Pagina met (voornamelijk externe) links
Op de meeste sites is (vrijwel) alles gratis. Soms gelden er voorwaarden. Tenzij anders vermeld, zijn de sites Engelstalig. Nederlandstalige en Vlaamstalige sites zijn ook te herkennen aan het vlaggetje (met excuses aan de Vlamingen voor het gemakshalve even annexeren van Vlaanderen):
Afgelopen maand toegevoegde, gewijzigde en verwijderde links
21 september CSS → Variabelen ('custom properties') en @property:
Nieuw: moderncss.dev (artikel over de soms onverwachte effecten van ongeldige variabelen).
20 september Gereedschap → Reguliere expressies ('Regular Expressions'):
Nieuw: levelup.gitconnected.com (tutorial).
19 september Toegankelijkheid → Algemene tests:
Nieuw: youtube.com (handleiding voor wave, opgenomen onder wave.webaim.org).
19 september Gereedschap → Commandline, NPM, Grunt, Gulp, en dergelijke:
Nieuw: bun.sh (alternatief voor Node.js).
18 september Gereedschap → Editors en IDE's:
Nieuw: cudatext.github.io (editor voor onder andere HTML en CSS).
17 september Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke:
Verwijderd: udacity.com (cursus website optimaliseren bestaat kennelijk niet meer).
17 september Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke:
Verwijderd: loremfaces.com (site met kunstmatig gemaakte gezichten bestaat niet meer).
13 september Milieu:
Nieuw: w3c.github.io (ontwerp-specificatie voor vereisten voor een duurzame site).
13 september CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>):
Nieuw: cloudfour.com (over een juist gebruik van loading="lazy").
13 september HTML → Web Components (Custom elements, Shadow DOM, <template> en <slot>, en de bijbehorende pseudo-classes en -elementen):
Nieuw: matuzo.at (Web Components en toegankelijkheid).
13 september Gereedschap → Debuggen → Firefox:
Nieuw: mozilla.org (speciale versie van Firefox voor ontwikkelaars).
13 september Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Optimaliseren, verkleinen en snelheid:
Nieuw: imageoptim.com (online JPG- en PNG-afbeeldingen optimaliseren).
13 september Zoekmachines → Algemene artikelen, hulpmiddelen, en dergelijke:
Nieuw: git-tower.com (overzicht van zaken waar zoekmachines op letten bij indexeren).
13 september Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke:
Nieuw: frontend.horse (Frontend Horse: wekelijkse nieuwsbrief over het maken van sites).
Nieuw: frontendweekly.co (Frontend Weekly: wekelijkse nieuwsbief over het maken van sites).
10 september Perl:
Verwijderd: riju.codes (site bestaat kennelijk niet meer).
10 september PHP → Overig:
Verwijderd: riju.codes (site bestaat kennelijk niet meer).
10 september SQL, NoSQL, datgabases, en dergelijke:
Verwijderd: sqlbolt.com (cursus is te oud).
7 september Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke:
Verwijderd: bytes.dev (nieuwsbrief over JavaScript is voor 90% reclame voor hun programma).
6 september Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Nieuwe afbeelding, patroon, speciale vorm, tile, en dergelijke maken:
Nieuw: css-pattern.com (patronen gemaakt met behulp van CSS).
6 september CSS → Online code uitproberen, code genereren, en dergelijke:
Nieuw: css-loaders.com (online kiezen uit 500 bewegende loaders met bijbehorende CSS).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Orca (Linux):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste sneltoetsen).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → NVDA (Windows):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste sneltoetsen).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Verteller (Narrator) (Windows):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste sneltoetsen).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → TalkBack (Android):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste gebaren).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → VoiceOver (iOS en iPadOS):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste gebaren)
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → VoiceOver (OS X):
Nieuw: a11ysupport.io (belangrijkste sneltoetsen).
6 september Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Voiceover gesplitst in Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Voiceover (iOS en iPadOS) en Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Voiceover (OS X).
5 september HTML → Formulieren, <input>, en dergelijke:
Nieuw: cloudfour.com (deel 3 van tutorial over toegankelijk valideren).
5 september Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke → Algemeen:
Nieuw: blog.pope.tech (tutorial hoe toegankelijke grafieken te maken).
5 september CSS → Kleuren:
Nieuw: smashingmagazine.com (tutorial over oklch()).
3 september Python:
Verwijderd: jobtenstor.com (tutorial is te oud).
Verwijderd: pymbook.readthedocs.io (boek is te oud).
31 augustus Privacy, loskomen van datadieven, en dergelijke:
Nieuw: privacytests.org (overzicht van hoe browsers omgaan met privacy).
30 augustus Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Bewerken en effecten aanbrengen:
Nieuw: redact.photo (snel deel van afbeelding vervagen of verwijderen).
28 augustus Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke → Algemeen:
Nieuw: craigabbott.co.uk (artikel over European Accessibility Act)
Nieuw: digitaaltoegankelijk.nl (artikel over European Accessibility Act).
Nieuw: raindrop.io (bijna 3000 links over toegankelijkheid).
27 augustus Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke:
Nieuw: forkaweso.me (open source alternatief voor iconen uit Font Awesome).
27 augustus Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke:
Verwijderd: ahrefs.com (artikel over verbeteren snelheid is plotsklaps vervangen door iets totaal anders).
27 augustus Privacy, loskomen van datadieven, en dergelijke:
Verwijderd: edri.org (artikel over nieuwste privacy-aanval van Google is overbodig geworden, door alle kritiek heeft Google er vanaf gezien).
Verwijderd: heise.de (plug-in om 'sociale' media te anonimiseren is verouderd).
Verwijderd: kylepiira.com (site met artikel over risico's van afhankelijkheid van één bedrijf bestaat kennelijk niet meer).
Nieuw: exifcleaner.com (programma om exif-data te verwijderen).
24 augustus CSS → Animation, transform, transition en Motion Path:
Nieuw: blog.richardekwonye.com (uitleg over cubic bezier).
Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke
De hieronder staande sites bevatten (voornamelijk) gratis materiaal. Maar dat geldt niet voor álles op élke site. Bovendien kunnen voorwaarden veranderen. Als je materiaal gebruikt in strijd met een licentie of zonder rekening te houden met copyright, kan dat tot schadeclaims van duizenden euro's leiden. Oók als je het gebruikte materiaal gelijk verwijdert, nadat het is ontdekt! Controleer áltijd of het materiaal echt volledig vrij en gratis gebruikt mag worden. Als je een zoekmachine of verzamelsite gebruikt, controleer dan altijd de licentie op de originele site.
'Royalty free' hoeft niet te betekenen dat het gratis is: het kan ook betekenen dat je slechts één keer moet betalen en niet opnieuw voor elke publicatie. 'Free to download' betekent vaak inderdaad: gratis downloaden. Maar ook niet meer dan dat: voor gebruik moet je vaak betalen.
Bij controles van hier vermelde sites blijkt regelmatig dat sites plotseling hun licentie fors gewijzigd hebben, bijvoorbeeld omdat ze zijn verkocht. Het is dus echt belangrijk dat je zelf de voorwaarden voor gebruik leest, want deze kunnen inmiddels zijn gewijzigd.
En ook als de (volledige of gedeeltelijke) inhoud van een site gratis is, kan een licentie nog wel aanvullende voorwaarden stellen. Zoals dat het materiaal niet gebruikt mag worden voor porno, of dat vermeld moet worden waar het vandaan komt.
Helaas is er een toenemend aantal sites met in de kop of naam iets als 'publicdomain' of 'free', terwijl je gewoon moet betalen. Lees daarom ALTIJD de licentie bij de site en/of bij het betreffende onderdeel. Als er geen licentie is, is het heel simpel: niet gebruiken. En als 'n licentie langer is dan zo'n twee schermen, of volkomen onleesbaar (nep-)juridisch blabla: ook niet gebruiken. Tenzij je geld te veel hebt. (Meestal is een licentie te vinden in het menu of onderaan de pagina onder een naam als 'Terms', 'Stuff', 'License', of iets dergelijks.)
En nog een nieuw soort sites is in opkomst: sites met een enorme collectie materiaal van andere sites. Er wordt heel sterk benadrukt dat alles geheel en al vrij is te downloaden, zonder enige verplichging. Maar als je de kleine lettertjes leest, blijken de licenties van de oorspronkelijke sites gewoon te gelden. Ook dit is een vorm van pure misleiding, want er wordt gesuggereerd dat alles vrij is te gebruiken. Ook hier geldt weer: lees de licentie bij het materiaal zelf.
Onder het kopje Juridisch is meer te vinden over de juridische kant van de zaak.
Afbeeldingen optimaliseren, maken, bewerken, en dergelijke zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren.
'Afbeeldingen' die alleen gemaakt worden met behulp van CSS (zoals bewegende loaders) zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
'Lazy loading' zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
Veel sites zijn ingedeeld in categorieën en/of zijn te doorzoeken op trefwoord. Omdat dit soms verandert, staat dit er hieronder niet altijd bij.
Hieronder staat slechts een heel kleine selectie van wat er op internet is te vinden, vooral grotere en aparte sites. Toch zijn dit al zoveel sites dat het wat onoverzichtelijk wordt. Indelen in soorten materiaal gaat niet, omdat veel sites meerdere soorten aanbieden. Daarom kun je hieronder aanvinken, wat je zoekt. Alleen de sites met dat soort materiaal worden dan getoond.
Als je 'Alles laten zien' uitvinkt, kun je kiezen, welke categorieën je wilt zien.
Fonts (te downloaden webfonts, ook webfonts die bestaan uit iconen en/of emoticons) zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Webfonts (om te downloaden).
Gradiënten: omdat gradiënten (vrijwel) allemaal zijn aan te passen, staan die bij CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
Lay-outs: kant-en-klare (aan te passen) lay-outs voor een complete pagina zie CSS → Lay-outs.
akveo.github.io/eva-icons
Ruim 500 iconen over computers in PNG- en SVG-formaat.
allthefreestock.com
Links naar sites met foto's, geluiden, iconen en video's onder een Creative Commons-licentie.
animatedgif.net
Animaties. Ingedeeld in categorieën.
atlasicons.vectopus.com
Ruim 2700 open source iconen in SVG-formaat. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
bensound.com
Muziek. Ingedeeld in genre. Voor niet-commercieel gebruik min of meer vrij te gebruiken, maar lees de licentie.
bestanimations.com
Animaties. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid. Niet alles is helemaal vrij te gebruiken.
bluevertigo.com.ar
Grote hoeveelheid links naar onder andere sites met (gratis) achtergronden, foto's, clipart, video's, geluid en iconen.
brandsoftheworld.com
Gigantische hoeveelheid bedrijfslogo's. Lees vooral de terms of use, want je wilt niet de advocaten van Google of Microsoft achter je aan krijgen wegens misbruik van hun logo.
clker.com
Publiek Domein clipart en foto's.
commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page
Publiek Domein en Creative Commons foto's, geluiden, video's, animaties, en dergelijke. Rechts op de pagina staan links naar de diverse categorieën.
Enorme lijst met links naar sites met Publiek Domein foto's en afbeeldingen, ingedeeld naar onderwerp.
coverr.co
Vrij te gebruiken video's. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
css.gg
Ruim zevenhonderd met CSS gemaakte iconen. Van elke icon is de code te downloaden (in CSS- of SVG-formaat).
flickr.com/creativecommons
Foto's, waarvan veel onder een Creative Commons-licentie vallen. Met zoekmogelijkheid.
fluenticons.co
Meer dan 1000 open source iconen met computersymbolen.Doorzoekbaar op trefwoord. Te downloaden in SVG- en PNG-formaat.
forkaweso.me/Fork-Awesome
796 iconen over van alles betreffende internet. Open source alternatief voor het bekende Font Awesom SVG-formaat.
foodiesfeed.com
Foto's van voedsel onder Creative Commons-licentie. Met zoekmogelijkheid.
foter.com
Foto's onder een Creative Common-licentie. Met zoekmogelijkheid.
freeimages.com/nl Vrij te gebruiken foto's. Naast de indeling in categorieën kun je heel gedetailleerd zoeken. Gedeeltelijk Nederlandstalig.
freesfx.co.uk
Duizenden geluiden, gratis te gebruiken. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
freesound.org
Héél veel geluiden onder een Creative Commons-licentie. Met zoekmogelijkheid.
game-icons.net
Online aan te passen iconen voor spelletjes onder een Creative Commons-licentie. SVG- en PNG-formaat. Met zoekmogelijkheid.
github.com/alrra/browser-logos
Logo's van browsers, waaronder zelfs de meest exotische al lang geleden uitgestorven soorten. SVG- en/of PNG-formaat.
healthicons.org
Grote hoeveelheid open source-iconen over gezondheid, ziekte, behandelingen, en dergelijke. SVG- en PNG-formaat. Doorzoekbaar op categorie en trefwoord.
heropatterns.com
SVG-achtergronden onder een Creative Commons-licentie. Het basispatroon (en de bijbehorende code) kan online worden aangepast.
i2clipart.com
Publiek Domein clipart. Ingedeeld in categorieën en op kleur en met zoekmogelijkheid.
icons8.com
Iconen (alternatief voor het bekende Font Awesome), clipart, foto's, kunstmatig gemaakte gezichten. Alles ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid. Afhankelijk van de categorie verschilt de licentie (niet alles mag commercieel worden gebruikt, bijvoorbeeld). Lees de licentie dus.
iconduck.com
Meer dan honderdduizend open source iconen. Doorzoekbaar op trefwoord. SVG- en PNG-formaat.
iconfinder.com
PNG- en SVG-iconen. Je kunt filteren op vrij te gebruiken iconen, maar onder verschillende licenties.
iconmonstr.com
Vrij te gebruiken iconen in onder andere SVG- en PNG-formaat. Met zoekmogelijkheid.
icones.js.org
Groot aantal verzamelingen met iconen onder verschillende licenties, die op een aantal manieren zijn te downloaden, onder andere als SVG.
iconspedia.com
Iconen. Er kan worden gefilterd op een hele reeks licenties, waaronder Creative Commons. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
ikonate.com
Groot aantal vrij te gebruiken iconen in SVG-formaat. Een aantal dingen (zoals wel of geen randje) kan online worden aangepast.
imageafter.com
Vrij te gebruiken foto's en achtergronden. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
images.google.com
Zoekmachine voor afbeeldingen. Als je na het zoeken op Tools klikt, kun je onder andere op Gebruiksrechten (licentie) zoeken.
incredibleart.org/links/clipart
Grote lijst met links naar (gratis) clipart en foto's.
isorepublic.com
Foto's en video's onder een Creative Commons-licentie.
kaboompics.com
Vrij te gebruiken foto's. Doorzoekbaar op trefwoord.
librestock.com
Zoekmachine voor Creative Commons foto' s.
lifeofvids.com
Vrij te gebruiken video's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
logosear.ch
Zoekmachine voor logo's van bedrijven, organisaties, en dergelijke. Kijk vooral bij het gevonden logo of je dit mag gebruiken, want je wilt niet de advocaten van Elon Musk of Gianni Infantino achter je aan krijgen.
lpc.opengameart.org
Groot aantal sprites en andere afbeeldingen, geschikt om beweging te simuleren, onder vrije licenties. Veel sprites zijn in het XCF-formaat en kunnnen dus in Gimp worden bewerkt. (De eigenlijke pagina met de sprites is te vinden op lpc-art-entries.)
lucide.dev
Groot aantal open source computersymbolen. Te downloaden als code, als SVG en als PNG.
mac-cursors.netlify.app
Cursors zoals gebruikt op Mac OS X. SVG- en PNG-formaat.
markodenic.com/tools/buttons-generator
Kant-en-klare knoppen, waaronder bewegende, met bijbehorende CSS.
mixkit.co
Vrij te gebruiken geluiden, muziek en video's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
mazwai.com
Video's en foto's onder Creative Commons- en vergelijkbare licenties. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
negativespace.co
Creative commons-foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
openphoto.net/gallery/browse
Foto's onder verschillende licenties (bij elke foto staat de licentie). Doorzoekbaar op categorie en trefwoord.
openverse.org
Zoekmachine voor afbeeldingen en dergelijke die Publiek Domein zijn of onder een Creative Commons-licentie vallen.
patternpictures.com
Vrij te gebruiken achtergronden. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
pdclipart.org (Public Domain Clip Art)
Publiek Domein clipart. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
pexels.com/nl-nl Vrij te gebruiken foto's en video's. Doorzoekbaar op trefwoord. Nederlandstalig.
photos-public-domain.com
Publiek Domein foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
picjumbo.com
Gratis foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
picography.co
Creative common-foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
pixabay.com/nl Vrij te gebruiken foto's, clipart, video's, muziek en geluidseffecten. Nederlandstalig.Doorzoekbaar op trefwoord.
publicdomainvectors.org/nl/ Clipart onder een Creative Commons-licentie. Nederlandstalig. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
reinerstilesets.de
Vrij te gebruiken geluiden, achtergronden en afbeeldingen. De afbeeldingen kunnen worden samengevoegd tot sprites, waarmee beweging kan worden gesimuleerd.
remixicon.com
Grote hoeveelheid open source iconen over van alles betreffende computers en dergelijke in SVG- en PNG-formaat. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
reshot.com
Vrij te gebruiken iconen. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
rw-designer.com/cursor-library
Cursors, waarvan veel vrij gebruikt kunnen worden (bij elke set cursors staat de licentie). Doorzoekbaar op trefwoord en categorie. (Een afwijkende cursor kan grote problemen voor toegankelijkheid opleveren, zoals op ericwbailey wordt beschreven.)
shopify.com/stock-photos
Vrij te gebruiken en Creative Commons-foto's. Ingedeeld in categorieën en met zoekmogelijkheid.
simpleicons.org
Meer dan 2200 Creative Commons SVG-iconen met bedrijfsemblemen. Doorzoekbaar op merknaam.
skitterphoto.com
Publiek Domein foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
smashingmagazine.com/2008/09/the-hr-contest-results-download-your-fresh-hr-line-now
Vrij te gebruiken horizontale lijnen (uiteraard zijn dit geen gewone lijnen...).
smashingmagazine.com/2010.04/the-ultimate-free-web-designer-s-icon-set-750-icons-incl-psd-sources
Set met 750 vrij te gebruiken iconen voor webdesign. Bevat onder andere iconen voor toetsen, asociale media, vlaggen en computersymbolen.
soundjay.com
Vrij te gebruiken geluiden. Doorzoekbaar op categorie.
stockup.sitebuilderreport.com
Foto's, waarvan de meeste Publiek Domein of onder een Creative Commons-licentie. Doorzoekbaar op trefwoord. (Deze site doorzoek andere sites, dus controleer vooral de originele licentie goed!)
stockvault.net
Grote hoeveelheid foto's, die onder eigen - min of meer vrije - licenties vallen. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
svgsilh.com
Grote hoeveelheid zwart-wit SVG-afbeeldingen onder Creative Commons-licentie. Doorzoekbaar op categorie en trefwoord. De afbeeldingen zijn online te bewerken. Te downloaden als SVG en PNG.
tablericons.com
Bijna tweeduizend vrij te gebruiken SVG-iconen over met name computers. Op de site aan te passen, waarna de bijbehorende kan code worden gekopieerd.
Set met 4500 iconen is te vinden op tabler-icons.io. Tig formaten, o.a. SVG en PNG. MIT-licentie.
thepatternlibrary.com
Vrij te gebruiken zeer aparte achtergronden. (In plaats van 'apart' stond hier eerst 'weerzinwekkend lelijk', maar ze blijken serieus bedoeld te zijn. Sorry.)
ui-buttons.web.app
Code (CSS en HTML) voor honderd knoppen, die bij activeren van uiterlijk veranderen. MIT-licentie.
undraw.co
Vrij te gebruiken clipart, waarvan de belangrijkste kleur is aan te passen. Te downloaden als SVG en PNG.
unsplash.com
Vrij te gebruiken foto's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
videvo.net
Video's, muziek en geluiden. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie. Nadat je hebt gezocht, kun je filteren op de licentie (niet alles is gratis).
vidsplay.com
Vrij te gebruiken video's. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
visualhunt.com
Foto's onder Creative Commons-licentie. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
widgetworx.com/projects/sl
Zip met aantal sprites, toegespitst op spelletjes. Met behulp van sommige sprites kan beweging worden gesimuleerd. Creative Commons-licentie.
wpclipart.com/browse
Publiek Domein clipart. Doorzoekbaar op trefwoord en categorie.
CSS
Afbeeldingen
(Onderafdeling van CSS)
Alles over afbeeldingen is op één plaats te vinden bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
Animation, transform, transition en Motion Path
(Onderafdeling van CSS)
Animatie met behulp van JavaScript staat bij JavaScript, DOM en CSSOM → Tutorials, voorbeelden.
Canvas, CSS, WebGL, SVG of ...? staat bij SVG.
CLS (Cumulative Layout Shift) zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
CSSOM staat bij JavaScript → CSSOM.
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
SVG animeren met behulp van CSS staat bij SVG.
3dtransforms.desandro.com
Uiterst duidelijke tutorial over 3D transforms. Bij de voorbeelden kan de code vaak worden gewijzigd, zodat je gelijk het effect van een wijziging ziet.
blog.maximeheckel.com/posts/cubic-bezier-from-math-to-motion
Heldere uitleg over de wiskunde achter cubic bezier.
blog.richardekwonye.com/bezier-curves
Tutorial over cubic bezier, waarbij de voorbeelden zijn aan te passen.
codersblock.com/blog/the-surprising-things-that-css-can-animate
Voorbeelden van het animeren van niet direct voor de hand liggende CSS-eigenschappen.
css-irl.info/fun-with-css-motion-path
Voorbeelden van animaties met behulp van Motion Path, inclusief uitleg en code.
css-transform.moro.es
Maakt de verschillende eigenschappen van transform zichtbaar. Zodra je een eigenschap wijzigt, zie je direct het effect daarvan. Uiterst handig om te zien, wat een bepaalde wijziging van een eigenschap voor effect heeft.
css-tricks.com/advanced-css-animation-using-cubic-bezier
Interactieve tutorial over cubic-bezier.
css-tricks.com/how-css-perspective-works
Tutorial over perspective.
css-tricks.com/reversing-an-easing-curve
Gedetailleerd voorbeeld hoe je 'n cubic-bezier functie kunt aanpassen.
danielcwilsom.com/blog/2020/01/motion-path-quirks
Tutorial over Motion Path.
danielcwilsom.com/blog/2020-02/motion-path-transforms
Tutorial over de verschillen tussen translate, rotate en scale toegepast als afzonderlijke eigenschap, en toegepast in combinatie met transform().
developer.chrome.com/articles/css-linear-easing-function
Tutorial over de linear()-functie.
developer.chrome.com/articles/scroll-driven-animations
Tutorial over Scroll Driven Animations.
developer.mozilla.org/en-US/blog/custom-easing-in-css-with-linear
Tutorial over de linear()-functie.
developer.mozilla.org/en-US/blog/scroll-progress-animations-in-css
Tutorial over Scroll Driven Animations (animation-range..., scroll-timeline..., view-timeline...).
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/CSS_Animations/Using_CSS_animations
Gedetailleerde tutorial over animaties.
easings.net
Enkele tientallen werkende voorbeelden van de cubic-bezier functie, inclusief code.
freecodecamp.org/news/web-animation-performance-fundamentals
Uitgebreid artikel over wat een frame is en de invloed hiervan op de snelheid van de pagina.
github.com/cssanimation/css-animation-101
Uitgebreide tutorial over alle vormen van CSS-animaties in de vorm van een boek (online,ePub of PDF.)
heartinternet.uk/blog/should-you-use-css-of-javascript-for-web-animations
Artikel over wanneer CSS en wanneer JavaScript beter is voor animaties.
joshwcomeau.com/animation/css-transitions
Uiterst overzichtelijke en volledige interactieve tutorial over transition.
joshwcomeau.com/animation/keyframe-animations
Uiterst overzichtelijke en volledige interactieve tutorial over animation.
joshcollinsworth.com/blog/easing-curves
Uitgebreide uitleg over cubic bezier.
joshcollinsworth.com/blog/great-transitions
Tips voor betere animaties.
pomax.github.io/bezierinfo
Heel uitgebreid artikel over de theorie achter Bézier Curves.
quackit.com/css/css3/animations/animatable_properties
Lijst van eigenschappen die met behulp van animation zijn te wijzigen. Met voorbeelden.
scroll-driven-animations.style
Tutorial over en demo's van Scroll Driven Animations.
sitepoint.com/how-to-get-started-with-css-animation
Uitgebreide tutorial over animation.
smashingmagazine.com/2022/10/advanced-animations-css
Voorbeeld van een ingewikkelde animatie met gedetailleerde uitleg hoe die te maken.
themeisle.com/blog/css-animations-tutorial
Tutorial over animaties, gericht op beginners. Met veel voorbeelden.
thewebrocks.com/demos/3D-css-tester
Demo van transform en bijbehorende eigenschappen, zoals backface-visibility. De waarden kunnen online worden veranderd, waardoor je duidelijk kunt zien, wat de werking van bepaalde eigenschappen en waarden is.
typefully.com/DanHollick/how-the-pen-tool-works
Uitleg hoe Bezier curves werken in gewone taal.
viget.com/articles/animation-performance-101-browser-under-the-hood
Uitleg over hoe de browser animaties verwerkt en hoe je daar op de beste manier gebruik van kunt maken.
web.dev/css-individual-transform-properties
Artikel over het verschil tussen transform en de afzonderlijke eigenschappen rotate(), scale() en translate().
webdesignerwall.com/tutorials/esay-css-animation-using-keyframes
Duidelijke stap-voor-stap-tutorial over animation, met voorbeelden.
Background, background-image, image-set() en sprites
(Onderafdeling van CSS)
Artikelen en dergelijke die zich speciaal richten op mobiele browsers en dergelijke zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
background-blend-mode zie CSS → Compositing, filters en blending.
Gradiënten zie CSS → Gradiënten.
Online sprite maken zie Gereedschap → Sprite maken.
css-tricks.com/css-sprites
Artikel over de voordelen van het gebruik van sprites.
css-tricks.com/focusing-background-image-precise-location-percentages
Uitgebreide uitleg hoe background-image te positioneren met behulp van percentages.
css-tricks.com/using-performant-next-gen-images-in-css-with-image-set
Tutorial over image-set().
csswizardry.com/2018/06/image-inconsistencies-how-and-when-browsers-download-images
Artikel over onder andere het downloaden van background-images. Rond begin 2019 hebben Edge en Google Chrome (en op Blink gebaseerde browsers) het downloaden van background-images ingrijpend veranderd: deze worden nu áltijd gedownload, ook als ze niet worden weergegeven.
ishadeed.com/article/css-multiple-backgrounds
Uitgebreide tutorial over background.
Borders, hoeken en figuren
(Onderafdeling van CSS)
Figuren zijn hier ondergebracht, omdat borders vaak een (heel) belangrijk onderdeel zijn. En omdat ik geen betere plek wist...
clip-path, mask-..., shape-outside, en dergelijke zie Clipping en masking (clip-path, mask-..., shape-outside, en dergelijke).
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
cloudfour.com/thinks/css-circles
Artikel over alle mogelijke manieren om een cirkel, rondlopende tekst, en dergelijke te maken.
cloudfour.com/thinks/the-math-behind-nesting-rounded-corners
Tutorial hoe meerdere parallel lopende goed aansluitende borders met ronde hoeken te maken.
css-irl.info/logical-border-radius
Tutorial over border-radius, inclusief Logical Properties (border-start-start-radius en dergelijke).
css-tricks.com/the-shapes-of-css
Grote hoeveelheid geometrische vormen zoals sterren, veelhoeken, enzovoort, die zijn gemaakt met gebruik van alleen CSS.
css-voorbeelden.nl/kader/ronde-hoeken/kader-040 Uitgebreide uitleg van border-radius. Met voorbeelden. Nederlandstalig.
css-voorbeelden.nl/kader/afbeelding/kader-111 Voorbeeld van het gebruik van en uitgebreide uitleg over border-image. Nederlandstalig.
css-voorbeelden/tekst/lijnen/tekst-105 Deze uitleg gaat eigenlijk over lijnen, maar als je met behulp van de inhoud naar CSS → Uitgebreide beschrijvingen van een eigenschap → border-radius gaat, is daar een uitgebreide uitleg over border-radius te vinden.
hongkiat.com/blog/css-gradient-border
Uitleg hoe een hoek met gradiënten te maken.
medium.com/coding-artist/a-beginners-guide-to-pure-css-images
Tutorial hoe je met alleen CSS een afbeelding kunt maken (in dit geval van een beer).
webdesign.tutsplus.com/quick-tip-rounded-corners-done-right
Tutorial hoe meerdere parallel lopende goed aansluitende borders met ronde hoeken te maken.
Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
(Onderafdeling van CSS)
contain zie CSS → contain.
Logical properties (eigenschappen die rekening houden met de richting van de taal) en writing-mode zie CSS → Logical properties, dir-attribuut, :dir(), writing-mode, en dergelijke.
Specifiek flexbox zie CSS → Flexbox.
Specifiek grid zie CSS → Grid.
aspect-ratio, breedte, hoogte, object-fit en object-position
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
Specifiek breedte, hoogte en aspect-ratio voor afbeeldingen zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
bram.us/2020/11/30/native-aspect-ratio-boxes-in-css-thanks-to-aspect-ratio
Tutorial over aspect-ratio.
css-irl.info/aspect-ratio-is-great
Tutorial over aspect-ratio, ook in samenhang met eigenschappen als object-fit en align-items.
ishadeed.com/article/css-aspect-ratio
Tutorial over aspect-ratio.
css-tricks.com/a-first-look-at-aspect-ratio
Tutorial over aspect-ratio.
css-tricks.com/exploring-the-complexities-of-width-and-height-in-css
Zeer uitgebreide tutorial over alles wat met breedte en hoogte te maken heeft.
ishadeed.com/article/min-max-css
Tutorial over min-height, max-height, min-width en max-width. Met tal van voorbeelden.
quirksmode.org/blog/archives/2021/05/aspectratio
Artikel over aspect-ratio met oplossingen voor als dat (ogenschijnlijk) niet werkt en fallback voor oudere browsers.
sitepoint.com/using-css-object-fit-object-position-properties
Tutorial over object-fit en object-position.
Boxmodel en fit/max/min-content
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
blog.logrocket.com/understanding-min-content-max-content-fit-content-css
Tutorial over min-content, max-content en fit-content.
codepen.io/carolineartz
Visuele uitleg over het boxmodel. Breedte, hoogte, box-sizing, marge, padding en border zijn simpel te veranderen, waardoor je goed kunt zien, hoe het boxmodel werkt.
Centreren, Containing Block, position, Stacking Context en z-index
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
Specifiek vertical-align zie CSS → vertical-align.
chenhuijing.com/blog/on-fixed-elements-and-backgrounds
Artikel over position: fixed; en waarom een fixed element soms toch nog scrolt.
coder-coder.com/z-index-isnt-working
Artikel met vier veel voorkomende redenen waarom z-index soms niet werkt.
css-tricks.com/creating-sliding-effects-using-sticky-positioning
Tutorial met voorbeelden over position: sticky;.
designshack.net/articles/css/the-lowdown-on-absolute-vs-relative-positioning
Uitgebreide uitleg over het verschil tussen absoluut en relatief positioneren.
dev.to/huijing/understanding-positioning-in-css
Korte, duidelijke uitleg over de verschillende waarden bij position.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/Containing_block
Uitleg over wat een containing block is en de mogelijk onverwachte bijwerkingen daarvan.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/CSS_positioned_layout/Understanding_z-index/Stacking_context
Uitleg over wat een 'stacking context' is en wanneer deze ontstaat.
elad.medium.com/css-position-sticky-how-it-really-works
Korte, duidelijke uitleg over de werking van position: sticky;.
freecodecamp.org/news/z-index-explained-how-to-stack-elements-using-css
Duidelijke uitleg over z-index en stacking context.
ishadeed.com/article/learn-css-positioning
Interactieve tutorial over de verschillende manieren van positioneren.
ishadeed.com/article/understanding/z-index
Uitgebreide tutorial over z-index.
joshwcomeau.com/css/stacking/contexts
Tutorial over stacking context.
philipwalton.com/articles/what-no-one-told-you-about-z-index
Al wat ouder, maar nog steeds actueel, artikel over minder bekende wisselwerkingen tussen z-index en onder andere opacity, transforms, filters, css-regions en paged media. Al wat ouder, maar de spookachtige verschijnselen bestaan nog steeds.
polypane.app/blog/offset-parent-and-stacking-context-positioning-elements-in-all-three-dimensions
Tutorial over Stacking Context en z-index.
smashingmagazine.com/2013/08/absolute-horizontal-vertical-centering-css
Artikel over allerlei manieren om verticaal en horizontaal te centreren.
tellthemachines.com/stacking-contexts
Duidelijke uitleg over wat een stacking context is.
display
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
chenhuijing.com/blog/how-well-do-you-know-display
Uitgebreide uitleg over alle mogelijke waarden bij display.
ericwbailey.website/published/display-contents-considered-harmful
Artikel over de toegankelijkheidsproblemen die display: contents; kan veroorzaken.
hacks.mozilla.org/2019/10/the-two-value-syntax-of-the-css-display-property
Uitleg over de (inmiddels niet meer zo) nieuwe mogelijkheid voor twee waarden bij display en de samenhang met al langer bestaande waarden.
smashingmagazine.com/2019/04/display-two-value
Artikel over de oudere en nieuwere waarden (zoals grid) bij display, de geschiedenis van die waarden, het boxmodel, enzovoort.
Marges
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
Borders zie CSS → Borders, hoeken en figuren.
bitsofco.de/collapsible-margins
Uiterst duidelijke uitleg over horizontale 'collapsing margins': marges die (ogenschijnlijk) uit het niets verschijnen of juist verdwijnen.
joshwcomeau.com/css/rules-of-margin-collapse
Interactieve tutorial over margin collapsing.
quirksmode.org/blog/archives/2020/02/negative_margin
Uitleg over hoe negatieve marges werken.
smashingmagazine.com/2019/07/margins-in-css
Artikel over marges met de nadruk op het samenvallen van marges ('collapsing margins') en het verschijnen van 'spookmarges'. (Vooral de spookmarges kunnen zelfs een ervaren sitebouwer in een staat van acute razernij brengen.)
overflow
(Onderafdeling van CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke)
Scrollen en dergelijke zie CSS → Scrollen, Scroll Snap, overflow-behavior, en dergelijke.
Uiterlijk van de scrollbalk aanpassen zie CSS → Scrollbalk.
chenhuijing.com/blog/the-horizontal-overflow-problem
Overzicht van technieken om een horizontale scrollbalk op (smalle) mobieltjes te voorkomen.
ishadeed.com/article/overflow-css
Uitgebreide tutorial over overflow.
kilianvalkhof.com/2022/css-html/do-you-know-about-overflow-clip
Tutorial over overflow: clip. De nieuwe waarde 'clip' maakt het eindelijk mogelijk iets in de ene richting te verbergen, terwijl scrollen in de andere richting gewoon kan.
marcus.io/blog/accessible-overflow
Artikel hoe je 'n element met overflow: auto; (dus mogelijk scrollbaar) toegankelijk kunt maken.
smashingmagazine.com/2021/04/css-overflow-issues
Uitgebreid overzicht van mogelijke oorzaken van horizontale overflow, met bijbehorende oplossingen.
web.dev/learn/css/overflow
Tutorial over overflow en alles wat daarmee te maken heeft.
Browser support en release notes
(Onderafdeling van CSS)
Ondersteuning door schermlezers van elementen, WAI-ARIA, en dergelijke staat bij Toegankelijkheid.
Algemeen
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
moderncss.dev/testing-feature-support-for-modern-css
Uitgebreid overzicht van manieren om te testen op browser support.
molily.de/browser-compatibility-baseline
Uitleg waarom je het baseline label (alle browsers ondersteunenen iets) absoluut niet zonder meer moet geloven.
Alleen CSS
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
Dat iets wordt ondersteund, wil niet zeggen dat het volledig wordt ondersteund of dat er geen bugs in kunnen zitten!
Het is verstandig bij twijfel op meerdere sites te kijken, omdat niet elke site even snel wordt bijgewerkt.
Support voor specifieke eigenschappen en dergelijke staat mogelijk bij die specifieke eigenschappen.
css-tricks.com/is-vendor-prefixing-dead"
Artikel over ontstaan van vendor prefixes (voorvoegsels) en hoe het daar nu mee staat.
css3test.com
Geeft online gedetailleerd aan welke CSS-eigenschappen worden ondersteund in de browser, waarmee je deze site bezoekt. Met bij elke eigenschap links naar documentatie en specificatie.
developer.mozilla.org/en-us/docs/Web/CSS/Reference
Officiële lijst van door Firefox ondersteunde CSS-eigenschappen. Met voorbeelden en beknopte uitleg. Geeft ook aan wat in andere desktop- en mobiele browsers wordt ondersteund.
webkit.org/css-status
Overzicht van door webkit (Safari) ondersteunde CSS, en van waar ze aan werken.
Alleen JavaScript
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
Dat iets wordt ondersteund, wil niet zeggen dat het volledig wordt ondersteund of dat er geen bugs in kunnen zitten!
Het is verstandig bij twijfel op meerdere sites te kijken, omdat niet elke site even snel wordt bijgewerkt.
JavaScript is een van de 'dialecten' van ECMAScript, zoals de naam van de officiële specificatie luidt. Tot en met JavaScript versie 6 wordt algemeen de naam 'JavaScript' gebruikt, daarna vaak 'ECMAScript' gevolgd door het jaartal van de versie.
Support voor specifieke functies, events en dergelijke staat mogelijk bij die specifieke functies, events en dergelijke.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/Document_Object_Model
Overzicht van de ondersteuning van de DOM in desktop- en mobiele browsers. Met links naar voorbeelden, documentatie, en dergelijke.
developer.mozilla.org/en-US/docs/web/Events
Overzicht van ondersteuning van events in Firefox.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Reference
Overzicht van ondersteuning van JavaScript in desktop- en mobiele browsers. Met links naar voorbeelden, documentatie, en dergelijke.
kangax.github.io/compat-table/es6
Overzicht welke (versie van) welke desktopbrowser, mobiele browser, server, node, en dergelijke wat van welke versie van JavaScript ondersteunt. Je kunt selecteren per versie, per browser, per polyfill, en dergelijke.
w3schools.com/jsref
JavaScript en HTML DOM referentie. Met links naar voorbeelden en ondersteuning door desktopbrowsers.
w3schools.com/tags/ref_eventattributes
Overzicht van HTML event-attributen. Met links naar voorbeelden en ondersteuning door desktopbrowsers.
whatwebcando.today
Overzicht van browser support voor HTML5 API's in de browser waarmee je deze site bezoekt. Met links naar meer documentatie.
Alleen SVG
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
Dat iets wordt ondersteund, wil niet zeggen dat het volledig wordt ondersteund of dat er geen bugs in kunnen zitten!
Het is verstandig bij twijfel op meerdere sites te kijken, omdat niet elke site even snel wordt bijgewerkt.
Support voor specifieke tags, attributen, en dergelijke staat mogelijk bij die specifieke tags, attributen, en dergelijke.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/SVG
Ingangspagina naar een aantal referenties en dergelijke. Daar is dan weer de ondersteuning in desktop en mobiele browsers te vinden.Met voorbeelden.
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript en/of SVG
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
Dat iets wordt ondersteund, wil niet zeggen dat het volledig wordt ondersteund of dat er geen bugs in kunnen zitten!
Het is verstandig bij twijfel op meerdere sites te kijken, omdat niet elke site even snel wordt bijgewerkt.
Support voor specifieke eigenschappen, tags, attributen, functies, events, en dergelijke staat mogelijk bij die specifieke eigenschappen, tags, attributen, functies, events, en dergelijke.
CSS filteren en aanpassen zie CSS → Bugs en hacks → CSS wegfilteren/aanpassen (inclusief @supports).
Gebruik van niet ondersteunde elementen, eigenschappen, en dergelijke mogelijk maken zie CSS → Bugs en hacks → Niet-ondersteunde elementen, eigenschappen, enzovoort mogelijk maken.
caniuse.com
Uitgebreide en uiterst overzichtelijke tabel met wat in welke browser werkt van CSS3, SVG, HTML5, JavaScript API's, en nog wat dingen. Inclusief mobiele browsers. De belangrijkste bugs en dergelijke worden ook gemeld. Mogelijkheid gegevens specifiek per land te bekijken. Ook de door Mozilla bijgehouden browserondersteuning wordt hier weergegeven.
chromestatus.com/features
Overzicht van wat Chromium ondersteunt van HTML, CSS en JavaScript. (Onder andere Google Chrome, Edge, Samsung Internet en Opera zijn op Chromium gebaseerd). Laat ook (geschatte) ondersteuning door Firefox en Safari (alleen desktopbrowsers) zien. Geeft percentages van hoeveel eigenschappen, functies, en dergelijke websites daadwerkelijk gebruiken (onder de knop 'Stats').
devdocs.io
Browser support voor zo'n beetje elk denkbare taal in desktop- en mobiele browsers. Met voorbeelden, links naar meer info, enzovoort.
webkit.org/status
Overzicht van wat Webkit, waar onder andere Safari op is gebaseerd, ondersteunt van HTML, CSS, JavaScript en SVG. Met links naar documentatie, referentie, en dergelijke.
