleen op de hierboven genoemde systemen en browsers is getest. Er is dus niet getest op bijvoorbeeld 'n Blackberry. Er is een kans dat dit voorbeeld niet (volledig) werkt op niet-geteste systemen en apparaten. Om het wel (volledig) werkend te krijgen, zul je soms (kleine) wijzigingen en/of (kleine) aanvullingen moeten aanbrengen, bijvoorbeeld met JavaScript.

Er is ook geen enkele garantie dat iets werkt in een andere tablet of smartphone dan hierboven genoemd, omdat fabrikanten in principe de software kunnen veranderen. Dit is anders dan op de desktop, waar browsers altijd (vrijwel) hetzelfde werken, zelfs op verschillende besturingssystemen. Iets wat in Samsung Internet op Android werkt, zal in de regel overal werken in die browser, maar een garantie is er niet. De enige garantie is het daadwerkelijk testen op een fysiek apparaat. En aangezien er duizenden mobiele apparaten zijn, is daar geen beginnen aan.

De html is gevalideerd met de validator van w3c, de css ook. Als om een of andere reden niet volledig gevalideerd kon worden, wordt dat bij Bekende problemen (en oplossingen) vermeld.

Nieuwe browsers worden pas getest, als ze uit het bèta-stadium zijn. Anders is er 'n redelijke kans dat je tegen 'n bug zit te vechten, die voor de uiteindelijke versie nog gerepareerd wordt. Dit voorbeeld is alleen getest in de hierboven met name genoemde browsers. Vragen over niet-geteste browsers kunnen niet worden beantwoord, en het melden van fouten in niet-geteste browsers heeft ook geen enkel nut. (Melden van fouten, problemen, enzovoort in wel geteste browsers: graag! Dat kan op het forum.)

Bekende problemen (en oplossingen)

Waarop en hoe is getest, kun je gelijk hierboven vinden bij Getest in.

Als je hieronder geen oplossing vindt voor een probleem dat met dit voorbeeld te maken heeft, kun je op het forum proberen een oplossing te vinden voor je probleem. Om forumspam te voorkomen, moet je je helaas wel registreren, voordat je op het forum een probleem kunt aankaarten.

Bij toegankelijkheid is er vaak geen goed onderscheid te maken tussen oplossing en probleem. Zonder (heel simpele) aanpassingen heb je vaak 'n probleem, en omgekeerd. Daarom staan wat betreft toegankelijkheid aanpassingen en problemen hier bij elkaar in dit hoofdstukje.

Voor zover van toepassing wordt eerst het ontbreken van JavaScript, css en/of afbeeldingen besproken. Vervolgens problemen en aanpassingen met betrekking tot toegankelijkheid voor specifieke groepen bezoekers, zoals zoomen en andere lettergrootte, Tab-toets, tekstbrowsers en schermlezers. Als laatste volgen algemene problemen in alle of in specifieke browsers.

Als in een onderdeel geen problemen aanwezig zijn, staat in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Bij een onderwerp over toegankelijkheid zijn er soms geen problemen, maar alleen aanpassingen. Ook in dat geval staat bovenaan in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Daaronder staan dan de aanpassingen.

Als in een onderdeel één of meer problemen worden besproken, staat van elk probleem in een breed rood kadertje een korte samenvatting daarvan.

Als bij het probleem een oplossing wordt gegeven, staat de samenvatting in een rode stippellijn.

Als bij het probleem geen oplossing is gevonden, staat de samenvatting in een rode ononderbroken lijn.

Zonder JavaScript

Geen problemen.

Op geen enkele manier is JavaScript nodig voor border-radius.

Zonder css

Geen problemen.

Uiteraard verandert de lay-out volledig zonder css, maar er verdwijnen geen tekst, afbeeldingen, of wat dan ook.

Gebruikers Tab-toets

Geen problemen.

border-radius heeft geen enkel effect op de Tab-toets.

Tekstbrowsers

Geen problemen.

border-radius past alleen het uiterlijk aan, het heeft geen enkele invloed op tekstbrowsers.

Schermlezers

Geen problemen.

border-radius past alleen het uiterlijk aan, het heeft geen enkele invloed op schermlezers.

Zoomen en lettergroottes

Geen problemen.

Zoomen levert nergens een probleem op, omdat de grootte van het element met de ronde hoeken evenveel toe‑ of afneemt als de inhoud ervan.

Als de lettergrootte wordt verhoogd, kan de tekst te groot worden voor het element met de ronde hoeken. Dat is echter niet anders, dan wanneer er geen ronde hoeken zouden zijn.

Wijzigingen

Alleen grotere wijzigingen worden hier vermeld, geen dingen als een link die is geüpdatet.

:

Nieuw opgenomen.

28 maart 2009:

Tekst aangepast aan de nieuw verschenen Internet Explorer 8. De code is hetzelfde gebleven.

