Uitleg pagina met afbeelding, beschrij­ving en prijs van gereedschappen

Korte omschrijving

Lijst met gereedschappen. Van elk gereedschap zijn een afbeelding, omschrijving, prijs en soms nog 'n toevoeging aanwezig.

Opmerkingen

De afbeeldingen zijn afkomstig van wpclipart.com.

Links in deze uitleg, vooral links naar andere sites, kunnen verouderd zijn. Op de pagina met links vind je steeds de meest recente links.

Dit voorbeeld is gemaakt op een systeem met Linux (Kubuntu). Daarbij is vooral gebruik gemaakt van Visual Studio Code, GIMP en Firefox met extensies. De pdf-bestanden zijn gemaakt met LibreOffice.

Vragen of opmerkingen? Fout gevonden? Ga naar het forum.

Achterliggend idee

Deze pagina is in feite één grote verzameling definitielijsten (<dl>). Elk stuk gereedschap heeft een eigen lijst. De 'data term' (<dt>) bestaat uit de naam en de prijs van het gereedschap. Bij elke <dt> horen twee <dd>'s (dd = 'data definition'): een afbeelding en een beschrijving. Samen vormen die een beschrijving van het betreffende stuk gereedschap.

Het lijkt op het eerste oog misschien vreemd om een <dl> te gebruiken, maar volgens de specificatie kan dit gewoon. Elke combinatie van een naam met een omschrijving kan in principe in een <dl> worden gezet.

Een definitielijst is feitelijk heel handig hiervoor, omdat je meerdere <dd>'s mag gebruiken bij dezelfde <dt>. Daardoor krijg je ook zonder css 'n redelijk samenhangende lay-out.

Met behulp van css worden de verschillende onderdelen op de juiste plaats gezet, wordt de juiste lettergrootte ingesteld, enzovoort. Allemaal niet zo heel bijzonder. Het belangrijkste is dat het ook zonder css goed toegankelijk is.

De code aanpassen aan je eigen ontwerp

• Als je dit voorbeeld gaat aanpassen voor je eigen site, houd het dan in eerste instantie zo eenvoudig mogelijk. Ga vooral geen details invullen.
• Gebruik geen FrontPage, Publisher of Word (alle drie van Microsoft). Deze programma's maken niet-standaard code die alleen goed te bekijken is in Internet Explorer. In alle andere browsers zie je grotendeels bagger, áls je al iets ziet.

• Publisher en Word zijn niet bedoeld om websites mee te maken. FrontPage is zwaar verouderd en wordt al jaren niet meer onderhouden door Microsoft.

  Ook OpenOffice en LibreOffice leveren een uiterst beroerd soort html af. Tekstverwerkers met al hun toeters en bellen zijn gewoon niet geschikt om websites mee te bouwen.

  Je kunt beter een goed (gratis) programma gebruiken. Links naar dat soort programma's vind je op de pagina met links onder Gereedschap → wysiwyg-editor.

  Maar het allerbeste is om gewoon zelf html, css, enzovoort te leren, omdat zelfs het allerbeste programma het nog steeds zwaar verliest van 'n op de juiste manier met de hand gemaakte pagina.

• Als je in een desktopbrowser met behulp van zoomen het beeld vergroot, heeft dit hetzelfde effect, als wanneer de pagina in een kleiner browservenster wordt getoond. Je kunt hiermee dus kleinere apparaten zoals een tablet of een smartphone simuleren. Maar het blijft natuurlijk wel een simulatie: het is nooit hetzelfde als testen op een écht apparaat. Zo kun je bijvoorbeeld aanrakingen alleen echt testen op een echt touchscreen.

  Inmiddels hebben veel browsers in de ontwikkelgereedschappen mogelijkheden voor het simuleren van weergave op een kleiner scherm ingebouwd. Ook dit blijft een simulatie, maar geeft vaak wel een beter beeld dan zoomen.

• Ik maak zelf het liefst een site in Firefox. Als je 'n site maakt in Firefox, Opera, Safari, Google Chrome of Edge, is er 'n hele grote kans dat hij in alle browsers werkt. Ik geef de voorkeur aan Firefox, omdat het de enige grote browser is die niet bij een bedrijf hoort dat vooral op je centen of je data uit is.

  Google Chrome wordt ook door veel mensen gebruikt, maar ik heb dus wat moeite met hoe Google je hele surfgedrag, je schoenmaat en de kleur van je onderbroek vastlegt. Daarom gebruik ik Google Chrome zelf alleen om in te testen.