Release notes
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
browsers.fyi
Overzicht van de laatste versies van de belangrijkste browsers met links naar de bijbehorende release notes.
Bugs en hacks
(Onderafdeling van CSS)
Bugs in mobiele apparatuur zie Mobiele apparatuur → Theorie, links, forums, en dergelijke.
Hulpmiddelen voor debuggen zoals handleidingen voor developer tools (ontwikkelgereedschap), extensies bij browsers, en dergelijke, zie Gereedschap → Debuggen.
Bugs melden en opzoeken
(Onderafdeling van CSS → Bugs en hacks)
Niet alle browsers hebben een plaats, waar je centraal kunt opzoeken, of een bug al is gemeld. Maar (vrijwel) alle browsers gebruiken een weergavemachine van een van onderstaande browsers, dus onderstaande pagina's geven toch een vrij volledige dekking.
bugs.chromium.org/p/chromium/issues/list
Bugs in chromium (onder andere Google Chrome, Opera en Edge) melden en/of opzoeken.
bugs.webkit.org
Bugs in webkit (onder andere Safari) melden en/of opzoeken.
bugzilla.mozilla.org
Bugs in Firefox melden en/of opzoeken.
webcompat.com
Site waar niet (goed) werkende sites gemeld kunnen worden. Voornamelijk gericht op Mozilla (Firefox).
CSS wegfilteren/aanpassen (inclusief @supports)
(Onderafdeling van CSS → Bugs en hacks)
Mobiele browser herkennen zie Mobiele apparatuur → Validators, browser sniffing, en dergelijke.
bram.us/2021/06/23/css-at-supports-rules-to-target-only-firefox-safari-chromium
Tutorial hoe CSS met behulp van @supports alleen (of juist niet) toe te passen voor browsers gebaseerd op Gecko en/of Blink en/of Webkit. Lees vooral de waarschuwing over de (on)betrouwbaarheid van deze methode!
bram.us/2022/01/20/detect-at-rule-support-with-the-at-rule-function
Tips om te bepalen of een browser een bepaalde @-regel ondersteunt.
css-tricks.com/how-supports-works
Uitgebreide uitleg over hoe @supports werkt en wanneer het wel en niet zinvol te gebruiken is.
css-tricks.com/using-feature-detection-to-write-css-with-cross-browser-support
Uitgebreide bespreking van diverse manieren om te testen op ondersteuning van bepaalde CSS.
hacks.mozilla.org/2016/08/using-feature-queries-in-css
Uitgebreid artikel over het gebruik van @supports.
modernizr.com
JavaScript om te detecteren of een browser bepaalde CSS/HTML ondersteunt. Als dat niet zo is, kan alternatieve css worden aangeboden. (Als je alleen nieuwere browsers die @supports ondersteunen wilt testen, is @supports een betere keuze. Bovendien lijkt modernizr niet meer te worden bijgehouden, maar dat is eigenlijk geen probleem, omdat het alleen op oudere browsers is gericht, die @supports niet ondersteunen.)
Niet-ondersteunde elementen, eigenschappen, enzovoort mogelijk maken
(Onderafdeling van CSS → Bugs en hacks)
Simpele oplossingen om 'n bepaalde eigenschap en dergelijke mogelijk te maken, zonder dat daarbij JavaScript of zoiets nodig is, staan bij de betreffende eigenschap en dergelijke.
github.com/Modernizr/Modernizr/wiki
Gigantische lijst met links naar HTML5 Cross Browser Polyfills. (Een polyfill is een stukje JavaScript, waardoor nieuwere CSS, HTML, en dergelijke ook in oudere browsers (min of meer) werkt.)
In het verleden stonden hier ook links naar aparte polyfills. De kwalitatief goede bleken ook allemaal op bovengenoemde site te staan. Vanwege de zeer wisselende kwaliteit van polyfills is het veiliger om alleen op bovengenoemde site te zoeken.
Aanvulling: de lijst bij Modernizr lijkt niet meer echt goed bijgehouden te worden. Het kan dus toch de moeite lonen om ook zelf op internet te zoeken, waarbij grondig testen in verband met de wisselende kwaliteit echt nodig is. Overigens zijn in nieuwere browsers nog nauwelijks polyfills nodig.
Clipping en masking (clip-path, mask-..., shape-outside, en dergelijke)
(Onderafdeling van CSS)
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
In Firefox is in het ontwikkelgereedschap een ongelooflijk handige shape-editor ingebouwd.
blog.logrocket.com/its-a-trap-ezoid-css-shapes-aren-t-what-you-d-expect
Uitgebreide tutorial met voorbeelden over shape-outside.
codepen.io/michellebarker/post/experimantal-layouts-with-css-shapes-and-clip-path
Uitgebreide tutorial over shape-outside en clip-path, met een aantal indrukwekkende voorbeelden.
css-tricks.com/basic-shapes-path-never-twain-shall-meet
Tutorial over shape-outside en clip-path.
css-tricks.com/using-css-clip-path-create-interactive-effects
Voorbeelden van het gebruik van clip-path, deel 1. En hier is deel 2 te vinden.
css-voorbeelden/tekst/illustraties/tekst-043 Met behulp van shape-outside tekst uitlijnen naast een ronde of stervormige afbeelding. Nederlandstalig.
css-voorbeelden/figuren/pijl/figuren-049 Met behulp van clip-path een pijl maken. Nederlandstalig.
digitalocean.com/community/tutorials/css-clipping-with-clip-path
Tutorial over clip-path.
hacks.mozilla.org/2017/06/css-shapes-clipping-and-masking
Korte vergelijking tussen clipping en masking. Met voorbeelden.
hacks.mozilla.org/2018/09/make-your-web-layouts-bust-out-of-the-rectangle-with-the-firefox-shape-path-editor
Tutorial over de shape-outside- en clip-path-editor in het ontwikkelgereedschap van Firefox.
ishadeed.com/article/clip-path
Tutorial over clip-path. Met veel voorbeelden.
ishadeed.com/article/css-masking
Tutorial over masking. Met veel voorbeelden.
smashingmagazine.com/2018/09/css-shapes
Uitgebreide tutorial over shape-outside (en bijbehorende eigenschappen). Met voorbeelden.
smashingmagazine.com/2019/04/art-direction-for-the-web-using-css-shapes
Tekst allerlei vormen laten volgen met behulp van shape-outside.
tympanus.net/codrops/2018/11/29/an-introduction-to-css-shapes
Tutorial over clip-path en shape-outside met veel voorbeelden.
Compositing, filters en blending
(Onderafdeling van CSS)
Canvas, CSS, WebGL, SVG of ...? staat bij SVG.
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
arthurgouveia.com/css-mix-blend-mode
Online uitproberen hoe tekst op een afbeelding er in verschillende modes uitziet. Foto en tekstkleur kunnen worden aangepast.
bennettfeely.com/image-effects
Het uiterlijk van een afbeelding wordt met behulp van filter, mix-blend-mode en background-blend-mode volledig veranderd, waardoor je goed kunt zien, wat elke eigenschap voor invloed heeft.
blog.logrocket.com/advanced-effects-with-css-background-blend-modes
Voorbeelden met uitleg en code van het gebruik van background-blend-mode.
css-voorbeelden.nl/tekst/effecten/uiterlijk/tekst-121 Kleur van de tekst aanpassen aan de achtergrond met behulp van mix-blend-mode. Met uitgebreide beschrijving van mix-blend-mode in de uitleg (onder CSS → Uitgebreide beschrijving van mix-blend-mode). Nederlandstalig.
css-irl.info/drop-shadow-the-underrated-css-filter
Tutorial over drop-shadow.
typefully.com/DanHollick/blending-modes
Superduidelijke beschrijving van de werking van de verschillende blending modes.
contain
(Onderafdeling van CSS)
smashingmagazine.com/2019/12/browsers-containment-css-contain-property
Uitleg over de css-eigenschap contain.
css-tricks.com/lets/take-a-deep-dive-into-the-css-contain-property
Tutorial over contain.
CSS4
(Onderafdeling van CSS)
xanthir.com
Álles over CSS4 op één pagina! Door de nieuwe werkwijze van w3c past álle informatie over de laatste versie van CSS op maar één pagina. Ongelooflijk. Verplicht leesvoer voor alle mensen die verlangen naar CSS4.
Cursors
(Onderafdeling van CSS)
Websites met cursors om te downloaden zie Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke
csscursor.info
Overzicht van cursors. Klik op een cursor om de code ervoor te krijgen.
omatsuri.app/css-cursors
Overzicht van cursors. Klik op een cursor om de code ervoor te krijgen.
Cursussen CSS en/of HTML
(Onderafdeling van CSS)
Het over-, overgrote deel van de cursussen op internet is echt van een bedroevende kwaliteit en/of zwaar verouderd. Aan zo'n cursus heb je helemaal niets. Integendeel: je leert technieken, waar je tegenwoordig helemaal niets meer aan hebt, en die je later weer voor het grootste deel af moet leren. De cursussen hieronder zijn kwalitatief goed. (Wat natuurlijk niet wil zeggen dat er geen andere goede cursussen zijn.)
Cursussen en dergelijke specifiek voor één eigenschap, element, attribuut en dergelijke, kunnen ook bij dat element, attribuut of eigenschap staan. Hier staan alleen algemene cursussen die echt (min of meer) een volledige cursus CSS en/of HTML zijn. (Alsof je op school zit, zoiets.)
Cursussen en dergelijke specifiek voor het optimaliseren van een website zijn te vinden bij Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Cursussen en dergelijke specifiek voor Responsive Web Design, responsieve afbeeldingen, en dergelijke staan bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
Cursussen en dergelijke specifiek voor toegankelijkheid zijn te vinden bij Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke.
Specificaties voor CSS en overzichten met (alle) eigenschappen en dergelijke zijn te vinden bij CSS → Overzicht eigenschappen, tips, specificatie, en dergelijke. (Soms is de uitleg bij een eigenschap en dergelijke uit zo'n overzicht zo uitgebreid dat het ook een soort cursus is.)
Specificaties voor HTML en overzichten met (alle) HTML-elementen, -attributen, en dergelijke zijn te vinden bij HTML → Overzicht elementen, attributen, tips, specificatie, en dergelijke. (Soms is de uitleg bij een element en dergelijke uit zo'n overzicht zo uitgebreid dat het ook een soort cursus is.)
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/CSS
Cursus CSS. Met de gebruikelijke grondigheid van Mozilla. Voorbeelden hieruit zijn simpel uit te proberen op play.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/HTML
Cursus HTML. Met de gebruikelijke grondigheid van Mozilla. Voorbeelden hieruit zijn simpel uit te proberen op play.
freecodecamp.org/learn/2022/responsive-web-design
Interactieve cursus CSS en HTML. (Op deze site staat ook een enorme hoeveelheid meer gespecialiseerde tutorials over CSS en HTML)
freecodecamp.org/news/the-css-handbook-a-handy-guide-to-css-for-developers
Cursus CSS in boekvorm. Na registratie is de cursus (in ruil voor een abonnement op een nieuwsbrief) ook als e-book te downloaden.
geeksforgeeks.org/css
Interactieve cursus CSS. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
geeksforgeeks.org/html
Interactieve cursus HTML. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
html-site.nl/het-10-stappen-plan-om-een-website-te-maken Korte, duidelijke Nederlandstalige cursus websitemaken.
internetingishard.netlify.app
Cursus CSS en HTML.
join.codecademy.com/learn/learn-html
Interactieve cursussen HTML en CSS. Alleen de basiscursussen zijn gratis. Je moet je wel registreren.
learn.shayhowe.com/html-css
Online interactieve cursus HTML en CSS.
Vervolgcursus.
leanit.nl/gratiscursus/html-en-css Nederlandstalige basiscursus HTML en CSS.
modernways.be/myap/it/school/course/Webtechnologie Uitgebreide Vlaamstalige cursus CSS en HTML. (De cursus is voor een school, maar ook prima daarbuiten te volgen.)
qhmit.com/html
Uitgebreid overzicht van HTML-elementen met voorbeelden, cursussen, enzovoort.
quackit.com/css/tutorial
Uitgebreide cursus CSS met mogelijkheid om dingen uit te proberen.
quackit.com/html/tutorial
Uitgebreide cursus HTML met mogelijkheid om dingen uit te proberen.
sherpa.guide/paths/htmlcss
Lijstje met (min of meer) op elkaar aansluitende cursussen en dergelijke om HTML en CSS te leren. Daarnaast veel links naar allerlei sites met cursussen, tutorials, en dergelijke.
tutorialrepublic.com/html-tutorial
Interactieve cursus HTML.
tutsplus.com/t/courses
Groot aantal cursussen, waaronder gratis. Links kun je een onderwerp kiezen. Voor het volgen van een cursus moet je je wel registreren.
w3schools.com/css
Online interactieve CSS-tutorial.
w3schools.com/html
Interactieve HTML-tutorial.
web.dev/learn/css
Online interactieve cursus CSS. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken. De cursus is bijvoorbeeld even goed in Firefox te volgen.
web.dev/learn/html
Online interactieve cursus HTML. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken. De cursus is bijvoorbeeld even goed in Firefox te volgen.
web4college.com/html
Cursus HTML met veel mogelijkheden om geleerde gelijk uit te proberen.
webdesign.tutsplus.com/html-css-for-beginners-mega-free-course
Zeer uitgebreide cursus CSS en HTML in videovorm. Ondertiteld.
websitesmetstijl.nl Uitgebreide Nederlandstalige cursus HTML.
Default ('standaard') stylesheets
(Onderafdeling van CSS)
chromium.googlesource.com/chromium/blink/+/refs/heads/main/Source/core/css
Browser stylesheet van chromium (gebruikt in onder andere Google Chrome, Edge en Opera).
searchfox.org/mozilla/central/source/layout/style/res/html.css
Browser stylesheet van Firefox.
Deze pagina is (of was in ieder geval) negentig procent van de tijd onbereikbaar. Je kunt ook in de adresbalk van Firefox chrome://browser/content/extension.css intypen. Dat is de stylesheet die Firefox op dat moment gebruikt.
trac.webkit.org/browser/trunk/Source/WebCore/css/html.css
Browser stylesheet van webkit (gebruikt in onder andere Safari)
Eenheden, calc(), min(), en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Omdat de eenheid 'fr' (vooralsnog) alleen bij grid wordt gebruikt, staat die bij CSS → Grid Hetzelfde geldt voor de functie minmax().
De bij Container Query's gebruikte eenheden cq... staan bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Overig.
Dingen als ppi, dpi, CSS-pixels, device-pixels, en dergelijke zijn te vinden bij Mobiele apparatuur → Theorie, links, forums, en dergelijke.
De opbouw van kleuren met behulp van hexadecimale waarden, percentages, en dergelijke staat bij CSS ~ Kleuren.
Voor- en nadelen van eenheden als em en px specifiek voor fonts staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Typografie.
2019.wattenberger.com/blog/css-percents
Een overzicht van waar een percentage op is gebaseerd bij verschillende eigenschappen.
areknawo.com/all-css-units-compared-and-explained
Kort en duidelijk overzicht van eenheden in CSS.
bram.us/2021/07/08/the-large-small-and-dynamic-viewports
Artikel over het verschil tussen de nieuwe dynamische viewport eenheden (vw, vh, vmax, vmin met een 'l', 's' of 'd' ervoor) en de 'gewone' vw en dergelijke.
css-tricks.com/a-complete-guide-to-calc-in-css
Uitgebreide tutorial over calc().
css-tricks.com/a-couple-of-use-cases-for-calc
Enkele voorbeelden van het gebruik van calc().
css-voorbeelden.nl/artikelen/css/artikelen-119 Lengte-eenheden in CSS (inclusief calc() en percentage) (Nederlandstalig).
dev.to/kenbellows/gradians-and-turns-the-quiet-heroes-of-css-angles
Uitleg over het verschil tussen en gebruik van degrees, radians, gradians en turns.
fonts.google.com/knowledge/using_type/the_complications_of_typographic_size
Uitleg waarom pixels (en daarop gebaseerde maten als centimeter) vaak (sterk) afwijken van die eenheden in de 'echte' wereld.
isahdeed.com/article/css-min-max-clamp()
Tutorial over min(), max() en clamp().
ishadeed.com/article/new-viewport-units
Tutorial over de dynamische viewport-eenheden svh, lvh en dvh.
ishadeed.com/article/use-cases-css-comparison-functions
Voorbeelden van het gebruik van max(), min() en clamp().
ishadeed.com/article/viewport-units
Tutorial met veel voorbeelden over viewport eenheden.
katydecorah.com/css-ruler
Verschil tussen relatieve, absolute en viewport eenheden uiterst duidelijk zichtbaar gemaakt. Door getallen te wijzigen zie je, hoe de verschillende eenheden reageren.
meyerweb.com/eric/thoughts/2018/06/28/what-is-the-css-ch-unit
Uitleg over de eenheid ch en waarom het meestal geen goed idee is die te gebruiken om te lange regels te voorkomen.
misterpixel.nl/insights/css-eenheden-px-em-en-rem-gebruik-niet-alleen-maar-px Nederlandstalig artikel over de verschillen tussen en voor- en nadelen van px, em en rem.
moderncss.dev/practical-uses-of-css-math-functions-calc-clamp-min-max
Tutorial met veel voorbeelden over calc(), clamp(), min() en max().
sitepoint.com/css-sizing-units
Overzicht van alle eenheden in CSS.
sitepoint.com/understanding-and-using-rem-units-in-css
Artikel met praktische voorbeelden voor het gebruik van rem.
smashingmagazine.com/2021/07/css-absolute-units
Artikel over het afwijken van voor websites gebruikte absolute eenheden als inches, centimeters, en dergelijke van diezelfde eenheden in de fysieke wereld.
stackdiary.com/css-math-functions
Tutorial over calc(), min(), max() en clamp().
typefully.com/DanHollick/how-big-is-1px
Uitleg in gewone taal waarom de maat van een pixel varieert.
web.dev/min-max-clamp
Tutorial over clamp(), min() en max(). Met een aantal praktische voorbeelden.
Flexbox
(Onderafdeling van CSS)
De specificatie voor flexbox is een aantal keren volledig herschreven. Oudere handleidingen zijn hierdoor volstrekt onbruikbaar geworden. Als in een handleiding display: box; of display: flexbox; wordt gebruikt, is deze verouderd en volledig onbruikbaar. Als een handleiding display: flex; gebruikt, is die handleiding geschreven volgens de nieuwste specificatie.
Meer algemene artikelen over display, boxmodel, en dergelijke (waar flexbox een onderdeel van kan zijn) staan bij Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke).
Min of meer kant-en-klare lay-outs gebaseerd op flexbox zie CSS → Lay-outs.
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
writing-mode zie CSS → Logical properties, dir-attribuut, :dir(), writing-mode, en dergelijke.
codecamps.com/3-superpowers-of-the-flex-box-model
Uitgebreid artikel over met name flex-basis, flex-shrink en flex-grow.
codeinwp.com/blog/css-flexbox-tutorial
Uitgebreide interactieve tutorial. Met mogelijkheid om content van rechts naar links te laten lopen.
codepen.io/enxaneta/
Werking van allerlei onderdelen van flexbox gedemonstreerd. Als je iets verandert, zie je gelijk het resultaat.
codingfantasy.com/flexboxadventure
Tutorial over flexbox. Onderdeel is een spel om flexbox spelenderwijs te leren.
css-tricks.com/snippets/a-guide-to-flexbox
Uitleg met vrij weinig tekst, maar veel afbeeldingen. Heel duidelijk.
css-tricks.com/equal-columns-with-flexbox-its-more-complicated-than-you-might-think
Uitgebreide uitleg over de (soms onverwachte) effecten van flex-shrink, flex-grow, flex-basis en flex.
css-tricks.com/understanding/flex-grow-flex-shrink-and-flex-basis
Duidelijke tutorial over flex-grow, flex-shrink, flex-basis en hun onderlinge samenhang.
david-gilbertson.medium.com/11-things-i-learned-reading-the-flexbox-spec
Uiterst humoristische beschrijving van de belangrijkste verschillen tussen flexbox-elementen en 'gewone' elementen.
dev.to/smpnjn/a-complete-interactive-guide-to-css-flex-box
Met heel weinig tekst wordt behulp van knoppen op een uiterst simpele en duidelijke manier getoond, wat voor effect de verschillende waarden hebben.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/CSS_Flexible_Box_Layout
Uitleg over het gebruik van flexbox. Met de gebruikelijke uitgebreidheid en grondigheid van Mozilla.
flexbox.help
Online de werking van verschillende eigenschappen en waarden uitproberen. Heel simpel en heel duidelijk.
flexbox.malven.co
Soort spiekbriefje met voorbeelden. Als je op 'n voorbeeld klikt, wordt de code gekopieerd.
flexboxdefense.com
Tutorial in de vorm van een spelletje met bewegende doelen.
flexboxfroggy.com
Uiterst duidelijke tutorial in de vorm van een spelletje met kikkers.
ishadeed.com/article/css-flex-property
Uitgebreide tutorial over flex (de eigenschap 'flex').
joshwcomeau.com/css/interactive-guide-to-flexbox
Uitgebreide interactieve tutorial over flexbox.
onextrapixel.com/flexbox-centering-guide
Artikel met tal van voorbeelden over verticaal en/of horizontaal centreren met behulp van flexbox.
philipwalton.github.io/solved-by-flexbox
Voorbeelden van enkele veel voorkomende lay-outproblemen die met behulp van flexbox opgelost kunnen worden.
sketchingwitchcss.com
Spiekbriefje waarin je snel kunt zien, welk attribuut wat doet.
smashingmagazine.com/2018/08/flexbox-display-flex-container
Deel 1 van een zeer uitgebreide tutorial over flexbox.
Deel 2 Deel 3 Deel 4
webdesign.tutsplus.com/t/tutorials/search/flexbox
Hele serie tutorials met praktische toepassingen van flexbox.
float en Block Formatting Context
(Onderafdeling van CSS → Browser support en release notes)
smashingmagazine.com/2017/12/understanding-css-layout-block-formatting-context
Artikel over Block Formatting Context. Waarin bijvoorbeeld ook wordt uitgelegd waarom overflow: auto; helpt bij problemen met floats.
Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen
(Onderafdeling van CSS)
Als je fonts gebruikt in strijd met een licentie, kan dat tot schadeclaims van duizenden euro's leiden. Oók als je de gebruikte fonts gelijk verwijdert, nadat het is ontdekt! Controleer áltijd of het font echt volledig vrij en gratis gebruikt mag worden. Dit geldt ook voor fonts die bij aankoop al op de computer zijn geïnstalleerd! Als je een zoekmachine of verzamelsite gebruikt, controleer dan altijd de licentie op de originele site. En 'royalty free' hoeft niet te betekenen dat het gratis is: het kan ook betekenen dat je slechts één keer moet betalen en niet opnieuw voor elke publicatie.
Hulpmiddelen specifiek voor Unicode, entiteit opzoeken, en dergelijke zie HTML → Charsets, unicode, entiteiten.
text-shadow zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
Emoticons
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Emoticons die gedownload kunnen worden staan onder CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Webfonts (om te downloaden).
Uiterlijk, codepoints, en dergelijke staan bij Lijsten met karakters en/of opzoeken van entiteit, utf-8-code, codepoint, en dergelijke.
fullystacked.net/posts/using-emoji-on-the-web
Tutorial over het gebruik van emoticons op sites.
meowni.ca/posts/emoji-emoji-emoji
Uitleg over hoe emoticons worden weergegeven.
nolanlawson.com/2022/04/08/the-struggle-of-using-native-emoji-on-the-web
Artikel over de problemen die browsers hebben met het weergeven van emoticons.
smashingmagazine.com/2016/11/character-sets-encoding-emoji
Uitleg over hoe emoticons worden weergegeven, met veel aandacht voor utf.
tonsky.me/blog/emoji
Uitleg over hoe emoticons worden weergegeven.
Font stacks
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
modernfontstacks.com
Vijftien verschillende stijlen die zonder het downloaden van extra fonts werken op Windows 7 en nieuwer, Android 10 en nieuwer, iOS 9.3 en nieuwer, MacOS 10.9 (Mavericks) en nieuwer en Linux (twaalf populaire distro's).
Op github staat meer gedetailleerde info.
Hulpmiddelen en theorie @font-face (inclusief dingen als FOUT)
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Hulpmiddelen en theorie specifiek voor uniwidth fonts staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Uniwidth fonts.
Hulpmiddelen en theorie specifiek voor variabele en gekleurde fonts staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Variabele en gekleurde fonts.
Sites met webfonts om te downloaden zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Webfonts (om te downloaden).
Weergave van fonts (subpixels, anti-aliasing, en dergelijke) staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Typografie.
css-voorbeelden.nl/tekst/effecten/font/tekst-098 Met @font-face eigen aangepaste fonts (webfonts) gebruiken. Nederlandstalig.
css-tricks.com/the-best-font-loading-strategies-and-how-to-execute-them
Overzicht van technieken om webfonts (zo snel mogelijk) te downloaden.
david-gilbertson.medium.com/web-fonts-when-you-need-them-when-you-dont
Artikel met handvaten om na te gaan of je webfonts wel nodig hebt.
developer.chrome.com/blog/font-fallbacks
Uitgebreide tutorial hoe FOUT te voorkomen.
everythingfonts.com/woff-to-woff2
Online font omzetten van WOFF naar WOFF2.
font-match.netlify.app
Online twee uit te kiezen fonts over elkaar heen zetten, zodat je het verschil in grootte en dergelijke duidelijk kunt zien.
fontsquirrel.com/tools/webfont-generator
Online code voor @font-face aanmaken en desgewenst eigen fonts omzetten naar benodigde formaten.
iainbean.com/posts/2021/5-steps-to-faster-web-fonts
Tips om webfonts sneller weer te geven.
meowni.ca/font-style-matcher
Online grootte van webfont met fallback-font vergelijken om FOUT te voorkomen. Een stuk tekst met beide fonts wordt over elkaar heen gezet, waardoor je heel precies het verschil kunt zien en corrigeren. Maakt ook de benodigde CSS voor de correcties aan.
nooshu.com/blog/2020/02/23/improving-perceived-performance-with-the-css-font-display-property
Uitgebreide tutorial over font-display.
screenspan.net/fallback
Online grootte van webfont met fallback-font vergelijken om FOUT te voorkomen. Een stuk tekst met beide fonts wordt over elkaar heen gezet, waardoor je heel precies het verschil kunt zien en corrigeren. Maakt ook de benodigde CSS voor de correcties aan.
simonhearne.com/2021/layout-shifts-webfonts
Zeer uitgebreide tutorial hoe webfonts zo snel mogelijk te laden en hoe FOUT te voorkomen.
sitepoint.com/css-font-display-future-font-rendering-web
Tutorial over de @font-face-eigenschap font-display.
sitepoint.com/optimizing-web-fonts-for-performance-the-state-of-the-art
Overzicht van hoe browsers omgaan met FOUC en FOIC en hoe dat te verbeteren.
wakamaifondue.com
Online uitgebreid overzicht van mogelijkheden, karakters, enzovoort van een geïnstalleerd font krijgen.
web.dev/font-best-practices
Tutorial met tips om webfonts zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
Lijnen
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
css-voorbeelden.nl/tekst/lijnen/tekst-105 Voorbeelden van <hr>'s die met behulp van CSS (fors) van uiterlijk zijn veranderd. Nederlandstalig.
pqina.nl/blog/drawing-decorative-lines-with-css
Met behulp van alleen CSS decoratieve lijnen maken.
sarasoueidan.com/blog/horizontal-rules
Tutorial over het opmaken van <hr>'s, waarbij rekening wordt gehouden met toegankelijkheid.
Tekst en ::selection
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
codersblock.com/blog/using-css-to-control-text-selection
Uitgebreide uitleg over de werking van user-select bij het (voorkomen van) tekst selecteren.
coding-dude.com//wp/css/css-stroke-text
Tutorial over stroke-text.
ishadeed.com/article/selection-in-css
Artikel over het gebruik van ::selection en user-select om tekst te selecteren, of dat juist onmogelijk te maken.
Typografie
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Eenheden zoals em en rem zie CSS → Eenheden, calc(), min(), en dergelijke.
Lettergrootte aanpassen aan grootte van het venster zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Overig.
Specifiek voor variabele en gekleurde fonts staat bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Variabele en gekleurde fonts.
Subsetting zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Zelf font samenstellen of aanpassen (inclusief subsetting).
Twee fonts met elkaar vergelijken zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Hulpmiddelen en theorie @font-face (inclusief dingen als FOUT).
betterwebtype.com/articles/2019/06/16/5-keys-to-accessible-web-typography
Uitgebreid artikel over typografie en toegankelijkheid.
betterwebtype.com/web-typography-resources
Pagina met heel veel links naar sites met allerlei onderwerpen die met typografie en fonts te maken hebben. Na registratie kun je 'n gratis cursus typografie volgen.
charactercodes.net/font-character-map
Online opzoeken welke karakters in een geïnstalleerd bestand zitten. Geeft ook meta-info over het font.
charactercodes.net/font-support
Online opzoeken hoeveel karakters een geïnstalleerd font van een bepaald codeblok bevat.
cjcid.com/essays/wrapping-long-words-css-html
Uitgebreide uitleg over <wbr>, ­, white-space, word-break, overflow-wrap en line-break en hoe deze te gebruiken voor woordafbreking.
clagnut.com/blog/2395
Uitgebreid artikel over het automatisch afbreken van woorden en hoe dat netjes te doen.
classic.typetester.org
Online allerlei eigenschappen van één tot drie fonts uitproberen, zoals grootte, leading en tracking.
codepo8.github.io/typography-cheatsheet
Als je op een bepaald deel van een letter klikt, krijg je de Engelse naam van dat deel. (Omdat het overgrote deel van artikelen over typografie Engelstalig is, kan dit handig zijn.)
codersblock.com/blog/deep-dive-into-text-wrapping-and-word-breaking
Zeer uitgebreid overzicht van manieren om (delen van) woorden op dezelfde regel te houden, of juist niet. Zelfs afbreken in het Chinees wordt behandeld.
css-tricks.com/styling-links-with-real-underlines
Tutorial over het gecontroleerd onderstrepen van links (en gewone tekst) met behulp van eigenschappen als text-underline-offset, text-decoration-thickness, en dergelijke.
css-tricks.com/understanding-web-fonts-getting
Inleiding in het gebruik van eigenschappen als font-feature-settings.
design.tutsplus.com/articles/the-ultimate-guide-to-basic-typography
Geïllustreerde uitleg van de belangrijkste typografische begrippen.
design.tutsplus.com/courses/the-ultimate-guide-to-typography
Cursus typografie (in de vorm van video's, met ondertiteling). De nadruk ligt op het kiezen van het juiste font.
fedmentor.dev/posts/font-size-px
Uitleg waarom de eenheid px geen goed idee is voor lettergrootte, regelhoogte en letter-spacing.
fontdrop.info
Online allerlei info over een geinstalleerd font krijgen, zoals erin zittende karakters, otf-features, en dergelijke. Je kunt ook experimenteren met dingen als het aan- en uitzetten van ligaturen.
fonts.google.com/knowledge
Aantal artikelen over van alles wat met typografie te maken heeft.
ishadeed.com/article/css-short-long-content
Overzicht van manieren om problemen met heel lange en heel korte woorden op te lossen.
jkorpela.fi/x-height
Online relatieve x-hoogte (aspect-ratio) van font berekenen.
joshcollinsworth.com/blog/never-use-px-for-font-size
Uitleg waarom px meestal geen goede eenheid is voor font-size en waarom em en rem dat wel zijn.
joshwcomeau.com/css/surprising-truth-about-pixels-and-accessibility
Uitgebreid artikel over het gebruik van de eenheden em, rem en px met betrekking tot toegankelijkheid.
learn.microsoft.com/en-us/typography/opentype/spec/featurelist
Overzicht van mogelijke waarden bij font-feature-settings. Met uitleg.
learnui.design/blog/identifying-fonts
Allerlei manieren om achter de naam van een font te komen.
m3.material.io/design/typography/understanding-typography
Uitleg over de belangrijkste begrippen in typografie (eigenschappen van tekens, regelhoogte, regellengte, enzovoort).
open-type.surge.sh
Online meest gebruikte eigenschappen van font-feature-setting in werking zien.
prowebtype.com
Online boek over typografie (tegen kleine betaling ook te downloaden).
qwerty.dev/whitespace
Tutorial over het gebruik van de elf verschillende soorten 'spaties'.
simoncozens.github.io/feature-tags
Overzicht van font-feature-settings. Met voorbeelden.
supremo.co.uk/typeterms
Namen bij alle onderdelen van een letter en een regel. Als je op een naam klikt, krijg je meer uitleg. Engelstalig, maar door de illustraties levert dat geen problemen op, ook niet voor de minder bekende begrippen.
thenewcode.com/946/CSS-last-line-Controlling-Windows-&-Orphans
Met behulp van orphans en widows voorkomen dat onder- of bovenaan een kolom en dergelijke een losse regel komt te staan.
tpgi.com/the-ballad-of-text-overflow
Artikel over de toegankelijkheidsproblemen die text-overflow kan opleveren, als dit wordt gebruikt om afgekapte tekst aan te geven.
typedesignresources.com
Lange lijst met links naar (vaak heel gespecialiseerde) onderwerpen over van alles over fonts.
typefully.com/DanHollick/how-text-is-rendered
Uitleg hoe fonts op een scherm worden opgebouwd.
wakamasifondue.com
Online alle mogelijkheden van een font bekijken en CSS-variabelen aanmaken om deze te gebruiken, zodat bepaalde problemen met font-feature-settings worden omzeild.
webdesign.tutsplus.com/an-introduction-to-typeface-styles
Cursus in de vorm van video's over de vormgeving van fonts (met ondertiteling).
Uniwidth fonts
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Uniwidth fonts zijn fonts, waarvan alle varianten even breed zijn. Dat kan handig zijn, als je erg weinig ruimte hebt, maar bijvoorbeeld toch vet wilt gebruiken.
uxdesign.cc/uniwidth-typefaces-for-interface-design
Uitleg wat uniwidth fonts zijn. Met links naar een aantal (gratis) fonts.
Variabele en gekleurde fonts
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Variabele en gekleurde fonts staan bij elkaar, omdat het er dik in zit dat binnenkort gekleurde fonts ook variabel zijn, en omgekeerd.
Meer algemene hulpmiddelen (niet specifiek voor variabele en/of gekleurde fonts) staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Hulpmiddelen en theorie @font-face (inclusief dingen als FOUT).
24ways.org/2019/an-introduction-to-variable-fonts
Uitgebreide uitleg over de werking van variabele fonts.
axis-praxis.org
Online verschillende variabele fonts uitproberen. Met behulp van schuifknoppen en dergelijke kun je instellingen veranderen, waarbij je desgewenst de CSS mee kunt zien veranderen.
css-tricks.com/colrv1-and-css-font-palette-web-typography
Tutorial over @font-palette-values (meerkleurige fonts) met de bijbehorende eigenschappen.
design.tutsplus.com/articles/how-to-use-variable-fonts-on-the-web
Tutorial met veel links en een gedetailleerd voorbeeld.
evilmartians.com/chronicles/variable-fonts-in-real-life-how-to-use-and-love-them
Tutorial over variabele fonts met ook wat theorie over de opbouw en dergelijke.
Vervolg-artikel, meer gericht op de praktische toepassing: the-joy-of-variable-fonts-getting-started-on-the-frontend.
fullystacked.net/posts/new-font-face-syntax
@font-face en de syntax voor variabele en gekleurde fonts.
medium.com/clear-left-thinking/how-to-use-variable-fonts-in-the-real-world
Praktijkvoorbeeld van het gebruik van variabele fonts.
pimpmytype.com/variable-font-fallback
Tutorial over fallback fonts voor oudere browsers die variabele fonts niet ondersteunen.
pimpmytype.com/variable-fonts-on-the-web
Uiterst duidelijke uitleg wat variabele fonts zijn en hoe deze te gebruiken.
play.typedetail.com
Online uitproberen van en code genereren voor variabele fonts. Met links naar de fonts zelf, waaronder veel open source fonts en dergelijke.
v-fonts.com
Online uitproberen van allerlei eigenschappen van variabele fonts. Geeft een goed overzicht van de mogelijkheden van variabele fonts. Er zijn ook wat links naar open source variabele fonts.
webdesign.tutsplus.com/up-and-running-with-variable-fonts
Uitgebreide cursus in de vorm van video's (met ondertiteling).
webkit.org/blog/12662/customizing-color-fonts-on-the-web
Uitleg over @font-palette-values (meerkleurige fonts) met de bijbehorende eigenschappen.
Webfonts (om te downloaden)
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Als je fonts gebruikt in strijd met een licentie, kan dat tot schadeclaims van duizenden euro's leiden. Oók als je de gebruikte fonts gelijk verwijdert, nadat het is ontdekt! Controleer áltijd of het font echt volledig vrij en gratis gebruikt mag worden. Dit geldt ook voor fonts die bij aankoop al op de computer zijn geïnstalleerd! Als je een zoekmachine of verzamelsite gebruikt, controleer dan altijd de licentie op de originele site. Ook op de hieronder genoemde sites moet je áltijd de licentie goed controleren! Niet op elke site is alles gratis.
'Royalty free' hoeft niet te betekenen dat het gratis is: het kan ook betekenen dat je slechts één keer moet betalen en niet opnieuw voor elke publicatie. 'Free to download' betekent vaak inderdaad: gratis downloaden. Maar ook niet meer dan dat: voor gebruik moet je vaak betalen.
Helaas is er een toenemend aantal sites met in de kop of naam iets als 'publicdomain' of 'free', terwijl je gewoon moet betalen. Lees daarom ALTIJD de licentie bij de site en/of bij het betreffende onderdeel. Als er geen licentie is, is het heel simpel: niet gebruiken. En als 'n licentie langer is dan zo'n twee schermen, of volkomen onleesbaar (nep-)juridisch blabla: ook niet gebruiken. Tenzij je geld te veel hebt. (Meestal is een licentie te vinden in het menu of onderaan de pagina onder een naam als 'Terms', 'Stuff', 'License', of iets dergelijks.)
Bij controles van hier vermelde sites blijkt regelmatig dat sites plotseling hun licentie fors gewijzigd hebben, bijvoorbeeld omdat ze zijn verkocht. Het is dus echt belangrijk dat je zelf de voorwaarden voor gebruik leest, want deze kunnen inmiddels zijn gewijzigd.
En ook als de (volledige of gedeeltelijke) inhoud van een site gratis is, kan een licentie nog wel aanvullende voorwaarden stellen. Zoals dat het materiaal niet gebruikt mag worden voor porno, of dat vermeld moet worden waar het vandaan komt.
Onder het kopje Juridisch is meer te vinden over de juridische kant van de zaak.
Als je webfonts niet meelevert vanaf je eigen site, maar met behulp van een link naar bijvoorbeeld fonts.google.com, is er een grote kans dat je actief meehelpt bij het bespioneren van je bezoekers. Zonder dat je bezoekers daar ook maar iets van merken. Als je een webfont wilt gebruiken, lever dat dan mee vanaf je eigen site!
Bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Hulpmiddelen en theorie @font-face (inclusief dingen als FOUT) vind je sites, waar je hier eenvoudig code voor kunt aanmaken. Specifiek voor fonts van Google staan iets hieronder bij fonts.google.com soortgelijke mogelijkheden en nog wat links naar sites met meer algemene info over Google fonts.
Uniwidth fonts: als het een theoretisch artikel is met ook wat fonts erbij, kan dat ook bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Uniwidth fonts staan.
Variabele en gekleurde fonts: als het een theoretisch artikel is met ook wat fonts erbij, kan dat ook bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Variabele en gekleurde fonts staan.
Zelf fonts samenstellen zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Zelf font samenstellen of aanpassen (inclusief subsetting).