1 oktober 2009:

Aantal keren in de uitleg div#content genoemd waar div#wrapper had moeten staan. Gecorrigeerd.

17 november 2010:

25 oktober 2011:

24 april 2020:

Inhoud van de download en licenties

De inhoud van deze download kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:

* Sommige onderdelen die van 'n andere site of zo afkomstig zijn, vallen mogelijk onder een of andere licentie. Dat is hieronder bij het betreffende onderdeel te vinden.

* Je gebruikt het materiaal uit deze download volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte code en dergelijke zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal uit deze download ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.

* Dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat voorbeeld, uitleg, en dergelijke afkomstig zijn van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.

Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.

kader-040-dl.html: de pagina met het voorbeeld.

kader-040.pdf: deze uitleg (aangepast aan de inhoud van de download).

kader-040-inhoud-download-en-licenties.txt: een kopie van de tekst onder dit kopje (Inhoud van de download en licenties).

040-css-dl:

kader-040-dl.css: stylesheet voor kader-040-dl.html.

HTML

De code is geschreven in een afwijkende lettersoort. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code), is in de hele uitleg onderstippeld blauw. Alle niet-essentiële code is bruin. (In de inhoudsopgave staat alles in een gewone letter vanwege de leesbaarheid.)

In de html hieronder wordt alleen de html besproken, waarover iets meer is te vertellen. Een <h1> bijvoorbeeld wordt in de regel niet genoemd, omdat daarover weinig interessants valt te melden. (Als bijvoorbeeld het uiterlijk van de <h1> wordt aangepast met behulp van css, staat dat verderop bij de bespreking van de css.)

Zaken als een doctype en charset hebben soms wat voor veel mensen onbekende effecten, dus daarover wordt hieronder wel een en ander geschreven.

<!DOCTYPE html>

Een document moet met een doctype beginnen om weergaveverschillen tussen browsers te voorkomen. Zonder doctype is de kans op verschillende (en soms volkomen verkeerde) weergave tussen verschillende browsers heel erg groot.

Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.

Gebruik het volledige doctype, inclusief de eventuele url, anders werkt het niet goed.

Het hier gebruikte doctype is dat van html5. Dit kan zonder enig probleem worden gebruikt: het werkt zelfs in Internet Explorer 6.

<html lang="nl">

De toevoeging lang="nl" bij <html> geeft aan dat de pagina in het Nederlands is. De taal is van belang voor schermlezers, automatisch afbreken, automatisch genereren van aanhalingstekens, juist gebruik van decimale punt of komma, en dergelijke.

<meta charset="utf-8">

Zorgt dat de browser letters met accenten en dergelijke goed kan weergeven.

utf-8 is de beste charset (tekenset), omdat deze alle talen van de wereld (en nog heel veel andere extra tekens) bestrijkt, maar toch niet meer ruimte inneemt voor de code, dan nodig is. Als je utf-8 gebruikt, hoef je veel minder entiteiten (&auml; en dergelijke) te gebruiken, maar kun je bijvoorbeeld gewoon ä gebruiken.

Deze regel moet zo hoog mogelijk komen te staan, als eerste regel binnen de <head>, omdat hij anders door sommige browsers niet wordt gelezen.

In html5 hoeft deze regel niet langer te zijn, dan wat hier staat.

<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">

Mobiele apparaten variëren enorm in grootte. En dat is een probleem. Sites waren, in ieder geval tot enkele jaren geleden, gemaakt voor desktopbrowsers. En die hebben, in vergelijking met bijvoorbeeld een smartphone, heel brede browservensters. Hoe moet je op 'n smartphone een pagina weergeven, die is gemaakt voor de breedte van een desktop? Je kunt natuurlijk wachten tot álle sites zijn omgebouwd voor smartphones, tablets, enzovoort, maar dan moet je waarschijnlijk heel erg lang wachten.

Mobiele browsers gokken erop dat een pagina een bepaalde breedte heeft. Safari voor mobiel bijvoorbeeld gaat ervan uit dat een pagina 980 px breed is. De pagina wordt vervolgens zoveel versmald dat hij binnen het venster van het apparaat past. Op een iPhone wordt de pagina dus veel smaller dan op een iPad. Vervolgens kan de gebruiker inzoomen op het deel van de pagina dat hij of zij wil zien.

Dit betekent ook dat bij het openen van de pagina de tekst meestal heel erg klein wordt weergegeven. (Meestal, want niet alle browsers en apparaten doen het op dezelfde manier.) Niet erg fraai, maar bedenk maar 'ns 'n betere oplossing voor bestaande sites.

Nieuwe sites of pagina's kunnen echter wel rekening houden met de veel kleinere vensters van mobiele apparaten. In dit voorbeeld bijvoorbeeld worden <div>'s, als ze niet meer naast elkaar passen, onder elkaar gezet.