• Het allereerste dat je moet invoeren, is het doctype, vóór welke andere code dan ook. Een lay-out met een missend of onvolledig doctype ziet er totaal anders uit dan een lay-out met een geldig doctype. Wát er anders is, verschilt ook nog 'ns tussen de diverse browsers. Als je klaar bent en dan nog 'ns 'n doctype gaat invoeren, weet je vrijwel zeker dat je van voren af aan kunt beginnen met de lay-out.

  Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.

  Gebruik het volledige doctype, inclusief de eventuele url, anders werkt het niet goed.

• Gebruik een 'strict' doctype of (beter!) het doctype voor html5. Deze zijn bedoeld voor nieuwe sites. Het transitional doctype is bedoeld voor al bestaande sites, niet voor nieuwe.

  Het transitional doctype staat talloze tags toe, die in html5 zijn verboden. Deze tags worden al zo'n tien jaar afgeraden. Het transitional doctype is echt alleen bedoeld om de puinhoop van vroeger, toen niet volgens standaarden werd gewerkt, enigszins te herstellen.

  Het strict doctype staat verouderde tags niet toe. Daardoor kan met 'n strict doctype, of het nu html of xhtml is, probleemloos worden overgestapt naar html5. Met een transitional doctype en het gebruik van afgekeurde tags kun je niet overstappen naar html5. Je moet dan eerst alle verouderde tags verwijderen, wat echt ontzettend veel werk kan zijn.

  Het doctype voor html5 is uiterst simpel: <!doctype html>. Omdat het doctype voor html5 in alle browsers werkt, zelfs in de gelukkig vrijwel uitgestorven nachtmerrie Internet Explorer 6, is er geen enkele reden dit uiterst simpele doctype niet te gebruiken.

• Als tweede voer je de charset in. Dit vertelt de browser, welke tekenset er gebruikt moet worden, zodat letters met accenten en dergelijke overal goed worden weergegeven. Het beste kun je utf-8 nemen. Als je later van charset verandert, loop je 'n grote kans dat je alle aparte tekens als letters met accenten weer opnieuw moet gaan invoeren. In html5 is het simpele <meta charset="utf-8"> voldoende.

• Test vanaf het allereerste begin in zoveel mogelijk verschillende browsers in 'n aantal resoluties (schermgroottes). Onder het kopje Getest in kun je in deze uitleg vinden, waar dit voorbeeld in is getest. Ook van Internet Explorer kun je meerdere versies naast elkaar draaien. Op de pagina met links staan onder het kopje Gereedschap → Weergave en dergelijke testen 'n aantal links die daarbij kunnen helpen. De compatibiliteitsweergave in Internet Explorer is niet geschikt om in te testen, omdat deze enigszins verschilt van de weergave in échte browsers.

  (Overigens wordt op deze site alleen nog in Internet Explorer 11 getest. Oudere versies van Internet Explorer worden niet meer ondersteund en zijn daardoor per definitie uiterst onveilig. In Edge, de opvolger van Internet Explorer, wordt wel gewoon getest.)

• Voor alle voorbeelden geldt: breng veranderingen stapsgewijs aan. Als je bijvoorbeeld foto's wilt laten weergeven, begin dan met het alleen veranderen van de namen van de foto's, zodat je eigen foto's worden weergegeven. Maakt niet uit als de maten niet kloppen en de teksten fout zijn. Als dat werkt, ga dan bijvoorbeeld de maten aanpassen. Dan de teksten. En controleer steeds, of alles nog goed werkt.

• Als het om een lay-out of iets dergelijks gaat: zorg eerst dat header, kolommen, footer, menu, en dergelijke staan en bewegen, zoals je wilt. Ga daarna pas details binnen die blokken invullen. In eerste instantie gebruik je dus bijvoorbeeld 'n leeg blok op de plaats, waar uiteindelijk het menu komt te staan.

  Als je begint met allerlei details, is er 'n heel grote kans dat die de werking van de blokken gaan verstoren. Bouw eerst het huis, en ga dan pas de kamers inrichten. Zorg eerst dat de blokken werken, zoals je wilt. Dan zul je het daarna gelijk merken, als 'n toegevoegd detail als tekst of 'n afbeelding iets gaat verstoren. Daarvoor moet je natuurlijk wel regelmatig controleren in verschillende browsers, of alles nog wel goed werkt.

  e kunt de blokken tijdens het aanpassen opvullen met bijvoorbeeld <br>1<br>2<br>3 enzovoort, tot ze de juiste hoogte hebben. Het is handig om aan het einde even iets toe te voegen als 'laatste', zodat je zeker weet dat er niet ongemerkt drie regels onderaan naar 't virtuele walhalla zijn verhuisd.