1001freefonts.com
Grote verzameling voornamelijk gratis fonts.
creativebloq.com/graphic-design-tips/best-free-fonts-for-designers
Links naar 80 gratis fonts.
dafont.com
Grote verzameling fonts, waarvan veel gratis.
fontlibrary.org
Webfonts waarvan een deel onder een vrije licentie gebruikt kan worden. Lees vooral de betreffende licentie!
fonts.bunny.net
Privacy-vriendelijk alternatief voor het hosten van fonts bij Google. Compatibel met Google fonts, dus uiterst simpel te veranderen. (<mopper>In een fatsoenlijke wereld zou dit normaal zijn, en zou Google het veel kleinere alternatief voor verstokte datadieven zijn.</mopper>)
fonts.google.com
Site met gratis te gebruiken webfonts van onder andere Google.
Tips om Google webfonts sneller te laden.
Twee Google webfonts zoeken die bij elkaar passen: eerste font opzoeken en handmatig uit alle andere fonts bijpassend font zoeken of suggesties voor bijpassend font krijgen.
gwfh.mranftl.com/fonts: online Google font uitzoeken, css aanmaken en font downloaden om zelf te hosten. Zodat je niet (onbedoeld) Google laat weten, wie er allemaal jouw site bezoekt.
Op tryblackbird.com staat nog een verhaal over hoeveel sneller het zelf hosten kan zijn.
Op wpspeedmatters.com staat een overzicht van de voordelen van zelf hosten van Google fonts.
En dan nog 'n leuk verhaal op css-irl.info over wat er kan gebeuren als Google (of 'n andere hoster van je fonts) onverwacht z'n fonts wijzigt.
Als je beslist je fonts ergens anders wilt hosten, staat gelijk hierboven bij fonts.bunny.net een privacy-vriendelijk alternatief voor Google.
fontsforweb.com
Grote hoeveelheid webfonts, waarvan veel vrij gebruikt mogen worden.
fontshare.com
Vrij te gebruiken fonts.
fontsquirrel.com
Grote hoeveelheid gratis te gebruiken webfonts. Online eigen fonts omzetten naar webfonts, met bijbehorende CSS (onder de tab 'Generator').
freefaces.gallery
Fonts onder diverse open licenties. Sommige hebben ook een variabele variant.
github.com/ocodo/ClockFace-font
Iconen-font met analoge klokken, afbeeldingen per vijf minuten.
github.com/Vectopus/Atlas-icons-font
Open source font met ruimt 2700 symbolen.
learnui/design/blog/ultimate-guide-similar-fonts
Lijst met vrij te gebruiken alternatieven voor veel gebruikte commerciële fonts.
losttype.com
Pay-what-you-want fonts. De volledige opbrengst gaat naar de ontwerper van het font.
openmoji.org
Emoticons onder een Creative Commons-licentie.
theleagueofmoveabletype.com
Open source fonts.
vorillaz.github.io/devicons/
Webfont met icoontjes die met het maken van sites te maken (kunnen) hebben, zoals tal van logo's.
weloveiconfonts.com
Op deze site wordt een groot aantal iconenfonts gehost. Deze zijn op dezelfde manier te gebruiken als 'gewone' webfonts, maar bestaan uit iconen.
Zelf font samenstellen of aanpassen (inclusief subsetting)
(Onderafdeling van CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen)
Overzichten met utf-8-codes, entiteiten, en dergelijke zie Lijsten met karakters en/of opzoeken van entiteit, utf-8-code, codepoint, en dergelijke.
cloudfour.com/thinks/font-subsetting-strategies-content-based-vs-alphabetical
Artikel over de voor- en nadelen van verschillende manieren van subsetting.
everythingfonts.com/subsetter
Online subset uit een font extraheren. Keuze uit een groot aantal subsets.
fontello.com
Online zelf een webfont samenstellen uit een groot aantal iconen. Het font wordt in alle benodigde formaten aangemaakt.
glyphter.com
Online zelf een webfont samenstellen uit een groot aantal iconen. Het font wordt in alle benodigde formaten aangemaakt.
jakearchibald.com/2017/combining-fonts
Uitleg hoe één (of meer) tekens uit een font te vervangen door tekens uit een ander font, zonder twee volledige fonts te downloaden.
thenewcode.com/878/Slash-Page-Load-Times-With-CSS-Font-Subsetting
Uitleg hoe alleen de benodigde tekens van een font te downloaden.
Forms, buttons, :disabled, :enabled, checkbox hack, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
(Code voor) kant-en-klare knoppen en dergelijke zie Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke.
HTML voor formulieren (inclusief valideren) zie HTML → Formulieren, <input>, en dergelijke.
adrianroselli.com/2017/05/under-engineered-custom-radio-buttons-and-checkboxen
Tutorial over het opmaken van <input type="radio"> en <input type="checkbox">.
adrianroselli.com/2021-03/under-engineered-select-menus.html
Tutorial over het opmaken van <select>.
adrianroselli.com/2019/09/under-engineered-text-boxen
Tutorial over het opmaken van <textarea>.
a11withlindsey.com/blog/create-custom-keyboard-accessible-checkboxes
Stap-voor-stap-tutorial hoe je keuzevakjes op kunt maken én toegankelijk kunt houden.
austingil.com/build-html-forms-right-styling
Uitgebreide tutorial over het opmaken van formulieren (onderdeel van een serie over formulieren).
codyhouse.co/blog/post/custom-accessible-radio-checkbox-buttons-vertical-alignment
Artikel over hoe zelfgemaakte radioknoppen en keuzevakjes goed uit te lijnen met hun <label>.
css-tricks.com/custom-styling-inputs-with-modern-css-features
Tutorial over het opmaken van <input type="radio"> en <input type="checkbox">.
css-tricks.com/fun-times-styling-checkbox-states
Voorbeelden voor het opmaken van een (niet-)aangekruist keuzevakje.
css-tricks.com/styling-cross-browser-compatible-range-inputs-css
<input type="range"> er in alle browsers hetzelfde uit laten zien.
css-voorbeelden/tekst/bewerken Onderdelen van een formulier in- en uitschakelen met behulp van enabled en disabled. Nederlandstalig.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/Forms/Advanced_form_styling
Tutorial hoe verschillende onderdelen van een formulier op te maken.
filamentgroup.com/lab/select-css
Uitleg over het opmaken van <select> in verschillende browsers.
hongkiat.com/blog/html5-range-slider-style
<input type="range"> er in alle browsers hetzelfde uit laten zien.
ishadeed.com/article/styling-the-good-old-button
Zeer uitgebreide tutorial over het opmaken van <button>.
jonathan-harrell.com/blog/advanced-css-form-styling
Formulieren opmaken met behulp van minder bekende selectors.
moderncss.dev/pure-css-custom-checkbox-style
Tutorial voor het opmaken van keuzevakjes op een toegankelijke manier.
moderncss.dev/pure-css-custom-styled-radio-buttons
Tutorial voor het opmaken van radioknoppen op een toegankelijke manier.
sarasoueidan.com/blog/inclusively-hiding-and-styling-checkboxes-and-radio-buttons
Tutorial over het opmaken van keuzevakjes en radioknoppen, terwijl ze toegankelijk blijven.
scottaohara.github.io/a11y_styled_form_controls
Onderdelen van formulieren opmaken op een manier dat ze toch toegankelijk blijven.
smashingmagazine.com/2021/09/simplyfing-form-styles-accent-color
Tutorial over accent-color (basiskleur voor onderdelen van formulieren).
webdesign.tutsplus.com/how-to-make-custom-accessible-checkboxes-and-radio-buttons
Tutorial over het opmaken van aankruisvakjes en radioknoppen, waarbij ook op toegankelijkheid wordt gelet.
webdesign.tutsplus.com/the-best-css-checkbox-hack-tutorials-on-tuts
Acht voorbeelden van wat je kunt doen met behulp van de checkbox hack, inclusief zeven volledige tutorials.
Forums en gespecialiseerde zoekmachines
(Onderafdeling van CSS)
Omdat CSS, HTML en JavaScript elkaar sterk (kunnen) beïnvloeden, en omdat forums daarover ook nogal door elkaar lopen, staan forums over die drie onderwerpen hier bij elkaar.
css-voorbeelden.nl/forum Forum van deze site. Bedoeld voor vragen en dergelijke over de voorbeelden op deze site, maar je kunt het altijd proberen...
helpmij.nl/forum/Website-maken-Programmeren Algemeen forum over het maken van websites. Nederlandstalig.
phind.com
Zoekmachine speciaal gericht op ontwikkelaars.
phphulp.nl/php/forum/javascript Nederlandstalig forum over JavaScript.
phphulp.nl/php/forum/xhtml-css Nederlandstalig forum over HTML en CSS.
you.com
Zoekmachine speciaal gericht op ontwikkelaars en programmeurs. Als je bijvoorbeeld als zoekterm mede 'css' opgeeft, krijg je vrijwel alleen resultaten die met het schrijven van css te maken hebben, soms zelfs gesorteerd per site. Waarbij ook nog 'ns kwalitatief goede sites bovenaan staan. Een aanrader.
Generated content, ::after, ::before, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
counter() en counters() zie CSS → Menu's, lijsten, counter(), ::marker, en dergelijke.
adrianroselli.com/2020/10/alternative-text-for-css-generated-content
Artikel over alternatieve tekst voor schermlezers bij gebruik van 'content'.
codersblock.com/blog/diving-into-the-before-and-after-pseudo-elements
Uitgebreide tutorial met voorbeelden over ::after en ::before.
freefrontend.com/css-before-after
Tutorial over ::after en ::before, met links naar andere voorbeelden en tutorials.
matuzo.at/blog/heres-what-i-didnt-know-about-content
Artikel over de mogelijkheden (en risico's) van 'content'.
smashingmagazine.com/2013/04/css-generated-content-counters
Tutorial over content, ::after en ::before, met hele serie voorbeelden. Artikel is al wat ouder, maar bevat heel veel voorbeelden.
Gradiënten
(Onderafdeling van CSS)
(Min of meer) kant-en-klare gradiënten, online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
patrickbrosset.com/articles/2022-10-24-do-you-really-understand-CSS-radial-gradients
Heel gedetailleerde uitleg over radial-gradient.
smashingmagazine.com/2022/01/css-radial-conic-gradient
Uitgebreide uitleg over (het gebruik van) radial-gradient en conic-gradient.
webdesign.tutsplus.com/how-to-use-gradients-on-the-web
Uiterst overzichtelijke tutorial over gradiënten.
Grid
(Onderafdeling van CSS)
Inmiddels staan er op internet 3.769.980.417 tutorials en dergelijke over Grid en komen er per seconde 47 bij. Hieronder staat een heel kleine selectie van tutorials en dergelijke die er om een of andere reden wat uitspringen, bijvoorbeeld omdat ze heel erg duidelijk zijn. Er zijn ongetwijfeld nog veel meer goede sites over grid te vinden, maar wat hieronder staat, is in ieder geval kwalitatief goed.
Meer algemene artikelen over display, boxmodel, en dergelijke (waar grid een onderdeel van kan zijn) staan bij Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke).
Min of meer kant-en-klare lay-outs gebaseerd op Grid zie CSS → Lay-outs.
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
writing-mode zie CSS → Logical properties, dir-attribuut, :dir(), writing-mode, en dergelijke.
12daysofweb.dev/2022/css-subgrid
Voorbeelden van het gebruik van subgrid.
alistapart.com/article/practical-grid
Artikel waarin Eric Meyer het ombouwen van zijn site naar grid beschrijft.
bitsofco.de/css-grid-terminology
Uitleg over allerlei bij grid gebruikte begrippen.
blog.logrocket.com/css-grid-guide
Uitgebreide tutorial met duidelijke voorbeelden en links naar meer info.
chenhuijing.com/blog/basic-grid-with-fallbacks
Eenvoudige grid lay-out waarbij het vooral gaat om fallbacks voor browsers die grid niet ondersteunen.
codeinwp.com/blog/css-grid-tutorial-layout
Uitgebreide interactieve tutorial. Met mogelijkheid om content van rechts naar links te laten lopen.
codingfantasy.com/games/css-grid-attack/play
Interactieve tutorial in de vorm van een spel met één lieverd en 'n stel booswichten.
css-tricks.com/4-css-grid-properties-and-one-value-for-most-of-your-layout-needs
Tutorial voor een flexibele lay-out met minimaal gebruik van grid.
css-tricks.com/auto-sizing-columns-css-grid-auto-fill-vs-auto-fit
Duidelijke uitleg over het verschil tussen auto-fill en auto-fit.
css-tricks.copm/snippets/css/css-grid-starter-layouts
Voorbeelden van veel voorkomende lay-outs, maar dan gemaakt met behulp van grid. Inclusief code.
css-tricks.com/snippets/css/complete-guide-grid
Systematisch overzicht van eigenschappen. Met afbeeldingen die het effect van de eigenschappen laten zien.
css-tricks.com/difference-explicit-implicit-grids
Artikel over het verschil tussen expliciete en impliciete grids.
css-tricks.com/introduction-fr-css-unit
Uitgebreide uitleg over de fr-eenheid.
cssgridgarden.com/#nl Grid leren met behulp van een interactief spel (Nederlandstalig).
dev.to/mustapha/css-grid-illustrated-introduction
Overzichtelijke tutorial die stap voor stap de verschillende eigenschappen behandelt.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/CSS/CSS_layout/Grids
Tutorial met de gebruikelijke grondigheid van Mozilla.
fjolt.com/article/a-guide-to-css-grid
Met heel weinig tekst wordt behulp van knoppen op een uiterst simpele en duidelijke manier getoond, wat voor effect de verschillende waarden hebben.
freecodecamp.org/news/learn-css-grid-in-5-minutes
De basisprincipes van grid uitgelegd in duidelijke stappen.
grid.malven.co
Soort spiekbriefje met voorbeelden. Als je op 'n voorbeeld klikt, wordt de code gekopieerd.
gridbyexample.com
Site over grid met veel voorbeelden met bijbehorende code, tutorials, links naar andere sites, en dergelijke.
ishadeed.com/article/css-grid-minmax
Tutorial over minmax() bij grid.
ishadeed.com/article/learn-css-subgrid
Tutorial over subgrid. Met een aantal praktische voorbeelden.
learncssgrid.com
Uitgebreide uitleg met duidelijke illustraties bij elke eigenschap.
matuzo.at/blog/the-dark-side-of-the-grid
Serie artikelen over toegankelijkheid en grid en hoe eventuele problemen te voorkomen.
mozilladevelopers.github.io/playground/css-grid
Tutorial met voorbeelden en uitleg hoe developertools te gebruiken voor grid. De code van de voorbeelden kan worden gewijzigd, waardoor je gelijk het effect van veranderingen ziet.
sitepoint.com/css-grid-repeat-function
Tutorial over repeat().
smashingmagazine.com/2017/09/css-grid-gotchas-stumbling-blocks
Oplossingen voor problemen die veel mensen tegenkomen, als ze met grid beginnen.
smashingmagazine.com/2017/10/naming-things-css-grid-layout
Tutorial over hoe namen te geven in grid.
smashingmagazine.com/2017/11/css-grid-supporting-browsers-without-grid
Artikel over het oplossen van problemen met browsers die grid niet (volledig) of onjuist ondersteunen.
smashingmagazine.com/2017/12/grid-inspector
Uitgebreide handleiding voor de in het ontwikkelgereedschap van Firefox ingebouwde Grid Inspector.
smashingmagazine.com/2020/01/understanding-css-grid-container
Uitgebreide meerdelige tutorial over grid.
testdriven.io/blog/css-grid
Uiterst overzichtelijke tutorial over Grid.
varun.ca/css-grid
Heel duidelijke stap-voor-stap-tutorial.
viget.com/articles/getting-started-with-css-grid-part-1
Duidelijke tutorial over grid. Inclusief debuggen en het maken van een voorbeeld-pagina.
Deel 2.
webdesign.tutsplus.com/series/understanding-the-css-grid-layout-module
Serie tutorials over grid.
webkit.org/blog/7434/css-grid-layout-a-new-layout-modole-for-the-web
Beschrijving van Grid door een van de ontwikkelaars voor webkit.
Hulpmiddelen
(Onderafdeling van CSS)
Gecomprimeerde CSS weer leesbaar maken, SCSS omzetten naar gewone CSS, en dergelijke zie Gereedschap → Code leesbaar maken.
Comprimeren, ongebruikte CSS verwijderen, en dergelijke zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Kleuren
(Onderafdeling van CSS)
Hieronder is ook meer algemene informatie over de opbouw van het oog, de opbouw van kleuren, en dergelijke te vinden.
Kleurenblindheid (soorten, voorkomen van problemen, en dergelijke) is te vinden bij Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid.
Online kleuren samenstellen, kleurenpalet samenstellen, converteren, color()-functie uitproberen, en dergelijke zie Gereedschap → Kleuren.
blog.logrocket.com/exploring-css-color-module-level-5
Overzicht van nieuwe functies en dergelijke uit CSS Color Module Level 5. (Nog niet alles wordt al ondersteund door alle browsers.)
blog.logrocket.com/oklch-css-consistent-accessible-color-palettes
Tutorial over oklch().
cloudfour.com/thinks/hsl-a-color-format-for-humans
Uitleg over hsl()-notatie en vergelijking daarvan met de hexadecimale notatie.
colorandcontrast.com
Artikel over de bouw van het oog, theorie van kleuren, contrast, en dergelijke. Omdat je op verschillende plaatsen instellingen kunt veranderen, wordt ook goed zichtbaar hoe simpel je oog is te misleiden.
css-tricks.com/nerds-guide-color-web
Overzichtsartikel over de opbouw van kleuren, eigenschappen die met kleur te maken hebben, voorbeelden, en dan nog wat meer.
developer.chrome.com/articles/high-definition-css-color-guide
Uitgebreid vergelijkend overzicht van alle denkbare kleur-formaten. Met uitgebreide theoretische onderbouwing.
evilmartians.com/chronicles/oklch-in-css-why-quit-rgb-hsl
Vergelijking tussen oklch(), rgb() en hsl().
ishadeed.com/article/css-color
Uitgebreid artikel over alle manieren om met css kleuren te definiëren, veranderen, en noem maar op.
joshwcomeau.com/css/color-formats
Vergelijkend overzicht van alle manieren om kleuren te definiëren in CSS.
keithjgrant.com/posts/2023/04/its-time-to-learn-oklch-color
Tutorial over oklch().
medium.com/dev/channel/css-hex-colors-demystified
Uiterst gedetailleerde uitleg over hexadecimale waarden bij kleuren.
medium.com/pilcro/the-surprising-science-behind-colour-codes
Uiterst leesbaar artikel over de opbouw van kleuren en de verschillende codes om kleuren te definiëren.
smashingmagazine.com/2021/07/hsl-colors-css
Tutorial over hsl(), met praktische voorbeelden.
smashingmagazine.com/2023/08/oklch-color-spaces-gamuts-css
Tutorial over oklch().
webfx.com/blog/web-design/css-colors
Overzicht van de verschillende manieren om kleuren op te geven in CSS.
xhtml5.nl/naslag/kleuren Nederlandstalig overzicht van in CSS gebruikte namen en bijbehorende hexadecimale codes.
Kolommen (inclusief column-*)
(Onderafdeling van CSS)
break-before, break-after en dergelijke staan bij CSS → Printen (inclusief @page, page-break-..., en dergelijke).
Min of meer kant-en-klare lay-outs met soms kolommen zie CSS → Lay-outs.
css-tricks.com/guide-responsive-friendly-css-columns
Uitleg over het juiste gebruik van CSS-kolommen, waarbij ook op het probleem van kolommen hoger dan het venster (voortdurend terug naar boven scrollen) wordt ingegaan.
pepelsbey.dev/articles/two-columns
Zes (min of meer) goede en vijf (min of meer) slechte technieken om een lay-out met twee kolommen te maken.
smashingmagazine.com/2019/01/css-multiple-column-layout-multicol
Tutorial over CSS-kolommen met voor- en nadelen, hoe ze op dit moment bruikbaar kunnen zijn en over toekomstige ontwikkelingen.
Lay-outs
(Onderafdeling van CSS)
Op deze (Nederlandstalige) site vind je voorbeelden van lay-outs onder Lay-out.
Online lay-outs maken zie Gereedschap → Lay-out maken.
Sectievormenden elementen zoals <section> en <nav> zie HTML → Outline, kopregels (<h...>) en sectievormende elementen (zoals <section> en <nav>).
Theorie over boxmodel, positioneren, en dergelijke is te vinden onder Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke).
Tutorials (met soms voorbeelden) over Flexbox zie CSS → Flexbox.
Tutorials (met soms voorbeelden) over Grid zie CSS → Grid.
Tutorials (met soms voorbeelden) over kolommen zie CSS → Kolommen (inclusief column-*).
cssplay.co.uk/layouts/ (Stu Nicholls | CSSplay)
CSS-lay-outs. Voor het gebruik van sommige lay-outs is eerst toestemming nodig.
free-css-templates.com
CSS-lay-outs onder een Creative Commons-licentie.
html5up.net
CSS-lay-outs onder een Creative Commons-licentie.
quackit.com/html/templates
Grote hoeveelheid vrij te gebruiken lay-outs.
solucija.com/home/templates/free
CSS-lay-outs onder een Creative Commons-licentie.
Logical properties, dir-attribuut, :dir(), writing-mode, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Logical properties specifiek voor één eigenschap (zoals border-start-start-radius) staan in principe bij die specifieke eigenschap.
24ways.org/2016/css-writing-modes
Tutorial over writing-mode.
adrianrosellil.com/2019-11/css-logical-properties
Uitleg over logical properties. Met handige 'vertaaltabel' tussen oude en nieuwe eigenschappen en waarden.
css-tricks.com/css-logical-properties-and-values
Uitgebreide tutorial over logical properties, met steeds overzichtelijk het verschil met de 'gewone' eigenschappen.
ishadeed.com/article/css-logical-properties
Tutorial over logical properties.
rtlstyling.com/posts/rtl-styling
Zeer uitgebreide tutorial over verschillende tekstrichtingen en de samenhang daarvan met tal van andere eigenschappen.
smashingmagazine.com/2019/08/writing-modes-layout
Artikel over writing-mode met de nadruk op de samenhang met flexbox en grid.
webdesign.tutsplus.com/an-introduction-to-css-logical-properties
Cursus in de vorm van video's over logical properties (met ondertiteling).
Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design
(Onderafdeling van CSS)
Browser sniffing zie Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen → Algemeen.
Specifiek voor e-mail zie Gereedschap → E-mail ontwerpen.
Viewport, dpi, ppi, verschil tussen CSS-pixels en device-pixels, dingen die specifiek voor mobiele apparatuur gelden, en dergelijke zie Mobiele apparatuur → Theorie, links, forums, en dergelijke.
Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>)
(Onderafdeling van CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design)
Achtergrond-afbeeldingen zie CSS → Background, background-image, image-set() en sprites.
CLS (Cumulative Layout Shift) zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
<figure> en <figcaption> zijn niet alleen bedoeld voor afbeeldingen en staan bij HTML → <figure> en <figcaption>.
Figuren maken met behulp van alleen CSS zie CSS → Borders, hoeken en figuren.
Gereedschappen om afbeeldingen te bewerken, converteren, enz. staan bij Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren. Hieronder staan alleen de links naar meer theoretische artikelen en dergelijke.
Sites, artikelen, en dergelijke die over meer dan alleen afbeeldingen gaan, staan gelijk hieronder bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Overig.
bitsofco.de/why-and-how-to-use-webp-images-today
Uitleg over de voor- en nadelen van het WebP-formaat voor afbeeldingen.
cloudfour.com/thinks/responsive-images-101-definitions
Zeer uitgebreide tutorial over responsieve afbeeldingen en alles wat daarmee te maken heeft. Inmiddels al wat ouder, maar vanwege de uitgebreidheid toch nog bruikbaar.
Er is ook een kortere, meer actuele, versie van bovenstaande tutorial.
cloudfour.com/thinks/stop-lazy-loading-product-and-hero-images
Artikel over een juist gebruik van loading="lazy".
codeinwp.com/blog/responsive-images
Tutorial hoe afbeeldingen responsief te maken.
compress-or-die.com/Understanding-PNG
Uitgebreide uitleg hoe een PNG is opgebouwd.
compress-or-die.com/Understanding-JPG
Uitgebreide uitleg hoe een JPG is opgebouwd.
css-tricks.com/the-complete/guide/to-lazy-loading-images
Uitgebreide uitleg over 'lazy loading', met overzicht van verschillende technieken om dat te doen.
css-voorbeelden-nl/afbeelding/overig/afbeelding-117 Voorbeeld van art direction (verschillende afbeeldingen afhankelijk van grootte en dergelijke van venster) met behulp van <picture>. Nederlandstalig.
elad.medium.com/a-complete-guide-for-responsive-images
Volledig overzicht van alle (ook vrijwel onbekende) manieren om responsieve afbeeldingen te gebruiken.
evilmartians.com/chronicles/decoding-avif-deep-dive-with-cats-and-imgproxy
Uiterst leesbare vergelijking tussen AVIF en andere formaten.
evilmartians.com/chronicles/images-done-right-web-graphics-good-to-the-last-byte-optimization-techniques
Uitgebreide verhandeling over het optimaliseren van afbeeldingen en de voor- en nadelen van verschillende formaten.
imagekit.io/blog/how-to-resize-image-in-html
Overzicht van manieren (en nadelen) van het verkleinen van afbeeldingen bij de cliënt (in de browser).
imagekit.io/blog/lazy-loading-images-complete-guide
Uitgebreid artikel over de werking van 'lazy loading'.
imagekit.io/responsive-images
Uitgebreide tutorial over responsieve afbeeldingen.
jakearchibald.com/2020/avif-has-landed
Vergelijking tussen het nieuwe AVIF-formaat en andere formaten.
jakearchibald.com/2021/serving-sharp-images-to-high-density-screens
Uiterst leesbare uitleg hoe met relatief weinig moeite afbeeldingen scherp weer te geven op hogeresolutieschermen.
jakearchibald.com/2022/img-aspect-ratio
Artikel over het verschil tussen width, height en aspect-ratio bij afbeeldingen, en wanneer wat te gebruiken.
parametric.press/issue-01/unraveling-the-jpeg
Uitleg over hoe een JPG-afbeelding wordt gecomprimeerd.
smashingmagazine.com/2021/04/humble-img-element-core-web-vitals
Overzicht van alle manieren om een afbeelding zo snel mogelijk in de juiste resolutie op de juiste grootte weer te geven.
smashingmagazine.com/2021/09/modern-image-formats-avif-webp
Uitgebreid artikel over het AVIF- en het WebP-formaat.
stackoverflow.blog/2022/12/27/picture-perfect-images-with-the-modern-element
Artikel over de invloed van afbeeldingen op snelheid en dataverbruik, met tips om dit te optimaliseren.
thenewcode.com/936/Responsive-Images-For-Designers-The-HTML5-picture-element
Uitleg hoe <picture> is te gebruiken voor art direction (in kleinere vensters kleinere delen van een afbeelding weergeven).
unwttng.com/compression-decompressed
De theoretische basis van het optimaliseren van afbeeldingen, video, en dergelijke uitgelegd.
web.dev/learn/images
Uitgebreide cursus afbeeldingen, inclusief formaten, responsieve afbeeldingen, en dergelijke. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
webdesign.tutsplus.com/quick-tip-how-to-use-html5-picture-for-responsive-images
Tutorial over <picture>.
Overig
(Onderafdeling van CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design)
Eenheden zie CSS → Eenheden, calc(), min(), en dergelijke.
Testen in verschillende resoluties zie Gereedschap → Weergave en dergelijke testen.
Viewport, dpi, ppi, verschil tussen CSS-pixels en device-pixels, dingen die specifiek voor mobiele apparatuur gelden, en dergelijke zie Mobiele apparatuur → Theorie, links, forums, en dergelijke.
12daysofweb.dev/2021/container-queries
Tutorial over Container Query's.
blog.logrocket.com/the-elements-of-responsivs-typography
Verschillende manieren om de lettergrootte aan te passen aan de grootte van het venster.
css-tricks.com/a-few-times-container-size-queries-would-have-helped-me-out
Praktische voorbeelden van het gebruik van Container Query's.
css-tricks.com/interaction-media-features-and-their-potential-for-incorrect-assumptions
Artikel over mogelijke problemen met de media query's pointer, any-pointer, hover en any-hover.
fluid-type-scale.com
Online code aanmaken voor lettergrootte die zich aanpast aan de breedte van het venster.
github.com/sturobson/Awesome-Container-Queries
Pagina met links naar van alles over Container Query's.
ishadeed.com/article/say-hello-to-css-container-queries
Tutorial over Container Query's.
modern-fluid-typography.vercel.app
Online code aanmaken voor lettergrootte die zich aanpast aan de breedte van het venster.
De zeer uitgebreide theoretische onderbouwing van dit gereedschap, inclusief mogelijke problemen, is te vinden op smashingmagazine.com.
moderncss.dev/container-query-units-and-fluid-typography
Tutorial hoe lettergrootte automatisch aan te passen met behulp van Container Query's.
oddbird.net/2022/08/18/cq-syntax/
Tutorial over Container Query's, waarin ook de verschillen tussen eerdere en recente syntax worden belicht.
patrickhlauke.github.io/touch/pointer-hover-any-pointer-any-hover/results
Overzicht van waarden die verschillende browsers en systemen retrourneren bij de media query's pointer, any-pointer, hover en any-hover.
polypane.app/blog/the-complete-guide-to-css-media-queries
Zeer uitgebreide tutorial over media query's.
smashingmagazine.com/2021/05/complete-guide-css-container-queries
Tutorial over container query's.
smashingmagazine.com/2022/03/guide-hover-pointer-media-queries
Tutorial over de media query's hover, pointer, any-hover en any-pointer.
stackdiary.com/css-media-queries
Tutorial over media query's.
udacity.com/course/responsive-web-design-fundamentals
Online cursus responsieve site maken. De (uitstekende) cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
utopia.fyi/type/calculator
Online lettergroottes uitproberen om vloeiend aan te passen aan de venstergrootte.
Bijbehorende pagina met demo.
Bijbehorende theoretische onderbouwing.
Een vereenvoudigde vorm van deze calculator is te vinden op 9elements.com.
web.dev/learn/design
Interactieve cursus Responsive Web Design. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
webdesign.tutsplus.com/introduction-to-css-container-queries
Cursus Container Query's in de vorm van video's (met ondertiteling).
Menu's, lijsten, counter(), ::marker, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Uitklapmenu's (dropdownmenu's) werken heel vaak niet of niet goed op touchscreens. Als er niet nadrukkelijk bij staat dat ze zijn getest (en werken) op touchscreens, kun je er waarschijnlijk vanuit gaan dat ze niet (goed) werken op een touchscreen. Ook zijn veel menu's volstrekt ontoegankelijk voor schermlezers en dergelijke.
blog.logrocket.com/styling-numbered-lists-with-css-counters
Tutorial over het gebruik van counters bij lijsten.
css-tricks.com/list-markers-and-string-styles
Artikel over welke eigenschappen je wel en niet kunt gebruiken bij het opmaken met behulp van ::marker, inclusief bugs.
css-voorbeelden.nl/lijst/lijst-065 Geneste lijsten met automatische nummering met behulp van counter() en counters(). Nederlandstalig.
smashingmagazine.com/2019/07/css-lists-markers-counters
Tutorial over counters en ::marker.
web.dev/css-marker-pseudo-element
Tutorial hoe ::marker te gebruiken voor aangepaste bullets. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
Nieuwsbrieven en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Hieronder staat slechts een fractie van wat er op internet aan generators is te vinden. Geprobeerd is naar alleen kwalitatief goede generators te linken. Veel van deze generators zijn al (behoorlijk) wat ouder, daarom wordt vaak ook inmiddels overbodige code voor oudere browsers gegenereerd. Sommige maken zelfs nog code voor Internet Explorer 5 of eerder. Het is daarom aan te raden de code goed te bekijken en eventueel op te schonen, voordat je deze echt gaat gebruiken.
Verder kan niet bij elke generator elke eigenschap en waarde worden gebruikt. Bij flexbox bijvoorbeeld is er geen enkele generator, waarbij echt bij álle eigenschappen álle waarden kunnen worden gegenereerd. Het aantal mogelijkheden verschilt ook nog 'ns per generator. Ook om deze reden is het goed de gegenereerde code altijd even kritisch te bekijken.
Animatie maken waarbij alleen de afbeelding wordt bewerkt (zoals een bewegende GIF) zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Animatie maken.
Code voor een CSS- of SVG-afbeelding maken (inclusief het vervormen van tekst en dergelijke) zie ook Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren.
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort online uitproberen en eventueel delen met anderen zie Gereedschap → Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort uitproberen en eventueel delen.
Dingen uitproberen in het ontwikkelgereedschap van de browser staat bij Gereedschap → Debuggen.
JavaScript zie JavaScript, DOM en CSSOM → Validators, debuggers, formatteren, online uitproberen, generators, en dergelijke.
Sprite maken zie Gereedschap → Sprite maken.
Als iets niet hier staat, kun je het ook bij Gereedschap proberen. Dat geldt met name voor het genereren van HTML met bijbehorende CSS, zoals het genereren van code voor een tabel.
Hoewel hieronder slechts een heel beperkt aantal generators staat, zijn dit er toch al zoveel dat het wat onoverzichtelijk wordt. Indelen in soort generator gaat niet, omdat op veel sites meerdere generators staan. Daarom kun je hieronder aanvinken, wat je zoekt. Alleen de sites met zo'n generator worden dan getoond.
Niet alle generators laten alle eigenschappen veranderen. Bij bijvoorbeeld transform() varieert het van generators die slechts vier eigenschappen laten veranderen tot generators die álle eigenschappen laten veranderen. Oftewel: wie zoekt, zal vinden.
Als je 'Alles tonen' uitvinkt, kun je kiezen, welke categoriëen je wilt zien.
Animatie maken waarbij alleen de afbeelding wordt bewerkt (zoals een bewegende GIF) zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Animatie maken.
Code voor een SVG-afbeelding maken (inclusief het vervormen van tekst en dergelijke) zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren.
Sprite maken zie Gereedschap → Sprite maken.
Alles voor het HTML-element <canvas> staat bij HTML → <canvas>.
Algemene knoppen (geen <input> en dergelijke) maken zie Gereedschap → Knoppenmakers.
HTML voor formulieren en dergelijke zie HTML → Formulieren, <input>, en dergelijke.
Kant-en-klare knoppen staan bij Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke.
In het ontwikkelgereedschap van Firefox is een bijzonder handige editor voor clip-path (en shape-outside) ingebouwd.
Hier staan alleen gereedschappen voor text-shadow (onder de knop 'Text-shadow'). Alle overige hulpmiddelen voor fonts en tekst (inclusief @font-face) staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen.
Online kleuren samenstellen, kleurenpalet samenstellen, converteren, color()-fucntie uitproberen, en dergelijke zie Gereedschap → Kleuren.
10015.io/tools/css-loader-generator
Online kiezen uit meer dan 250 met behulp van transform bewegende laad-symbolen. De code kan online worden aangepast.
9elements.github.io/fancy-border-radius/full-control
Online uiterst simpel door middel van slepen code genereren voor border-radius. Er kunnen acht waarden worden gebruikt, dus je kunt ook ellipsvormige hoeken maken.
alialaa.github.io/css-grid-cheat-cheet
Online lay-out in grid maken en bijbehorende code genereren. Laat uiterst duidelijk het effect van elke verandering zien.
angrytools.com/css-generator
Online code genereren voor animation, border, border-radius, box-shadow, filters, gradiënt, text-shadow, transform (matrix) en transition
animista.net
Online allerlei animaties maken en code genereren. De animaties kunnen heel simpel worden aangepast.
apps.eky.hk/css-triangle-generator
Online code genereren voor driehoek met gebruik van alleen CSS.
bennettfeely.com/clippy
Online code genereren voor clip-path. Je kunt een volledig eigen vorm maken of een voorgedefinieerde vorm aanpassen.
bennettfeely.com/flexplorer
Online flexbox uitproberen en code genereren (alleen voor de flex container).
betravis.github.io/shape-tools/polygon-drawing
Online een polygoon tekenen en bijbehorende code genereren voor de polygon()-functie van clip-path.
boxshadow.xyz
Online box-shadow uitproberen en code genereren. Bijzonder mooi uitgevoerd.
codepen.io/stoumann/full
Online code genereren voor clip-path. Je kunt volledig je eigen gang gaan of kiezen uit een groot aantal aan te passen voorgedefinieerde vormen.
codepen.io/thebabydino
Artikel over de nadelen van gradiënt-generators en waarom je de code die ze genereren moet opschonen.
colorzilla.com/gradient-editor
Online gradiënt maken met bijbehorende code.
components.ai/gradient
Online veelkleurige achtergronden met bijbehorende code maken, opgebouwd uit een combinatie van een (groot) aantal gradiënten, die elk heel gedetailleerd kunnen worden ingesteld.
components.ai/text-shadow
Online tekst met meerdere schaduwen en bijbehorende code maken. Tekst en schaduwen kunnen zeer gedetailleerd ingesteld worden.
css3.mikeplate.com
Online element met tekst op alle mogelijke manieren aanpassen en bijbehorende code generen. Aan te passen zijn onder andere hoeken, schaduw, rotatie, tekst-eigenschappen, border, kleur en achtergrond. De veranderingen zijn dodelijk simpel aan te brengen. Omdat er één element (met daarin tekst) wordt veranderd, is dit echt een indrukwekkend stuk gereedschap. Je kunt werkelijk tot op de pixel precies eigenschappen op elkaar afstemmen.
css-generators.com/custom-borders
Online code voor speciaal soort border-image genereren: gekartelde randen, rondingen, en dergelijke die in de hoeken goed op elkaar aansluiten.
Het bijbehorende achtergrond-artikel staat op css-tricks.com.
css-grid-layout-generator.pw
Online (uitgebreide) lay-out in grid maken en bijbehorende code genereren.
css-loaders.com
Online kiezen uit 500 bewegende laad-symbolen met bijbehorende CSS.
css3factory.com/linear-gradients
Online lineaire gradiënt maken met bijbehorende code.
css3generator.com
Online onder andere border-radius, box-shadow, flexbox, outline, text-shadow, transition, en transform uitproberen. Van flexbox kunnen lang niet alle eigenschappen worden gebruikt.
css3please.com
Online onder andere animation, background-clip, border-radius, box-shadow, gradiënt, kolommen (column-), text-shadow, transform (ook 3D) en transition uitproberen.
cssdutone.com
Online weergave van eigen afbeelding aanpassen met filters en mix-blend-mode en bijbehorende code genereren.
cssfilters.co
Afbeelding uploaden en online één of een combinatie van filters uitproberen, waarbij het resultaat gelijk zichtbaar is, en bijbehorende CSS genereren.
cssgenerator.org/box-shadow-css-generator
Online box-shadow uitproberen en code genereren.
cssgenerator.org/filter-css-generator
Online één of een combinatie van filters uitproberen en code genereren.
cssgenerator.org/gradient-css-generator
Online uitgebreid gradiënten uitproberen en code genereren.
cssgenerator.org/text-shadow-css-generator
Online text-shadow uitproberen en code genereren.
cssgradient.io
Online gradiënt maken en bijbehorende code genereren. Uiterst gemakkelijk te bedienen.
cssgradienteditor.com
Online gradiënt maken met bijbehorende code. Uiterst makkelijk te bedienen en je kunt heel ingewikkelde gradiënten maken, eventueel met een al bestaand voorbeeld als uitgangspunt.
cssgrid-generator.netlify.app
Online basis-grid maken maken en bijbehorende code genereren.
csshero.org/mesher
Online met behulp van slepen en klikken radiale gradiënt maken met (heel) veel kleurenpunten en bijbehorende code genereren.
cssportal.com/css-column-generator
Online tot tien kolommen maken en bijbehorende code genereren. Met voorbeeld.
cssportal.com/css-flexbox-generator
Online een flexbox lay-out maken en code genereren.
cssportal.com/css-gradient-generator
Online allerlei soorten gradiënten maken
cssportal.com/css3-flip-switch
Online <input type="checkbox"> met bijbehorende code maken, eruitziend als (aan te passen) aan-uitschakelaar.
cssportal.com/style-input-range
Online uiterlijk van <input type="range"> aanpassen en bijbehorende code maken.
cubic-bezier.com
Online de transition-timing-eigenschap cubic-bezier uitproberen en vergelijken met waarden als ease. Als je de kromme aanpast, worden automatisch de bijbehorende waarden aangemaakt.
danielstern.ca/range.css
Online CSS voor opmaak van <input type="range"> genereren.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS_Background_and_Borders/Border-image_generator
Online code voor border-image genereren, met gebruik van een eigen afbeelding.
gra.dient.art
Allerlei soorten (ingewikkelde) gradiënten maken en code genereren met behulp van zeer handige knoppen en dergelijke. Met (ingewikkelde) voorbeelden die zijn aan te passen.
gradient.style
Lineaire, radiale en conische gradiënt-generator met bijbehorende CSS. Veel instelmogelijkheden. Genereert gradiënts met het nieuwe oklch() én klassieke gradiënts.
gradient-animator.com
Online code genereren voor een bewegende gradiënt. (Eigenlijk kan dit niet, maar door de gradiënt groter te maken dan nodig is en background-position te manipuleren, lukt dit toch.)
gradientmagic.com
Achtergronden gemaakt met behulp van (soms heel bijzondere) gradiënten. De CSS is online aan te passen. Gesorteerd op patroon.
grainy-gradients.vercel.app
Online code genereren voor een gradiënt met korrelige overgang.
grid.layoutit.com
Online lay-out in grid maken en bijbehorende code genereren.
html-css-js.com/css/generator/background
Online code voor background-image genereren.
html-css-js.com/css/generator/box-shadow
Online code genereren voor één of meer (apart in te stellen) box-shadows. Met aan te passen (ingewikkelde) voorbeelden.
html-css-js.com/css/generator/column
Online code voor kolommen genereren.
html-css-js.com/css/generator/text-shadow
Online code genereren voor één of meer (apart in te stellen) text-shadows. Met aan te passen (ingewikkelde) voorbeelden.
html-css-js.com/css/generator/transform
Online code genereren voor scale, rotate, translate en skew bij de transform()-functie.
htmlcssfreebies.com/box-shadow-generator-multiple/
Online code voor meerdere (apart in te stellen) box-shadows bij hetzelfde element genereren.
ilyashubin.github.io/FilterBlend
Alle mogelijke combinaties van filters en background-blend-mode uitproberen op een (eigen) afbeelding en bijbehorende code genereren.
jeremyckahn.github.io/stylie
Heel gedetailleerde animaties maken en code daarvoor genereren.
joshwcomeau.com/shadow-palette
Online code voor box-shadow genereren. De schaduw is opgebouwd uit een (groot) aantal sub-schaduwen, waardoor deze heel realistisch lijkt. Ook kunnen de richting van de lichtval en dergelijke worden aangepast.