Maar die stomme mobiele browser weet dat niet, dus die gaat ervan uit dat ook deze pagina 980 px breed is, en verkleint die dan. Dat is ongeveer even behulpzaam als de gedienstige kelner die behulpzaam de stoel naar achteren trekt, net als jij wilt gaan zitten.

Om de door de browser aangeboden hulp vriendelijk maar beslist te weigeren, wordt deze tag gebruikt. Hiermee geef je aan dat de pagina is geoptimaliseerd voor mobiele apparaten.

Een iPad in portretstand bijvoorbeeld is 768 px breed. De kreet width=device-width zegt tegen de mobiele browser dat de breedte van de weer te geven pagina gelijk is aan de breedte van het apparaat. Voor een iPad in portretstand dus 768 px.

Er staat nog een tweede deel in de tag: initial-scale=1. Sommige mobiele apparaten zoomen een pagina gelijk in of uit. Ook weer in een poging behulpzaam te zijn. Ook dat is hier niet nodig. Er is ook een instructie om zoomen helemaal onmogelijk te maken, maar die wordt niet gebruikt. De bezoeker kan zelf nog gewoon zoomen, wat belangrijk is voor mensen die wat slechter zien.

CSS

De code is geschreven in een afwijkende lettersoort. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code) is in de hele uitleg onderstippeld blauw. Alle niet-essentiële code is bruin. (In de inhoudsopgave staat alles in een gewone letter vanwege de leesbaarheid.)

Technisch gezien is er geen enkel bezwaar om de css in de stylesheet allemaal achter elkaar op één regel te zetten:

div#header-buiten {position: absolute; right: 16px; width: 100%; height: 120px; background: yellow;} div p {margin-left 16px; height: 120px; text-align: center;}

Maar als je dat doet, garandeer ik je hele grote problemen, omdat het volstrekt onoverzichtelijk is. Beter is het om de csscss netjes in te laten springen:

              div#header-buiten {
	    position: absolute;
	    right: 16px;
	    width: 100%;
	    height: 120px;
	    background: yellow;
	}

	div p {
	    margin-left: 16px;
	    height: 120px;
	    text-align: center;
	}

Hiernaast is het heel belangrijk voldoende commentaar (uitleg) in de stylesheet te schrijven. Op dit moment weet je waarschijnlijk (hopelijk...), waarom je iets doet. Maar over vijf jaar kan dat volstrekt onduidelijk zijn. Op deze site vind je nauwelijks commentaar in de stylesheets, maar dat heeft een simpele reden: deze uitleg is in feite één groot commentaar.

Op internet zelf is het goed, als de stylesheet juist zo klein mogelijk is. Dus voor het uploaden kun je normaal genomen het beste het commentaar weer verwijderen. Veel mensen halen zelfs alles wat overbodig is weg, voordat ze de stylesheet uploaden. Inspringingen bijvoorbeeld zijn voor mensen handig, een computer heeft ze niet nodig.

Je hebt dan eigenlijk twee stylesheets. De uitgebreide versie waarin je dingen uitprobeert, verandert, enzovoort, met commentaar, inspringingen, en dergelijke. Dat is de mensvriendelijke versie. Daarnaast is er dan een stylesheet die je op de echte site gebruikt: een gecomprimeerde versie.

Dat comprimeren kun je met de hand doen, maar er bestaan ook hulpmiddelen voor. Op de pagina met links kun je onder het kopje Gereedschap → Snelheid, testen, gzip, comprimeren (inclusief theorie) links naar sites vinden, waar je bestanden kunt comprimeren.

(Stylesheets op deze site zijn niet gecomprimeerd. Omdat het vaak juist om de css gaat, kunnen mensen dan zonder al te veel moeite de css bekijken.)

/* kader-040-dl.css */

Om vergissingen te voorkomen is het een goede gewoonte bovenaan het stijlbestand even de naam neer te zetten. Voor je het weet, zit je anders in het verkeerde bestand te werken.

body

Het element waarbinnen de hele pagina staat. Veel instellingen die hier worden opgegeven, worden geërfd door de nakomelingen van <body>. Ze gelden voor de hele pagina, tenzij ze later worden gewijzigd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de lettersoort, de lettergrootte en de voorgrondkleur.

background: #ff9;x

Achtergrondkleurtje.

color: black;

Voorgrondkleur zwart. Dit is onder andere de kleur van de tekst.

Hoewel dit de standaardkleur is, wordt deze toch specifiek opgegeven. Hierboven is een achtergrondkleur opgegeven. Sommige mensen hebben zelf de voorgrond‑ en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als nu de achtergrondkleur wordt veranderd, maar niet de voorgrondkleur, loop je het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.