  Om de breedte te vullen, kun je het best 'n kort woord als 'huis' duizend keer of zo herhalen. Ook hier is het handig om aan 't eind (en hier ook aan 't begin) 'n herkenningsteken te maken, zodat je zeker weet dat je de hele tekst ziet.

• Zolang je in grotere dingen zoals 'n lay-out aan 't wijzigen bent, kan het helpen de verschillende delen een achtergrondkleur te geven. Je ziet dan goed, waar 'n deel precies staat. Een achtergrondkleur heeft – anders dan bijvoorbeeld een border – verder geen invloed op de lay-out, dus die is hier heel geschikt voor.
• Als je eigenschappen verandert in de css, verander er dan maar één, hooguit twee tegelijk. Als je er zeventien tegelijk verandert, is de kans groot dat je niet meer weet, wat je hebt gedaan. En dat je 't dus niet meer terug kunt draaien.

• margin, padding en border worden bij de hoogte en breedte van het element opgeteld. Hier worden vaak fouten mee gemaakt. Als je bijvoorbeeld in een lay-out 'n border toevoegt aan een van de 'hoofdvakken' (header, footer, kolommen), dan wordt deze er bij opgeteld. Bij 'n border van 2 px rondom de linkerkolom wordt deze dus plotseling 4 px breder (2 px aan beide kanten), en 4 px hoger. Zoiets kan je hele lay-out verstoren, omdat iets net te breed of te hoog wordt. Je moet dan elders iets 4 px kleiner maken. Dat zal vaak zo zijn: als je één maat verandert, zul je vaak ook 'n andere moeten aanpassen.

  Css geeft de mogelijkheid om met behulp van box-sizing de padding en border bínnen de breedte en hoogte van de inhoud te zetten, als je dat handiger vindt.

  Met nieuwere css-eigenschappen als grid en flexbox, die speciaal zijn gemaakt om een lay-out mee te maken, spelen dit soort problemen veel minder. In alle browsers waarop hier nog wordt getest, werken flexbox en grid prima. Maar als je oudere browsers moet ondersteunen, kan dat wel problemen opleveren en moet je ook in die oudere browsers testen.

• In plaats van een absolute eenheid als px kun je ook een relatieve eenheid gebruiken, met name em en rem. Voordeel van em en rem is dat een lettergrootte, regelhoogte, en dergelijke in em en rem in alle browsers kan worden veranderd. Nadeel is dat het de lay-out sneller kan verstoren dan bijvoorbeeld px. Dit moet je gewoon van geval tot geval bekijken. Voor weergave in mobiele apparaten zijn relatieve eenheden als em en rem vrijwel altijd beter dan absolute eenheden als px.

  (De minder bekende rem is ongeveer hetzelfde als de em. Alleen is de lettergrootte bij rem gebaseerd op de lettergrootte van het <html>-element, waardoor de rem overal op de pagina precies even groot is. Bij de em kan de lettergrootte worden beïnvloed door de voorouders van het element, bij de rem niet.)

  Zoomen kan trouwens altijd, ongeacht welke eenheid je gebruikt.

• Valideren, valideren, valideren en dan voor 't slapen gaan nog 'ns valideren.

  Valiwie???

  Valideren is het controleren van je html en css op 'n hele serie fouten. Computers zijn daar vaak veel beter in dan mensen. Als je 300 keer <h2> hebt gebruikt en 299 keer </h2> vindt 'n computer die ene missende </h2> zonder enig probleem. Jij ook wel, maar daarna ben je misschien wel aan vakantie toe.

  Valideren kan helpen om gekmakende fouten te vinden. Valide code garandeert ook dat de weergave in verschillende browsers (vrijwel) hetzelfde is. En valide code is over twintig jaar ook nog te bekijken.

  Valideren moet trouwens ook niet worden overdreven. Het is een hulpmiddel om echte fouten te vinden, meer niet. Het gaat erom dat je site goed werkt, niet dat je het braafste kind van de klas bent. Als de code niet valideert, maar daar is een goede reden voor, is daar niets op tegen. Zeker met nieuwere html en css wil de validator nog wel eens achterlopen, terwijl dat al prima is te gebruiken.