De code voor deze schaduw is tamelijk ingewikkeld. In de bijbehorende tutorial wordt deze uitgelegd.
justcode.today/filters
Afbeelding uploaden en online één of een combinatie van filters uitproberen, waarbij het resultaat gelijk zichtbaar is, en bijbehorende CSS genereren.
keyframes.app/animate
Online animatie maken en code genereren. De animatie kan heel simpel op veel manieren worden aangepast.
layout.bradwoods.io
Een basis-grid kiezen en die met behulp van knoppen en dergelijke volledig aanpassen en de bijbehorende code genereren.. Werkt verbluffend overzichtelijk en eenvoudig.
learnui.design/tools/gradient-generator
Uitgebreide lineaire, radiale en conische gradiënt-generator met in te stellen interpolatie-methode, hoek, easing en precisie. Genereert naar keuze CSS of SVG.
linear-easing-generator.netlify.app
Online JavaScript easing functie of SVG-curve omzetten naar de CSS linear()-functie.
matthewlein.com/tools/ceaser
Online de transition-timing-eigenschp cubic-bezier uitproberen, in samenhang met ease en dergelijke. De bijbehorende CSS wordt automatisch gemaakt.
maxbittker.github.io/broider
Online een afbeelding met bijbehorende code voor een border-image genereren. De afbeelding bestaat uit kleine blokjes. Het eindresultaat is een gestippelde border, waarbij de stippels zeer exact gepositioneerd kunnen worden in één of meer (on)regelmatige lijnen.
mizchi-sandbox.github.io/grid-generator
Eenvoudige grid-generator, uitstekend geschikt om grid in je vingers te krijgen.
netzgesta.de/dev/cubic-bezier-timing/function
Met behulp van schuifknoppen de transition-timing-eigenschap cubic-bezier instellen.
neumorphism.io
Online box-shadow uitproberen en code genereren.
peterned.home.xs4all.nl/matrices
Online een figuur vervormen met move (translate), rotate, skew en scale en automatisch de code omzetten naar transform: matrix().
projects.verou.me/css3patterns
Achtergronden die volledig met CSS worden gemaakt. Je kunt online wijzigingen uitproberen.
roblaplaca.com/examples.bezierBuilder
Online de transition-timing-eigenschap cubic-bezier uitproberen en vergelijken met waarden als ease. Als je de kromme aanpast, worden automatisch de bijbehorende waarden aangemaakt.
shadows.brumm.af
Online code genereren voor tot tien op elkaar aansluitende box-shadows. Met veel instelmogelijkheden.
stripesgenerator.com
Online gradiënt met in te stellen aantal strepen maken.
the-echoplex.net/flexyboxes
Online een flexbox lay-out maken en code genereren.
toptal.com/developers/css3maker
Voor hetzelfde element kunnen gecombineerd rgba(), gradiënt, border, box-shadow, backdrop filter, transform, @font-face, text-shadow, transition en animation worden aangepast, en wordt de bijbehorende code gegenereerd. Je ziet ook gelijk het effect van de verschillende eigenschappen op het element.
w3schools.com/css/css_examples
Vrijwel alle CSS-eigenschappen online uitproberen.
webcode.tools/generators/css/background-image
Online code voor background-image genereren.
webcode.tools/generators/css/border-image
Online code voor eenvoudige border-image genereren.
webcode.tools/generators/css/text-shadow
Online code voor één of meer (afzonderlijk in te stellen) text-shadows genereren.
westciv.com/tools/animations
Uitgebreide animations-generator.
westciv.com/tools/gradients
Lineaire gradiënten maken
westciv.com/tools/radialgradients
Radiale gradiënten maken
westciv.com/tools/shadows
Online code voor één of meer (afzonderlijke in te stellen) text-shadows genereren.
westciv.com/tools/boxshadows
Online code voor één of meer (afzonderlijk in te stellen) box-shadows genereren.
westciv.com/tools/transforms
Online code voor transform genereren, eventueel in combanatie met animation.
westciv.com/tools/3Dtransforms
Online code voor 3D-transforms genereren, eventueel in combinatie met animation.
Overzicht eigenschappen, tips, specificatie, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Algemene cursussen CSS zijn te vinden bij CSS → Cursussen CSS en/of HTML.
css-tricks.com/almanac
Inhoudsopgave van op css-tricks.com beschreven eigenschappen en selectors. Meestal met voorbeeldcode, links naar pagina's met meer info, en dergelijke.
cssreference.io
Alfabetisch overzicht van eigenschappen met bij elke eigenschap (werkende) voorbeelden.
cssvalues.com
Bij alle css-eigenschappen snel de toegestane waarden en dergelijke, browser support en uitleg opzoeken.
devdocs.io
Browser support voor zo'n beetje elk denkbare taal, ook in mobiele browsers. Met voorbeelden, links naar meer info, enzovoort.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/Reference
Mozilla's uitgebreide overzicht (met uitleg en voorbeelden) van wat Firefox ondersteunt aan eigenschappen, attributen, selectors, enzovoort. Heeft ook verwijzingen naar wat andere browsers ondersteunen, en op welke (afwijkende) manier die dat doen.
drafts.csswg.org/indexes
Alfabetisch overzicht van alle in CSS-specificaties genoemde eigenschappen, selectors, enzovoort, met links naar betreffende specificatie.
o7planning.org/11829/css
Duidelijke, uitgebreide tutorials over een aantal afzonderlijke eigenschappen, selectors, en dergelijke.
quackit.com/css/reference
Alfabetisch overzicht van eigenschappen, @-regels, functies, en dergelijke. Met veel aan te passen voorbeelden.
qhmit.com/css
Uitgebreid overzicht van CSS-eigenschappen met voorbeelden, cursussen, enzovoort.
tutorialrepublic.com/references
Overzicht van eigenschappen met mogelijkheid om ze interactief uit te proberen.
tympanus.net/codrops/css_reference
Heel uitgebreid overzicht van eigenschappen, functies, enzovoort, met voorbeelden, links naar meer info, demo's, enzovoort. Veel voorbeelden kun je online uitproberen.
w3.org/Style/CSS/all-descriptors
Overzicht van alle CSS-descriptors (media-regels, counters, en dergelijke) met links naar de bijbehorende specificatie.
w3.org/Style/CSS/all-properties
Overzicht van alle CSS-eigenschappen met links naar de bijbehorende specificatie.
w3.org/Style/CSS/current-work
Beknopt overzicht van de status van en links naar alle CSS-modules na versie 2.2 (de laatste versie die als één geheel is verschenen.)
w3.org/TR/CSS21
Cascading Style Sheets Level 2 Revision 1 (CSS 2.1) Specification. Officiële specificatie CSS 2.1. Met ingang van CSS3 is CSS opgesplitst in een hele serie afzonderlijke modules, die elk een eigen level-nummer hebben.
w3.org/TR/CSS22
Cascading Style Sheets Level 2 Revision 2 (CSS 2.2) Specification. Officiële specificatie CSS 2.2. Bevat kleine verbeteringen en dergelijke ten opzichte van de hierboven genoemde versie 2.1.
Nederlandse vertaling.
Printen (inclusief @page, page-break-..., en dergelijke)
(Onderafdeling van CSS)
alvaromontoro.hashnode.dev/css-tip-style-your-radio-buttons-and-checkboxes-for-printing
Tutorial over print-color-adjust (bepaalt of achtergronden en dergelijke ook worden geprint).
css-voorbeelden.nl/artikelen/printen/artikelen-090 Nederlandstalig artikel over het gebruik van CSS bij het printen.
sitepoint.com/css-printer-friendly-pages
Artikel met tips om met behulp van CSS een pagina printvriendelijk te maken.
smashingmagazine.com/2018/05/print-stylesheets-in-2018
Artikel met praktische tips over het gebruik van stylesheets voor printen.
smashingmagazine.com/2019/02/css-fragmentation
Tutorial over break-before, break-after, en dergelijke. Met tips hoe dit te gebruiken in browsers die dit (nog) niet ondersteunen.
Quirks mode
(Onderafdeling van CSS)
Doctype zie HTML → Doctype (DTD).
hsivonen.fi/doctype
Zeer uitgebreid artikel over wat welk doctype doet, almost standards, standards en quirks mode, compatibiliteitsweergave in Internet Explorer, enzovoort.
jkorpela.fi/quirks-mode
Uitgebreid artikel over wat quirks mode is en hoe de weergave in quirks mode is.
Schaduw
(Onderafdeling van CSS)
Online uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
Schaduwen die met behulp van een filter worden gemaakt zie CSS → Compositing, filters en blending.
Op deze (Nederlandstalige) site vind je voorbeelden van schaduw onder Schaduw.
css-tricks.com/getting-deep-into-shadows
Theoretische achtergronden, praktische tips en voorbeelden met code van allerlei soorten schaduw.
joshwcomeau.com/css/designing-shadows
Artikel over de theorie achter het maken van goede schaduwen.
Scrollbalk
(Onderafdeling van CSS)
Scrollen en dergelijke zie CSS → Scrollen, Scroll Snap, overflow-behavior, en dergelijke.
Voorkomen van een horizontale scrollbalk zie Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke) → overflow.
digitalocean.com/community/tutorials/css-scrollbars
Tutorial over het aanpassen van het uiterlijk van de scrollbalk.
filamentgroup.com/lab/scrollbars
Overzichtsartikel hoe je het uiterlijk van een scrollbalk kunt wijzigen. Inclusief tal van vreemdigheden die de verschillende browsermakers er kennelijk als ietwat eigenaardige hobby in stoppen.
ishadeed.com/article/custom-scrollbars-css
Tutorial over het aanpassen van het uiterlijk van de scrollbalk.
Scrollen, Scroll Snap, overflow-behavior, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Scroll Driven Animations zie CSS → Animation, transform, transition en Motion Path.
Uiterlijk van de scrollbalk aanpassen zie CSS → Scrollbalk.
Voorkomen van een horizontale scrollbalk zie CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke) → overflow.
bram.us/2020/01/10/smooth-scrolling-sticky-scrollspy-navigation
Artikel over manieren om soepeler te scrollen.
css-tricks.com/practical-css-scroll-snapping
Tutorial over Scroll Snap. Met ook aandacht voor de (nog vele) problemen en praktische voorbeelden.
web.dev/css-scroll-snap
Uitgebreide tutorial over Scroll Snap.
ishadeed.com/article/css-scroll-snap
Tutorial over Scroll Snap.
ishadeed.com/article/prevent-scroll-chaining-overscroll-behavior
Tutorial over de eigenschap overscroll-behavior.
newinweb.com/2018/09/06/css-scroll-snap
Tutorial over het maken van een slideshow met behulp van Scroll Snap.
smashingmagazine.com/2018/08/scroll-bouncing-websites
Tutorial over hoe bij fixed footers en dergelijke het stuiter-effect bij scrollen te voorkomen.
webdesign.tutsplus.com/how-to-scroll-snap-using-css
Tutorial over Scroll Snap.
Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke
(Onderafdeling van CSS)
Bij pseudo-classes en pseudo-elementen (:... en ::...) wil de ondersteuning van de nieuwere soorten nog wel eens niet (volledig) aanwezig zijn in alle browsers. Bij CSS → Browser support en release notes kun je vinden welke browser wat ondersteunt.
Checkbox hack zie CSS → Forms, buttons, :disabled, :enabled, checkbox hack, en dergelijke.
Container en Media Query's zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
@supports zie CSS → Bugs en hacks → CSS wegfilteren/aanpassen (inclusief @supports).
[...] (attribute selector) en :lang()
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
bitsofco.de/use-the-lang-pseudo-class-over-the-lang-attribute-for-language-specific-styles
Artikel over het verschil tussen p:[lang="nl"] en p:lang(nl). (Geldt natuurlijk ook voor andere elementen en talen.)
smashingmagazine.com/2018/10/attribute-selectors-splicing-html-dna-css
Uitgebreide tutorial met voorbeelden over de attribute selector [].
::after en ::before
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
::after en ::before zie CSS → Generated content, ::after, ::before, en dergelijke.
Algemeen
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
blogs.windows.com/msedgedev/2023/01/17/the-truth-about-css-selector-performance
Artikel over de invloed van verschillende soorten selectors op de snelheid van weergave.
codepen.io/nanacodesign/full
Spiekbriefje om snel de werking van een bepaalde selector op te kunnen zoeken.
css-speedrun.netlify.app
Online je kennis over selectors testen. Met hints en links naar tutorials.
css-voorbeelden.nl/artikelen/css/artikelen-094 Selector, identiteit, class, specificiteit: hoe overleef ik de nieuwe klassenstrijd? Nederlandstalig.
css4-selectors.com
Site over selectors tot en met selectors level 4. Onder andere online testen wat de browser ondersteunt, uitleg, voorbeelden, artikelen.
elad.medium.com/understanding-the-initial-inherit-and-unset-css-keywords
Uitleg over de sleutelwoorden inherit, initial, unset en revert.
flukeout/github.io
Interactieve tutorial over selectors.
isellsoap.github.io/specificity-visualizer
Specificiteit weergeven in 'n soort tabelvorm. Geeft een overzicht van de complexiteit van selectors en kan helpen bij het oplossen van (gekmakende) problemen met specifiteit.
kevinpowell.co/article/initial-unset-revert
Uitleg over de werking van de waarden initial, unset en revert.
kittygiraudel.github.io/selectors-exlained
Selectors vertalen naar gewoon Engels.
moderncss.dev/guide-to-advanced-css-selectors
Uitgebreide tutorial over selectors. Met veel voorbeelden en links voor meer info.
polypane.app/css-specificity-calculator
Online specificiteit van selector berekenen.
quirksmode.org/blog/archives/2021/06/inherit_initial
Uitleg over het gebruik van en de verschillen tussen inherit, initial, unset en revert.
sitepoint.com/css-inheritance-introduction
Artikel over erfelijkheid van eigenschappen.
sitepoint.com/css-selectors-specificity
Uitstekende uitleg met voorbeelden over specificiteit.
specificity.keegan.st
Online met behulp van duidelijke beelden kijken welke van twee of meer selectors de meeste specifiteit heeft.
:defined, :host, :host-context, ::part en ::slotted
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
:defined, :host, :host-content, ::part en ::slotted zie HTML → Web Components (Custom elements, Shadow DOM, <template> en <slot>, en de bijbehorende pseudo-classes en -elementen).
:dir()
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
:disabled en :enabled
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
:disabled en :enabled zie CSS → Forms, buttons, :disabled, :enabled, checkbox hack, en dergelijke.
:empty
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
dev.to/samanthaming/css-empty-selector
Tutorial over :emtpy met voorbeelden hoe je deze pseudo-class kunt gebruiken.
:first-child, :first-of-type, :last-child, :last-of-type, :nth-child(), :nth-last-child(), :nth-last-of-type() en :nth-of-type()
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
css-tricks.com/examples/nth-child-tester
Online :nth-child(); :nth-last-child(); :nth-of-type() en :nth-last-of-type() uitproberen. Met voorbeelden.
developer.chrome.com/articles/css-nth-child-of-s
Artikel over nieuwe mogelijkheden van selectors level 4, zoals de selector:(An + B [of S])-syntax.
lea.verou.me/demos/nth
Online de CSS3-pseudo-classes :nth-child(), :nth-last-child(), :nth-of-type() en :nth-last-of-type() uitproberen.
:focus, :focus-visible en :focus-within
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
bitsofco.de/when-is-focus-visible-visible
Interactief overzicht wanneer wel en wanneer geen visuele focus wordt getoond.
blog.chromium.org/2020/09/giving-users-and-developers-more
Uitleg over de werking van pseudo-class :focus-visible.
hidde.blog/focus-visible-more-than-keyboard
Artikel over de werking van :focus-visible.
matthiasott.com/notes/focus-visible-is-here
Tutorial over :focus-visible.
:has(), :is(), :matches(), :not() en :where()
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
austingil.com/css-has-with-html-forms
Voorbeelden van het gebruik van :has() om een formulier op te maken, bijvoorbeeld een rode border bij een fout.
bitsofco.de/on-not-and-specificity
Uitgebreide uitleg over :not() en specificiteit.
blog.logrocket.com/deep-dive-css-where-is-functions
Tutorial over :where() and :is().
bram.us/2022/11/17/style-a-parent-element-based-on-its-number-of-children-using-css-has
Tutorial hoe met behulp van :has() een element op te maken, afhankelijk van het aantal kinderen van het element.
dev.to/logrocket/deep-dive-into-the-css-where-function
Tutorial over :where(), met veel voorbeelden.
developer.chrome.com/blog/has
Voorbeelden van wat er mogelijk is met de selector :has().
ishadeed.com/article/conditional-css-has-nth-last-child
Tutorial hoe lay-out aan te passen afhankelijk van het aantal kinderen van een element.
ishadeed.com/article/css-has-parent-selector
Uitgebreide tutorial met voorbeelden over :has().
matthiasott.com/notes/css-has-a-parent-selector-now
Tutorial over :has() (met een leuke inleiding over de kommer en kwel die :has() eindelijk oplost).
meyerweb.com/eric/thoughts/2018/06/06/specificity-in-not-has-and-matches
Uitleg over de specificiteit van :not(), :has() en :matches().
polypane.app/blog/where-is-has-new-css-selectors-that-make-your-life-easier
Tutorial over :where(), :is() en :has().
smashingmagazine.com/2023/01/level-up-css-skills-has-selector
Praktische voorbeelden voor het gebruik :has().
tobiasahlin.com/blog/previous-sibling-css-has
Een of meer voorgaande elementen selecteren met behulp van :has().
web.dev/css-is-and-where
Tutorial over :is() en :where().
webkit.org/blog/13096/css-has-pseudo-class
Tutorial over :has() met een aantal uitgebreid besproken voorbeelden.
@layer
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
bram.us/2021/09/15/the-future-of-css-cascade-layers-css-at-layer
Tutorial over @layer.
css.oddbird.net/layers/explainer
Uitgebreide tutorial over @layer.
css-tricks.com/css-cascade-layers
Uitgebreide tutorial over @layer.
developer.chrome.com/blog/cascade-layers
Uitgebreide tutorial over @layer.
ishadeed.com/article/cascade-layers
Uitgebreide tutorial over @layer.
smashingmagazine.com/2022/01/introduction-css-cascade-layers
Tutorial over @layer.
::marker
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
Nesten
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
kilianvalkhof.com/2023/css-html/the-gotchas-of-css-nesting
Artikel over makkelijk te maken vergissingen wat betreft specificiteit.
webkit.org/blog/13813/try-css-nesting-today-in-safari-technology-preview
Korte uitleg over het nesten van selectors.
::selection
(Onderafdeling van CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke)
Trigonometrische functies
(Onderafdeling van CSS)
danielcwilson.com/posts/css-shapes-with-trig-functions
Voorbeelden van het maken van vormen met behulp van functies als cos() en sin().
dev.to/jh3y/circular-text-with-css
Tutorial hoe in een cirkel ronddraaiende tekst te maken.
Validators
(Onderafdeling van CSS)
csstree.github.io/docs/validator
Online CSS-validator.
jigsaw.w3.org/css-validator
Online W3C CSS-validator. Geeft vaak raadselachtige meldingen, maar is wel redelijk beknopt. Om overbodige foutmeldingen te voorkomen: onder Meer opties zit de mogelijkheid om te kiezen voor CSS3 en om voorvoegsels als -moz- geen fout te laten geven.
Variabelen ('custom properties') en @property
(Onderafdeling van CSS)
blog.logrocket.com/how-to-use-css-variables-like-a-pro
Tutorial met voorbeelden over CSS-variabelen.
blogs.windows.com/msedgedev/2017/03/24/css-custom-properties
Korte inleiding over CSS-variabelen in Edge.
codersblock.com/blog/what-can-you-put-in-a-css-variable
Overzicht van wat er allemaal in een CSS-variabele kan worden gestopt.
css-tricks.com/a-complete-guide-to-custom-properties
Uitgebreide tutorial over custom properties.
freecodecamp.org/news/everything-you-need-to-know-about-css-variables
Zeer gedetailleerde tutorial over CSS-variabelen met uitleg op beginnersniveau.
ishadeed.com/article/css-vars
Tutorial met veel voorbeelden over CSS-variabelen.
matthiasott.com/notes/css-custom-properties-fail-without-fallback
Artikel over hoe te voorkomen dat (meer ingewikkelde) CSS-variabelen soms niet werken.
medium.com/dev-channel/css-variables-no-really
Uitgebreide tutorial over CSS-variabelen. Met tal van voorbeelden.
moderncss.dev/how-custom-property-values-are-computed
Artikel over de soms onverwachte effecten van een variabele met een ongeldige waarde.
sitepoint.com/how-to-use-variables-in-css
Uitgebreide tutorial over CSS-variabelen.
smashingmagazine.com/2017/04/start-using-css-custom-properties
Uitgebreide tutorial met voorbeelden.
web.dev/at-property
Tutorial over @property.
vertical-align
(Onderafdeling van CSS)
Onder CSS → Boxmodel en toebehoren (aspect-ratio, breedte, Containing Block, display, fit/max-min-content, hoogte, marges, object-fit, overflow, position, Stacking Context, z-index, en dergelijke) staan artikelen over boxmodel en dergelijke, waarin soms ook nog info over vertical-align is te vinden.
bitsofco.de/the-vertical-align-property
Uitgebreide beschrijving met voorbeelden.
christopheraue.net/design/vertical-align
Uitgebreid artikel over de vele valkuilen, voetangels en doolhoven van vertical-align. En had ik de dwaallichtjes al genoemd?
Forums (gespecialiseerde forums zie onderwerp)
css-voorbeelden.nl/forum Forum van deze site. Nederlandstalig. Bedoeld voor vragen over de voorbeelden op deze site, maar je kunt andere vragen natuurlijk altijd proberen...
helpmij.nl/forum Nederlandstalig forum over alle denkbare computer-onderwerpen, waaronder het maken van sites.
nationaalcomputerforum.nl Nederlandstalig forum over alle denkbare computer-onderwerpen, waaronder het maken van sites.
stackoverflow.com
Engelstalig forum, maar vanwege de (vaak) hoge kwaliteit van de antwoorden hier toch vermeld.
Gereedschap
Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
(Onderafdeling van Gereedschap)
Hieronder staan alleen de praktische gereedschappen voor het bewerken, converteren, en dergelijke van afbeeldingen. Meer theoretische onderwerpen zoals het verschil tussen de diverse formaten staan bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>.
Exif-data en dergelijke bekijken zie Privacy, loskomen van datadieven, en dergelijke.
Animatie maken
(Onderdeel van Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
Animaties maken met behulp van CSS zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
blender.org
Blender is een open source programma om 3d-animaties te maken. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
Nederlandstalig forum.
ezgif.com
Online animatie (GIF) maken van eigen afbeeldingen of van video. Ook bewerken van GIF, zoals tekst toevoegen en splitsen.
ezgif.com/avif-maker
Online animatie (AVIF) maken van eigen afbeeldingen of van video.
gickr.com
Online animatie (GIF) maken van eigen afbeeldingen.
loaders.holasvg.com
Online bewegende laad-symbolen maken en bijbehorende code (SVG met bijbehorende CSS) genereren.
picasion.com
Online animatie (GIF) maken van eigen afbeeldingen.
svgartista.net
Online eigen SVG animeren en bijbehorende code genereren.
Bewerken en effecten aanbrengen
(Onderdeel van Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
De hieronder genoemde online grafische programma's kunnen handig zijn, maar hebben (uiteraard) veel minder mogelijkheden dan een zelfstandig programma als Gimp of Blender.
Exif-data verwijderen zie Privacy, loskomen van datadieven, en dergelijke.
ditherit.com
Online eigen afbeelding omzetten in raster met desgewenst andere kleuren. Opslaan als PNG.
doodad.dev/dither-me-this
Online eigen afbeelding omzetten in grover of fijner raster. Opslaan als JPG of PNG.
duotones.co
Online foto omzetten naar twee te kiezen basiskleuren. Opslaan als JPG.
gimp.org (GNU Image Manipulation Program)
Professioneel programma voor Linux, OS X en Windows om afbeeldingen te bewerken. Site is Engelstalig, programma is ook Nederlandstalig. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
Links naar sites over Gimp: gimp.startpagina.nl. Nederlandstalig.
Groot aantal Nederlandstalige handleidingen over Gimp: handleiding.helpmij.nl.
glitchyimage.com
Online eigen afbeelding voorzien van in te stellen streep-patroon. Opslaan als PNG.
irfanview.com
Populair programma voor Windows, geschikt voor simpele bewerkingen. Site is Engelstalig, programma is ook Nederlandstalig. (Als 'snap' ook te installeren op Linux vanaf snapcraft.io/irfanviews.)
krita.org/en
Professioneel programma voor Linux, OS X en Windows om afbeeldingen te bewerken. Site is Engelstalig, programma is ook Nederlandstalig. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
limus.netlify.app/app
Online afbeelding in allerlei mogelijke hoeken draaien. Opslaan als PNG.
onlinegiftools.com
Grote verzameling gereedschappen om de meest uiteenlopende conversies en bewerkingen met GIF's te doen.
onlinejpgtools.com
Grote verzameling gereedschappen om de meest uiteenlopende conversies en bewerkingen met JPG's te doen.
onlinepngtools.com
Grote verzameling gereedschappen om de meest uiteenlopende conversies en bewerkingen met PNG's te doen.
onlinetools.com/image
Grote verzameling gereedschappen om de meest uiteenlopende conversies en bewerkingen met afbeeldingen te doen.
pavellaptev.github.io/warp-svg
Online tekst vervormen en bijbehorende SVG-code genereren.
photopea.com
Online afbeelding bewerken in GIMP-achtige editor met zeer uitgebreide mogelijkheden. Kan ook met PSD's overweg. Opslaan in allerlei formaten.
pixelicious.xyz
Online eigen afbeelding omzetten in raster met desgewenst andere kleuren. Opslaan als PNG.
pixlr.com/nl/x Online bitmap-afbeelding (JPG, GIF, PNG, en dergelijke) bewerken in GIMP-achtige editor met uitgebreide mogelijkheden. Nederlandstalig.
redact.photo
Online heel simpel deel van afbeelding vervagen of verwijderen.
Converteren
(Onderdeel van Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
avif.io
Online privacy-vriendelijk afbeeldingen naar AVIF-formaat converteren.
compress-or-die.com
Afbeelding converteren naar en van JPG, PNG, GIF, WebP en SVG. Met veel instelmogelijkheden.
convert2svg.com
Online afbeelding converteren naar SVG. Met aantal filters en dergelijke.
gif2avif.com
Online GIF converteren naar AVIF.
tinywow.com/tools/image
Online een afbeelding converteren naar een ander formaat. Onder andere van en naar EPS, GIF, HEID, JPG, PNG, PDF, SVG, TIFF en WebP.
Nieuwe afbeelding, patroon, speciale vorm, tile, en dergelijke maken
(Onderdeel van Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
Online gradiënten met behulp van CSS maken of uitproberen zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
Sprite maken zie Gereedschap → Sprite maken.
avamake.com
Online avatar samenstellen, opgebouwd uit verschillende te kiezen onderdelen.
css-pattern.com
Geometrische patronen gemaakt met behulp van CSS. Met bijbehorende code.
drawsvg.org/drawsvg
Online SVG ontwerpen en bijbehorende code genereren.
editor.method.ac
Online SVG ontwerpen en bijbehorende code genereren. Kan ook worden opgeslagen als PNG.
fffuel.co/llline
Online allerlei soorten lijnen ontwerpen en bijbehorende SVG genereren. Met veel instelmogelijkheden.
fffuel.co/mmmotif
Online patroon met aan te passen geometrische driedimensionale patronen maken en bijbehorende SVG genereren.
fffuel.co/pppointed
Online een pijl ontwerpen en de bijbehorende SVG genereren.
glyphdrawing.club
Online zeer gedetailleerde glyphe maken (kleinere of grotere afbeelding, op de pixel precies) in PNG- of SVG-formaat.
haikei.app
Online allerlei vormen, patronen en achtergrond-afbeeldingen met bijbehorende code maken in SVG-formaat. Met veel instelmogelijkheden. Ook te downloaden als PNG.
noisetexturegenerator.com
Online gestippelde achtergrond-afbeelding (tile) in PNG-formaat maken. Dichtheid en dergelijke kunnen worden ingesteld.
pattern.monster
Groot aantal aan te passen patronen met bijbehorende SVG-code. Ook te downloaden als PNG.
patterncooler.com
Online achtergrond-afbeeldingen (tiles) met allerlei zich herhalende patronen in JPG- of PNG-formaat maken.
perfect-freehand-example.vercel.app
Online met de hand tekening maken en bijbehorende SVG genereren.
Bijbehorende documentatie is te vinden op github.com.
sitepoint.com/6-incredible-svg-pattern-generators
Korte uitleg over SVG patterns (vergelijkbaar met CSS tiles) en bespreking van zes online generators.
stripegenerator.com
Online achtergrond-afbeeldingen (tiles) met allerlei lijn-patronen in PNG-formaat maken.
svgeditor.publicdomainvectors.org/dist/editor
Online SVG-afbeelding met bijbehorende code ontwerpen. Ook op te slaan als PNG, JPG, bmp, WebP en pdf.
tartanmaker.com
Online achtergrond-afbeeldingen met allerlei ruit-patronen (tiles) in PNG-formaat maken.
tldraw.com
Uitgebreide online-SVG-editor.
yqnn.github.io/svg-path-editor
Online path-editor voor SVG. Op een heel simpele manier is code voor de wildste paden (vormen) te maken.
Optimaliseren, verkleinen en snelheid
(Onderdeel van Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren
Optimaliseren kan vaak ook door een afbeelding te converteren naar een ander formaat. Converteren is te vinden bij Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren → Converteren.
compress-or-die.com
Online JPG, PNG, GIF, WebP en SVG optimaliseren. Met veel instelmogelijkheden.
compressimage.io
Privacyvriendelijk JPG- en PNG-afbeeldingen comprimeren.
imagecompressor.com Gelijktijdig tot twintig JPG- en PNG-afbeeldingen online optimaliseren. De compressie is per afbeelding in te stellen en het resultaat is vooraf per afbeelding te bekijken. Nederlandstalig.
imagekit.io/website-analyzer
Online afbeeldingen binnen een pagina analyseren en tips voor een kleinere bestandsgrootte krijgen.
imageoptim.com/online
Online gelijktijdig meerdere JPG- en PNG-afbeeldingen optimaliseren.
industrialempathy.com/posts/image-optimizations
Overzicht van technieken om afbeeldingen zo snel en efficiënt mogelijk weer te geven.
jakearchibald.github.io/svgomg
Online SVG optimaliseren.
jpeg.rocks
Online privacy-vriendelijk JPG optimaliseren.
kraken.io/web-interface
Gelijktijdig tot 1 MB aan JPG-, png-, gif- en SVG-afbeeldingen optimaliseren.
msurguy.github.io/svg-cropper-tool
Online eigen SVG-afbeelding verkleinen en bijbehorende code genereren.
omatsuri.app/svg-compressor
Online SVG comprimeren.
responsivebreakpoints.com
Online de benodigde afbeeldingen aanmaken voor een in te stellen aantal breakpoints en resoluties. Ook art direction is mogelijk. Maakt ook benodigde afbeeldingen en code.
Op smashingmagazine.com zijn een algemene tutorial voor deze generator en een tutorial specifiek voor art direction te vinden.
shrink.media
Online PNG-, JPG- of WebP-afbeelding comprimeren en/of verkleinen. Uiterst simpel te bedienen.
smashingmagazine.com/2015/06/efficient-image-resizing-with-imagemagick
Handleiding hoe afbeeldingen te verkleinen met behulp van het gratis open source programma ImageMagick. (In Linux zal dit meestal in de repo's zitten.)
squoosh.app
Online afbeelding comprimeren en/of converteren van en naar onder andere AVIF, JPG, WebP en PNG. Ook zijn eenvoudige bewerkingen mogelijk.
tinypng.com
Online gelijktijdig tot twintig PNG-, JPG- en WebP-afbeeldingen optimaliseren. Converteert PNG-24 naar PNG-8.
webspeedtest.cloudinary.com
Geeft online over alle afbeeldingen op een pagina gedetailleerde informatie, waaronder of comprimeren zinvol is. Desgewenst kun je de (eventueel gecomprimeerde) afbeelding in diverse formaten downloaden.
Audio
(Onderafdeling van Gereedschap)
Geluidsbestanden converteren, code genereren voor <audio>, enzovoort zie HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>.
Bewaking site
(Onderafdeling van Gereedschap)
downforeveryoneorjustme.com/
Is 'n site alleen voor mij down of voor iedereen?
uptimerobot.com
Meldt per mail, twitter, en dergelijke of site offline is. Tot vijftig sites.
visualping.io
Meldt als een pagina op 'n site is veranderd. Gratis tot vijf controles per dag.
webbuddy.nl Meldt per mail als site offline is. Nederlandstalig. Met uitgebreide statistieken en dergelijke. Uiterst betrouwbaar, wordt op deze site al jaren gebruikt.
Code leesbaar maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
Broncode tonen in mobiele browsers zie Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen → Algemeen.
XML(-sitemap) formatteren zie Zoekmachines → XML-sitemap.
a11y-tools/markup-de-crapulator
In elke browser kun je de code van een pagina bekijken. Maar dat levert vaak een volstrekt onleesbare brij op. Op deze site kun je online allerlei bijzaken weghalen, zodat je door de bomen het bos weer kunt zien.
Het bijbehorende artikel is te vinden op tpgi.com.
cleancss.com/css-beautify
Online ongeformatteerde of gecomprimeerde CSS netjes laten inspringen en dergelijke.
cleancss.com/html-beautify
Online ongeformatteerde of gecomprimeerde HTML netjes laten inspringen en dergelijke.
cleancss.com/javascript-beautify
Online ongeformatteerde of om andere redenen onleesbaar JavaScript netjes laten inspringen en dergelijke.
cleancss.com/php-beautify
Online php netjes laten inspringen en dergelijke.
cleancss.com/sql-beautify
Online ongeformatteerde of om andere redenen onleesbare SQL netjes laten inspringen en dergelijke.
cssportal.com/less-to-css
Online LESS converteren naar gewone CSS.
cssportal.com/scss-to-css
Online SCSS converteren naar gewone CSS.
j-brooke.github.io/FracturedJson
Online JSON omzetten naar een voor mensen leesbaarder formaat.
jsoncrack.com/editor
Geneste JSON-objects grafisch weergeven op een uiterst duidelijke manier.
jsonformatter.org/scss-to-css
Online SCSS converteren naar gewone CSS.
onlinejsontools.com/prettify-json
Online JSON formatteren.
pretty-print-json.js.org
Online ruwe JSON-code omzetten naar geformatteerde code.
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript, enzovoort uitproberen en eventueel delen
(Onderafdeling van Gereedschap)
codepen.io
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen en eventueel delen met anderen. (Voor opslaan en/of delen moet je je registreren).
Op imaginarycloud.com staat een korte tutorial.
dabblet.com
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen en eventueel delen met anderen.
developer.mozilla.org/en-US/play
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen en eventueel delen met anderen (daarvoor is wel een gratis account nodig). Vanuit de documentatie op mozilla.org kunnen voorbeelden hier simpel worden bewerkt.
hawramani.com/wp-content/jstinker
Online uiterst simpel HTML, CSS en JavaScript uitproberen. Met mogelijkheid bibliotheken te gebruiken en anderen mee te laten kijken.
jsbin.com
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen en eventueel delen met anderen. Er kunnen ook bibliotheken worden gebruikt.
jsfiddle.net
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen en eventueel delen met anderen.
jsitor.com
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen. Er kunnen ook bibliotheken worden gebruikt.
jsplayground.dev
Heel simpele editor om online CSS, HTML en JavaScript uit te proberen.
liveweave.com
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen. Er kunnen ook bibliotheken worden gebruikt.
rendera.org
Online CSS, HTML en JavaScript uitproberen. Met voorbeelden.
Commandline (terminal, NPM, Grunt, Gulp, en dergelijke)
(Onderafdeling van Gereedschap)
Browser support voor Node.js en dergelijke zie CSS → Browser support en release notes.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
bun.sh
Alternatief voor Node.js.
css-tricks.com/a-complete-beginners-guide-to-npm
Uitgebreide tutorial over NPM en Node.
joshwcomeau.com/javascript/terminal-for-js-devs
Inleiding voor websitebouwers in het gebruik van de terminal.
modernways.be/myap/it/school/course/De terminal voor ontwikkelaars Vlaamstalige cursus werken in de terminal, waarbij ook het installeren van een server, MySQL, en dergelijke worden behandeld. (De cursus is voor een school, maar ook prima daarbuiten te volgen.)
sherpa.guide/paths/node
Lijstje met (min of meer) op elkaar aansluitende cursussen en dergelijke om Node.js te leren. Daarnaast veel links naar allerlei sites met cursussen, tutorials, en dergelijke.
webdesign.tutsplus.com/series/the-command-line-for-web-design
Serie tutorials over zaken als NPM, Grunt, Gulp en andere hulpmiddelen.
CSS
(Onderafdeling van Gereedschap)
Door de veelheid aan online hulpmiddelen voor CSS, is het nogal lastig al het gereedschap voor CSS hier bij Gereedschap neer te zetten. Veel staat onder Gereedschap, maar vooral voor CSS3 staat ook een en ander bij CSS:
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort online uitproberen en eventueel delen met anderen zie Gereedschap → Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort uitproberen en eventueel delen.
CSS comprimeren zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Online gereedschap voor fonts zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen.
Online hulpmiddelen voor het omrekenen van eenheden staan bij CSS → Eenheden, calc(), min(), en dergelijke.
Online hulpmiddelen voor selectors, specificiteit, en dergelijke staan bij CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke.
Online testen wat welke browser ondersteunt zie CSS → Browser support en release notes.
Online testen welke media query's worden ondersteund en wat precies wordt doorgegeven zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
Online wijzigingen van alleen CSS uitproberen, code genereren, en dergelijke zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
Data-URI maken (base64)
(Onderafdeling van Gereedschap)
Een data-URI (of -URL) is een - meestal kleine - afbeelding die versleuteld in de HTML of CSS zelf wordt opgenomen.
csswizardry.com/2017/02/base-64-encoding-and-performance
Artikel waarin wordt uitgelegd, waarom je beter geen grote afbeeldingen op deze manier kunt opnemen in CSS.
dopiaza.org/tools/datauri
Online data-URI maken van eigen afbeelding of afbeelding op internet..
Debuggen
(Onderafdeling van Gereedschap)
Bugs melden, opzoeken, omzeilen, en dergelijke zie CSS → Bugs en hacks.
Default stylesheets zie CSS → Default ('standaard') stylesheets.
Mobiele systemen en browsers zie Mobiele apparatuur.
Online in diverse browsers weergave testen, meerdere versies van 'n browser installeren, en dergelijke zie Gereedschap → Weergave en dergelijke testen.