Door beide op te geven, is redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important heeft gebruikt in een eigen stylesheet, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en voorgrondkleur geen van beide.

font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;

Als Arial is geïnstalleerd op de machine van de bezoeker, wordt deze gebruikt, anders Helvetica. Als die ook niet wordt gevonden, wordt in ieder geval een schreefloze letter (zonder dwarsstreepjes) gebruikt.

margin: 0;

Slim om te doen vanwege verschillen tussen browsers.

main

Alle <main>'s. Dat is er maar één. De belangrijkste inhoud van de pagina staat erin. In dit voorbeeld is dat de hele pagina.

display: flex;

De waarde flex is onderdeel van een hele reeks eigenschappen en waarden, die bij elkaar 'flexbox' worden genoemd. Met display: flex; wordt <main> in een zogenaamde 'flex container' veranderd. Dit maakt het veel makkelijker om de directe kinderen van dit element, de 'flex items', op een bepaalde plaats neer te zetten. De directe kinderen van <main> zijn hier de zes <div>'s met de ronde hoeken.

In dit geval komen de zes <div>'s naast elkaar te staan, omdat dat de standaardinstelling van flex-direction is. Zou je hier flex-direction: column; gebruiken, dan komen de flex items onder elkaar te staan. Deze eigenschap bepaalt in welke richting de hieronder gebruikte eigenschappen align-items en justify-content werken.

flex-wrap: wrap; Zonder flex-wrap worden de div's veel te smal

Hier gelijk boven is <main> met display: flex; veranderd in een zogenaamde 'flex container'. Daarmee zijn de directe kinderen van div#wrapper veranderd in 'flex items'. Die directe kinderen zijn de zes <div> met de ronde hoeken.

Flex items worden standaard naast elkaar weergegeven, ook als het blok-elementen zoals een <div> zijn. Bovendien worden ze, tenzij dat wordt aangepast, verkleind tot ze allemaal in de flex container passen. Op de afbeelding is dat te zien: de zes potige, zelfverzekerde <div>'s zijn veranderd in 'n soort mishandelde boksballen. Als het geheel niet meer binnen het venster van de browser past, moet horizontaal worden gescrold om alles te zien.

(Hier zou het niet meer passen, als de tekst te breed wordt. Op de afbeelding is alle tekst onder elkaar gezet en zijn woorden afgebroken bij koppeltekens. Als ook dat niet meer helpt om alles in <main> te laten passen, wordt het geheel te breed voor flex container <main> en zou horizontaal gescrold moeten worden.)

Iets hieronder krijgen de <div>'s een breedte van 300 px. Deze regel zorgt ervoor, dat de <div>'s die breedte altijd houden. Als ze niet meer naast elkaar passen, worden ze onder elkaar gezet.

align-items: center; justify-content: space-around; De divs staan netjes verdeeld binnen het venster

Op de afbeelding heeft <main> een zwart randje gekregen. Iets hierboven is <main> met display: flex; veranderd in een zogenaamde 'flex container'. De zes witte <div>'s zijn directe kinderen van <main> en zijn hierdoor veranderd in zogenaamde 'flex items'.

Met behulp van deze twee eigenschappen kunnen de <div>'s heel makkelijk op allerlei manieren netjes binnen <main> worden verdeeld, ongeacht de breedte van <main>. Op de afbeelding is het venster van de browser (en daarmee <main>) zo breed dat er vier <div>'s op de bovenste regel passen. De andere twee worden eronder gezet.

align-items zorgt voor de verticale positie. De derde <div> is iets lager dan de andere vijf. Met de waarde center wordt deze in de hoogte halverwege de andere <div>'s neergezet. (Als het browservenster zo smal is dat de <div>'s onder elkaar komen te staan, krijgt deze derde <div> geen extra ruimte aan onder- en bovenkant.)

justify-content zorgt voor de horizontale verdeling. Tussen alle <div>'s zit evenveel ruimte, en aan de buitenkant van de buitenste <div>'s zit half zoveel ruimte. Ook dit gebeurt volledig automatisch en wordt aangepast aan het aantal <div>'s dat op één regel past.

Als je in plaats van flexbox bijvoorbeeld float: left; zou gebruiken, zouden alle <div>'s aan de linkerkant van het browservenster tegen elkaar worden gezet, en zou je rechts (veel) lege ruimte over hebben. Je zou dan allerlei ingewikkelde dingen moeten doen om het toch netjes verdeeld te krijgen. Bovendien zou je dat dan ook moeten aanpassen voor verschillende vensterbreedtes.

(Als je net begint met html en css: je hebt geen idee in wat voor paradijselijk bed je terecht bent gekomen. De alinea hierboven en andere grootscheepse ellende verklaart het bovenmatig aantal grijze haren bij oudere websitebouwers.)

max-width: 90%;

Maximumbreedte.