  Op deze site is alle css en html gevalideerd. Als de code niet helemaal valide is (wat regelmatig voorkomt), staat daar onder Bekende problemen (en oplossingen) de reden van.

  Je kunt je css en html valideren als 't online staat, maar ook als het nog in je computer staat.

  Html kun je valideren op: validator.w3.org/nu.

  Css kun je valideren op: jigsaw.w3.org/css-validator.

Toegankelijkheid en zoekmachines

De tekst in dit hoofdstukje is een algemene tekst, die voor elke pagina geldt. Eventueel specifiek voor dit voorbeeld geldende problemen en eventuele aanpassingen om die problemen te voorkomen staan bij Bekende problemen (en oplossingen).

Toegankelijkheid (in het Engels 'accessibility') is belangrijk voor bijvoorbeeld blinden die een schermlezer gebruiken, of voor motorisch gehandicapte mensen die moeite hebben met het bedienen van een muis. Een spider van een zoekmachine (dat is het programmaatje dat de site indexeert voor de zoekmachine) is te vergelijken met een blinde. Als je je site goed toegankelijk maakt voor gehandicapten, is dat gelijk goed voor een hogere plaats in een zoekmachine. Dus als je 't niet uit sociale motieven wilt doen, kun je 't uit egoïstische motieven doen.

(Op die plaats in de zoekmachine heb je maar beperkt invloed. De toegankelijkheid van je site is maar één van de factoren, maar zeker niet onbelangrijk.)

Als je bij het maken van je site al rekening houdt met toegankelijkheid, is dat nauwelijks extra werk. 't Is ongeveer te vergelijken met inbraakbescherming: doe dat bij 'n nieuw huis en 't is nauwelijks extra werk, doe 't bij 'n bestaand huis en 't is al snel 'n enorme klus.

Enkele tips die helpen bij toegankelijkheid:

• Gebruik altijd een alt-beschrijving bij een afbeelding. De alt-tekst wordt gebruikt, als afbeeldingen niet kunnen worden getoond of gezien (dat geldt dus ook voor zoekmachines). Als je iets wilt laten zien, als je over de afbeelding hovert, gebruik daar dan het title-attribuut voor, niet de alt-beschrijving.

  Als een afbeelding alleen maar voor de sier wordt gebruikt, zet je daarbij alt="", om aan te geven dat de afbeelding niet belangrijk is voor het begrijpen van de tekst of zo.

• Als uit de tekst in een link niet duidelijk wordt, waar de link naartoe leidt, gebruik dan een title bij de link. Een tekst als 'pagina met externe links' is waarschijnlijk duidelijk genoeg, een tekst als alleen 'links' mogelijk niet. Een duidelijke zwart-witregel is niet te geven, omdat dit ook van tekst en dergelijke in de omgeving van de link afhangt.

• Accesskeys (sneltoetsen) kun je beter niet gebruiken, deze geven te veel problemen, omdat ze vaak dubbelop zijn met sneltoetsen voor de browser of andere al gebruikte sneltoetsen. Bovendien is voor de gebruiker meestal niet duidelijk, welke toetsen het zijn.

  Op zichzelf zijn accesskeys een heel goed idee. Maar helaas zijn ze ook in html5 volstrekt onvoldoende gedefinieerd. Er is nog steeds geen standaard voor de meest gebruikelijke accesskeys, zoals Zoek of Home.

  Er is nog steeds niet vastgelegd, hoe accesskeys zichtbaar gemaakt kunnen worden. Voor de makers van browsers zou dit 'n relatief kleine moeite zijn, voor de makers van 'n site is het bergen extra werk.

  Hierdoor zijn accesskeys (vrijwel) niet te gebruiken. Misschien kunnen ze nog enig nut hebben op sites, die gericht zijn op 'n specifieke groep gebruikers. Maar voor algemene sites is het advies: normaal genomen niet gebruiken.

• Met behulp van de Tab-toets (of op 'n soortgelijke manier) kun je in de meeste browsers door links, invoervelden, en dergelijke lopen. Elke tab brengt je één link, invoerveld, en dergelijke verder, Shift+Tab één plaats terug. Met behulp van het attribuut tabindex kun je de volgorde aangeven, waarin de Tab-toets werkt. Zonder tabindex wordt de volgorde van de html aangehouden bij gebruik van de Tab-toets, maar soms is een andere volgorde logischer.