Handleidingen voor het debuggen van specifieke eigenschappen en dergelijke, zoals Grid in Firefox, kunnen bij de betreffende eigenschappen en dergelijke staan.
Voor de hieronder staande browsers zijn (soms ongelooflijk veel) extensies beschikbaar, die kunnen helpen bij debuggen en testen. Als een browser iets niet kan, kijk dan even, of er een extensie beschikbaar is.
Algemeen
(Onderdeel van Gereedschap → Debuggen)
canidev.tools
Overzicht wat met het ingebouwwde ontwikkelgereedschap van Google Chrome, Firefox, Safari en Edge wel (en niet) mogelijk is. Met (onder de vinkjes) hoe je het betreffende onderdeel kunt bereiken.
chenhuijing.com/blog/devtools-for-css-layouts-2021-edition
Overzicht van in browsers ingebouwde hulpmiddelen voor Flexbox en Grid.
devtoolstips.org
Lange lijst met dingen die je kunt doen met het ingebouwde ontwikkelgereedschap van browsers. (Vrijwel onmogelijk om hier géén nuttige tips te vinden, ook al ontwikkel je nog zo lang.)
smashingmagazine.com/2021/02/useful-chrome-firefox-devtools-tips-shortcuts
Artikel stampvol handige tips voor het gebruik van het ingebouwde ontwikkelgereedschap in Chrome, Edge, Firefox en Safari.
smashingmagazine.com/2021/10/guide-debugging-css
Artikel met veel praktische tips hoe CSS te debuggen.
Edge
(Onderdeel van Gereedschap → Debuggen)
blogs.windows.com/msedgedev/2021/09/14/edge-devtools-93-personalization
Tutorial over het aanpassen van het in Edge ingebouwde ontwikkelgereedschap.
learn.microsoft.com/en-us/microsoft-edge/devtools-guide-chromium/landing
Handleiding voor het in Edge ingebouwde ontwikkelgereedschap.
Firefox
(Onderafdeling van Gereedschap → Debuggen)
addons.mozilla.org/nl/firefox/extensions
Firefox heeft tal van uiterst nuttige exensies voor het maken van een site. Als je echter naar de categorie 'Webontwikkeling' gaat, vind je daar van alles, maar vrijwel niets voor het maken van sites. Vandaar dat hier een link naar álle extensies staat en niet specifiek naar die voor het maken van sites.
firefox-source-docs.mozilla.org/devtools-user
Heel uitgebreide uitleg over het in Firefox ingebouwde ontwikkelgereedschap.
mozilla.org/en-US/firefox/developer
Speciale versie van Firefox voor ontwikkelaars.
Google Chrome
(Onderafdeling van Gereedschap → Debuggen)
chrome.google.com Extensies voor het maken van sites.
designmodo.com/browser-developer-tools
Tutorial over het gebruik van het in Google Chrome ingebouwde ontwikkelgereedschap.
developer.chrome.com/docs/devtools
Uitgebreide handleiding Chrome Developer Tools. Met voorbeelden, tips, enzovoort, enzovoort.
Safari
(Onderafdeling van Gereedschap → Debuggen)
webkit.org/web-inspector
Handleiding voor Web Inspector.
E-mail ontwerpen
(Onderafdeling van Gereedschap)
caniemail.com
Overzicht van ondersteuning van HTML en CSS in - op het moment van schrijven - 44 e-mail-programma's.
github.com/hteumeuleu/email-bugs/issues
Overzicht van bugs in verschillende e-mail-programma's, met soms oplossingen.
paul-airy.medium.com/some-questions-on-accessibility-in-email-answered-7e231f375fd3
Onderzoek naar wat lezers van e-mail belangrijk vinden wat betreft toegankelijkheid.
smashingmagazine.com/2021/04/complete-guide-html-email-templates-tools
Overzicht van hulpmiddelen, tutorials, en dergelijke om e-mails te ontwerpen. Met heel veel links.
webdesign.tutsplus.com/build-an-html-email-temoplate-from-scratch
Gedetailleerde stap-voor-stap tutorial voor het ontwerpen van een e-mail.
webdesign.tutsplus.com/series/mastering-html-email
Pagina met links naar serie tutorials over het ontwerpen van een e-mail.
Editors en IDE's
(Onderafdeling van Gereedschap)
Editors en IDE's voor specifiek één taal staan in de regel bij die specifieke taal.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
wysiwyg-editors zie Gereedschap → wysiwyg-editor.
Tenzij anders vermeld, draaien onderstaande programma's in ieder geval op Linux, OS X en Windows. (Eventuele ondersteuning voor OpenBSD, FreeBSD, en dergelijke moet je zelf even opzoeken.)
Er bestaan nog veel meer (gratis en/of open source) editors en IDE's. Hieronder staan ook pagina's, waar een vollediger overzicht is te vinden.
Bij veel van deze programma's zijn (ongelooflijk veel) extensies te installeren. Als een programma iets niet kan doen, kijk dan even, of er een extensie beschikbaar is.
Bij sommige van deze programma's is mogelijk een (gedeeltelijke) Nederlandse vertaling beschikbaar. Maar er is kennelijk een competitie 'Hoe verstop ik het best een vertaling' gaande, waarbij de deelnemers vaak heel getalenteerd blijken. Daarom wordt hieronder niet meer aangegeven, of een programma een Nederlandse vertaling heeft, tenzij die vertaling duidelijk staat aangegeven. Als bij een programma geen Nederlandse vertaling staat aangegeven, is die daarom mogelijk na installatie wel te vinden, of na verwoed zoeken.
activestate.com/products/komodo-edit (Komodo Edit)
Open source editor voor 'n hele reeks talen, waaronder HTML, CSS, JavaScript en php. Naast Komodo Edit is er de (niet-gratis) uitgebreidere versie Komodo IDE.
bluefish.openoffice.nl
Open source editor voor 'n hele reeks talen, waaronder HTML, CSS en PHP. Site is Engelstalig, programma is ook Nederlandstalig.
brackets.io
Open source editor met de nadruk op HTML, CSS en JavaScript.
code.visualstudio.com
Visual Studio Code. (Oorspronkelijk) door Microsoft gemaakte open source editor met onder andere ondersteuning voor CSS, HTML en JavaScript.
Visual Studio Code is gebaseerd op open source. Iedereen kan dat in principe zelf compileren. Visual Studio Code is wat Microsoft van deze open source maakt. Er zit bijvoorbeeld wat telemetrie in over gebruik en crashes. (Overigens zijn ze hier heel open over.) Het open source deel is te vinden op github.com/microsoft/vscode.
Een compilatie zonder de door Microsoft toegevoegde telemetrie en dergelijke is te vinden op github.com/VSCodium. Hier zitten wel wat nadelen aan, zoals dat extensies mogelijk niet gebruikt kunnen of mogen worden.
Een uitgebreider verhaal over de verschillen tussen beide versies is te vinden op ruky.me.
En in aanvulling op bovenstaande: die telemetrie gaat toch wel heel erg ver, blijkt uit roboleary.net/tools/2022/04/20/vscode-telemetry.
cudatext.github.io
Open source editor voor onder andere HTML en CSS.
eclipse.org
Open source framework voor het ontwikkelen in zo'n beetje elk denkbare taal.
en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_text_editors
Zeer uitgebreide vergelijking van groot aantal editors.
geany.org
IDE voor onder andere CSS, HTML, JavaScript, Perl, PHP en Python.
jedit.org
Open source editor met ondersteuning voor meer dan 200 talen.
kdevelop.org
IDE voor onder andere JavaScript, PHP en Python. Site is Engelstalig, programms is ook Nederlandstalig.
neovim.io
Op Vim gebaseerde editor met veel uitbreidingsmogelijkheden.
notepad-plus-plus.org/ (Notepad++)
Simpele, maar goede editor. Ondersteunt veel talen. (Als 'snap' ook te installeren op Linux.)
scintilla.org (SciTE)
Editor voor Windows en Linux, geschikt voor 'n hele serie talen.
slant.co/topics/1686/~best-javascript-ides-or-editors
Vergelijkend overzicht van groot aantal IDE's, die geschikt zijn voor (onder andere) JavaScript.
Emulators en SDK's voor mobiele apparatuur
(Onderafdeling van Gereedschap)
Favicon maken, testen, en dergelijke
(Onderafdeling van Gereedschap)
Vanuit veiligheidsoverwegingen verbergen inmiddels (vrijwel) alle browsers standaard favicons in de adresbalk.
en.wikipedia.org/wiki/Favicon
Overzichtsartikel met links naar meer artikelen, browser support, enzovoort.
evilmartians.com/chronicles/how-to-favicon-in-2021-six-files-that-fit-most-needs
Tutorial hoe met zes bestanden toch overal een favicon te tonen.
favicon.cc
Zelf online ontwerpen of bestaande afbeelding uploaden en bewerken. Alleen ico-formaat.
favicon.io
Online favicon maken gebaseerd op eigen ontwerp, tekst, afbeelding of emoticon.
favicon.software
Online serie favicons maken van eigen afbeelding.
icon.kitchen
Online een icon uitkiezen en aanpassen en daar vervolgens een volledige set favicons van maken.
realfavicongenerator.net
Online favicon maken van bestaande afbeelding. Levert alle inmiddels ongeveer 372 formaten en maten plus bijbehorende code.
Handleiding voor bovenstaande generator: sitepoint.com.
xiconeditor.com
Zelf online ontwerpen of bestaande afbeelding uploaden en bewerken. Alleen ico-formaat.
Fonts
(Onderafdeling van Gereedschap)
FTP-programma's
(Onderafdeling van Gereedschap)
filezilla-project.org Uitstekende open source ftp-client. Site is Engelstalig, programma is ook Nederlandstalig.
Grafiek en diagram maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
Voor bibliotheken en dergelijke die SVG en dergelijke gebruiken zie SVG.
app.diagrams.net
Online diagram maken. Keuze uit veel voorbeelden, die bewerkt kunnen worden. Kan worden opgeslagen als afbeelding, SVG, enzovoort.
chartle.com
Online diagram maken en opslaan als afbeelding of PDF.
nces.ed.gov/nceskids/createagraph
Online diagram maken en opslaan als afbeelding, pdf, SVG, en dergelijke.
piechartmaker.co
Online taartdiagram maken. Veel instelmogelijkheden. Downloaden als PNG, JPG of PDF.
rawgraphs.io
Online diagram maken van tekst of spreadsheet en exporteren als SVG of PNG. Keuze uit veel soorten.
HTML
(Onderafdeling van Gereedschap)
Door de veelheid aan online hulpmiddelen voor HTML, is het nogal lastig al het gereedschap voor HTML hier bij Gereedschap neer te zetten. Veel staat onder Gereedschap, maar vooral voor HTML5 staat ook een en ander bij HTML:
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort online uitproberen en eventueel delen met anderen zie Gereedschap → Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort uitproberen en eventueel delen.
HTML comprimeren zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Online <canvas> uitproberen zie HTML → <canvas>.
Online uitproberen en dergelijke van formulieren, input, en dergelijke zie HTML → Formulieren, <input>, en dergelijke.
Online url encoderen zie HTML → URL-encoding (escaping), URL-rewriting en links.
Online wijzigingen uitproberen van alleen HTML zie HTML → Online wijzigingen uitproberen.
Video en audio converteren, code voor <video> en <audio> genereren, enzovoort zie HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>.
HTTP Request en Response Header, cache
(Onderafdeling van Gereedschap)
Protocollen zie Protocollen en foutcodes (statuscodes).
csswizardry.com/2019/03/cache-control-for-civilians
Gedetailleerde tutorial over cache-control.
redbot.org
Online inhoud van Response Header bekijken. Geeft suggesties om eventuele problemen op te lossen.
request.urih.com
Online inhoud HTTP Request bekijken.
simonhearne.com/2022/caching-header-best-practices
Uitgebreide tutorial over het gebruik van headers voor cache-controle.
whichbrowser.net
Online browser-identificatie-string bekijken.
Imagemap maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
image-map.net
Online imagemap maken.
Kleuren
(Onderafdeling van Gereedschap)
Hieronder staan vooral hulpmiddelen voor het uitzoeken van één of meer kleuren of volledige kleurpaletten.
Meer algemene artikelen en dergelijke over de opbouw van het oog, de opbouw van kleuren, en dergelijke staan bij CSS → Kleuren.
Online contrast-ratio en dergelijke testen en (online) kleurenblindheid simuleren zie Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid.
0to255.com
Levert online tientallen donkerder en lichtere tinten van uit te zoeken basiskleur. Notatie in hex, rgb() en hsl().
codepen.io/robdimarzo/full
Online hexadecimale kleur uitkiezen door middel van uiterst simpel te bedienen kleurencirkel.
color.hailpixel.com
Online op uiterst intuïtieve wijze bij elkaar passende kleuren zoeken. Zoeken in hex, levert notatie ook in hsl() en rgb().
colorbox.io
Online tussenkleuren tussen twee kleuren opzoeken en daarvan de hex-code krijgen. Aantal tussenkleuren, begin- en eindkleur, en nog veel meer, is in te stellen.
components.ai/color-scale
Online heel gedetailleerd in te stellen kleurenpalet met bijbehorende code maken.
cssgenerator.org/rgba-and-hex-color-generator
Online op uiterst makkelijke manier rgba()- of hex-kleur aanmaken.
degraeve.com/color-palette
Online op zelf te kiezen afbeelding gebaseerd kleurenpalet maken. Notatie in hex.
hslpicker.com
Online hsla() kleurenwaarden uitproberen en gelijk vertalen naar rgba() en hex.
htmlcolorcodes.com/color-picker
Online tot zes (niet) bij elkaar passende kleuren zoeken. Levert notatie in hex, hsl() en rgb().
it-tools.tech/color-converter
Online kleuren omzetten naar en van hex, rgb(), hsl(), hwb(), lch(), cmyk() en (dichtstbijzijnde) naam.
johndecember.com/html/spec/colorshades
Uitgaande van een basiskleur worden online drie bijbehorende lichtere kleuren getoond. Notatie in hex.
maketintsandshades.com
Twee (of meer) kleuren opgeven en codes voor de negen tussenliggende kleuren genereren.
oklch.com
Online kleurenkiezer voor oklch() en lch(). Kan ook van hex en rgba() hiernaartoe converteren.
planetcalc.com
Online complementaire hexadecimale kleur vinden.
projects.verou.me/css-colors
Online namen van css3-kleurnamen omzetten naar hsl(), rgb() en hex.
projects.susielu.com./viz-palette
Online kleurenreeks maken, speciaal gericht op grafieken. Notatie in hex, hsl() en rgb().
slayeroffice.com/tools/color_palette
Online kleurenreeks maken van twee keer vijf bij elkaar horende kleuren (notatie in hex).
toolness.github.io/accessible-color-matrix
Online wordt van een kleurenpalet met zes aan te passen kleuren van elke combinatie gelijk de toegankelijkheid (voldoende contrast) gegeven.
webfx.com/web-design/color-picker
Uiterst simpele kleurenkiezer voor één kleur. Levert notatie in hex, rgb() en hsl().
workwithcolor.com
Allerlei online gereedschappen voor kleuren, waaronder een hsl() kleurzoeker met vertaling naar hsla(), rgba() en hex, zoeken op kleurnaam en een kleurenschema maken.
Knoppenmakers
(Onderafdeling van Gereedschap)
Kant-en-klare knoppen staan bij Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke.
Knoppen voor formulieren maken (zoals <input>) zie CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke. Hier staan alleen gereedschappen voor algemene knoppen.
bestcssbuttongenerator.com
Online een knop ontwerpen en bijbehorende CSS genereren. Veel aanpassingen mogelijk.
cooltext.com
Online knoppenmaker. Tekst in de knop kan op ontzettend veel manieren worden weergegeven. Het eindresultaat is een afbeelding in GIF, JPG, PNG of XCF-formaat.
css-tricks.com/examples/ButtonMaker
Online CSS-knoppenmaker. De CSS moet wel worden ontdaan van verouderde regels.
sciweavers.org/12style
Online CSS-knoppenmaker. Het basispatroon kan op heel veel manieren worden aangepast. De CSS moet wel worden ontdaan van verouderde regels.
Label maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
acme.com/labelmaker
Online label, zoals dat uit een lettertang komt, maken, maar is op veel manieren aan te passen. Levert een afbeelding in GIF-formaat.
Lay-out maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
cssportal.com/layout-generator
Online code voor één tot drie kolommen, header en footer maken.
Links controleren
(Onderafdeling van Gereedschap)
Hieronder staan maar een paar linkcheckers. Op internet zijn er tientallen, zo niet honderden, te vinden. Met enig zoeken kun je nog veel andere linkcheckers vinden die een (behoorlijk) aantal pagina's en/of links gratis controleren. Maar let op: niet al die linkcheckers controleren álle links. Sommige controleren bijvoorbeeld geen afbeeldingen of links binnen de pagina. De hieronder staande doen dat wel.
brokenlinkcheck.com
Online tot 3000 pagina's gratis controleren. De gratis versie controleert niet op links naar documenten (PDF, DOC, en dergelijke), afbeeldingen en adressen waarin een '/' zit. Je kunt met de gratis versie dus alleen de hele site controleren.
home.snafu.de/ (Xenu's Link Sleuth)
Gratis programma om links te controleren. Werkt helaas alleen op Windows. (Volgens geruchten zou het op Linux goed draaien onder Wine. Linux-gebruikers weten wat ik bedoel. En voor de rest: nee, dat betekent niet dat al je links mooie dingen tevoorschijn toveren als je maar genoeg gezopen hebt.)
validator.w3.org/checklink (W3C)
Online links controleren van 1 tot maximaal 150 pagina's. Geeft heel gedetailleerde info over fouten en suggesties hoe die te herstellen.
wummel.github.io/linkchecker
Open source link-checker met veel extra's. Werkt op Windows en Linux, en een oudere versie ook op OS X. (In Linux zal hij meestal ook in de repositories zitten.)
Logo maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
cooltext.com
Online logo maken. Maakt een PNG-afbeelding.
Lorem Ipsum (opvultekst) maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
Tenzij anders vermeld, leveren deze generators alleen gewone tekst, zonder HTML-tags en dergelijke. Het kunnen wel meerdere paragrafen of zo met tekst zijn, maar de HTML moet je zelf nog aanbrengen.
blindtextgenerator.com/lorem-ipsum
Online Lorem Ipsum-tekst genereren. Keuze uit meerdere teksten.
catipsum.com
Online Lorem Ipsum-tekst voor kattenliefhebbers genereren.
cupcakeipsum.com
Online Lorem Ipsum-tekst voor zoetekauwen genereren.
generator-lorem-ipsum.info
Online Lorem Ipsum-tekst genereren. Keuze uit meerdere talen. Deze generator kan meerdere paragrafen maken, inclusief de benodigde <HTML>, maar je krijgt dan wel de HTML voor een complete pagina, inclusief <head> en dergelijke. De lengte van de paragrafen is niet in te stellen.
hipsum.co
Online artistieke Lorum Ipsum-tekst genereren.
it-tools.tech/lorem-ipsum-generator
Online Lorum Ipsum-tekst genereren. Aantal woorden, zinnen en paragrafen is in te stellen. Levert ook benodigde HTML-tags.
meettheipsums.com
Hele serie links naar allerlei soorten generators voor opvultekst.
nl.lipsum.com Online Lorem Ipsum-tekst genereren. Nederlandstalige site. Keuze uit meerdere talen, waaronder Nederlands.
tinywow.com/other/lorem-ipsum-generator
Online Lorem Ipsum-tekst genereren. Als je voor paragrafen (<p>'s) kiest. wordt ook de benodige HTML gegenereerd. Aantal paragrafen is in te stellen, de lengte van de paragrafen niet.
webfx.com/web-design/html-ipsum
Online Lorem Ipsum-tekst maken. Tekst kan desgewenst gelijk binnen een element zoals <ol>, <dl>, <p>,enzovoort geplaatst worden, maar gelijktijdig meer dan één element maken is niet mogelijk.
PDF bewerken
(Onderafdeling van Gereedschap)
tinywow.com/tools/pdf
Hele serie gereedschappen om online PDF bewerken, converteren, samen te voegen, afbeeldingen te extraheren, en dergelijke.
Reguliere expressies ('Regular Expressions')
(Onderafdeling van Gereedschap)
Er zitten kleine verschillen tussen talen zoals PHP, JavaScript en Perl bij het gebruik van reguliere expressies. Als hieronder geen taal wordt genoemd, is niet echt duidelijk, hoe dit op de betreffende site zit.
extendsclass.com/regex-tester
Online reguliere expressie uitproberen. Met (beknopte) uitleg. Naar keuze JavaScript, Python, Ruby, Java, PHP of MySQL-stijl.
github.com/aloisdg/awesome-regex
Pagina met veel links naar van alles over reguliere expressies, zoals cursussen, oefeningen, testers, enzovoort.
github.com/ziishaned/learn-regex
Interactieve tutorial.
ihateregex.io
Aantal veel gebruikte reguliere expressies, die kunnen worden aangepast en getest. Met duidelijke grafische uitleg.
Zelf uitproberen op playground
jex.im/regulex
Met behulp van een soort schema, in combinatie met normale mensentaal, laten zien wat een bepaalde reguliere expressie doet.
learnbyexample.github.io/learn_js_regexp
Online lesboek met veel voorbeelden en oefeningen.
Er is ook een op Python gericht lesboek.
pemistahl.github.io/grex-js
Online zoektekst opgeven en daarvan met behulp aankruisvakjes een reguliere expressie voor JavaScript van maken.
projects.lukehaas.me/regexhub
Voorbeelden van veel gebruikte expressies. Kunnen online worden gewijzigd en uitgeprobeerd.
qntm.org/re_en
Tutorial met oefenopgaven die gelijk nagekeken worden.
refrf.dev
Cursus reguliere expressies, gebaseerd op voorbeelden.
regex101.com
Uiterst handige online-tester voor reguliere expressies. Naar keuze JavaScript-, PHP-, Python- of Golang-stijl.
regexcrossword.com
Tutorial in de vorm van op te lossen kruiswoordraadsels. (Heel origineel en leuk om te doen.)
regexone.com
Interactieve cursus reguliere expressies.
regexpal.com
Online reguliere expressies testen.
regexper.com
Online reguliere expressies uitproberen (JavaScript-stijl).
regexr.com
Door de reguliere expressie te veranderen, zie je wat er wordt gevonden in een uitgebreide voorbeeldtekst. Met uitgebreide uitleg.
regular-expressions.info
Site over reguliere expressies met voorbeelden, tutorial, enzovoort.
sherpa.guide/paths/regex
Lijstje met (min of meer) op elkaar aansluitende cursussen en dergelijke om reguliere expressies te leren. Daarnaast veel links naar allerlei sites met cursussen, tutorials, en dergelijke.
wanago.io/courses/regex-course
Cursus reguliere expressies.
webdesign.tutsplus.com/html5-form-validation-with-the-pattern-attribute
Tutorial over valideren met behulp van het pattern-attribuut.
Server installeren
(Onderafdeling van Gereedschap)
Eigen server installeren zie PHP → Overig.
Sitemap maken en dergelijke
(Onderafdeling van Gereedschap)
Alles over het maken, testen enzovoort van een sitemap voor zoekmachines is te vinden bij Zoekmachines → XML-sitemap.
Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke
(Onderafdeling van Gereedschap)
Als je CSS, HTML, JavaScript, en dergelijke comprimeert, moet je het resultaat grondig testen. Een compressor wil nog wel eens ál te enthousiast te werk gaan, waardoor fouten ontstaan.
In dit hoofdstukje staan vooral tests en dergelijke voor een volledige pagina. Hier gelijk onder staat een lijstje met links voor meer specifieke onderdelen en snelheid.
Invloed van animaties, zoals transform en transition, op de snelheid zie CSS → Animation, transform, transition en Motion Path.
'Lazy loading' zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Resource hints, priority hints en dergelijke zie HTML → <head>, metadata, Priority hints, Resource hints, en dergelijke.
Selectors en hun invloed op snelheid zie CSS → Selectors → Algemeen.
Snelheid testen in het ontwikkelgereedschap van de browser zie bij Gereedschap → Debuggen.
Specifiek gericht op afbeeldingen zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren.
Webfonts optimaliseren zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Hulpmiddelen en theorie @font-face (inclusief dingen als FOUT).
Specifiek over subsetting zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Zelf font samenstellen of aanpassen (inclusief subsetting).
3perf.com/talks/web-perf-101
Uitgebreid overzicht van manieren om de snelheid van 'n site te verbeteren.
calibreapp.com/blog/causes-of-slow-websites
Acht veel voorkomende oorzaken van een trage site en hoe die te verbeteren.
calibreapp.com/core-web-vitals: uitleg wat Core Web Vitals zijn.
codebeautify.org/minify-html
Online HTML comprimeren.
cssportal.com/css-optimize
Online CSS comprimeren. Met veel instelmogelijkheden.
cssshrink.com
Online CSS comprimeren.
csswizardry.com/2023/07/core-web-vitals-for-search-engine-optimisation
Uitgebreid uitleg over Core Web Vitals.
debugbear.com/html-size-analyzer
Online totale omvang per element-soort weergeven, met en zonder compressie.
debugbear.com/test/website-speed
Online snelheid van pagina testen. Geeft een gedetailleerd overzicht met tips om mogelijke problemen op te lossen.
dotcom-tools.com/website-speed-test
Online snelheid van site testen vanaf 24 plaatsen op de wereld, waarbij gekozen kan worden uit vijf verschillende browsers. Van elke plaats is onder andere een waterfall beschikbaar. Je kunt maar één combinatie van een plaats en een browser tegelijk testen.
giftofspeed.com/gzip-test
Online testen of gzip aanstaat en hoeveel bytes je daarmee bespaart.
github.com/davidsonfellipe/awesome-wpo
Pagina met heel veel links naar van alles wat met de snelheid van de site te maken heeft.
gtmetrix.com/
Online testen hoe snel de pagina laadt. Met suggesties voor oplossingen.
internetmarketingninjas/tools/tools/pagespeed
Online snelheid pagina testen. Met uitleg hoe eventuele problemen op te lossen.
kangax.github.io/html-minifier
Online HTML comprimeren.
lighthouse-metrics.com
Online testen op een hele serie onderdelen, waaronder snelheid en toegankelijkheid.
medium.com/@fox/talk-the-state-of-the-web
Overzichtsartikel van dingen die met de weergavesnelheid te maken hebben. Met tips voor mogelijke verbeteringen.
misterpixel.nl/insights/googles-core-web-vitals-wat-zijn-het-en-hoe-verbeter-je-ze Nederlandstalige korte, duidelijke uitleg van Core Web Vitals.
pagespeed.web.dev
Online testen hoe snel de pagina laadt en dergelijke. Met suggesties voor oplossingen. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
Uitleg over de belangrijkste begrippen is te vinden op smashingmagazine.com.
perf.rocks/tools
Pagina met zeer groot aantal links naar van alles wat met snelheid te maken heeft.
purifycss.online
Online op de geteste pagina ongebruikte CSS verwijderen en desgewenst de resterende CSS comprimeren.
Dit lijkt allemaal heel mooi, maar als een stylesheet voor meerdere pagina's wordt gebruikt, kun je niet zomaar CSS verwijderen, alleen maar omdat die op de geteste pagina niet wordt gebruikt. Je kunt in deze tester echter de gewijzigde CSS vergelijken met de originele, waardoor dit risico veel kleiner wordt. (In de meeste testers kan dat niet, waardoor de kans heel groot is dat je onterecht CSS verwijdert.)
refresh-sf.com
Online JavaScript, CSS en HTML comprimeren.
smashingmagazine.com/2021/01/front-end-performance-2021-free-pdf-checklist
Zeer uitgebreid overzicht van technieken om 'n site sneller te maken. Met heel veel links naar meer info.
smashingmagazine.com/2021/06/how-to-fix-cumulative-layout-shift-issues
Tutorial hoe CLS te voorkomen.
speedvitals.com
Online snelheid van pagina testen. Met tips om die te verbeteren.
tonsky.me/blog/pwa
Artikel waarom PWA's en AMP niet nodig zijn voor een snelle site.
tools.pingdom.com/
Online heel overzichtelijke waterfall, overzicht aantal verzoeken aan de server, en dergelijke maken. Geeft ook overzicht van enkele mogelijke knelpunten.
toptal.com/developers/cssminifier
Online CSS comprimeren.
toptal.com/developers/javascript-minifier
Online JavaScript comprimeren.
web.dev/css-web-vitals
Tutorial hoe CLS te voorkomen. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
webdesign.tutsplus.com/what-are-core-web-vitals
Uitgebreid uitleg over Core Web Vitals.
webpagetest.org
Online in echte browsers op een aantal plaatsen in de wereld testen hoe snel de pagina laadt. Bij 'browser' kun je ook kiezen voor specifieke browsers op een fors aantal mobiele apparaten. Als je in het testresultaat op de icoontjes klikt, krijg je tips voor verbeteringen.
Uitleg op moz.com: Algemeen, Specifiek voor waterfall.
Een andere uitgebreide uitleg over de waterfall is te vinden op nooshu.com.
websiteoptimization.com/services/analyze
Online testen hoe snel de verschillende onderdelen van 'n pagina laden.
webvitals.dev/cls
Online tester of pagina geen CLS heeft.
yellowlab.tools
Online hele serie tests uitvoeren op allerlei zaken die mogelijk de snelheid van de site nadeling kunnen beïnvloeden.
Sprite maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
css.spritegen.com
Afbeeldingen uploaden en sprite plus bijbehorende code aanmaken.
cssportal.com/css-sprite-generator
Afbeeldingen uploaden en sprite plus bijbehorende code aanmaken.
responsive-css.spritegen.com
Afbeeldingen uploaden en responsieve sprite plus bijbehorende code aanmaken.
toptal.com/developers/css/sprite-generator
Afbeeldingen uploaden en online combineren tot een sprite. De manier waarop de afbeeldingen binnen de sprite worden verwerkt, zoals padding, kan enigszins worden opgegeven.
Tabel maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
divtable.com/table-styler
Online HTML-tabel maken met bijbehorende CSS. Met heel veel opmaakmogelijkheden.
tableizer.journalistopia.com
Online HTML-tabel maken van Excel-, Calc- of andere spreadsheet.
tablesgenerator.com/
Online HTML-tabel maken met bijbehorende CSS. Met veel opmaakmogelijkheden. Ook kan een bestaande tabel of CSV-bestand als basis worden gebruikt.
Tekstbrowser simuleren
(Onderafdeling van Gereedschap)
invisible-island.net/lynx
Website van Lynx met onder andere downloads voor 32-bits Windows. Nieuwere versies van Lynx zijn te vinden op invisible-mirror.net. (In Linux zal Lynx meestal in de repositories aanwezig zijn.)
links.twibright.com
Links. De site is een puinhoop. Downloads voor Windows (ook 64 bit) zijn te vinden op download. In Linux zal Links meestal in de repositories aanwezig zijn.
w3.org/services/html2txt
Zet online HTML om in platte tekst zonder enige opmaak, behalve 'n indeling in alinea's. Prima manier om te zien of de inhoud logisch is opgebouwd.
Thumbnails maken
(Onderafdeling van Gereedschap)
makethumbnails.com
Online thumbnails maken van (groot) aantal geüploade afbeeldingen. Maat en kwaliteit kunnen worden ingesteld.
Tijdelijk online zetten
(Onderafdeling van Gereedschap)
webdevout.net/test
Tijdelijk 'n pagina online zetten, zodat anderen hem kunnen bekijken en bewerken.
URL-encoding
(Onderafdeling van Gereedschap)
URL-encoding zie HTML → URL-encoding (escaping), URL-rewriting en links.
Validators
(Onderafdeling van Gereedschap)
Validators staan bij de taal, het element, het doel, en dergelijke, waarvoor ze zijn bedoeld.
Vector-editor
(Onderafdeling van Gereedschap)
Video
(Onderafdeling van Gereedschap)
Video's converteren en bewerken, code genereren voor <video>, bijschriften maken, enzovoort zie HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>.
Weergave en dergelijke testen
(Onderafdeling van Gereedschap)
Er worden hier alleen - voor zover bekend - gratis mogelijkheden vermeld. Er zijn nog tal van programma's en services, waarin je tegen betaling kunt testen in verschillende (versies van) browsers. Voor je ergens voor betaalt, zou ik eerst heel erg goed recensies lezen, want er schijnt nogal wat kaf onder het (soms dure) koren te zitten.
Bij de meeste sites hieronder wordt alleen de resolutie veranderd. Dat kun je in principe zelf ook met elke desktopbrowser. Maar als je het venster van een desktopbrowser verkleint tot de afmetingen van een mobieltje, heb je absoluut nog geen mobieltje: je bent slechts in het gelukkige bezit van een doodgewone desktopbrowser met de grootte van een mobieltje. De meeste hieronder genoemde sites zijn dus absoluut geen vervanging voor het testen op een écht mobieltje en dergelijke.
Sites voor mobiele apparatuur en dergelijke testen zie Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen. Hiet staat alleen het testen van verschillende resoluties.
asisness.com/asisness/tools/screensize
Online het uiterlijk van de pagina bekijken in een aantal vooringestelde resoluties.
browserstack.com/text-on-microsoft-edge-browser
Gratis online testen in Edge. Je moet je wel registreren bij browserstack.
mattkersley.com/responsive
Online het uiterlijk van een pagina gelijktijdig in meerdere resoluties testen, die naast en onder elkaar op het scherm worden gezet.
virtualbox.org
Binnen een bestaand besturingssysteem een ander besturingssysteem installeren. Omdat je echt een heel besturingssysteem met browsers en al installeert, geeft dit een (vrijwel) perfecte testmogelijkeheid. Hiermee kun je Windows 7 installeren binnen Windows 8 of Linux, OS X installeren binnen Linux, Linux installeren binnen Windows 10, enzovoort. Pagina's met handleidingen worden hier niet vermeld, want die veranderen te snel. Maar als je even op internet zoekt, vind je zat goede en actuele handleidingen. Om echt lekker te kunnen werken, heeft je computer wel voldoende geheugen nodig.
WhoIs, traceroute, en dergelijke
(Onderafdeling van Gereedschap)
ping.eu
Ping, traceroute, whois, DNS lookup, en dergelijke.
sidn.nl Informatie over in Nederland geregistreerde sites. Nederlandstalig.
sitereport.netcraft.com
Allerlei info over 'n site en de hoster daarvan.
viewdns.info/reverseip
Welke andere domeinen staan er op dezelfde server?
whatismyip.com/ip-address-lookup
Naam van 'n site bij het IP-adress opzoeken.
whois.domaintools.com
Eigenaar, hoster, enzovoort van site opzoeken.
wysiwyg-editor
(Onderafdeling van Gereedschap)
Verreweg het beste is om zelf HTML, CSS, enzovoort te leren schrijven. Dat kan ook geen kwaad, als je een wysiwyg-editor gaat gebruiken, omdat je dan in ieder geval de gegenereerde code kunt lezen (voor zover er geen volstrekte onleesbare bagger wordt geproduceerd...).
Drie (in het verleden) veel gebruikte programma's van Microsoft zijn in ieder geval zonder meer ongeschikt: FrontPage, Publisher en Word.
Publisher en Word stoppen er code in die alleen voor Internet Explorer werkt.
FrontPage maakt code die vaak alleen goed werkt in Internet Explorer. In alle andere browsers zie je 't vaak helemaal verkeerd of soms zelfs helemaal niets. Ook in Internet Explorer 8 en later geeft 't vaak problemen. Microsoft zelf raadt al jaren aan het niet meer te gebruiken.
Ook LibreOffice en OpenOffice leveren een uitermate beroerde kwaliteit HTML en CSS.
Editors en IDE's zie Gereedschap → Editors en IDE's.
en.wikipedia.org/wiki
Vergelijkend overzicht van groot aantal wysiwyg-editors.
htmleditor.online/full
Online HTML-editor. Code wordt gegenereerd door het indrukken van knoppen en dergelijke.
Een vereenvoudigde versie staat op htmleditor.online.
.htaccess
Redirects op juistheid controleren zie Protocollen en foutcodes (statuscodes).
css-tricks.com/snippets/htaccess
Hele serie voorbeelden voor van alles en nog wat in .htaccess.
homepage-maken.nl/htaccess Cursus .htaccess. Nederlandstalig.
htaccesscheck.com
.htaccess-validator.
htaccesseditor.com
Online .htaccess-bestand aanmaken met redirects, 404-pagina, enzovoort.
htaccessredirect.net
Online .htaccess-bestand aanmaken met mogelijkheid voor veel details.
htmlbasix.com/generator/disable-hotlinking-generator
Online code genereren om hotlinken (rechtstreeks linken naar afbeeldingen en dergelijke) te verbieden.
ip2location.com/free/visitor-blocker
Lijsten met alle ip-nummers van 'n land om via .htaccess te blokkeren. Of dit écht alle ip-nummers van een land bestrijkt, is twijfelachtig. Bovendien zijn er de laatste jaren nogal wat blokken verhandeld tussen landen. Verder blokkeer je hiermee dus álle bezoekers, ook fatsoenlijke.
ipaddressguide.com
Gereedschappen voor ip-adressen, zoals het omzetten van een reeks ip-adressen naar CIDR-notatie.
onetomarket.nl/kennishub/growth/301-redirect-tutorial Uitgebreid artikel over redirecten met behulp van de 301-code. Nederlandstalig.
shop.alterlinks.com/htaccess/validator
.htaccess-validator.
HTML
<b>, <blockquote>, <cite>, <del>, <em>, <i>, <ins>, <mark> en <strong>
(Onderafdeling van HTML)
adrianroselli.com/2023/07/blockquotes-in-screen-readers
Test hoe schermlezers verschillende vormen van <blockquote> en <cite> voorlezen.
css-tricks.com/the-double-emphasis-thing
Artikel over de verschillen tussen <i>, <b>, <em> en <strong> en wanneer wat te gebruiken.
html5doctor.com/i-b-em-strong-element
Artikel over de verschillen tussen <i>, <b>, <em> en <strong> in HTML4 en HTML5, en wanneer wat te gebruiken.
Browser support
(Onderafdeling van HTML)
Bugs en hacks
(Onderafdeling van HTML)
zie CSS → Bugs en hacks.
<canvas>
(Onderafdeling van HTML)
Canvas, CSS, WebGL, SVG of ...? staat bij SVG.
blogs.sitepointstatic.com/examples/tech/canvas-curves/bezier-curve
Online canvas Bézier-kromme uitproberen. De lijn verandert door de controlepunten te verslepen, waarbij de code gelijk mee verandert.
blogs.sitepointstatic.com/examples/tech/canvas-curves/quadratic-curve
Online canvas kwadratische Bézier-kromme uitproberen. De lijn verandert door de controlepunten te verslepen, waarbij de code gelijk mee verandert.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/Canvas_API/Tutorial
Zeer uitgebreide <canvas>-tutorial.
goalkicker.com/HTML5CanvasBook
Gratis pdf-boek over <canvas>, samengesteld door Stack Overflow. Dit is geen echte stap-voor-stap-cursus, maar het staat wel boordevol nuttige informatie en is daardoor eigenlijk toch 'n soort cursus.
udacity.com/course/html5-canvas
Online cursus canvas. De (uitstekende) cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
Charsets, unicode, entiteiten
(Onderafdeling van HTML)
In HTML5 is het aantal entiteiten enorm uitgebreid. Lang niet alle browsers ondersteunen al deze entiteiten, dus testen op een correcte weergave is absoluut nodig. Of gewoon de utf-8-code gebruiken.
In het algemeen is utf-8 de enig juiste karakterset voor websites. Andere karaktersets staan hier eigenlijk alleen nog maar voor het geval je iets op wilt zoeken. (En voor gevorderde masochisten die zichzelf op 'n winteravond gezellig willen pesten door deze ellendepukkels nog 'ns te bekijken.)
Hoe schermlezers omgaan met entiteiten is te vinden bij Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Algemeen.
Opzoeken welke karakters in een bepaald font zitten zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Typografie.