Een breedte in procenten is normaal genomen ten opzichte van de ouder van het element. Die ouder is hier <body>, een blok-element. Een blok-element wordt normaal genomen even breed als z'n ouder. De ouder van <body> is <html>, het buitenste element. Omdat <html> het buitenste element is, wordt dit normaal genomen even breed als het venster van de browser.

Hierdoor is <main> nooit breder dan 90% van het venster van de browser.

margin: 0 auto;

Omdat voor onder en links geen waarden zijn ingevuld, krijgen die automatisch dezelfde waarde als boven en rechts. Hier staat dus eigenlijk 0 auto 0 auto in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Boven en onder geen marge, links en rechts auto. Dat betekent hier hetzelfde als evenveel. <main> staat hierdoor altijd horizontaal gecentreerd binnen z'n ouder <body>. En omdat, zoals hier gelijk boven beschreven, <body> even breed is als het browservenster, staat <main> altijd horizontaal gecentreerd binnen het venster. En daarmee ook alles, wat in <main> zit.

div

Alle <div>'s. Dat zijn er hier zes, elk met een aantal ronde hoeken.

Omdat veel css voor elke <div> hetzelfde is, kan dat hier voor allemaal in één keer worden opgegeven.

De zes <div>'s zijn alle zes een direct kind van <main>, dat bij main met display: flex; is veranderd in een zogenaamde 'flex container'. De directe kinderen van zo'n flex container – hier de zes <div>'s – zijn hierdoor veranderd in zogenaamde 'flex items'. Dit heeft directe gevolgen voor de weergave van de <div>'s, zoals hieronder op verschillende plaatsen wordt beschreven.

background: white;

Witte achtergrond.

Omdat de <div>'s een achtergrondkleur hebben, is goed te zien dat border-radius ook op achtergronden werkt.

color: black;

Voorgrondkleur zwart. Dit is onder andere de kleur van de tekst.

Hoewel dit de standaardkleur is, wordt deze toch specifiek opgegeven. Hierboven is een achtergrondkleur opgegeven. Sommige mensen hebben zelf de voorgrond‑ en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als nu de achtergrondkleur wordt veranderd, maar niet de voorgrondkleur, loop je het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.

Door beide op te geven, is redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important heeft gebruikt in een eigen stylesheet, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en voorgrondkleur geen van beide.

Dit is ook al bij <body> opgegeven, maar sommige mensen hebben bij álle elementen de kleuren veranderd. Het heeft immers weinig zin, als ze dat alleen bij de body doen, terwijl de sitebouwer de kleuren ook bij bijvoorbeeld de paragrafen heeft aangepast.

display: flex;

De zes <div>'s zijn directe kinderen van <main>, een flex container. Hierdoor zijn ze makkelijk netjes neer te zetten, zoals bij main is te lezen.

Diezelfde truc wordt hier herhaald bij de <div>'s. Door de <div>'s ook weer in een flex container te veranderen, kan de inhoud van de <div>'s ook weer simpel op de juiste plaats worden neergezet.

Dat de <div>'s zelf flex items zijn, maakt niets uit. Ze kunnen nog steeds gewoon flex containers zijn voor hun kinderen.

align-items: center; justify-content: space-around; Spans staan netjes gecentreerd binnen de divs

In elke <div> zit een <span>, waarin wat tekst zit. Op de afbeelding is de achtergrond van de <span>'s rood gemaakt, zodat de grootte van de <span>'s is te zien.

Elke <span> is een direct kind van z'n <div>. Omdat de <div>'s hier gelijk boven met display: flex; in zogenaamde 'flex containers' zijn veranderd, zijn de <span>'s veranderd in zogenaamde 'flex items'.

De <span>'s hebben verder geen breedte of hoogte. Omdat het flex items zijn, worden ze niet hoger of breder dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven.

align-items: center; zet de <span> verticaal in het midden van de <div>, justify-content: space-around; doet hetzelfde in horizontale richting.

Hierdoor staat ook de in de <span>'s zittende tekst in het midden van de <div>.

(Dat sommige <span>'s breder zijn dan andere, heeft met de lengte van de tekst te maken. Als de tekst niet op één regel past, wordt de <span> even breed als de <div>, zoals bij de drie onderste <span>'s het geval is. Bij de bovenste drie <span>'s zijn de nieuwe regels gemaakt met behulp van <br>, waardoor de regellengte in de bovenste drie <span>'s korter is.)

width: 300px; Zonder breedte worden de divs niet breder dan nodig is

Omdat de <div>'s flex items zijn, worden ze standaard niet breder dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven, zoals op de afbeelding is te zien. Voor dit voorbeeld komt dat niet goed uit, daarom krijgen ze hier een breedte.

height: 300px; Zonder hoogte worden de divs niet hoger dan nodig is

Zelfde verhaal als gelijk hierboven bij width, alleen is het bij de hoogte nog extremer: de <div>'s worden niet hoger dan nodig is. (Behalve de derde <div>, want die krijgt elders een hoogte, en dat heb ik even niet gezien. En vanwege erfelijke luiheid ga ik dus geen nieuwe screenshot maken.)

Hoe het er zonder breedte én zonder hoogte uitziet, moet je maar zelf fantaseren. Die gruwel willen we de mensheid besparen.

margin: 20px 10px;

Omdat voor onder en links geen waarden zijn opgegeven, krijgen die automatisch dezelfde waarde als boven en rechts. Hier staat dus eigenlijk 20px 10px 20px 10px in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Kleine afstand tussen de <div>'s. De 20 px zorgt voor wat afstand tussen de <div>'s die boven elkaar staan. De 10 px links en rechts zal meestal niet nodig zijn, omdat flexbox al voor een verdeling zorgt, waardoor er al links en rechts ruimte tussen de <div>'s is. Maar soms past een aantal <div>'s bij een bepaalde breedte van het browservenster er precies in, en dan zouden ze wel tegen elkaar staan.

border: black solid 2px;

Zwart randje.

#longhand

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 1: div met vier verschillende ronde hoeken

Het element met id="longhand". De eerste <div>, die met de afzonderlijke eigenschappen voor elke hoek apart.

Deze <div> is 300 px breed en hoog. Waar een percentage is gebruikt voor een radius, geldt dit percentage ten opzichte van deze breedte en hoogte.

border-top-left-radius: 40px;

Deze eigenschap regelt de ronding bij de hoek linksboven. Omdat maar één waarde is opgegeven, zijn de horizontale en verticale radius even groot. Dit levert een cirkelvormige ronding op.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-top-left-radius is te vinden bij Syntax.

border-top-right-radius: 40px 80px;

Deze eigenschap regelt de ronding bij de hoek rechtsboven. De eerste waarde van 40 px is de horizontale radius, de tweede waarde van 80 px is de verticale radius. Omdat deze waarden niet hetzelfde zijn, levert dit een ellipsvormige hoek op.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-top-right-radius is te vinden bij Syntax.

border-bottom-right-radius: 40%; Voorbeeld 1 vergroot: de ronde hoeken veranderen van grootte

Deze eigenschap regelt de ronding bij de hoek rechtsonder. Omdat maar één waarde is opgegeven, zijn horizontale en verticale radius beide 40%.

De waarde in procenten geldt ten opzichte van de breedte en hoogte van de <div>. Omdat de <div> hier 300 px breed en hoog is, zijn de horizontale en verticale radius beide 40% van die 300 px. Dat is voor beide 120 px en levert dus een cirkelvormige hoek op.

Op de afbeelding hiernaast is de <div> 500 px hoog gemaakt, de breedte is hetzelfde: 300 px. De horizontale radius is nog steeds 40% van 300 px = 120 px. Maar de verticale radius is nu 40% van 500 px = 200 px. Hier ontstaat dus een ellipsvormige hoek.

De hoeken waarbij de waarde in px is opgegeven, zijn niet veranderd. Bij een waarde in procenten verandert de radius dus mee met de grootte van de <div>. Als je de breedte in bijvoorbeeld vw (procenten van de vensterbreedte van de browser) zou opgeven, zou de horizontale radius mee veranderen met de breedte van het venster.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-bottom-right-radius is te vinden bij Syntax.

border-bottom-left-radius: 20% 10%;

Deze eigenschap regelt de ronding bij de hoek linksonder. De eerste waarde van 20% is de horizontale radius, de tweede waarde van 20% is de verticale radius. Het verhaal is verder precies hetzelfde als dat gelijk hierboven bij border-bottom-right-radius, alleen staan hier twee waarden.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-bottom-left-radius is te vinden bij Syntax.

#short-cirkel

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 2: cirkelvormige div

Het element met id="short-cirkel". De tweede <div>, die met de cirkel.

border-radius: 150px;

Omdat hier maar één waarde staat, is de horizontale en verticale radius van alle vier de hoeken hetzelfde: 150 px. Als je dat gebruikt in een element met een breedte en hoogte van 300 px, zoals hier is gebeurd, levert dat een perfecte cirkel op.

En anders dan een cirkel op een afbeelding kan deze cirkel probleemloos worden vergroot of verkleind, want de grootte van de cirkel wordt door de browser berekend. Bij een afbeelding zou je bij vergroten al snel de afzonderlijke pixels gaan zien, hier is dat niet zo.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-radius is te vinden bij Syntax.

#short-ellips

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 3: ellipsvormige div

Het element met id="short-ellips". De derde <div>, die met de ellips.

height: 180px;

De hoogte van de <div> is nu 180 px. Omdat de breedte nog steeds 300 px is, is de <div> nu rechthoekig.

border-radius: 150px / 90px;

Voor de schuine streep staat de waarde voor de horizontale radius: 150 px. Omdat maar één waarde is ingevuld, geldt die voor alle vier de hoeken.