Lijsten met karakters en/of opzoeken van entiteit, utf-8-code, codepoint, en dergelijke
(Onderafdeling van HTML → Charsets, unicode, entiteiten)
aymkdn.github.io/characters
Online utf-8-code voor HTML (&#....;) en CSS (content: "\....";) opzoeken voor grote hoeveelheid pijlen, valuta, emoticons, vormen, wiskundige symbolen, getallen, interpunctie en symbolen.
charactercodes.net/block
Alle unicode-karakters, opgedeeld in blokken. Met bij elk karakter uitgebreide informatie.
charactercodes.net/category
Unicode en uitgebreide info opzoeken bij een karakter aan de hand van een indeling in categorieën zoals, hoofd- en kleine letters, wiskundige symbolen en cijfers, ongeacht het codeblok waar ze in zitten.
charactercodes.net/html-named-entities
Lijst met entiteiten uit HTML5. LET OP: deze werken lang niet allemaal in alle browsers.
cryptii.com/pipes/unicode-lookup
In één keer alle unicode codepoints voor een stuk tekst opzoeken.
emojipedia.org
Overzicht van alle emoticons uit Unicode. Met zoekmogelijkheid op onder andere trefwoord, categorie, besturingssysteem en versie. Geeft voorbeelden van de weergave op verschillende besturingssystemen, codepoints, en dergelijke.
en.wikipedia.org/wiki/List_of_Unicode_characters
In westerse landen meest gebruikte unicode-karakters op één pagina, opgedeeld in blokken. Met links naar andere blokken met andere karakters.
html-css-js.com/html/character-codes
Online entiteit en numerieke code opzoeken voor grote hoeveelheid letters, symbolen, valuta, emoticons, en dergelijke.
invisible-characters.com/view
Online in een stuk tekst onzichtbare karakters vervangen door hun unicode.
kirillbelyaev.com/s
Codes voor alle mogelijke soorten spaties en andere witruimtes.
shapecatcher.com
Karakter tekenen en bijbehorende utf-8-code krijgen. (Ongelooflijk. Je hoeft niet eens goed te kunnen tekenen en dan werkt het al!)
spec.whatwg.org/multipage/named-characters
Lijst met entiteiten uit HTML5. LET OP: deze werken lang niet allemaal in alle browsers.
toptal.com/designers/htmlarrows
Online entiteit, utf-8-code, en dergelijke opzoeken voor grote hoeveelheid pijlen, valuta, letters, wiskundige symbolen, interpunctie, getallen en symbolen.
unicode.org/charts/ (The Unicode Consortium)
Alle unicode-karakters, opgedeeld in blokken. Elk blok is te downloaden als pdf.
unilist.raphaelbastide.com
Overzichtelijke lijst met grote hoeveelheid makkelijk te kopiëren emoticons, getallen, pijlen, symbolen, en dergelijke.
Overig
(Onderafdeling van HTML → Charsets, unicode, entiteiten)
dir-attribuut zie CSS → Logical properties, dir-attribuut, :dir(), writing-mode, en dergelijke.
css-voorbeelden.nl/artikelen/html/head/artikelen-064 Artikel over charset, tekenset, utf-8, entiteiten, accenten, en dergelijke. Nederlandstalig.
fileformat.info/info/unicode
Zeer uitgebreide informatie over utf-8 zoals welk font welk teken ondersteunt en een alfabetische lijst van unicode-karakters.
iana.org/assignments/character-sets
Zeer uitgebreid overzicht en beschrijving van charsets, waaronder de meest dolzinnige uit de tijd dat charsets elkaar de tent uitvochten en je vaak algebra zag, als je probeerde 'n Windows-bestand op 'n Mac te lezen. En omgekeerd. Aanbevolen voor de liefhebbers van 'Vroeger was alles beter'.
onlinetools.com/utf8
Grote verzameling gereedschap om utf-8 te converteren, te bewerken, codepoints op te zoeken, enzovoort.
r12a.github.io/app-conversion
Online van en naar hele reeks formaten (hex, unicode, enzovoort) converteren.
reedbeta.com/blog/programmers-intro-to-unicode
Artikel over de opbouw van unicode.
smashingmagazine.com/2012/06/all-about-unicode-utf8-character-sets
Uitgebreide uitleg over de opbouw van unicode, tekensets, en dergelijke. Al ouder maar, behalve de verouderde HTML, nog steeds geldig.
Code bekijken
(Onderafdeling van HTML)
In elke browser kun je de HTML van een pagina bekijken, maar die is vaak gecomprimeerd of om andere redenen volstrekt onleesbaar. Hulpmiddelen om de HTML leesbaar te maken, vind je bij Gereedschap → Code leesbaar maken.
Cursusen
(Onderafdeling van HTML)
Omdat HTML en CSS in toenemende mate in samenhang worden behandeld, staan alle algemene cursussen HTML en/of CSS bij elkaar bij CSS → Cursussen CSS en/of HTML.
Cursussen en dergelijke specifiek voor het optimaliseren van een website zijn te vinden bij Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Cursussen en dergelijke specifiek voor Responsive Web Design, responsieve afbeeldingen, en dergelijke staan bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
Cursussen en dergelijke specifiek voor toegankelijkheid zijn te vinden bij Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke.
Specificaties voor HTML en overzichten met (alle) HTML-elementen, -attributen, en dergelijke zijn te vinden bij HTML → Overzicht elementen, attributen, tips, specificatie, en dergelijke. (Soms is de uitleg bij een element en dergelijke uit zo'n overzicht zo uitgebreid dat het ook een soort cursus is.)
data-attribuut (data-*)
(Onderafdeling van HTML)
css-tricks.com/a-complete-guide-to-data-attributes
Tutorial met voorbeelden.
developer.mozilla.org/en-US/Learn/HTML/Howto/Use_data_attributes
Korte uitleg over het data-attribuut.
sitepoint.com/how-why-use-html5-custom-data-attributes
Tutorial met voorbeelden over het gebruik van het data-attribuut.
<details> en <summary>
(Onderafdeling van HTML)
css-tricks.com/exploring-what-the-details-and-summary-elements-can-do
Allerlei niet direct voor de hand liggende voorbeelden van wat mogelijk is met <details> en <summary>.
scottohara.me//blog/2022/09/12/details-summary
Uitgebreide beschrijving van <details> en <summary>.
<dialog>, inert- en popover-attribuut
(Onderafdeling van HTML)
Het inert-attribuut is hier ondergebracht, omdat dit vaak samen met <dialog> gebruikt zal worden.
css-tricks.com/focus-management-and-inert
Tutorial over het inert-attribuut.
css-tricks.com/some-hands-on-with-the-html-dialog-element
Korte tutorial met mogelijkheden van <dialog>.
developer.chrome.com/blog/introducing-popover-api
Tutorial over popover-attribuut.
gomakethings.com/an-intro-to-the-dialog-element
Tutorial over <dialog>.
hidde.blog/dialog-modal-popover-differences
Artikel over het verschil tusen <dialog> en het popover-attribuut.
hidde.blog/popover-semantics
Artikel waar het popover-attribuut geschikt voor is.
matuzo.at/blog/2023/focus-dialog
Artikel over verschillen tussen browsers bij <dialog> en focus, en hoe die op te lossen.
scottohara.me/blog/2019/03/05/open-dialog
Tutorial over <dialog>, met veel aandacht voor toegankelijkheid.
stefanjudis.com/blog/a-look-at-the-dialog-elements-super-powers
Uitgebreide tutorial over <dialog>.
viget.com/articles/the-dialog-element
Korte beschrijving van het <dialog>-element.
web.dev/building-a-dialog-component
Uitgebreide tutorial over <dialog>.
webkit.org/blog/12209/introducing-the-dialog-element
Tutorial over het <dialog>-element, aangestuurd door JavaScript.
webkit.org/blog/12578/non-interactive-elements-with-the-inert-attribute
Tutorial over het inert-attribuut.
Dingen mogelijk maken die (nog) niet werken
(Onderafdeling van HTML)
Doctype (DTD)
(Onderafdeling van HTML)
Quirks mode zie CSS → Quirks mode.
css-voorbeelden.nl/artikelen/html/head/artikelen-102 Wat is het beste doctype? En waarom is dat zo? En hoe is dat zo gekomen? En waarom...? Daarom!
w3.org/QA/04/valid-dtd-list
Lijst met geldige doctypes (DTD's).
w3schools.com/xml/xml_dtd_intro
DTD Tutorial en overzicht. (Dit is een heel theoretisch verhaal en alleen interessant voor echt geïnteresseerden.)
xhtml5.nl/naslag/html/doctype Nederlandstalig overzicht van doctypes, met korte uitleg.
<embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>
(Onderafdeling van HTML)
Converteren en bewerken
(Onderafdeling van HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>)
audacityteam.org
Open source-programma om audio te converteren (en bewerken). Geschikt voor Linux, OS X en Windows. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
ffmpeg.org
Open source-programma om audio en video te converteren. Geschikt voor Linux, OS X en Windows. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
Op evanhahn.git.io kun je in gewone mensentaal (helaas alleen voor video) aangeven wat je wilt. De site zet dit dan om in de wiskundige formule voor cum laude-studenten die ffmpeg nodig heeft.
Uitgebreide handleiding (ook te begrijpen door gewone stervelingen): img.ly/blog/ultimate-guide-to-ffmpeg.
handbrake.fr
Open source-programma om video te converteren. Geschikt voor Linux, OS X en Windows. (In Linux zal het meestal in de repo's zitten.)
media.io
Online audio en video converteren van en naar een aantal formaten.
tinywow.com/tools/video
Online video en audio converteren tussen hele serie formaten en enkele gereedschappen voor simpele bewerkingen als verkleinen en extraheren van geluid.
video.online-convert.com/convert-to-webm
Online video converteren naar WebM.
wavacity.com Online geluidsbestand bewerken. Nederlandstalig.
Ondertiteling en bijschriften (<track>) en toegankelijkheid
(Onderafdeling van HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>)
accessibilityoz.com/2020/03/the-importance-of-captioning
Artikel over het belang van (een juist gebruik van) bijschriften bij video's.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/Guide/Audio_and_video_delivery/Adding_captions_and_subtitles_to_HTML5_video
Uitleg hoe ondertiteling en bijschriften aan te brengen bij <video>.
go.3playmedia.com/captions-format-converter
Online ondertitels converteren van SRT en SBV naar een aantal andere formaten, waaronder WebVTT.
internetacademy.nl/ebooks/toegankelijke-online-video-en-audio Nederlandstalige tutorial over het toegankelijk maken van video en audio. Ook te downloaden als pdf en ePub.
w3.org/TR/webvtt1
Ontwerp-specificatie WebVTT (ondertitels en dergelijke).
w3.org/WAI/media/av
Tutorial over het toegankelijk maken van <audio> en >video>.
w3c.github.io/webvtt.js/parser
Validator voor WebVTT.
zcorpan.github.io/live-webvtt-viewer
Online onderschriften in WebVTT-formaat bekijken (om te controleren of het goed werkt).
Theorie, code en voorbeelden
(Onderafdeling van HTML → <embed>, <object>, <video>, <audio>, <iframe>)
Ingebedde inhoud aanpassen voor responsive weergave zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
css-voorbeelden.nl/afbeelding/video/afbeelding-080 Video zonder plug-in in (bijna) elke browser met behulp van <video>. Met uitgebreide Nederlandstalige uitleg.
css-voorbeelden.nl/afbeelding/video/afbeelding-116 Met behulp van wat JavaScript naar een kleiner venster (zoals van een smartphone) een kleinere video sturen dan naar een groter venster. Nederlandstalig.
css-voorbeelden.nl/afbeelding/audio/afbeelding-126 Geluid afspelen met behulp van het <audio>-element. Nederlandstalig.
css-voorbeelden.nl/tekst/invoegen/tekst-108 Bestanden invoegen met behulp van <object>. Met uitgebreide Nederlandstalige uitleg.
jakearchibald.com/2022/html-codecs-parameter-for-av1
Tutorial om aan de hand van een praktijkvoorbeeld de juiste waarden voor de codecs-parameter te vinden.
simpl.info/video/events
Laat zien welke events optreden tijdens het afspelen, pauzeren, enzovoort van een video. De events worden achter elkaar vertoond.
smashingmagazine.com/2018/10/video-playback-on-the-web-part-2
Waarom en hoe je kleinere video's naar kleinere vensters (zoals smartphones) kunt sturen.
w3.org/2010/05/video/mediavents
Laat zien welke events optreden tijdens het afspelen, pauzeren, enzovoort van een video. De events worden gelijktijdig vertoond.
w3schools.com/html/html_media
Multimedia tutorials en online uitproberen.
Favicon
(Onderafdeling van HTML)
Alles over facicons, ook de theorie, is te vinden bij Gereedschap → Favicon maken, testen, en dergelijke.
<figure> en <figcaption>
(Onderafdeling van HTML)
<img> en <picture> zijn, anders dan <figure>, alleen bedoeld voor afbeeldingen en staan bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
scottohara.me/blog/2019/01/21/how-do-you-figure
Artikel over het gebruik van <figure>, <figcaption> en eventueel alt.
Formulieren, <input>, en dergelijke
(Onderafdeling van HTML)
(Code voor) kant-en-klare knoppen en dergelijke zie Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke.
Online cursussen, voorbeelden, uitproberen en dergelijke van reguliere expressies voor pattern attribuut zie Gereedschap → Reguliere expressies ('Regular Expressions').
Opmaak (het uiterlijk) van formulieren, <input>, en dergelijke zie CSS → Forms, buttons, :disabled, :enabled, checkbox hack, en dergelijke.
adrianroselli.com/2022/07/use-legend-and-fieldset
Artikel over het nut van <fieldset> en ≤legend> voor toegankelijkheid, en hoe bepaalde problemen daarbij op te lossen.
austingil.com/how-to-build-html-forms-right-semantics
Zeer uitgebreide tutorial over het maken van (toegankelijke) formulieren.
better-mobile-inputs.netlify.app
Laat online het effect van allerlei soorten <input>'s op toetsenborden en dergelijke op iOS en Android hebben.
business.scope.org.uk/article/how-to-design-accessible-web-forms
Tutorial over het maken van toegankelijke formulieren.
buttoncheatsheet.com
Voorbeelden met uitleg van (on)toegankeljke knoppen.
cloudfour.com/thinks/progressively-enhanced-form-validation-part-1-html-and-css
Tutorial over het (toegankelijk) valideren van formulieren.
Deel 2
Deel 3
Deel 4
css-tricks.com/form-validation
Zeer uitgebreide tutorial over in de browser valideren van formulieren. (Vier delen, onderaan staan de links naar de andere delen.)
css-tricks.com/html-inputs-and-labels-a-love-story
Artikel over het belang van (een juist gebruik van ) <label> voor toegankelijkheid.
css-tricks.com/the-output-element
Artikel over het gebruik van het <output>-element.
css-voorbeelden.nl/tekst/bewerken/tekst-079 Formulier met meerdere soorten invoervelden en Nederlandstalige uitleg.
deque.com/blog/accessible-forms-the-problem-with-placeholders
Artikel over problemen met toegankelijkheid en het placeholder-attribuut en mogelijke oplossingen daarvoor.
gerireid.com/forms
Uitgebreide tutorial over (de verschillende onderdelen van) een formulier. Met heel veel links voor meer informatie.
inputtypes.com
Online kijken welke invoer bij welk soort velden en dergelijke geldig is.
matuzo.at/blog/2022/button-baader
Allerlei manieren om een <button> toegankelijk te maken.
nativeformelements.com
Online zien hoe alle form-elementen er in de browser, waarmee je deze pagina bezoekt, uitzien.
ovl.design/text/inclusive-inputs
Handleiding hoe <input>'s toegankelijk te maken.
smashingmagazine.com/2022/09/inline-validation-web-forms-ux
Artikel over de voor- en nadelen van diverse manieren van valideren van velden.
smashingmagazine.com/2023/02/guide-accessible-form-validation
Tutorial over toegankelijk valideren van formulieren.
stackoverflow.blog/2022/12/26/why-the-number-input-is-the-worst-input
Artikel over de problemen met <input type="number"> en hoe die te voorkomen.
tpgi.com/labeling-the-point-scenarios-of-label-misuse-in-wcag
Voorbeelden van (vaak gemaakte) fouten bij <label> die toegankelijkheid verminderen.
udacity.com/course/building-high-conversion-web-forms
Online cursus efficiënte formulieren maken. De (uitstekende) cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
web.dev/learn/forms
Interactieve cursus formulieren maken. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
webcode.tools/generators/html
Online code voor allerlei onderdelen van formulieren en dergelijke maken, waarbij gelijk het resultaat wordt getoond.
xd.adobe.com/ideas/principles/web-design/best-practices-form-design
Uitgebreid artikel met tips om goede formulieren te maken.
Forums
(Onderafdeling van HTML)
<head>, metadata, Priority hints, Resource hints, en dergelijke
(Onderafdeling van HTML)
meta viewport zie Mobiele apparatuur → Theorie, links, forums, en dergelijke.
Snelheid testen, comprimeren, en dergelijke zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
3perf.com/blog/link-rels
Uitgebreide uitleg over preload, prefetch, preconnect, dns-prefetch, prerender en modulepreload.
blog.logrocket.com/understanding-css-preload-other-resource-hints
Tutorial over preload, prefetch, dns-prefetch en preconnect.
debugbear.com/resource-hint-validator
Validator voor resource hints.
htmhell.dev/adventcalendar/2022/21
Overzicht met voorbeelden van waarden die bij rel="..." kunnen worden gebruikt.
htmlhead.dev
Uitgebreid overzicht van alles wat in <head> kan worden geplaatst. (En dat is veel...) Met veel links naar meer uitleg en dergelijke.
iana.org/assignments/link-relations
Overzicht van alle geregistreerde relaties bij <link ...>. Met link naar bijbehorende specificatie en dergelijke.
imkev.dev/fetchpriority-opportunity
Tutorial over priority hints.
smashingmagazine.com/2019/04/optimization-performance-resource-hints
Uitgebreide uitleg over het gebruik van dns-prefetch, preconnect, prefetch, prerender.
Imagemap
(Onderafdeling van HTML)
Online imagemap maken zie Gereedschap → Imagemap maken.
<img>
(Onderafdeling van HTML)
Alt-tekst bij afbeeldingen is te vinden bij Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke → Specifieke elementen, attributen, en dergelijke.
Al het overige over afbeeldingen is op één plaats te vinden bij CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design → Images (inclusief 'lazy loading' en niet-CSS-methoden zoals SVG, <picture> en <img>).
Landcodes (lang="...") en internationalisatie
(Onderafdeling van HTML)
loc.gov/standards/iso639-2/php/English_list
Alfabetische lijst met álle ISO-landcodes. Voor een website wordt de tweeletterige ISO 639-1-code gebruikt, eventueel met een subcode.
nl.wikipedia.org/wiki/ISO_639 Nederlandstalig artikel over ISO 639, de standaard voor taalcodes. Hierin wordt uitstekend beschreven, hoe techneuten een toch niet al te ingewikkeld systeem vrijwel onbegrijpelijk weten te maken.
r12a.github.io/app-subtags
Online zoekmogelijkheid om subcodes bij talen te vinden, zoals en-ca (Canadees Engels). Met eenvoudige validator.
rtlstyling.com/posts/rtl-styling
Uitgebreide tutorial waarin systematisch wordt uitgelegd, waar je op moet letten, als je je site geschikt wilt maken voor talen die van rechts naar links lopen.
validator.w3.org/i18n-checker
Pagina of bestand controleren op potentiële problemen op het gebied van internationalisatie.
w3schools.com/ref_language_codes
Alfabetische lijst met tweeletterige ISO 639-1 landcodes.
Lay-outs
(Onderafdeling van HTML)
Min of meer kant-en-klare lay-outs zie CSS → Lay-outs.
Lijsten (<dl>, <li>, <ol> en <ul>)
(Onderafdeling van HTML)
Ondersteuning van <th> en dergelijke door schermlezers staat bij Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → Algemeen.
benmyers.dev/blog/on-the-dl
Artikel over de voordelen van <dl> wat betreft toegankelijkheid. Met voorbeelden.
tutorialspoint.com/html/html_lists
Uitgebreide tutorial over <ul>, <ol>, <dl> en de bijbehorende elementen en attributen..
Links
(Onderafdeling van HTML)
dev.to/elisabethleonhardt/a-down-to-earth-explication-of-the-noopener-noreferrer-attributes
Heldere uitleg over de attributen noopener en noreferrer in een link.
digitala11y.com/external-links-in-or-out
Artikel over de ontoegankelijkheid van links die in een nieuwe tab openen, en hoe dat te voorkomen.
prototypr.io/post/designing-better-hyperlinks
Uitgebreid artikel hoe goede, toegankelijke links te maken.
<meter> en <progress>
(Onderafdeling van HTML)
htmhell.dev/adventcalendar/2022/5
Tutorial over <meter>.
quackit.com/html/tags/html_progress_tag
Tutorial over <progress>.
Microdata
(Onderafdeling van HTML)
html.spec.whatwg.org/multipage/microdata
Rechtstreekse link naar het hoofdstuk microdata in de HTML-specificatie.
linter.structured-data.org
Online validator voor microdata.
schema.org
Overzicht van gedefinieerde microdata.
search.google.com/test/rich-results
Validator voor bepaalde extra gegevens voor Google's zoekmachine, zoals data en te kopen producten.
validator.schema.org
Validator voor schema.org.
MIME-types
(Onderafdeling van HTML)
freeformatter.com/mime-types-list
Lijst van MIME-types zoals die onder andere kunnen worden gebruikt bij formulieren.
it-tools.tech/mime-types
Lijst van MIME-types zoals die onder andere kunnen worden gebruikt bij formulieren.
Niet-ondersteunde elementen, eigenschappen, enzovoort mogelijk maken
(Onderafdeling van HTML)
Nieuwsbrieven en dergelijke
(Onderafdeling van HTML)
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Online wijzigingen uitproberen
(Onderafdeling van HTML)
Alle (grotere) browsers hebben ingebouwde ontwikkelgereedschappen, waarin je online code kunt wijzigen. Ook als het om sites van anderen gaat. Zie hiervoor Gereedschap → Debuggen.
Als iets niet hier staat, kun je het ook bij Gereedschap proberen. Combinaties van CSS, HTML, JavaScript, enzovoort online uitproberen en eventueel delen met anderen zie Gereedschap → Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort uitproberen en eventueel delen.
Het uitproberen van en code genereren voor CSS, bijvoorbeeld om een knop in een formulier op te maken, staat bij CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke.
w3schools.com/html/html_examples
HTML-voorbeelden online uitproberen.
Outline, kopregels (<h...>) en sectievormende elementen (zoals <section> en <nav>)
(Onderafdeling van HTML)
Het hele HTML5-outline-verhaal is inmiddels (gelukkig) verleden tijd. Geen enkele browser heeft het ooit ook maar enigszins geÍmplementeerd, en inmiddels is het ook uit de specificatie verdwenen. Dus gewoon één <h1> voor de belangrijkste kop, <h2>'s voor iets minder belangrijke koppen, enzovoort.
a11yproject.com/posts/how-to-accessible-heading-structure
Artikel over het belang van een juist gebruik van <h>'s voor toegankelijkheid.
blog.pope.tech/2022/08/04/5-heading-accessibility-issues-and-how-to-fix-them
Artikel over fouten bij het gebruik van <h>'s en hoe die fouten te herstellen.
css-tricks.com/how-to-section-your-html
Uitgebreid artikel over hoe <nav>, <aside>, <article>, <section>, <header>, <footer>, <h>'s te gebruiken, eventueel in combinatie met aria-label en dergelijke.
gsnedders.html5.org/outliner
Online outline controleren (juiste volgorde van <h...> en dergelijke).
scottohara.me/blog/2021/07/16/section
Artikel over het juiste gebruik van <section>.
scottohara.me/blog/2022/01/20/divisive
Artikel over wanneer een <div> gebruikt kan worden, en wanneer een semantisch element beter is.
smashingmagazine.com/2022/07/article-section-elements-accessibility
Heel uitgebreide tutorial wanneer <article> en wanneer <section> te gebruiken. Met veel links naar meer info.
webdesign.tutsplus.com/the-importance-of-heading-levels-for-assistive-technology
Artikel over het belang voor toegankelijkheid van (een juist gebruik) van <h>'s.
Overzicht elementen, attributen, tips, specificatie, en dergelijke
(Onderafdeling van HTML)
Algemene cursussen HTML zijn te vinden bij CSS → Cursussen CSS en/of HTML.
devdocs.io
Browser support voor zo'n beetje elk denkbare taal, ook in mobiele browsers. Met voorbeelden, links naar meer info, enzovoort. Zeer overzichtelijk ingedeeld.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Attributes
Overzicht van alle HTML-attributen en bij welke elementen ze gebruikt mogen worden.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Element
Overzicht van alle HTML-elementen met bij elk element link naar uitgebreide uitleg.
https://html.spec.whatwg.org/multipage/
'Living Standard' HTML. Dit is de laatste versie van HTML, die voortdurend wordt bijgewerkt. Deze link gaat naar de inhoudsopgave.
De hele (echt gigantische) specificatie op één pagina.
htmlreference.io
Alfabetisch overzicht van elementen met bij elk element een voorbeeld.
internetacademy.nl/ebooks/webtechniek Nederlandstalige zeer uitgebreide uitleg van de belangrijkste begrippen, opbouw van een pagina, en dergelijke. Ook te downloaden als pdf en ePub.
quackit.com/html/codes
Elementen gegroepeerd naar gebruik. Met veel live aan te passen voorbeelden.
quackit.com/html/tags
Alfabetisch overzicht van elementen. Met veel voorbeelden.
rawgit.com/w3c/elements-of-html
Overzicht van álle elementen uit xhtml en HTML, ook elementen die niet meer bestaan. Met links naar bijbehorende specificatie. Wat verouderd, maar kan nog handig zijn.
tutorialrepublic.com/references
Overzicht van elementen met mogelijkheid om ze interactief uit te proberen.
w3schools.com/tags
HTML-referentie met overzicht van tags, attributen, en dergelijke. Met uitgebreide uitleg bij elke ingang.
<picture>
(Onderafdeling van HTML)
<pre>
(Onderafdeling van HTML)
sitepoint.com/everything-need-know-html-pre-element
Uitgebreid artikel over het <pre>-element met allerlei mogelijke problemen en daarbij horende mogelijke oplossingen.
Snelheid
(Onderafdeling van HTML)
Afbeeldingen optimaliseren zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren.
Algemene tests op snelheid, tips, theorie, cache-control, en dergelijke zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Invloed van animaties, zoals transform en transition, zie CSS → Animation, transform, transition en Motion Path.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Snelheid mobiele apparatuur testen zie Mobiele apparatuur → Validators, browser sniffing,en dergelijke.
Webfonts downloaden versnellen zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen.
Tabellen (<table>, <td>, en dergelijke)
(Onderafdeling van HTML)
Online tabel maken zie Gereedschap → Tabel maken.
Tabellen voor Responsive Web Design zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design.
css-tricks.com/complete-guide-table-element
Uitgebreid artikel over het gebruik van tabellen. Met een beschrijving van alle onderdelen, links naar meer info, enzovoort.
smashingmagazine.com/2019/01/table-design-patterns-web
Artikel over het maken van toegankelijke responsieve tabellen.
smashingmagazine.com/2022/12/accessible-front-end-patterns-responsive-tables-part1
Tutorial hoe een toegankelijke responsieve tabel te maken deel 1.
Deel 2
w3.org/WAI/tutorials/tables
Voorbeelden van verschillende soorten toegankelijke tabellen.
webaim.org/techniques/tables/data
Tutorial over het maken van een toegankelijke tabel.
URL-encoding (escaping), URL-rewriting en links
(Onderafdeling van HTML)
meyerweb.com/eric/tools/dencoder
Online url encoderen (speciale tekens vervangen door codes) en decoderen.
microformats.org/wiki/existing-rel-values
Lijst met toegestane waarden bij rel="..."
opinionatedgeek.com/codecs/urlencode
Online url encoderen (speciale tekens vervangen door codes).
w3schools.com/tags/ref_urlencode
URL-encoding Reference (Dat zijn die % in url's).
Validators
(Onderafdeling van HTML)
htmlhint-playground.netlify.app
HTML-validator die desgewenst ook kan controleren op het sluiten van <p>, plaats van het doctype, en dergelijke. Dingen die niet móéten, maar wel verstandig zijn. Zoiets als HTML controleren met de strengere maatstaven van het overleden xhtml.
Je kunt deze validator installeren of online gebruiken op htmlhint-playground.
jsonschemavalidator.net
Web manifest validator.
manifesttester.com
Web manifest validator.
validator.nu
Alternatief adres voor de hieronder genoemde validator op validator.w3.org/nu.
validator.w3.org/nu
Validator van W3C, de club die de officiële specificactie van onder andere HTML5 bijhoudt. Online bij één pagina tegelijk HTML valideren. Valideert op onder andere HTML5, ARIA, MathML en SVG.
Web Components (Custom elements, Shadow DOM, <template> en <slot>, en de bijbehorende pseudo-classes en -elementen)
(Onderafdeling van HTML)
abeautifulsite.net/posts/a-web-components-primer
Uiterst duidelijke uitleg over Web Components en Shadow DOM.
css-tricks.com/an-introduction-to-web-components
Uitgebreide tutorial in vijf delen over Web Components (bovenaan de pagina staan links naar de andere delen).
css-tricks.com/web-component-pseudo-classes-and-pseudo-elements
Tutorial over ::part, ::slotted, :defined, :host, en:host-context.
dev.to/thepassle/web-components-from-zero-to-hero
Uitgebreide tutorial over Web Components en alles daaromheen.
genericcomponents.netlify.app
Kleine sortering toegankelijke Web Components die je kunt gebruiken zonder dat half github aan frameworks nodig is.
github.com/web-padawan/awesome-web-components
Pagina met veel links naar van alles wat met Web Components te maken heeft.
lea.verou.me/blog/2020/09/the-failed-promise-of-web-components
Kritisch artikel over de huidige staat van Web Components.
matuzo.at/blog/2023/web-components-accessibility-faq
Veel voorkomende vragen (en antwoorden) over Web Components en toegankelijkheid.
thenewobjective.com/web-development/a-criticism-of-web-components
Kritisch artikel over de huidige staat van Web Components.
JavaScript, DOM en CSSOM
JavaScript is een van de 'dialecten' van ECMAScript, zoals de naam van de officiële specificatie luidt. Tot en met JavaScript versie 6 wordt algemeen de naam 'JavaScript' gebruikt, daarna vaak 'ECMAScript' gevolgd door het jaartal van de versie.
Browser support en referenties zie CSS → Browser support en release notes.
CORS zie Malware, spam, beveiliging, en dergelijke.
JSON zie JSON.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Node.js zie Commandline (terminal, NPM, Grunt, Gulp, en dergelijke).
CSSOM
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
css-tricks.com/an-introduction-to-the-css-object-model-cssom
Uitleg over de CSSOM en hoe deze gebruikt kan worden om CSS te wijzigen.
DOM en events
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
Shadow DOM zie HTML → Web Components (Custom elements, Shadow DOM, <template> en <slot>, en de bijbehorende pseudo-classes en -elementen).
In de meer algemene tutorials en voorbeelden onder JavaScript, DOM en CSSOM → Tutorials, voorbeelden is vaak ook nog info over de DOM te vinden.
developer.mozilla.org/en-us/docs/Web/Events
Overzicht van alle bestaande events, met links naar bijbehorende specificatie en dergelijke.
digitalocean.com/community/tutorials/introduction-to-the-dom
Uitgebreide uitleg over de DOM.
domenlightenment.com
Online-versie van DOM Enlightenment - Exploring the relationship between JavaScript and the modern HTML DOM. Uitgebreide uitleg over het rechtstreeks manipuleren van de DOM, zonder gebruik van een bibliotheek zoals jQuery.
egghead.io/courses/your-ultimate-guide-to-understanding-dom-events
Zeer uitgebreide curus in videovorm over events. Met ondertiteling.
itnext.io/using-the-dom-like-a-pro
Overzicht van veel gebruikte methoden voor DOM-manipulatie, zoals toevoegen, wijzigen en verwijderen van elementen.
Forums
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
Scripts, bibliotheken, frameworks en API's
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
Scripts, polyfils en dergelijke om dingen mogelijk te maken in browsers die iets niet ondersteunen staan bij CSS → Bugs en Hacks → Niet ondersteunde elementen, eigenschappen, enzovoort mogelijk maken.
Scripts en dergelijke speciaal voor één soort element, eigenschap, en dergelijke (zoals voor canvas of fonts) kunnen ook bij dat onderwerp staan.
Afzonderlijke bibliotheken en frameworks staan hier niet meer, alleen nog pagina's met overzichten daarvan en dergelijke. Een konijnenfokker zou jaloers zijn op het voortplantingstempo van deze dingen: het is gewoon simpelweg niet bij te houden. Laat staan dat een enigszins fatsoenlijke controle op de kwaliteit van deze geboortegolf mogelijk is.
apislist.com
Overzicht van publieke API's. (Variërend van fantastische sympathieke non-profit projecten tot de meest griezelige datadieven, dus wel even kritisch bekijken voor je iets op je site zet.)
github.com/30-seconds/30-seconds-of-code
Groot aantal korte stukjes code voor veel voorkomende taken.
github.com/mnater/Hyphenopoly
Script dat woorden automatisch laat afbreken, net zoals dat in een tekstverwerker zou gebeuren. Werkt met veel talen, waaronder Nederlands. Nederlands is summier getest, en het lijkt goed te werken.
javascripting.com
Uitgebreid overzicht van bibliotheken, frameworks en plug-ins. Met uitgebreide beschrijvingen, links, enzovoort.
jquery.com
Bibliotheek met allerlei functies.
Heel vaak wordt een grote bibliotheek als jQuery gebruikt, terwijl één regeltje JavaScript die hele bibliotheek overbodig maakt. jQuery blonk uit in het oplossen van incompabitliteiten tussen browsers, maar is daar nauwelijks nog voor nodig. Als je het alleen daarvoor gebruikte, heb je het dus inmiddels mogelijk niet meer nodig.
youmightnotneedjquery: laat zien wat jQuery doet en wat de code rechtstreeks in JavaScript is.
tobiasahlin.com/blog/move-from-jquery-to-vanilla-javascript: handige gids om jQuery te vervangen door JavaScript.
jster.net
Gigantisch overzicht van bibliotheken, ingedeeld naar waar ze voor zijn bedoeld.
microjs.com
Gigantisch aantal gespecialiseerde kleine bibliotheken.
plainjs.com
Groot aantal scripts en functies die werken zonder externe bibliotheek.
selection.datavisualization.ch
Lijst met links naar bibliotheken, frameworks, en dergelijke voor gespecialiseerde doeleinden.
Tutorials, voorbeelden
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
JavaScript of CSS gebruiken voor animaties staat bij CSS → Animation, transform, transition en Motion Path.
Shadow DOM zie Web Components (Custom elements, Shadow DOM, <template> en <slot>, en de bijbehorende pseudo-classes en -elementen).
Specifiek voor API's en dergelijke voor HTML5 zie bij HTML.
Tutorials en dergelijke voor specifiek DOM en events zie JavaScript, DOM en CSSOM.
code.tutsplus.com/learn-modern-javascript-fundamentals-free-course
Basiscursus JavaScript in de vorm van video's (met ondertiteling).
devdocs.io
Browser support voor zo'n beetje elk denkbare taal, ook in mobiele browsers. Met voorbeelden, links naar meer info, enzovoort.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript
Links naar allerlei uiterst nuttige onderwerpen, zoals wat nieuw is in welke versie van JavaScript, uitgebreide tutorials, referentie, enzovoort.
eloquentjavascript.net
Uitgebreid online lesboek over JavaScript. Met oefeningen (en oplossingen). Ook te downloaden als PDF, ePub en MOBI.
exploringjs.com/impatient-js
Online boek over JavaScript, inclusief ECMAScript 2022.
Op exploringjs.com/deep-js staat het vervolg voor gevorderden.
Van beide boeken kan ook een betaalde, iets uitgebreidere, versie worden besteld.
freecodecamp.org/learn/javascript-algorithms-and-data-structures
Interactieve cursus JavaScript. (Op deze site staat ook een enorme hoeveelheid meer gespecialiseerde tutorials over JavaScript.)
freecodecamp.org/news/the-complete-javascript-handbook
Korte cursus JavaScript.
freecodecamp.org/news/whats-the-difference-between-javascript-and-ecmascript
Artikel over het verschil tussen JavaScript en ECMAScript, maar ook uitleg over Babel, JavaScript-engines in browsers, enzovoort.
geeksforgeeks.org/javascript
Korte interactieve handleidingen, gesorteerd op onderwerp. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
github.com/leonardomso/33-js-concepts
Enorme lijst met links naar artikelen, tutorials, enzovoort, ingedeeld naar onderwerp.
javascript.info
Waanzinnig goede, zeer uitgebreide en duidelijke tutorial in de vorm van een boek. Overzichtelijk ingedeeld in hoofdstukken. Met opgaven (en oplossingen), een uitstekende zoekfunctie en de mogelijkheid om (na registratie) vragen te stellen.
javascriptkicks.com/stories
Site met enorme hoeveelheid aan tutorials en handleidingen. Als je 'n zoekterm invoert, vind je gegarandeerd een (of heel veel) tutorials.
join.codecademy.com/learn/introduction-to-javascript
Interactieve cursussen JavaScript. Alleen de basiscursussen zijn gratis. Je moet je wel registreren.
kirupa.com/html5/learn_javascript
Uiterst duidelijke online cursus JavaScript.
michael-karen.medium.com/learning-modern-javascript-with-tetris
Cursus JavaScript in de vorm van het maken van het spelletje Tetris. (Mogelijk mis je hierdoor wel wat dingen, maar het is wel heel erg leuk. En je kunt later altijd een wat schoolsere cursus volgen.)
o7planning.org/12171/ecmascript-javascript
Duidelijke, uitgebreide tutorials over allerlei onderdelen van JavaScript.
phuoc.ng/collection/html-dom
Kant-en-klare stukjes code voor veel voorkomende bewerkingen.
sherpa.guide/paths/javascript
Lijstje met (min of meer) op elkaar aansluitende cursussen en dergelijke om JavaScript. Daarnaast veel links naar allerlei sites met cursussen, tutorials, en dergelijke.
tutorialrepublic.com/javascript-tutorial
Interactieve cursus JavaScript.
udacity.com/catalog
Aantal kwalitatief goede cursussen, waaronder een aantal gratis. Bovenaan de pagina kun je zoeken op onderwerp, prijs, en dergelijke. Je moet je wel registreren.
udemy.com/course/javascript-essentials
Basiscursus JavaScript in videovorm. Met automatische ondertiteling. De cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
Een iets dieper gaande vervolgcursus: udemy.com/course/advanced-and-object-oriented-javascript.
v8.dev/blog/cost-of-javascript-2019
Uitgebreid artikel over de vertragende werking van JavaScript en hoe dat zoveel mogelijk te voorkomen.
w3schools.com/js
Interactieve JavaScript-tutorial en overzicht van de taal.
wesbos.com/javascript
Uitgebreide online cursus.
Validators, debuggers, formatteren, online uitproberen, generators, en dergelijke
(Onderafdeling van JavaScript, DOM en CSSOM)
Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort online uitproberen en eventueel delen met anderen zie Gereedschap → Combinaties van CSS, HTML, JavaScript enzovoort uitproberen en eventueel delen.
JavaScript comprimeren zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
Onleesbaar (bijvoorbeeld gecomprimeerd) JavaScript leesbaar maken zie Gereedschap → Code leesbaar maken.
Reguliere expressies uitproberen zie Gereedschap → Reguliere rexpressies ('Regular Expressions').
jshint.com
JavaScript-validator. Online, maar kan ook worden gedownload.
jslint.com
Online JavaScript-validator. Gruwelijk streng.
mothereff.in/js-variables
Online namen van variabelen valideren.
omatsuri.app/events-keycode
Online code generen voor eventlistener keydown. Geeft ook de codes voor event.key, event.code, en event.which.
toptal.com/developers/keycode
Online waardes vinden bij het indrukken van een toets voor event.key, event.location, event.which en event.code.
w3schools.com/js/ (JavaScript Examples)
Online wijzigingen in JavaScript uitproberen.
JSON
Online code formatteren en leesbaarder maken zie Gereedschap → Code leesbaar maken.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/JavaScript/Objects/JSON
Tutorial met interactieve voorbeelden.
freeformatter.com/json-validator
Online JSON-validator.
jsoneditoronline.org
Online editor en validator voor JSON.
jsonformatter.curiousconcept.com
JSON-validator.
mockaroo.com
Online tot 1000 regels nep-data in JSON-formaat genereren.
onlinejsontools.com
Hele reeks online hulpmiddelen voor JSON, onder andere bewerken en converteren.
planetcalc.com
Online CSV-tabel omzetten naar JSON.
planetcalc.com
Online HTML-tabel omzetten naar JSON.
quackit.com/json/tutorial
Tutorial over JSON.
tutorialspoint.com/json
Tutorial over JSON.
w3schools.com/js/js_json_intro
Interactieve tutorial over JSON.