Achter de schuine streep staat de waarde voor de verticale radius: 90 px. Ook hier is slechts één waarde ingevuld, dus ook deze geldt voor alle vier de hoeken.

De horizontale en verticale radius van alle vier de hoeken is precies de helft van de breedte en hoogte van de <div>. Hierdoor ontstaat een ellips.

Anders dan een ellips op een afbeelding kan deze ellips probleemloos worden vergroot of verkleind, want de grootte van de ellips wordt door de browser berekend. Bij een afbeelding zou je bij vergroten al snel de afzonderlijke pixels gaan zien, hier is dat niet zo.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-radius is te vinden bij Syntax.

#short-2-3

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 4: div met vier ellipvormige hoeken

Het element met id="short-2-3". De vierde <div>. Bij deze <div> worden de maten grotendeels in rem opgegeven, een relatieve eenheid die is gebaseerd op de lettergrootte: als de lettergrootte verandert, verandert ook de grootte van de rem.

De rem werkt ongeveer hetzelfde als de bekendere eenheid em. De em is gebaseerd op de lettergrootte van het element: als de lettergrootte verandert, verandert bijvoorbeeld een breedte die is opgegeven in em mee met de lettergrootte.

De rem werkt net zo, maar is gebaseerd op de lettergrootte van <html>. Daardoor is de rem overal op de pagina even groot, ongeacht wat eventuele voorouders van het element aan de lettergrootte veranderen.

Als je de lettergrootte van de browser verandert, verander je in feite de lettergrootte van het <html>-element. De rem verandert mee met die lettergrootte.

De standaardlettergrootte van de browser is 16 px. 1 rem is dus ook 16 px. 18,75 rem (de breedte van de <div>) is ongeveer 300 px, waardoor ook deze <div> weer vierkant is. Met één groot verschil: als de lettergrootte van de browser wordt veranderd, verandert de breedte van de <div> mee. De hoogte niet, want die is in de absolute eenheid px opgegeven.

(Bij in- of uitzoomen verandert wel alles mee, maar zoomen is iets anders dan de lettergrootte veranderen. Bij zoomen verandert álles, bij een andere lettergrootte veranderen alleen de maten die op de lettergrootte zijn gebaseerd, zoals de rem.)

Op de afbeelding heeft de browser gewoon de standaardlettergrootte: 16 px. Dat is dus eigenlijk hetzelfde als html {font-size: 16px;}. Bij de maten in rem is tussen haakjes de maat in px aangegeven. Ongeveer, want bij het omrekenen door de browser kunnen er door afronden kleine verschillen ontstaan.

width: 18.75rem;

Deze <div> heeft een breedte in rem. Bij een standaardlettergrootte van de browser is 18,75 rem ongeveer 300 px. De hoogte is ook 300 px, dus ook deze <div> is vierkant. Als de lettergrootte van de browser wordt veranderd, verandert de lengte van de rem mee.

(Een uitgebreider verhaal over de rem staat bovenaan deze <div> bij #short-2-3.)

border-radius: 9.375rem 6.25rem 150px / 3.125rem 9.375rem 100px;

De volgorde van de waarden voor de hoeken is altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Voor de schuine streep staan drie waarden voor de horizontale radius. De eerste waarde is voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is voor de derde hoek: rechtsonder.

Omdat voor linksonder geen horizontale radius is opgegeven, krijgt die dezelfde horizontale radius als rechtsboven.

Bij een standaardlettergrootte van de browser is 9,375 rem ongeveer 150px, 6,25 rem is ongeveer 100 px. Als de lettergrootte van de browser wordt veranderd, verandert de lengte van de rem mee: de rem is een relatieve waarde.

De derde waarde van 150 px verandert niet mee met de lettergrootte, want px is een absolute waarde. (Bij zoomen verandert ook die derde waarde mee, want dan verandert álles van grootte.)

(Een uitgebreider verhaal over de rem staat bovenaan deze <div> bij #short-2-3, en een uitgebreidere uitleg over de syntax bij border-radius is te vinden bij Syntax.)

Achter de schuine streep staan voor de verticale radius ook drie waarden. De eerste waarde is weer voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is weer voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is weer voor de derde hoek: rechtsonder.

En omdat voor linksonder geen verticale radius is opgegeven, krijgt die weer dezelfde verticale radius als rechtsboven.

Bij een standaardlettergrootte van de browser is 9,375 rem ongeveer 150px, 3,125 rem is ongeveer 50 px. Als de lettergrootte van de browser wordt veranderd, verandert de lengte van de rem mee: de rem is een relatieve waarde.

De derde waarde van 100 px verandert niet mee met de lettergrootte, want px is een absolute waarde. (Bij zoomen verandert ook die derde waarde mee, want dan verandert álles van grootte.)

(Een uitgebreider verhaal over de rem staat bovenaan deze <div> bij #short-2-3, en een uitgebreidere uitleg over de syntax bij border-radius is te vinden bij Syntax)

Voorbeeld 4: een andere lettergrootte levert andere hoeken op

Op de afbeelding hierboven links staat de <div> in een browser met een standaardlettergrootte van 16 px. In zo'n browser is 1 rem gelijk aan 16 px. Onder de maten in rem is tussen haakjes de maat in pixel weergegeven.

Rechts staat dezelfde div in een browser met een lettergrootte van 9 px. Hier is 1 rem gelijk aan 9 px. De opgegeven maten voor horizontale en verticale radius zijn precies hetzelfde. Maar de maten in rem leveren nu een totaal ander aantal pixels op. Daardoor verandert ook de ronding van de hoeken ingrijpend. Alleen de hoek rechtsonder, die de horizontale en verticale radius als enige in px heeft opgekregen, is nog precies hetzelfde.

Overigens is dit mengen van een absolute eenheid als px met een relatieve eenheid als rem vaak geen goed idee. Als je de lettergrootte van de browser niet zou verkleinen, maar bijvoorbeeld zou vergroten tot 32 px, wordt een aantal radiussen zo groot, dat ze niet meer binnen de breedte of hoogte van de <div> passen. De browser probeert er dan het beste van te maken, maar de maten (en verhoudingen) kloppen niet meer.

#short-3-1

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 5: div met twee ellipsvormige en twee cirkelvormige hoeken

Het element met id="short-3-1". De vijfde <div>.

border-radius: 150px 100px 50px / 50px 100px 150px;}

De volgorde van de waarden voor de hoeken is altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Voor de schuine streep staan drie waarden voor de horizontale radius. De eerste waarde is voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is voor de derde hoek: rechtsonder.

Omdat voor linksonder geen horizontale radius is opgegeven, krijgt die dezelfde horizontale radius als rechtsboven.

Achter de schuine streep staan voor de verticale radius ook drie waarden. De eerste waarde is weer voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is weer voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is weer voor de derde hoek: rechtsonder.

En omdat voor linksonder geen verticale radius is opgegeven, krijgt die weer dezelfde verticale radius als rechtsboven.

Omdat de horizontale en verticale radius bij de hoeken rechtsboven en linksonder even groot zijn, zijn die hoeken cirkelvormig. De hoeken linksboven en rechtsonder hebben een verschillende horizontale en verticale radius en zijn daarom ellipsvormig.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-radius is te vinden bij Syntax.

#short

Voor dit element is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.

div {background: white; color: black; display: flex; align-items: center; justify-content: space-around; width: 300px; height: 300px; margin: 20px 10px; border: black solid 2px;}

Voorbeeld 6: div met vier verschillende ellipsvormige hoeken

Het element met id="short". De zesde <div>.

border-radius: 180px 120px 80px 40px / 40px 80px 120px 180px;

De volgorde van de waarden voor de hoeken is altijd linksboven – rechtsboven – rechtsonder – linksonder.

Voor de schuine streep staan vier waarden voor de horizontale radius. De eerste waarde is voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is voor de derde hoek: rechtsonder. De vierde en laatste waarde is voor de vierde hoek: linksonder.

Achter de schuine streep staan voor de verticale radius ook vier waarden. De eerste waarde is weer voor de eerste hoek: linksboven. De tweede waarde is weer voor de tweede hoek: rechtsboven. De derde waarde is weer voor de derde hoek: rechtsonder. De vierde waarde is weer voor de vierde hoek: linksonder.

Een uitgebreidere uitleg over de syntax van border-radius is te vinden bij Syntax.

span

Alle <span>'s. De tekst binnen elke <div> staat in een <span>.

Bij div zijn de <div>'s met display: flex; veranderd in zogenaamde 'flex containers'. De directe kinderen van zo'n flex container, dat zijn hier de <span>'s, veranderden daardoor in zogenaamde 'flex items'. Het op de juiste plaats neerzetten van de <span>'s (en daarmee van de erin zittende tekst) is al bij div geregeld met justify-content en align-items, eigenschappen waarmee je op een uiterst simpele manier flex items op de juiste plaats neer kunt zetten.

padding: 0 10px;

Omdat voor onder en links geen waarden zijn ingevuld, krijgen die automatisch dezelfde waarde als boven en rechts. Hier staat dus eigenlijk 0 10px 0 10px in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Boven en onder geen padding.

Rechts en links een kleine afstand tussen tekst in en buitenkant van de <span>. Dit is eigenlijk al bij div geregeld met justify-content, maar bij een bepaalde lettergrootte zou de tekst net precies de hele breedte van een <div> kunnen vullen. Nu houdt je altijd minimaal 10 px links en rechts van de tekst over.