Juridisch
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
clinic.nl Site over allerlei juridische zaken op het gebied van ICT. Mogelijkheid om (gratis) juridisch advies te krijgen voor beginnende bedrijfjes en particulieren. Nederlandstalig.
blog.iusmentis.com Blog van ICT-jurist Arnoud Engelfriet, met elke dag een nieuw onderwerp met reacties. Nederlandstalig en uiterst leesbaar geschreven.
blog.iusmentis.com/2023/01/11
Vraag en antwoord hoe te reageren op een schadeclaim voor ongeoorloofd gebruik van een foto.
ictrecht.nl/juridisch-advies/documenten Online aan de hand van 'n paar vragen allerlei juridische documenten aanmaken, zoals een disclaimer, copyrightbrieven, cookieverklaring, enzovoort, enzovoort. Nederlandstalig. (Slechts enkele documenten zijn gratis.)
iusmentis.com/auteursrecht/nl/vvv Veelgestelde vragen over auteursrecht, door ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Nederlandstalig.
iusmentis.com/auteursrecht/spoedcursus/intro Spoedcursus auteursrecht door ICT-jurist door Arnoud Engelfriet. Nederlandstalig.
iusmentis.com/auteursrecht/symbool Het copyright-symbool, door ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Nederlandstalig.
netkwesties.nl/1464/actie-tegen-overdreven-fotoclaims Nederlandstalig artikel met veel links over (wat te doen tegen) claims voor het gebruik van foto's.
tldrlegal.com
Overzicht van software-licenties (volledige tekst en een korte samenvatting).
tweakers.net/reviews/11256/blafbrief-over-dat-ene-leuke-plaatje-arnoud-engelfriet-over-auteursrechtinbreuk
Artikel en discussie hoe te reageren op een blafbrief over auteursrechtinbreuk.
Mailinglists
laposta.nl Nieuwsbrieven versturen. Nederlandstalig. De gratis versie gaat tot maximaal 2.000 contacten en maximaal 12.000 nieuwsbrieven per maand.
listmonk.app
Privacyvriendelijke open source software voor mailinglists en nieuwsbrieven.
ymlp.com/nl mailinglist en nieuwsbrief versturen. Nederlandstalig. De gratis versie gaat tot maximaal 1.000 contacten en maximaal 1.000 e-mails per maand.
Malware, spam, beveiliging, en dergelijke
blog.cloudflare.com/turnstile-private-captcha-alternative
Turnstile: privacy-vriendelijk alternatief voor reCaptcha (op deze pagina staan beschrijving en aanwijzingen voor het gebruik).
dev.to/lydiahallie/cs-visualized-cors
Duidelijke uitleg over CORS en het nut ervan.
github.com/decalage2/awesome-security-hardening
Enorme lijst met links naar tutorials, gidsen, en dergelijke over alle denkbare beveiligingsonderwerpen.
hcaptcha.com
hCaptcha: privacy-vriendelijk alternatief voor reCaptcha.
near.blog/you-probably-dont-need-recaptcha
Artikel dat helpt besluiten of je reCaptcha wel nodig hebt. Als dat zo is, komt het met een overzicht van meer pricavy-vriendelijke alternatieven (reCaptcha is een dataverzamelaar voor Google, zie bijvoorbeeld Google's new reCaptcha has a dark side).
projecthoneypot.org
Project gericht op de bestrijding van spammers. Iedereen kan eraan deelnemen. Er kan gezocht worden op 'foute' IP-adressen.
simplelocalize.io/blog/posts/what-is-cors
Uitleg wat CORS is en hoe problemen daarmee op te lossen.
stopforumspam.com
Grote database met forumspammers. Er kan op IP-adres worden gezocht.
web.dev/hacked
Stap-voor-stap-handleiding hoe een gehackte site op te schonen.
whynopadlock.com
Online testen waarom pagina geen slotje ('padlock') in browser toont bij https-verbinding.
MathML
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/MathML
Overzichtspagina van Mozilla over MathML met voorbeelden, referentie, links, enzovoort.
validator.w3.org/nu
W3C-validator voor HTML, XHTML, SMIL, MathML, enzovoort. Online één pagina tegelijk testen. W3C is de organisatie die de officiële standaard voor HTML, CSS, enzovoort bij houdt.
xhtml5.nl/naslag/mathml/entiteiten Nederlandstalig overzicht van entiteiten, ingedeeld in groepen. Online te bekijken.
w3.org/TR/mathml-core
Ontwerp-specificatie MathML.
Milieu
Hieronder wordt groen vaak geschreven als 'groen'. Dat is omdat er enorm veel wordt gerotzooid met de term 'groen'. Dat zal bij hosters en dergelijke niet anders zijn dan bij Shell. En de enige écht groene site is geen site. Vandaar.
aremythirdpartiesgreen.com
Online kijken of externe bronnen van een site ('third parties') 'groen' worden gehost.
blog.webpagetest.org/posts/website-performance-and-the-planet
Aritkel met tips om een site zo weinig mogelijk energie te laten verbruiken.
digitalbeacon.co
Online meten hoeveel (een in te stellen aantal bezoekers) van een pagina bijdraagt aan de koolstofuitstoot. Met tips om dit te verbeteren.
ecograder.com
Online invloed van hele serie onderdelen van een site op de CO2-uitstoot laten zien. Geeft suggesties hoe die te verminderen.
imagecarbon.com
Online invloed van afbeeldingen op CO2-uitstoot tonen. Laataat zien hoeveel je kunt besparen. (Let op: lang niet alle browsers ondersteunen nieuwe formaten.)
smashingmagazine.com/2021/09/reducing-carbon-emissions-on-web
Artikel over de invloed van websites op de CO2-uitstoot, met tips om die te verminderen.
smashingmagazine.com/2022/02/reducing-web-carbon-footprint-optimizing-social-media-embeds
Artikel over de invloed van 'sociale' (brrrr, als er iets anti-sociaal blijkt te zijn...) media, video's, en dergelijke op de koolstofuitstoot. Met tips om die te verminderen.
thegreenwebfoundation.org/tools/directory
Lijst met 'groene' hosters ('groen', want het lijkt erop dat ook iets als 'compensatie' door het aanplanten van bomen en dergelijke als 'groen' wordt gezien...).
Op thegreenwebfoundation.org kun je testen, of een site 'groen' wordt gehost.
thoughtbot.com/blog/so-you-wanna-create-an-eco-friendly-website
Tips om een site zo milieuvriendelijk mogelijk te maken.
w3c.github.io/sustyweb
Ontwerp-specificatie met vereisten voor een duurzame website.
websitecarbon.com
Online meten hoeveel een pagina bijdraagt aan de koolstofuitstoot.
Mobiele apparatuur
Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur)
De meeste online simulators en dergelijke doen niet precies hetzelfde als een écht mobiel apparaat. In de regel wordt, met meer of minder succes, een mobiel apparaat geïmiteerd. Er is geprobeerd in dit overzicht geen simulators op te nemen die alleen het venster verkleinen, want dat heeft niets met een simulatie te maken en dat kun je zelf ook wel. Maar het kan best zijn dat er eentje doorheen is geglipt.
Dit is niet onbelangrijk, want je kunt tijden bezig zijn om iets te testen op zo'n nep-simulator, en dan blijkt het uiteindelijk gewoon niet te werken, omdat je bijvoorbeeld CSS gebruikt die op het echte apparaat niet wordt ondersteund. Om te testen kun je het best de downloads die door de officiële makers worden geleverd gebruiken. Of echte apparaten natuurlijk, maar dan moet je óf 'n hele grote vriendenkring hebben, óf eerst 'n bankoverval plegen of zoiets...
Alleen de resolutie testen zie Gereedschap → Weergave en dergelijke testen.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Algemeen
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
github.com/liriliri/eruda
Script om broncode te kunnen zien. Werkt in alle browsers op alle systemen. Meest handige: kan de volledige 'computed style' laten zien.
Een demo is te zien op eruda.liriliri.io.
neatnik.net/view-source
Broncode van opgegeven URL tonen.
Android
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
developer.android.com/studio
Android SDK.
developer.chrome.com/docs/devtools/remote-debugging
Handleiding om Android-toestellen remote te debuggen via een USB-verbinding.
/e/
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
e.foundation
Startpagina van /e/: een versie van Android zonder alles wat Google er in stopt.
Firefox for Android
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
firefox-source-docs.mozilla.org/devtools-user/about_colon_debugging
Handleiding hoe Firefox for Android remote te debuggen op de desktop.
HarmonyOS
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
harmonyos.com/en/develop
Ingangspagina voor ontwikkelaars op HarmonyOS.
iOS en iPadOS
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
Dit superieure besturingssysteem met z'n superieure prijs verdient ook superieure aandacht in een tekst met een superieure lengte. Bij deze.
Apple heeft voor de tigste keer z'n site gewijzigd, zonder verwijzingen naar de gewijzigde pagina's. Je zult zelf naar de SDK en dergelijke moeten zoeken, ik geef het op. Geen links meer hier naar de site van Apple, want ik kan bezig blijven met die ongein.
Goed, voor de doorzetter:
Je kunt bij Apple XCode downloaden, en daarin kun je allerlei versies van iOS en iPadOS simuleren. XCode kan alleen op OS X worden geïnstalleerd. Maar lees vooral even de aanvulling hieronder, voordat je hier luchthartig aan begint.
Aanvulling (alleen te lezen door masochisten die het staatsexamen Gevorderd Masochist met succes hebben afgelegd): je kunt, als je OS X hebt, XCode downloaden. Daarin kun je vervolgens simulators voor tal van versies van iOS en iPadOS installeren, waarin je 'n site kunt testen. Dit ontwikkelgereedschap is werkelijk met stip het grootste stuk bagger op het gebied van ontwikkelprogramma's dat ik in meer dan 35 jaar heb gezien. Maar goed, uiteindelijk werkt het, en je kunt heerlijk koffiedrinken, uitgebreid poepen en ook nog de krant lezen tijdens het opstarten van deze ellendepukkel. En dat niet gelijktijdig, maar lekker rustig achter elkaar.
In Big Sur is dit martelwerktuig kennelijk verbeterd, waardoor je gewoon helemaal geen simulators meer kunt installeren. Alleen testen op de laatste versies van iOS, tvOS en watchOS kan nog. In theorie kun je nog simulators voor andere versies downloaden, maar dat duurt zo'n vijf uur. Per simulator. Helaas valt tijdens het downloaden na een aantal uren de verbinding weg en kun je opnieuw beginnen (en dat ligt dus niet aan deze kant van de verbinding). Wie weet, de machine staat gewoon aan, misschien is er volgende week wel één van de simulators volledig gedownload...
Het regent hier klachten over op internet (zoek even op 'xcode simulator download failed' of zoiets). Uiteraard reageert Apple nergens op een klacht, want dat doen ze gewoon nooit. Stel je voor, communiceren met het plebs. Brrr. Voorlopig blijft hier dus het stuk ellende op Mojave gebruikt worden. Dat werkt in ieder geval, met de kanttekening dat een wedstrijd hardlopen door slakken opwindender is.
Zo, dat lucht op, na weer ruim drie uur downloaden en de melding dat de verbinding is verbroken...
Aanvulling twee: na zo'n zeventig uur (!) van mislukte downloads zijn de drie simulators eindelijk gedownload en geïnstalleerd op Big Sur. Het gaat dus om 'n download die normaal genomen ongeveer één minuut duurt...
Aanvulling drie (na enkele weken): eerlijk is eerlijk, als het installeren eindelijk is gelukt, werkt het verder prima.
Had je gedacht dus. Bij een nieuwe versie van iOS of iPadOS moet je namelijk ook een nieuwe simulator installeren. En dat duurt dus weer zo'n vijf uur, met tig mislukkingen. Apple is een weerzinwekkend onsympathiek bedrijf dat alleen in geld is geïnteresseerd (net als andere internetgiganten trouwens). Maar wat kan het financiële voordeel zijn van het frustreren van mensen die de moeite nemen op jouw apparaten te testen? Want dit is natuurlijk geen toeval: alleen het downloaden van simulators heeft dit probleem.
Dat blijft dus onbekend, want Apple heeft op geen enkele van de vele honderden klachten hierover ooit gereageerd.
En dan de allerlaatste aanvulling: de laatste update van Big Sur heeft gezorgd dat de simulators helemaal niet meer werken. Waarmee alle problemen zijn opgelost, want het kreng is nu definitief verwijderd hier.
KaiOS
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
developer.kaiostech.com
Ingangspagina voor ontwikkelaars op KaiOS.
paul.kinlan.me/debugging-web-pages-on-the-nokia-8110-with-kaios
Korte uitleg hoe een website op KaiOS te debuggen op een gewone desktopcomputer .
Sailfish OS
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
docs.sailfishos.org
Startpagina voor SailfishOS met onder andere links naar SDK.
Tizen
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur → Emulators, SDK's, specificaties, hulpprogramma's, en dergelijke voor en van specifieke systemen)
developer.tizen.org/development/tizen-studio/download
Tizen IDE.
Theorie, links, forums, en dergelijke
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur)
Browser support voor CSS, HTML, JavaScript en/of SVG zie CSS → Browser support en release notes.
Media query's, responsive images, en dergelijke zie CSS → Media Query's, Container Query's en Responsive Web Design (ook bijvoorbeeld methoden om afbeeldingen te verkleinen, die géén CSS gebruiken staan daar bij elkaar).
Oplossingen voor dingen als scrollen binnen een div, fixed positie, en dergelijke zie CSS → Bugs en hacks → Niet-ondersteunde elementen, eigenschappen, enzovoort mogelijk maken.
Toegankelijkheid zie Toegankelijkheid.
Viewport eenheden (vw, vh, vmax, vmin, en dergelijke) zie CSS → Eenheden.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Viewport_meta_tag
Uitleg hoe de viewport-tag wordt gebruikt om de lay-out aan te passen aan mobiele browsers.
mobiforge.com
Site met handleidingen, artikelen, enzovoort.
quirksmode.org/mobile/viewports
Zeer uitgebreide, zeer gedetailleerde en zeer duidelijke uitleg over de gespleten persoonlijkheid van viewport (het verschil tussen CSS-pixels en hardware- of device-pixels).
sebastien-gabriel.com/designers-guide-to-dpi
Tutorial over (de verschillen tussen) dpi, ppi, CSS-pixels, device-pixels, en dergelijke.
Validators, browser sniffing, en dergelijke
(Onderafdeling van Mobiele apparatuur)
Theoretische artikelen, zoals uitleg over een waterfall, online tests met praktische tips voor verbeteringen, testen van de snelheid van de pagina, en dergelijke zie Gereedschap → Snelheid testen en verbeteren, gzip, CLS, comprimeren (inclusief theorie), en dergelijke.
bing.com/webmaster/tools/mobile-friendliness
Online (oppervlakkig) testen of de pagina geschikt is voor mobiel.
experte.com/mobile-friendly
Online hele site (maximaal 500 url's) testen op geschiktheid voor mobiele apparaten. Met tips voor verbeteringen.
ready.mobi
Online testen of een pagina geschikt is voor mobiel. Niet iedereen zal het gelijk eens zijn over alle suggesties, dus niet alles blindelings overnemen.
search.google.com/test/mobile-friendly Online (oppervlakkig) testen of de pagina geschikt is voor mobiel. Nederlandstalig.
whatismybrowser.com/detect/what-is-my-user-agent
Geeft de User Agent String van de gebruikte browser weer. Met desgewenst gedetailleerde analyse.
Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke
Omdat veel nieuwsbrieven en dergelijke over meerdere onderwerpen gaan, staan ze hier allemaal bij elkaar en niet verspreid over de verschillende onderwerpen. Omdat (vrijwel) alle nieuwsbrieven soms ook over onderwerpen buiten hun eigen specialisme schrijven, is ook een indeling in categorieën niet echt goed mogelijk.
a11yweekly.com
A11yWeekly: wekelijkse nieuwsbrief over toegankelijkheid.
accessible-mobile-apps-weekly.ghost.io
Accessible Mobile Apps: tweewekelijkse nieuwsbrief over toegankelijkheid en mobiele apparatuur.
asthon.codes/subscribe-to-frequent11y
day11y, week11y, fortnight11y, month11y: naar wens dagelijkse, wekelijkse, tweewekelijkse of maandelijkse nieuwsbrief over toegankelijkheid.
bitsoffreedom.nl/volg-ons Tweewekelijkse nieuwsbrief van Bits of Freedom over (de volledige sloop van) privacy en dergelijke. Nederlandstalig.
blog.iusmentis.com/schrijf-je-voor-de-nieuwsbrief Nederlandstalige wekelijkse nieuwsbrief van ict-advocaat Arnoud Engelfriet over allerlei juridische zaken die met ict (waaronder internet) te maken hebben.
css-weekly.com
CSS Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over CSS.
duckduckgo.com/newsletter
Privacy Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over privacy.
ecmascript.news
ECMAScriptNews: wekelijkse nieuwsbrief met links naar artikelen over JavaScript.
edri.org/take-action/edri-gram
EDRi-gram: tweewekelijkse nieuwsbrief van European Digital Rights, een overkoepelende Europese organisatie voor privacy en dergelijke.
equalentry.com/newsletter
Equal Entry: maandelijkse nieuwsbrief over toegankelijkheid.
frontend.horse
Frontend Horse: wekelijkse nieuwsbrief over van alles wat met het maken van sites te maken heeft.
frontendfoc.us
Frontend Focus: wekelijkse nieuwsbrief over HTML5, CSS, WebGL, en dergelijke.
frontendweekly.co
Frontend Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over van alles wat met het maken van sites te maken heeft.
heydesigner.com/newsletter
HeyDesigner: wekelijkse nieuwsbrief over van alles wat met het maken van sites te maken heeft.
javascriptkicks.com
JSK Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over JavaScript
javascriptweekly.com
JavaScript Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over JavaScript.
js.libhunt.com/newsletter
Awesome JavaScript Newsletter: wekelijkse nieuwsbrief over JavaScript.
jster.net
JSter: maandelijkse nieuwsbrief over JavaScript.
netkwesties.nl/abonneren Netkwesties:
onregelmatig verschijnende Nederlandstalige nieuwsbrief over van alles met betrekking tot internet.
nodeweekly.com
Node Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over Node.js.
perf.email
Performance Newsletter: tweewekelijkse nieuwsbrief over optimaliseren, snelheid, en dergelijke (van een commercieel bedrijf, maar bevat goede artikelen).
perlweekly.com
Perl Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over Perl.
php.libhunt.com/newsletter
Awesome PHP Newsletter: wekelijkse nieuwsbrief over PHP.
phpweekly.com
PHP Weekly News: wekelijkse nieuwsbrief over PHP.
postgresweekly.com
Postgres Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over PostgreSQL.
privacynieuws.nl Privacynieuws weekbrief: Nederlandstalige wekelijkse nieuwsbrief over privacy.
pycoders.com
PyCoder's Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over Python.
python.libhunt.com/newsletter
Awesome Python Newsletter: wekelijkse nieuwsbrief over Python.
securitynewsletter.co
Security Newsletter: wekelijkse nieuwsbrief over beveiliging en dergelijke.
smashingmagazine.com/the-smashing-newsletter/
Smashing Newsletter: tweewekelijkse nieuwsbrief met voornamelijk (links naar) artikelen over CSS, HTML, en dergelijke..
t12t.se/accessibility-newsletter
The Accessibility Newsletter: onregelmatig verschijnende nieuwsbrief over toegankelijkheid.
themarkup.org/newsletter
Hello World en Klaxon: twee nieuwsbrieven over internet en daarmee samenhangende zaken, vooral over privacy, trackers, en dergelijke. Op de Verenigde Staten gericht, maar vaak ook interessant voor de rest van de wereld, omdat het ook vaak over bijvoorbeeld Google, Facebook en Twitter gaat.
twitter.us18.list-manage.com
~this week in security~: wekelijkse nieuwsbrief over beveiliging, datalekken, en dergelijke.
tympanus.net/codrops/collective
Collective: overzicht van interessante artikelen met betrekking tot internet, het maken van sites, (nieuwe) fonts, (nieuwe) lay-outs, enzovoort. (Je kunt je ook inschrijven voor de wekelijkste nieuwsbrief 'Collective').
vscode.email
vscode.email: wekelijkse nieuwsbrief over IDE's, met de nadruk op Visual Studio Code.
wdrl.info
Web Development Reading List: wekelijkse nieuwsbrief over van alles wat met websites, internet, en dergelijke te maken heeft.
webaim.org/newsletter
The WebAIM Newsletter: maandelijkse nieuwsbrief over toegankelijkheid.
webtoolsweekly.com
Web Tools Weekly: wekelijkse nieuwsbrief met de nadruk op handige hulpmiddelen voor het maken van sites.
webweekly.email
Web Weekly: wekelijkse nieuwsbrief over CSS, HTML, JavaScript, en dergelijke.
webdev.town
WebDev Town: wekelijkse nieuwsbrief over het maken van sites.
Perl
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
cpan.org/ (Comprehensive Perl Archive Network)
Scripts en modules.
geeksforgeeks.org/perl-programming-language
Interactieve cursus Perl. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
learn-perl.org
Interactieve cursus Perl.
perl.org
De grote Perl site.
perl-tutorial.org
Links naar tutorials over Perl.
perlmaven.com/perl-tutorial
Zeer uitgebreide tutorial.
perlmonks.org
Community rondom Perl met onder andere veel handleidingen.
PHP
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Online php formatteren zie Gereedschap → Code leesbaar maken.
Forums
(Onderafdeling van PHP)
phphulp.nl/php/forum Forum met de nadruk op PHP. Nederlandstalig.
Overig
(Onderafdeling van PHP)
apachefriends.org
Pakket met de Apache server, PHP, Perl en MariaDB downloaden om op de eigen computer te installeren (XAMPP). Dit is nodig als je op je eigen computer PHP en/of Perl wilt testen.
Scripts
(Onderafdeling van PHP)
pear.php.net
Enorme bibliotheek met open source-code.
phpclasses.org/browse
Gigantische hoeveelheid classes.
phphulp.nl/php/scripts Scripts. Nederlandstalig.
Tutorials, voorbeelden
(Onderafdeling van PHP)
Reguliere expressies uitproberen zie Reguliere expressies ('Regular Expressions').
code.tutsplus.com/php-tutorial-for-beginners
Cursus PHP in de vorm van video's.
css-voorbeelden.nl/tekst/invoegen/tekst-052 Tekst invoegen met behulp van PHP. Nederlandstalig.
devdocs.io
Uitgebreide overzichten van elementen, attributen, enzovoort. Met browser support, ook voor mobiele browsers, voorbeelden, links naar meer info, enzovoort.
geeksforgeeks.org/php-tutorial
Interactieve cursus PHP. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
modernways.be/myap/it/school/course/Programmeren 4 Vlaamstalige cursus PHP. (De cursus is voor een school, maar ook prima daarbuiten te volgen.)
php.net
Officiële site van PHP met veel documentatie.
phpboek.net Nederlandstalig uiterst leesbaar boek over PHP. Feitelijk een cursusboek.
phphulp.nl/php/tutorials Tutorials. Nederlandstalig.
phptherightway.com
Site met tutorials, links naar tools, enzovoort, waarbij geprobeerd wordt verouderde informatie te vermijden.
quackit.com/php/tutorial
Cursus PHP voor beginners.
w3schools.com/php/default
Interactieve PHP-tutorial en overzicht van de taal.
Privacy, loskomen van datadieven, en dergelijke
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Privacy specifiek rondom het gebruik van elders gehoste fonts (zoals Google fonts) zie CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Webfonts (om te downloaden).
Privacyvriendelijke captcha-systemen zie Malware, spam, beveiliging, en dergelijke.
Privacyvriendelijke statistieken zie Statistieken, browsergebruik, besturingssysteem, bezoekersteller, en dergelijke.
bitsoffreedom.nl Nederlandstalige organisatie voor de verdediging van digitale burgerrechten.
Bits of Freedom is een van de weinige Nederlandse organisaties die opkomt voor dingen als privacy, die tegenwicht biedt voor de spionagedrift van de overheid, enzovoort. Het werk van deze organisatie is onmisbaar voor een vrij internet. Omdat Bits of Freedom geen subsidie krijgt, is de organisatie volledig afhankelijk van donateurs. Als je een vrij internet belangrijk vindt, wordt dan donateur!
blog.wesleyac.com/posts/why-not-javascript-cdn
Artikel met redenen waarom je beter geen CDN kunt gebruiken.
chromium.woolyss.com/f/HTML-Google-Tag-Manager-the-new-anti-adblock-weapon
Artikel over hoe Google Tag Manager misbruikt kan worden om mensen te volgen.
cloudfour.com/thinks/youtube-no-cookies-adds-cookies
Hoe het 'privacyvriendelijke' youtube-nocookie.com je ronduit belazert en gewoon cookies gebruikt.
codeberg.org
Open source alternatief voor GitHub.
compress-or-die.com/analyze
Online heel uitgebreide informatie, zoals exif-data, over een afbeelding krijgen.
contrachrome.com/comic/page01
Uitstekende strip over wat Google allemaal aan informatie over je verzamelt. En niet alleen via hun browser.
coveryourtracks.eff.org
Laat zien hoe je computer (vrijwel) uniek is te identificeren alleen aan de hand van gegevens die je browser doorstuurt.
dasprive.be Vlaamstalige pagina over privacy, met onder andere overzicht van privacyvriendelijke programma's en dergelijke (onder het kopje Dasprive Tooltips). (Als die programma's en dergelijke binnen een categorie op deze pagina met links vallen, staan die mogelijk ook hier.)
edri.org
Site van European Digital Rights. Uitgever van de uitstekende nieuwsbrief EDRI-gram. Van deze koepelorganisatis is onder andere het iets hierboven genoemde Bits of Freedom lid.
pdf met tips om ethisch verantwoorde sites te bouwen (pdf). Met alternatieven voor veel gebruikte spionage-software.
exifcleaner.com
Open source programma om exif-data uit afbeeldingen en films te verwijderen.
jimpl.com
Online exif-data van een foto bekijken en eventueel verwijderen. (Er staat soms hééĺ veel info in zo'n foto...)
lucble.com/randomprojects/cookielesscookies
Uitleg over een methode om browsers (en dus mensen) uniek te identificeren en te volgen, zonder gebruik van cookies, JavaScript, en dergelijke
neustadt.fr/essays/against-a-user-hostile-web
Uitstekend artikel over pricacy en waarom bedrijven als Google, Facebook, en dergelijke de pest voor internet zijn. Al wat ouder, maar helaas steeds actueler.
nirsoft.net/show_my_ip_address
Laat zien wat je browser zoal verstuurt en toont externe IP-adres. (Inmiddels verstuurt je browser nog veel meer gegevens, maar het blijft 'n aardig overzicht.)
prism-break.org/nl Nederlandstalige site met alternatieven voor programma's en bedrijven die hun deur wijd open hebben staan voor inlichtingendiensten als de NSA, de AIVD, en dergelijke.
privacy.net/analyzer
Online testen of je browser je privacy (enigszins) beschermt.
privacytests.org
Overzicht van hoe (een heel groot aantal) browsers omgaan met privacybescherming.
removephodata.com
Exif-gegevens verwijderen van foto's en dergelijke. De foto wordt niet geüpload.
themarkup.org/blacklight
Online kijken of een site trackers, Third-party cookies, en dergelijke gebruikt.
themarkup.org/citizen-browser/2021/09/21/facebook-rools-out-news-feed-change-that-blocks-watchdogs-from-gathering-data
Dit artikel hoort hier eigenlijk niet, maar deze truc van Facebook om onderzoek te bemoeilijken ten koste van toegankelijkheid is van zo'n uitzonderlijk smerig niveau dat er 'n uitzondering voor wordt gemaakt.
themarkup.org/levelup/2023/01/31/in-2023-resolve-to-fix-your-organizations-meta-pixel-problem
Artikel over de beruchte Meta Pixel van Facebook en wat daaraan te doen.
theverge.com/23711172/google-amp-accelerated-mobile-pages-search-publishers-lawsuit
Artikel over de opkomst en ondergang van AMP.
tosdr.org/en/frontpage (Terms of Service; Didn't Read)
Beoordeling door gebruikers van Algemene voorwaarden van veel (grote) sites, softwarebedrijven, enzovoort, waaronder Facebook, Google, Apple en Microsoft.
violating-gdpr.com
Online (oppervlakkig) controleren of een site de AVG schendt.
vpngids.nl/privacy/social-media/wat-weet-instagram-over-mij Goed overzicht van wat Instagram allemaal over je opslaat. (Op deze site staan trouwens met regelmaat zeer goede artikelen over privacy.)
Protocollen en foutcodes (statuscodes)
HTTP Request en Response Header zie Gereedschap → HTTP Request en Response Header, cache.
fasterthanli.me/articles/the-http-crash-course-nobody-asked-for
Zeer gedetailleerde (en leesbare) beschrijving van het HTTP-protocol.
httpstatus.io
Redirects valideren op juiste werking. Met mogelijkheid user agent in te stellen.
httpstatusdogs.com
Foutcodes (statuscodes) in de vorm van honden.
serversmpt.com/smtp-error
Foutcodes (statuscodes) e-mail.
nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_HTTP-statuscodes Foutcodes (statuscodes) van servers (HTTP-foutcodes). Nederlandstalig.
w3schools.com/tags/ref_httpmessages
HTTP Status Messages (foutcodes zoals 404).
webfx.com/web-development/glossary/http-status-codes
Lijst met foutcodes (statuscodes). Als je op 'n code klikt, ga je naar een uitgebreide omschrijving. Vooral de tamelijk onbekende code 418 is uiterst interessant.
Python
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Reguliere expressies uitproberen zie Reguliere expressies ('Regular Expressions').
codecademy.com/learn/learn-python
Interactieve cursussen Python. De cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
freecodecamp.org/learn
Interactieve cursus Python.
futurecoder.io
Interactieve cursus Python.
geeksforgeeks.org/python-programming-language
Interactieve cursus Python. (Voor het interactieve deel moet je je wel registreren.)
github.com/pamoroso/free-python-books
Lijst met gratis boeken over Python. (Veel hiervan zijn waarschijnlijk wel (wat) verouderd.)
learnpython.org
Interactieve online cursus.
python-course.eu/python-tutorial
Cursus python.
python.org
Officiële python website. Veel handleidingen en dergelijke.
Complete cursus.
pythonspot.com
Cursus Python.
sitepoint.com/best-python-ide-and-code-editors
Beschrijving van negen voor Python geschikte IDE's.
thepythoncodingbook.com
Cursus Python in boekvorm.
thonny.org
Python IDE voor beginners.
tutorialspoint.com/python
Cursus Python.
udacity.com/course/introduction-to-python
Online cursus python. De cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
w3schools.com/python
Interactieve Python-tutorial en overzicht van de taal.
SQL, NoSQL, databases, en dergelijke
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
SQL formatteren zie Gereedschap → Code leesbaar maken.
geeksforgeeks.org/sql-tutorial
Cursus SQL.
learnsqlonline.org
Interactieve cursus SQL.
mariadb.com/kb/en
Ingangspagina naar handleidingen en dergelijke over MariaDB.
mariadb.org
MariaDB is een open source vervanger van MySQL dat in handen van Oracle is veranderd in een melkkoe die nooit meer het weiland in mag.
phphulp.nl/php/forum/databases-en-sql Nederlandstalig forum over databes en SQL.
postgresql.org/docs/current/tutorial
Officiële handleiding voor PostgresSQL.
quackit.com/database
Tutorials over de opbouw van een database, SQL, MongoDB, SQLite, en dergelijke.
selectstarsql.com
Interactieve cursus SQL. Als lesmateriaal wordt de doodstraf in Texas in de Verenigde Staten gebruikt. Hopelijk ben je na deze cursus ook tegenstander van de doodstraf.
sqlite.org
Centrale site van SQLite.
tutorialrepublic.com/sql-tutorial
Interactieve cursus SQL.
tutorialspoint.com/postgresql
Tutorial PostgreSQL.
tutorialspoint.com/sql
Cursus SQL.
udacity.com/course/intro-to-relational-databases
Basiscursus relationale databases (onder andere SQL). De cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
w3schools.com/sql
SQL-referentie en interactieve tutorial.
SSI (Server Side Includes)
SSI is min of meer aan het uitsterven. Je kunt tegenwoordig beter PHP gebruiken, omdat dat veel meer mogelijkheden heeft. De hieronder staande voorbeelden op deze site worden, als ze worden bijgewerkt, ook overgezet naar PHP
css-voorbeelden.nl/tekst/invoegen/tekst-087 Menu invoegen met behulp van SSI. Nederlandstalig.
homepage-maken.nl/ssi/overssi SSI-cursus. Nederlandstalig.
Statistieken, browsergebruik, besturingssysteem, bezoekersteller, en dergelijke
Niet elke teller wordt uit vriendelijkheid gratis ter beschikking gesteld. Sommige helpen (actief) bij de verspreiding van malware en andere ellende. Lees eerst Hoe krijg ik een gratis bezoekersteller zonder pop-ups, malware, enzovoort?
Er staan hier geen links meer naar simpele gratis bezoekerstellers, omdat er geen simpele betrouwbare tellers bekend zijn. De tellers die hier ooit stonden, bleken vroeger of later toch ellende op te leveren, zoals pop-ups met links naar malware. Je zult zelf op internet moeten zoeken, maar lees vooral eerst bovenstaand artikel, want voor je het weet, haal je je echt heel veel ellende op je nek met een gratis teller.
Tenzij er na opname hier dingen zijn veranderd, is alle hieronder staande statistieken-software privacy-vriendelijk en gratis, of met minstens een gratis versie. De meeste zijn open source en kunnen op een eigen server worden geïnstalleerd, een enkele kan (ook) via internet worden gebruikt. Wie nu nog durft te beweren dat er geen alternatieven zijn voor Google Analytics, mag z'n mond met zand en zeep gaan spoelen.
algustionesa.com/google-analytics-alternatives
Uitgebreide bespreking van voor- en nadelen van tien alternatieven voor Google Analytics.
awstats.org
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
blog.iusmentis.com/2022/02/02/ik-zou-maar-vast-een-alternatief-voor-google-analytics-gaan-zoeken-als-ik-jou-was Nederlandstalig artikel over de mogelijke juridische gevolgen van het gebruik van Google Analytics.
clicky.com/marketshare
Statistieken over browser, besturingssysteem, en dergelijke (voor internet in het algemeen).
counter.dev
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
developer.apple.com/support/app-store
Overzicht van gebruikte versies van iOS en iPadOS (in de kolom rechts).
en.wikipedia.org/wiki
Oude en (min of meer) actuele statistieken over browsers uit 'n hele serie bronnen.
github.com/electerious/Ackee
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
github.com/milesmcc/shynet
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
goatcounter.com
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
gs.statcounter.com
Statistieken over resolutie, browser, besturingssysteem, en dergelijke (voor internet in het algemeen).
Omdat deze moeilijk is te vinden hier de rechtstreekse link naar overzicht van gebruikte versies van Android.
jouwstats.nl Nederlandstalige statistieken. Enigszins beperkt en je moet een icoontje onderaan elke pagina zetten, maar wel privacy-vriendelijk. (Een betaalde versie heeft meer mogelijkheden, zoals het verbergen van het icoontje.)
matomo.org
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
offen.dev
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
openwebanalytics.com
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
piwik.pro
Professionele zusje van het iets hierboven staande matomo.org. Heeft ook een (ietwat beperkte) gratis versie.
plausible.io/blog/remove/google-analytics
Artikel met redenen om Google Analytics niet te gebruiken. Geschreven door een open source-concurrent, maar dat maakt de redenen niet minder geldig.
posthog.com
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken. Gratis voor één project.
statista.com/statistics/565270/apple-devices-ios-version-share-worldwide
Percentages in gebruik zijnde iOS-versies van 2016 tot heden.
tweakers.net/reviews/11370/privacyvriendelijke-alternatieven-voor-google-analytics Uitgebreide vergelijking van Matomo, Plausible, Umami en Clicky.
umami.is
Open source software voor privacy-vriendelijke statistieken.
w3schools.com/browsers
Statistieken over resolutie, browser, besturingssysteem, en dergelijke (van bezoekers van w3schools).
withcabin.com
Privacy-vriendelijke statistieken. De basisversie is gratis.
SVG
Browser support zie CSS → Browser support en release notes.
Kant-en-klare iconen en dergelijke in SVG-formaat zie Achtergronden, animaties, knoppen, pijlen, iconen, foto's, geluid, video, en dergelijke.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Online animatie maken, bewerken, code genereren, converteren, optimaliseren, en dergelijke met SVG zie Gereedschap → Afbeelding maken, bewerken, converteren en optimaliseren. Hieronder staan alleen links naar meer theoretische artikelen en dergelijke.
apike.ca/prog_svg
Tutorial voor beginners.
css-tricks.com/comparison-animation-technologies
Overzicht van verschillende methodes voor animatie, inclusief externe bibliotheken. Met voor- en nadelen.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/SVG
Ingangspagina over SVG. Met referentie, tutorial, voorbeelden, enzovoort.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/HTML/Multimedia_and_embedding/Adding_vector_graphics_to_the_web
Overzicht van manieren om een SVG-afbeelding in HTML op te nemen. Met voor- en nadelen van de diverse manieren.
fffuel.co/sssvg
Interactief spiekbriefje voor de meest gebruikte elementen van SVG.
inkscape.org Open source editor om SVG mee te schrijven en bewerken. De site is Engelstalig, in het programma is ook een Nederlandse vertaling te installeren.
jenkov.com/tutorials/svg
Uitgebreide cursus met veel voorbeelden.
jointjs.com/blog/svg-versus-canvas
Voor- en nadelen van SVG en <canvas> met elkaar vergeleken.
nan.fyi
Interactie cursus SVG, met de nadruk op het path-commando.
svg-path-visualizer.netlify.app
Als je code invoert, zie je gelijk de afbeelding en een uitleg van de code in gewone taal. Met voorbeeldcode.
svgontheweb.com
Inleiding in het gebruik van SVG. Met links naar andere sites.
unimelb.edu.au/accessibility/techniques/accessible-svg
Artikel met tips voor een toegankelijke SVG.
w3.org/TR/SVG11
Officiële specificatie SVG 1.1.
w3.org/TR/SVG2
Ontwerp-specificatie SVG 2.
w3c.github,io/svgwg/specs/svg-authoring
Praktische richtlijnen van w3c voor het gebruik van SVG.
w3schools.com/graphics/svg_intro
SVG-tutorial en -referentie. Met mogelijkheid om zelf online uit te proberen.
webdesign.tutsplus.com/how-to-hand-code-svg
Gedetailleerde tutorial over het maken van iconen met SVG.
Toegankelijkheid
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Nieuwsbrieven zie Nieuwsbrieven, nieuwssites, en dergelijke.
Algemene tests
(Onderafdeling van Toegankelijkheid)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Een geautomiseerde test kan nooit het daadwerkelijk testen met echte schermlezers volledig vervangen.
Voor tests en dergelijke voor een speciale taal, zoals JavaScript, zie bij de betreffende taal. Tests voor een bepaald element, zoals formulieren, staan in de regel bij dat element.
Hier staan tests die min of meer 'n hele pagina testen. Tests voor afzonderlijke elementen en dergelijke zijn te vinden bij Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke → Specifieke elementen, attributen, en dergelijke. (Bij veel van dit soort gespecialiseerde tests staan ook tutorials en zo, vandaar.)
Firefox, Google Chrome en veel andere browsers hebben tal van extensies op het gebied van toegankelijkheid (zoek op het trefwoord accessibility).
a11ygator.chialab.io
Online de pagina testen op toegankelijkheid.
a11yproject.com/posts/using-firefox-for-accessibility-testing
Handleiding hoe in Firefox te testen op toegankelijkheid. Zowel de ingebouwde ontwikkeltools al sextensies worden behandeld.
adrianroselli.com/2023/01/comparing-manual-and-free-automated-wcag-reviews
Verschil tussen aantal en soort gevonden fouten bij geautomatiseerd en handmatig testen.
digitala11y.com/accessibility-plug-ins-ie-chrome-firefox-browsers
Lijst met extensies voor browsers op het gebied van toegankelijkheid.
experte.com/accessibility
Test een hele site (maximaal 500 url's) op toegankelijkheid. Met gedetaillerde tips voor verbeteringen.
fae.disability.illinois.edu/anonymous
Pagina testen op toegankelijkheid met uitgebreide beschrijving van mogelijke fouten (en hoe die op te lossen). (Iets onder de grote inlog-knop zit een mogelijkheid om zonder inloggen één pagina te testen.)
firefox-source-docs.mozilla.org/devtools-user/accessibility_inspector
Handleiding voor de in de ontwikkeltools van Firefox ingebouwde accessibility inspector.
lighthouse-metrics.com
Online testen op een hele serie onderdelen, waaronder snelheid en toegankelijkheid.
matuzo.at/blog/building-the-most-inaccessible-site-possible-with-a-perfect-lighthouse-score
Artikel over de beperkingen van geautomatiseerd testen. Wat niet wil zeggen dat je dat niet moet doen, maar dat je ook moet testen met echte schermlezers en dergelijke.
qualweb.di.fc.ul.pt/evaluator
Online een pagina testen op toegankelijkheid. Met uitgebreide omschrijving van (mogelijk) fouten.
w3.org/WAI/ER/tools
Links naar elke bekende toegankelijkheidstest, met uitgebreide toelichting bij elke link. Onderaan elke test staat de datum, waarop de informatie voor die test is bijgewerkt.
wave.webaim.org
Test online je pagina op eventuele problemen met toegankelijkheid. Resultaten worden uiterst overzichtelijk weergegeven met behulp van icoontjes. Op hele lange pagina's loopt de online-test vast, maar je kunt 'n extensie installeren in Firefox en Google Chrome, en die werkt wel goed bij langere pagina's.
Uitgebreide uitleg over icoontjes en dergelijke is te vinden in de evalutionguide. Een handleiding in video-vorm (ondertiteld) is te vinden op youtube.
In veel browsers kan de extensie WAVE Evalution Tool worden geïnstalleerd. Een handleiding voor deze extensie is te vinden op wave-accessibility-testing.
web.dev/measure
Test online op snelheid, toegankelijkheid, geschiktheid voor zoekmachines, en dergelijke. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
Artikelen, tutorials, links, en dergelijke
(Onderafdeling van Toegankelijkheid)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Algemeen
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke)
Sectioning elements en landmarks zie Toegankelijkheid → WCAG en WAI-ARIA.
Voor- en nadelen van eenheden als em en px specifiek voor fonts staan bij CSS → Fonts, typografie, tekst, emoticons en lijnen → Typografie.
a11yproject.com/checklist
Af te vinken controlelijst met links naar meer info.
a11yproject.com/resources
Pagina met links naar van alles over toegankelijkheid, ingedeeld in hoofdstukken.
accessguide.io
Lijst met dingen om op te letten en uitleg hoe dat te doen. De uitleg is uiterst duidelijk en leesbaar geschreven. Met voorbeelden en links naar meer info.
accessibility-developer-guide.com
Zeer uitgebreide en duidelijke tutorial over toegankelijkheid. Van het opzetten van een test-omgeving tot het gebruik van WAI-ARIA en voorbeelden.
anysurfer.be/nl Site met veel informatie over toegankelijkheid. Vlaamstalig.
archive.24days.in/umbraco-cms/2020/semantics-in-web-development
Uitleg waarom semantisch juist gebruik van html, bestandsnamen, enzovoort belangijk is.
benmyers.dev/blog/accessibility-tree
Heldere uitleg over wat de accessibility tree is.
blog.pope.tech/2023/03/01/a-beginners-guide-to-manual-accessibility-testing
Tutorial hoe op allerlei manieren te testen op toegankelijkheid.
blog.pope.tech/2023/08/31/how-to-make-charts-and-graphs-more-accessible
Tutorial hoe toegankelijke grafieken te maken.
blog.pope.tech/2023/05/01/inaccessible-pdfs-how-to-know-when-to-use-html-webpages-instead-of-pdfs
Artikel waarom een HTML-pagina in het algemeen beter is dan een PDF.
craigabbott.co.uk/blog/european-accessibility-act-what-you-need-to-know
Artikel over de verplichtingen wat betreft toegankelijkheid onder de Europea Accessibility Act.
css-tricks.com/accessible-web-animation-the-wcag-on-animation-explained
Artikel over waarop te letten voor toegankelijke animaties.
de.ryerson.ca/wa/audit
Cursus in boekvorm over hoe te testen op toegankelijkheid. Het boek is ook te downloaden.
deque.com/blog/7-tactics-that-benefit-both-accessibility-and-seo
Artikel over hoe een goede toegankelijkheid ook kan helpen bij een hogere plaats in zoekmachines.
dev.to/addyosmani/accessibility-tips-for-web-developers
Beknopte maar redelijk volledige tutorial waar op te letten bij het maken van een site. Met tal van links naar plaatsen met meer info.
dev.to/grahamthedev/101-digital-accessibility-tips-and-tricks
Zeer uitgebreid overzicht met dingen die belangrijk zijn voor toegankelijkheid.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Learn/Accessibility
Overzicht van artikelen, tutorials, en dergelijke op mozilla.org op het gebied van toegankelijkheid.
devyarns.com/logical-focus-order
Artikel over het belang van een logische tab-volgorde, met tips om fouten te voorkomen.
digitaaltoegankelijk.nl/nieuws/european-accessibility-act-2025 Nederlandstalig artikel over de verplichtingen wat betreft toegankelijkheid onder de Europea Accessibility Act.
engineering.khanacademy.org/posts/windows-high-contrast-mode
Uitleg over Windows High Contrast Mode.
focus.hteumeuleu.com
Spelletje dat laat zien hoe rampzalig het ontbreken van een focus-indicatie is voor gebruikers van de Tab-toets.
getstark.co/library
Grote verzameling links over toegankelijkheid, ingedeeld in rubrieken.
github.com/ediblecode/accessibility-resources
Grote verzameling links over toegankelijkheid, ingedeeld in categorieën.
iacobien.nl Uitleg over richtlijnen, artikelen, en dergelijke. Nederlandstalig.
htmlhell.dev
Lijst met veel voorkomende fouten en oplossingen daarvoor. (In het overzicht kun je 'n onderwerp opzoeken, maar even de hele lijst bekijken kan geen kwaad.)
ishadeed.com/article/hiding-web
Artikel over het verbergen van elementen, tekst, enzovoort, en de invloed daarvan op toegankelijkheid.
kittygiraudel.com/2021/02/17/hiding-content-responsibly
Overzicht van manieren om dingen te verbergen en de invloed daarvan op toegankelijkheid.
localghost.dev/blog/the-right-tag-for-the-job-why-you-should-use-semantic-html
Artikel waarom een juist semantisch gebruik van HTML belangrijk is.
magentaa11y.com/web
Af te vinken controlelijst met links naar tips hoe te testen, meer info, en dergelijke.
matuzo.at/blog/accessible-to-some
Artikel over ontoegankelijke sites, met een voorbeeld van een ontoegankelijke pagina, maar dan ontoegankelijk gemaakt voor 'gewone' browsers.
medium.com/@matuzo/writing-css-with-accessibility-in-mind
Uitgebreid overzicht van dingen waardoor CSS kan helpen (of juist niet) met het verbeteren van toegankelijkheid.
moritzgiessmann.de/accessibility-cheatsheet
Kort, overzichtelijk spiekbriefje met de belangrijkste dingen wat betreft toegankelijkheid.
pressbooks.library.torontomu.ca/iwacc
Cursus toegankelijke websites maken aan de hand van WCAG-richtlijnen. In boekvorm, boek is ook te downloaden.
pauljadam.com/resources
Groot aantal links over toegankelijkheid, overzichtelijk ingedeeld in groepen.
raindrop.io/a11ycat/a11y-cat-digital-accessibility-resources
Bijna 3000 links over toegankelijkheid. Doorzoekbaar op categorie.
romeo.elsevier.com/accessibility_checklist
Checklist voor toegankelijkheid. Er kan worden gefilterd op richtlijnen, specifieke regels voor elementen, en dergelijke.
sarasoueidan.com/blog/focus-indicators
Artikel over het belang en de vereisten van een goede focus-indicator.
scottohara.me/blog/2017/04/14/inclusively-hidden
Artikel over verschillende manieren om elementen te verbergen en de invloed daarvan op schermlezers en dergelijke.
sherpa.guide/paths/webaccessibility
Lijstje met (min of meer) op elkaar aansluitende cursussen en dergelijke om een website toegankelijk te maken. Daarnaast veel links naar allerlei sites met cursussen, tutorials, en dergelijke.
shopify.com/partners/blog/keyboard-accessibility
Artikel over waarop te letten wat betreft toegankelijkheid voor gebruikers van de Tab-toets.
smashingmagazine.com/2018/09/importance-manual-accessibility-testing
Uitstekende inleiding over testen op toegankelijkheid. Met veel links.
smashingmagazine.com/2021/03/complete-guide-accessible-front-end-components
Alfabetisch overzicht van elementen en technieken met tips voor toegankelijkheid.
smashingmagazine.com/2021/06/complete-guide-accessibility-tooling
Overzicht van hulpmiddelen om toegankelijkheid te testen.
smashingmagazine.com/2022/09/wai-aria-guide
Overzicht van veel gemaakte fouten en hoe die te voorkomen.
smashingmagazine.com/2022/11/guide-keyboard-accessibility-html-css-part1
Deel 1 van een uitgebreide tutorial over toegankelijkheid en toetsenbord, gericht op CSS en HTML.
Deel 2 is gericht op JavaScript.
tetralogical.com/blog/2022/01/18/quick-accessibility-tests-anyone-can-do
Lijstje met tien dingen die toegankelijkheid een heel stuk verbeteren, zonder dat ze erg veel moeite of tijd kosten.
tpgi.com/making-numbers-in-web-content-accessible
Artikel over getallen (waaronder ook tijd, geld, en dergelijke) en toegankelijkheid.
udacity.com/course/web-accessibility
Online cursus toegankelijke sites maken. De (uitstekende) cursus is gratis, maar je moet je wel registreren.
uxdesign.cc/accessibility-tools-for-designers-and-developers
Overzicht van hulpmiddelen om toegankelijkheid te testen.
viget.com/articles/how-to-make-your-web-content-accessible
Niet-technisch, uiterst leesbaar overzicht van dingen die belangrijk zijn voor toegankelijkhleid. Met simpele voorbeelden.
uxdesign.cc/emojis-in-accessibility-how-to-use-them-properly
Artikel met tips om emoji's op een toegankelijke manier te gebruiken.
w3.org/WAI/courses/list
Lijkst met cursussen toegankelijkheid, waaronder gratis.
w3.org/WAI/people-use-web/abilities-barriers
Overzicht van verschillende soorten beperkingen en de problemen die die (kunnen) opleveren.
w3.org/WAI/resources
Links van W3C naar van alles over toegankelijkheid.
w3.org/WAI/test-evaluate/preliminary
Artikel met enkele simpele vuistregels die toegankelijkheid bevorderen en veel links naar uitgebreidere info.
web.dev/learn/accessibility
Online interactieve cursus CSS. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken. De cursus is bijvoorbeeld even goed in Firefox te volgen. En het is echt niet nodig om Google aan nog meer data te helpen door Google fonts te gebruiken.
webaim.org/techniques/keyboard
Artikel over toegankelijkheid met toetsenbord en gebruik van tabindex en accesskey.
webdesign.tutsplus.com/series/web-accessibility-the-complete-learning-guide
Serie tutorials, waarvan het merendeel gratis is.
websitesetup.org/web/accessibility-checklist
Uitgebreide checklijst met punten die belangrijk zijn voor toegankelijkheid.
Specifieke elementen, attributen, en dergelijke
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Artikelen, tutorials, links, en dergelijke)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Soms is toegankelijkheid van één bepaald element en dergelijke onderdeel van een algemener artikel over dat element. In dat geval staat het bij dat element. Als je informatie zoekt over één specifiek iets, is het daarom handig ook even bij dat ene specifieke iets te kijken.
Onderwerpen die specifiek met één element of één eigenschap te maken hebben, kunnen ook bij dat specifieke element of eigenschap staan.
focus:visible zie CSS → Selectors, specificiteit, class, id, erfelijkheid, @layer, en dergelijke → :focus, :focus-visible en :focus-within.
Sectioning elements en landmarks zie Toegankelijkheid → WCAG en WAI-ARIA.
Testen en dergelijke specifiek voor schermlezers staan bij Toegankelijkheid → schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke → algemeen.
24a11y.com/2017/the-trials-and-tribulations-of-the-title-attribute
Zeer uitgebreid artikel over het title-attribuut en toegankelijkheid.
a11y-collective.com/blog/the-perfect-link
Tutorial over het maken van toegankelijke links (<a>).
a11yproject.com/posts/how-to-use-the-tabindex-attribute
Korte tutorial over het tabindex-attribuut.
a11yproject.com/posts/resize-text
Tutorial hoe te testen of de lettergrootte probleemloos kan worden veranderd door de bezoeker.
anysurfer.be/nl/documentatie/artikels/detail/technieken-tekstalternatief-voor-afbeeldingen Vlaamstalige tutorial over alt-tekst bij afbeeldingen.
bitsofco.de/alternative-text-and-images
Duidelijke uitleg over welk soort alt-tekst je bij een afbeelding wanneer moet gebruiken.
blog.logrocket.com/why-you-should-use-focus-styles
Artikel waarom een indicatie van focus belangrijk is, en allerlei ideeën om dat beter en mooier te doen dan de standaardfocus.
craigabbott.co.uk/blog/using-the-language-attribute-to-make-your-website-accessible
Tutorial over het lang-attribuut met ook voorbeelden van meerdere talen door elkaar heen.
ericwbailey.website/published/dont-use-custom-css-mouse-cursors
Artikel over de problemen die een zelf ontworpen cursor kan veroorzaken.
ericwbailey.website/published/dont-use-custom-css-scrollbars
Artikel waarom je beter de scrollbalk niet kunt aanpassen.
github.com/scottaohara/accessible_components
Allerlei toegankelijke elementen en constructies zoals menu's, pop-ups en knoppen.
html5accessibility.com
Overzicht van toegankelijkheids-ondersteuning door grote browsers van groot aantal HTML-elementen.
matuzo.at/blog/2023/aria-haspopup
Browser support voor aria-haspopup in verschillende schermlezers.
nicchan.me/blog/tips-for-focus-styles
Artikel waarom een indicatie van focus belangrijk is, en allerlei ideeën om dat beter en mooier te doen dan de standaardfocus.
webaim.org/techniques/alttext
Tutorial over alt-tekst bij afbeeldingen.
webaim.org/techniques/language
Uitgebreide tutorial over het gebruik van het lang-attribuut.
Contrast en kleurenblindheid
(Onderafdeling van Toegankelijkheid)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Firefox en Google Chrome hebben tal van extensies op het gebied van toegankelijkheid.
Het samenstellen van (toegankelijke) kleurenpaletten met meerdere kleuren is te vinden bij Gereedschap → Kleuren.
Meer algemene artikelen en dergelijke over de opbouw van het oog, de opbouw van kleuren, en dergelijke staan bij CSS → Kleuren.
24ways.org/2012/colour/accessibility
Artikel over wat kleurenblindheid is, over wat voor problemen dat op kan leveren en over hoe je die bij het maken van 'n site kunt voorkomen.
aditus.io/button-contrast-checker
Online contrast van knoppen op een pagina controleren in normale staat, bij :hover en bij :focus.
baselinehq.com/blog/colourblindness-information-ui-design-red-green-problems-tips-tricks
Artikel van een kleurenblinde ontwerper over het (gebrek aan) onderscheid tussen rood en groen, en hoe dat te voorkomen.
buttonbuddy.dev
Online kleuren bij een <button> uitzoeken en controleren op voldoende contrast, ook bij :hover en :focus. Invoer van kleur in hex.
colorhexa.com
Online veel informatie over één op te geven kleur krijgen en simuleren hoe kleurenblinden die kleur zien. Invoer van kleur in hex, rgb() en hsl().
colorcontrast.app
Online controlen op voldoende contrast. Houdt ook rekening met lettergrootte en kan kleurenblindheid simuleren. Met suggestie voor alternatief voor voldoende contrast. Invoer van kleur in hex.
contrast-finder.tanaguru.com
Online voor- en achtergrondkleur opgeven en (reeks) kleuren krijgen die voldoende contrast hebben en zoveel mogelijk op de originele kleuren lijken. In- en uitvoer van kleuren in hex, rgb() en hsl().
contrast-triangle.com
Online controleren of links zonder onderstreping voldoende contrast met de omringende tekst hebben. (Als je die onderstreping gewoon laat staan, is dat wel zo makkelijk...)
getstark.co/blog/accessible-contrast-ratios-and-a-levels-explained
Artikel over de samenhang tussen contrast en de verschillende A-levels (toegankelijkheids-levels).
juicystudio.com/services/luminositycontrastratio
Online controleren of contrast tussen twee kleuren groot genoeg is. Invoer van kleuren in hex.
learnui.design/tools/accessible-color-generator
Online kleur opgeven en suggestie voor meest overeenkomende kleur met voldoende contrast voor tekst krijgen. In- en uitvoer van kleur in hex.
lowvision/support
Laat online de pagina zien, zoals die bij allerlei soorten kleurenblindheid wordt gezien.
oddcontrast.comOnline controleren op voldoende contrast. Invoer van kleur in oklch() met automatische conversie naar hsl(), lab(), lch(), oklab(), color() en rgb().
siegemedia.com/contrast-ratio
Online controleren of contrast tussen twee kleuren groot genoeg is. Invoer van kleuren in als hex, rgb(), rgba(), hsl() en hsla().
snook.ca/technical/colour_contrast
Online controleren of contrast van voor- en achtergrondkleur voldoet aan richtlijnen van WCAG, met nog wat meer info. Invoer van kleuren in hex, rgb() en hsl().
toptal.com/designers/colorfilter
Online veel voorkomende vormen van kleurenblindheid simuleren. De originele pagina wordt naast de gesimuleerde versie getoond.
uxdesign.cc/getting-the-wcag-color-contrast-right
Uitgebreid artikel over hoe je bij allerlei combinaties voldoende contrast kunt krijgen.
uxmatters.com/mt/archives/2021/09/color-and-universal-design
Uitgebreid artikel over verschillende soorten kleurenblindheid en hoe je daar rekening mee kunt houden.
webaim.org/resources/contrastchecker
Online controleren of contrast tussen twee kleuren voldoende is. Geeft aan of voldaan wordt aan de richtlijnen van WCAG. Invoer van kleuren in hex.
webaim.org/resources/linkcontrastchecker
Online controleren of contrast tussen tekst- en achtergrondkleur van link en achtergrondkleur van pagina voldoende is. Geeft aan of voldaan wordt aan de richtlijnen van WCAG.
whocanuse.com
Online controleren op voldoende contrast bij verschillende vormen van kleurenblindheid en slechtziendheid. Invoer van kleuren in hex en hsl().
Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke
(Onderafdeling van Toegankelijkheid)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Specifiek voor kleurenblindheid staat onder Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid.
Algemeen
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
200ok.nl/tips.speciale-tekens-en-screenreaders Lijst met speciale tekens en de uitspraak daarvan door een aantal schermlezers (getest in 2000).
200ok.nl/tips/bedragen-en-screenreaders Lijst met verschillende vormen van een geldbedrag en hoe een aantal schermlezers die voorleest (of zich er fataal in verslikt...).
a11ysupport.io
Groot aantal tests in diverse schermlezer/browser-combinaties. Onder andere WAI-ARIA en HTML-elementen.
adrianroselli.com/2021/10/blaming-screen-readers-red-flag
Artikel met enkele voorbeelden van voor schermlezers vrijwel ontoegankelijke creaties.
adrianroselli.com/2022/02/column-headers-and-browser-support
Overzicht van ondersteuning van <th> door allerlei combinaties van schermlezers en browsers.
adrianroselli.com/2022/12/brief-note-on-description-list-support
Overzicht van ondersteuning van <dl> door allerlei combinaties van schermlezers en browsers.
axesslab.com/what-is-a-screen-reader
Tutorial over het gebruik van verschillende schermlezers, gericht op sitebouwers.
digitala11y.com/screen-readers
Overzicht van schermlezers met onder andere licenties en op welke systemen ze draaien.
elevenways.be/en/articles/screenreaders-special-characters
Lijst met speciale tekens en de uitspraak daarvan door een aantal schermlezers (getest in 2023).
en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_screen_readers
Uitgebreid overzicht van schermlezers met prijzen, op welke systemen ze draaien, enzovoort.
powermapper.com/tests
Zeer groot aantal tests op ondersteuning in diverse schermlezer/browser-combinaties. Onder andere wai-aria, HTML-attributen en -elementen.
sarasoueidan.com/blog/testing-environment-setup
Uitleg hoe je een testomgeving voor schermlezers kunt opzetten.
tpgi.com/screen-readers-support-for-text-level-html-semantics
Overzicht van ondersteuning van <b>, <del> <em>, <i>, <ins>, <mark> en <strong> door schermlezers.
smashingmagazine.com/2019/02/accessibility-webinar
Video over de problemen waar een gebruikster van een schermlezer tegenaan kan lopen. Absolute aanrader!
ChromeVox
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
ChromeVox is een extensie voor Google Chrome op besturingssysteem ChromeOS. In het verleden was deze extensie ook bruikbaar in de browser Google Chrome op andere besturingssystemen. Zo werd het ook hier (op Linux) gebruikt om op toegankelijkheid te testen.
Inmiddels werkt het echter alleen op ChromeOS nog goed, op andere systemen geeft het enorme problemen. Zo maakt het op Linux bijvoorbeeld de instellingen van Google Chrome onzichtbaar, om maar iets te noemen. Helaas is het dus niet meer mogelijk hierin te testen. Op heel veel sites wordt ChromeVox nog steeds voor alle systemen aangeraden, maar dit is dus echt verouderde informatie. Gezien de hardnekkigheid van deze verouderde info is hier de reactie van chromium zelf op de gemelde bug: bugs.chromium.org. (Dat verhaal kort samengevat: buiten ChromeOS is ChromeVox voor lezen mogelijk nog bruikbaar, voor testen niet.)
Mogelijk gaat hier in de toekomst weer getest worden in ChromeVox, als een verouderd systeem mogelijk door een versie van ChromeOS wordt vervangen. (Mogelijk ook niet, want om nou reclame te gaan maken voor het besturingssysteem van een gerenommeerd datadief...)
Jaws (Windows)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
Jaws is een veel gebruikte schermlezer op Windows. Hij wordt hier alleen genoemd, omdat hij veel wordt gebruikt.
De probeerversie is gratis veertig minuten te proberen, daarna moet je Windows opnieuw opstarten. Maar tot eind 2017 verbood de licentie expliciet de gratis versie te gebruiken om sites te testen. Als je dus de moeite neemt om je site te testen op toegankelijkheid, mag je wat Jaws betreft als beloning 'n kapitaal neerleggen voor hun programma. Reden om over te stappen op NVDA, wat minstens zo goed is, en nog open source ook.
Begin januari 2018 verscheen een nieuwe EULA. Hierin staat geen expliciet verbod meer, maar nog wel dat het programma alleen mag worden gebruikt in de veertig-minutenmodus in afwachting van een licentie. Het is nu dus ietwat onduidelijk. Via de link iets hiervoor naar de EULA kunnen mensen die zin hebben in een proefproces, of die geld over hebben, de link naar het programma zelf vinden.
Begin januari 2019 is de ellenlange EULA nog ellenlanger geworden en nog steeds even onduidelijk.
En begin maart 2021 is de link weer 'ns aangepast. Wie er lol in heeft, kan de ellenlange EULA zelf uitspitten op juridische spitsvondigheden.
Mei 2022: joechei, 't is in de mei, dus legt elke vogel een ei en Jaws een nieuwe licentie. De link is zowaar niet gewijzigd, maar de licentie weer wel. De gevorderde masochist mag het zelf gaan lezen, ik geloof het wel.
September 2022: het is weer duidelijk. Je mag Jaws alleen gedurende maximaal drie maanden gebruiken in de veertig-minutenmodus, in afwachting van een betaalde licentie. Om te kunnen testen moet je dus nog steeds een kapitaal neerleggen.
September 2022 voor het eerst ook de (eveneens ellenlange) privacyverklaring doorgelezen. Jaws blijkt allerlei informatie over je te verzamelen en door te geven aan anderen voor onder andere advertenties.
Omdat niet op Jaws wordt getest, staan hier ook geen links naar artikelen en dergelijke over Jaws. Het is onmogelijk de kwaliteit daarvan te beoordelen zonder Jaws te gebruiken.
Lynx (Windows-versie)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
Lynx is een tekstbrowser die de pagina ongeveer laat zien, zoals een spraakbrowser en dergelijke hem zien.
invisible-island.net/lynx
Download, uitleg, en dergelijke voor Lynx op Windows. (Voor OS X moet je zelf zoeken, want je zoekt je ongans op die site. In Linux zit Lynx in de distributie.)
NVDA (Windows)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
NVDA is een gratis open source schermlezer voor Windows.
In NVDA zelf is een zeer uitgebreide Nederlandstalige handleiding aanwezig.
a11ysupport.io/learn/at/nvda
Belangrijkste sneltoetsen.
babbage.com/download/handleiding/handleiding-NVDA/NVDA Sneltoetskaart (word) Word-document met de belangrijkste sneltoetsen. Opent ook prima in LibreOffice.
babbage.com/download/handleiding/handleiding-NVDA Nederlandstalige handleiding voor NVDA.
nvaccess.org
NVDA. Gratis, uitstekende open source schermlezer. Werkt alleen op Windows.
nvaccess.org/files/nvda/documentation/userGuide
Gebruikershandleiding.
dequeuniversity.com/screenreaders/nvda-keyboard-shortcuts.
Overzicht van de belangrijkste sneltoetsen. (Ook te downloaden als pdf.)
webaim.org/articles/nvda.
Beknopte handleiding hoe NVDA te gebruiken om toegankelijkheid te testen.
Orca (Linux)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
Orca is een schermlezer voor Linux. In de meeste distributies zal deze zijn opgenomen, en kan dus op de gebruikelijke simpele manier geïnstalleerd worden.
Orca is van oorsprong op Gnome georiënteerd. In andere omgevingen kan het (grote) problemen opleveren. Zo lukte het hier niet om Orca op KDE te laten werken: het blokkeerde álle sneltoetsen, zelfs nadat het werd gekild. Inmiddels werkt het wel goed op KDE Neon. Sterker nog: het is met voorsprong de beste en simpelste schermlezers onder de geteste.
a11yproject.com/posts/getting-started-with-orca
Beknopte handleiding met de meest essentiële toetsen en dergelijke.
a11ysupport.io/learn/at/orca
Belangrijkste sneltoetsen.
help.gnome.org/users/orca/stable
Online handleiding.
TalkBack (Android)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
TalkBack is de op Android meegeleverde schermlezer.
In TalkBack zelf zijn een Nederlandstalige handleiding en oefeningen aanwezig.
a11ysupport.io/learn/at/talkback
Belangrijkste gebaren.
appt.org/nl/docs/android/functies/talkback Nederlandstalige handleiding voor TalkBack.
Op screenreader.app staat info over een app met oefeningen om TalkBack te leren gebruiken.
dequeuniversity.com/assets/pdf/screenreaders/talkback-guide.pdf (pdf)
pdf met beschrijvingen van de belangrijkste gebaren en dergelijke om TalkBack te kunnen bedienen.
dequeuniversity.com/assets/pdf/screenreaders/talkback-images-guide.pdf (pdf)
pdf met tekeningen van de belangrijkste gebaren om TalkBack te kunnen bedienen.
support.google.com/accessibility/android Nederlandstalige pagina over toegankelijkheid in Android. Hier is ook de handleiding voor de ingebouwde schermlezer Talkback te vinden.
Verteller (Narrator) (Windows)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
Verteller is de op Windows meegeleverde schermlezer. Met ingang van Windows 10 werkt deze uitstekend. (In eerdere versies van Windows was het ding volstrekt onbruikbaar.)
a11ysupport.io/learn/at/narrator
Belangrijkste sneltoetsen.
support.microsoft.com/nl-nl/windows/volledige-handleiding-voor-verteller Nederlandstalige uitleg over de in Windows 10 en 11 ingebouwde schermlezer Verteller.
Niet alle sneltoetsen uit deze uitleg blijken te werken. Bovendien zijn het er zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Een kortere Engelstalige lijst met de belangrijkste sneltoetsen is te vinden op dequeuniversity.com. Hoewel de combinaties anders zijn, lijken deze ook in de Nederlandse versie te werken.
VoiceOver (iOS en iPadOS)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
VoiceOver is de op iOS en iPadOs meegeleverde schermlezer.
a11ysupport.io/learn/at/vo_ios
Belangrijkste gebaren op iOS en iPadOS.
appt.org/nl/docs/ios/functies/voiceover Nederlandstalige handleiding voor VoiceOver op iOS en iPadOS.
Op screenreader.app staat info over een app met oefeningen om VoiceOver op iOS en iPadOS te leren gebruiken.
dequeuniversity.com/assets/pdf/screenreaders/voiceover-ios-guide.pdf (pdf)
pdf met beschrijvingen van de belangrijkste gebaren om VoiceOver op iOS en iPadOS te kunnen bedienen.
dequeuniversity.com/assets/pdf/screenreaders/voiceover-ios-images-guide.pdf (pdf)
pdf met tekeningen van de belangrijkste gebaren om VoiceOver op iOS en iPadOS te kunnen bedienen.
support.apple.com/nl-nl/guide/ipad/ipad9a246584/13.0/ipados/13 Nederlandstalige handleiding voor de in iPadOS 13 tot en met 16 ingebouwde schermlezer VoiceOver. (Bovenaan de pagina kan de versie van iPadOS worden gekozen.)
support.apple.com/nl-nl/guide/iphone/iph3e2e2281/12.0/ios/12 Nederlandstalige handleiding voor de in iOS 12 tot en met iOS 16 ingebouwde schermlezer VoiceOver. (Bovenaan de pagina kan de versie van iOS worden gekozen.)
VoiceOver (OS X)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
VoiceOver is de op OS X meegeleverde schermlezer.
a11ysupport.io/learn/at/vo_macos
Belangrijkste sneltoetsen op OS X.
dequeuniversity.com/screenreaders/voiceover-keyboard-shortcuts
Sneltoetsen voor de bediening van VoiceOver op OS X.
help.apple.com/voiceover/command-charts
Printbare toetsenbord lay-out voor VoiceOver op OS X. (Onderaan de pagina staat 'macOS Ventura', maar dit zal in andere versiews van OS X grotendeels hetzelfde zijn.)
support.apple.com/nl-nl/guide/voiceover/vo2711/9/mac/10.14 Nederlandstalige handleiding voor de in OS X 10.14 (Mojave) tot en met OS X 13 (Ventura) ingebouwde schermlezer VoiceOver. (Bovenaan de pagina kan de versie van OS X worden gekozen.)
webaim.org/articles/voiceover
Beknopte handleiding hoe VoiceOver op OS X te gebruiken om toegankelijkheid te testen.
yakim.nl/articles/voiceover-testing
Duidelijke tutorial hoe te testen met VoiceOver op OS X.
WebbIE (Windows)
(Onderafdeling van Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke)
WebbIE is een gratis te gebruiken tekstbrowser voor Windows. Het laat een pagina ongeveer zien, zoals een schermlezer die ziet.
webbie.org.uk (Site is Engelstalig, programma heeft een Nederlandstalige versie.) Je hebt voor testen alleen de browser nodig.
WCAG en WAI-ARIA
(Onderafdeling van Toegankelijkheid)
De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Toegankelijkheid helpt dus ook voor een hogere plaats in de zoekmachine.
Browser support, tests voor (correct) support van aria-attributen, en dergelijke staan bij Toegankelijkheid → Artikelen → Specifieke elementen, attributen, en dergelijke.
Specifiek over contrast en kleurenblindheid staat bij Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid.
Specifieke onderwerpen, zoals een toegankelijk formulier of ondertiteling bij video, kunnen ook bij het betreffende onderwerp staan.
24ways.org/2017/wcag-for-people-who-havent-read-them
De 1200 pagina's van de WCAG-richtlijnen 2.0 (iets verouderd dus inmiddels) samengevat in ongeveer twaalf pagina's gewoon Engels.
appt.org/nl/richtlijnen Nederlandstalige uitleg, richtlijnen, enzovoort voor toegankelijke apps, gebaseerd op WCAG 2.1. Hoewel dit is uitgewerkt voor apps, is het gebaseerd op precies dezelfde richtlijnen als die voor websites.
In een iets andere vorm is dit als Handboek Toegankelijkheid (pdf) ook als pdf te downloaden.
blog.pope.tech/2023/07/03/aria-can-hurt-or-help-web-accessibility-how-to-review-your-websites-aria
Beknopte handleiding hoe WAI-ARIA-attributen te testen met behulp van de WAVE-extensie.
code.tutsplus.com/series/web-accessibility-with-aria
Serie tutorials over het gebruik van WAI-ARIA.
de.ryerson.ca/advanced
Cursus in boekvorm over het gebruik van WAI-ARIA. Met tal van voorbeelden. Het boek is ook te downloaden. (Tot WCAG 2.0, dus iets verouderd.)
deque.com/blog/aria-spec-for-the-unninitiated
Tutorial over een juist gebruik van WAI-ARIA, deel 1.
deel 2 deel 3
digitala11y.com/wcag-checklist
Duidelijke checktlist WCAG 2.1, met bij elk onderwerp een link naar meer informatie.
digitaaltoegankelijk.nl/wcag-uitgelegd Alle richtlijnen van WCAG 2.1 uitgelegd in gewone, normale, vriendelijke, begrijpelijke mensentaal.
ericwbailey.website/published
Uitgebreid artikel over een (on)juist gebruik van aria-label.
hassellinclusion.com/blog/html5-sectioning-elements-accessible-landmarks
Tutorial over de relatie tussen 'sectioning elements' (<main>, <header>, en dergelijke) en landmarks.
html5accessibility.com/stuff/2021/05/31/the-hidden-world-of-aria-hidden
Tutorial over een juist gebruik van aria-hidden.
html5accessibility.com/stuff/2022/04/03/aria-labelledby-usage-notes
Tutorial over wanneer en hoe aria-labelledby (niet) te gebruiken.
internetacademy.nl/ebooks/wcag-in-de-praktijk Nederlandstalige tutorial hoe te voldoen aan de eisen van WCAG. Ook te downloaden als pdf en ePubePub.
w3.org/TR/2021/CR-wai-aria-1.2
Ontwerp-specificatie WAI-ARIA1.2.
w3.org/TR/html-aria
Praktisch gebruik van aria-attributen in HTML, met onder andere een tabel met toegestane en verboden attributen bij de diverse HTML-elementen.
w3.org/TR/using-aria
Uitleg voor makers van sites over de toepassing van WAI-ARIA.
w3.org/TR/wcag-3.0
Ontwerp-specificatie W3C Accessibility Guidelines (WCAG) 3.0.
w3.org/TR/WCAG21
Specificatie Web Content Accessibility Guidelines versie 2.1
Nederlandse vertaling.
w3.org/TR/WCAG22
Ontwerp-specificatie Web Content Accessibility Guidelines versie 2.2.
w3.org/Translations/WCAG20-nl Web Content Accessicibility Guidelines versie 2.0. Nederlandse vertaling.
w3.org/WAI/ARIA/apg
Uitleg in min of meer normale mensntaal over het gebruik van WAI-ARIA. Met links naar voorbeelden.
w3.org/WAI/WCAG21/quickref
Beknopte checklist voor WCAG 2.1 met links naar meer uitleg, voorbeelden, en dergelijke.
w3.org/WAI/WCAG21/Understanding
Uitleg met voorbeelden over WCAG 2.1.
webaim.org/standards/wcag/checklist
Leesbare checklist voor WCAG 2.2-richtlijnen.
Vlaamse vertaling (dit is nog versie 2.1).
whatsock.com/training/matrices
Overzicht van WAI-ARIA-roles: wat ze betekenen en hoe ze te gebruiken.
WebGL
Canvas, CSS, WebGL, SVG of ...? staat bij SVG.
alain.xyz/blog/raw-webgl
Gedetailleerde tutorial, waarin een kleine applicatie wordt geschreven.
developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/WebGL_API
Pagina met links naar voorbeelden, tutorials, enzovoort.
webglfundamentals.org
Hele serie tutorials over allerlei technieken en onderdelen.
xem.github.io/articles/webgl-guide
Uitgebreide tutorial.
Zoekmachines
Dat hieronder alleen Google en Bing worden genoemd, betekent zeker niet dat er geen andere goede zoekmachines zijn. Integendeel: wat bijvoorbeeld privacy betreft zijn dit zo'n beetje de slechtste zoekmachines. Het zijn echter de enige zoekmachines die - naast de zoekmachine - uitgebreide hulpmiddelen voor webmasters hebben. Vandaar dat alleen deze twee worden genoemd.
(Baidu en Yandex hebben ook hulpmiddelen, maar die zijn voornamelijk op China en Rusland gericht. En voor je privacy hoef je die vermoedelijk ook niet te gebruiken...)
Algemene artikelen, hulpmiddelen, en dergelijke
(Onderafdeling van Zoekmachines)
URL-rewriting zie HTML → URL-encoding (escaping), URL-rewriting en links.
Omdat de spider van een zoekmachine redelijk vergelijkbaar is met een blinde, is ook de informatie bij Toegankelijkheid van belang.
curatedseotools.com
Groot aantal op onderwerp gesorteerde links over van alles dat met zoekmachines te maken heeft.
developers.google.com/search/docs/fundamentals/do-i-need-seo
Waar je op moet letten als je gaat betalen voor zoekmachine-optimalisatie (in het Engels wordt meestal de afkorting SEO) gebruikt. Dit is niet onbelangrijk, want op bijvoorbeeld het forum van Google staan regelmatig verhalen van mensen die kapitalen hebben betaald voor volkomen waardeloze of zelfs schadelijke 'optimalisatie'.
git-tower.com/blog/seo-for-developers
Overzicht van zaken waar zoekmachines op letten bij het indexeren.
internetacademy.nl/ebooks/seo Nederlandstalige tips om beter gevonden te worden. Ook te downloaden als pdf en ePubePub.
searchengineland.com
Achtergrondartikelen over SEO, updates van zoekmachines, en dergelijke
seoguru.nl/handleiding-seo Handleiding over optimaliseren van 'n site voor zoekmachines. Nederlandstalig.
seroundtable.com
Achtergrondartikelen over SEO, updates van zoekmachines, en dergelijke
web.dev/measure
Test online op snelheid, toegankelijkheid, geschiktheid voor zoekmachines, en dergelijke. Omdat deze site volledig wordt gecontroleerd door Google, moet elke verwijzing naar Google, Chrome, en dergelijke wel kritisch worden bekeken.
Bing
(Onderafdeling van Zoekmachines)
bing.com/webmasters/about Microsoft hulpmiddelen voor webmasters. Nederlandstalig. Inmiddels is de kwaliteit van de hulpprogramma's van Bing vergelijkbaar met die van Google, en sommige hebben zelfs meer mogelijkheden, zoals de SEO-analyse.
bing.com/webmasters/help/webmaster-guidelines Richtlijnen voor webmasters. Nederlandstalig.
(Onderafdeling van Zoekmachines)
developers.google.com/search/blog
Blog van Google met (nog steeds wat) info over zoekmachines, maar tegenwoordig vooral veel over hoe het paradijs te bereiken met producten van Google.
developers.google.com/search/docs/crawling-indexing/special-tags
Welke metatags Google gebruikt. (Deze link is hier alleen neergezet vanwege de ongelooflijke hoeveelheden onjuiste informatie over dit onderwerp. Vrijwel alles wat op internet over metatags en Google te vinden is, is volstrekte onzin. Er is zelfs geboefte dat geld durft te vragen voor het plaatsen van volstrekt nutteloze en vaak zelfs nadelige metatags. En voor 10 euro per maand of zo worden ze bijgehouden. Volstrekt zinloos, gewoon ordinaire oplichterij.)
developers.google.com/search/docs/essentials
Overzicht van zaken die belangrijk zijn om geïndexeerd te worden door Google.
developers.google.com/search/docs/fundamentals/seo-starter-guide
Googles Startersgids voor zoekmachineoptimalisatie (SEO).
search.google.com/search-console/about Nederlandstalige'Search Console' met een hele reeks hulpmiddelen voor webmasters. Je moet je wel registreren.
Uitgebreide uitleg over Search Console.
static.googleusercontent.com/media/guidelines (pdf)
pdf met de richtlijnen van Google voor raters (mensen die voor Google handmatig sites beoordelen).
robots.txt
(Onderafdeling van Zoekmachines)
Zowel Google als Bing bieden binnen hun hulpmiddelen voor webmasters een mogelijkheid robots.txt te valideren.
developers.google.com/search/docs/crawling-indexing/robots/robots_txt
Uitgebreid artikel hoe robots.txt te gebruiken voor zoekmachines.
en.ryte.com/free-tools/robots-txt-generator
Online robots.txt genereren aan de hand van in te vullen velden.
seoptimer.com/robotx-txt-generator
Online robots.txt genereren aan de hand van in te vullen velden.
XML-sitemap
(Onderafdeling van Zoekmachines)
cleancss.com/xml-beautify
Online XML (zoals een sitemap) valideren en formatteren.
sitemaps.org/nl Uitgebreide Nederlandstalige uitleg over wat een sitemap is en zo.
xml-sitemaps.com
Online XML-sitemap genereren. Tot vijfhonderd pagina's is het gratis. (Om de relatieve waarde van de pagina's te bepalen, is het absoluut noodzakelijk een goede navigatiestructuur te hebben.)
xml-sitemaps.com/validate-xml-sitemap
Online XML-sitemap valideren.