  In principe is het beter, als tabindex niet nodig is, maar gewoon de volgorde van de html wordt aangehouden. Bij verkeerd gebruik kan tabindex heel verwarrend zijn. Het is niet bedoeld om van de pagina een hindernisbaan voor kangoeroes te maken, waarop van beneden via links over rechts naar boven wordt gesprongen.

• Als, zoals hierboven beschreven, een gebruiker van de Tab-toets bij een link, invoerveld, en dergelijke is aangekomen, heeft dit element 'focus'. Dit wordt aangegeven door de link, invoerveld, en dergelijke extra te markeren met een kadertje. Dat kadertje mag je alleen weghalen, als op een andere manier wordt duidelijk gemaakt, welk element focus heeft. Een gebruiker van de Tab-toets kan anders niet zien, waar zij of hij zit, en welk element gaat reageren op bijvoorbeeld een Enter.
• In het verleden werd vaak aangeraden de volgorde van de code aan te passen. Een menu bijvoorbeeld kon in de html onderaan worden gezet, terwijl het op het scherm met behulp van css bovenaan werd gezet. Inmiddels zijn schermlezers en dergelijke zo sterk verbeterd dat dit niet meer wordt aangeraden. De volgorde in de html kan tegenwoordig beter hetzelfde zijn als die op het scherm, omdat het anders juist verwarrend kan werken.

• Een zogenaamde skip-link is vaak nog wel zinvol. Dat is een link die je buiten het scherm parkeert met behulp van css, zodat hij normaal genomen niet te zien is. Zo'n link is wel gewoon zichtbaar in speciale programma's zoals tekstbrowsers en schermlezers, want die kijken gewoon naar wat er in de broncode staat.

  (Alleen in de schermlezer TalkBack op oudere versies van Android werkt zo'n buiten het scherm geplaatste link niet. TalkBack leest zo'n link wel voor, maar de link kan niet worden gevolgd, als deze buiten het scherm staat. Met ingang van versie 9 van Android is dit eindelijk opgelost en werkt een skip-link ook fatsoenlijk in TalkBack.)

  Een skip-link staat bovenaan de pagina, nog boven menu, header, en dergelijke, en linkt naar de eigenlijke inhoud van de pagina. Hierdoor kunnen mensen met één toetsaanslag naar de eigenlijke inhoud van de pagina gaan.

  Een skip-link is vooral nuttig voor gebruikers van de Tab-toets. Zodra de normaal genomen onzichtbare link door het indrukken van de Tab-toets focus krijgt, kun je hem op het scherm plaatsen, waardoor hij zichtbaar wordt. Bij een volgende tab wordt hij dan weer buiten het scherm geplaatst en is dus niet meer zichtbaar, zodat de lay-out niet wordt verstoord.

  Op pagina's en in voorbeelden waar dat nuttig is, wordt op deze site een skip-link gebruikt. (Althans: nog niet in alle voorbeelden die daarvoor in aanmerking komen, zit een skip-link. Maar geleidelijk aan worden dat er steeds meer.)

• Van oorsprong is html een taal om wetenschappelijke documenten weer te geven, pas later is hij gebruikt voor lay-out. Maar daar is hij dus eigenlijk nooit voor bedoeld geweest. Het gebruiken van html voor lay-out leidt tot enorme problemen voor gehandicapten en tot een lage plaats in zoekmachines.

  De html hoort alleen inhoud te bevatten, lay-out doe je met behulp van css. Die css moet in een externe stylesheet staan of, als hij alleen voor één bepaalde pagina van toepassing is, in de <head> van die pagina.

• Breng een logische structuur aan in je document. Gebruik een <h1> voor de belangrijkste kop, een <h2> voor een subkop, enzovoort. Schermlezers en dergelijke kunnen van kop naar kop springen. En een zoekmachine gaat ervan uit dat <h1> belangrijke tekst bevat.

  Dit geldt voor al dit soort structuurbepalende tags.

  Als een <h1> te grote letters geeft, maak daar dan met behulp van je css 'n kleinere letter van, maar blijf die <h1> gewoon gebruiken. Op dezelfde manier kun je al dit soort dingen oplossen.

• <table> is fantastisch, maar alleen als die wordt gebruikt om een echte tabel weer te geven, niet als hij voor opmaak wordt misbruikt. In het verleden is dat op grote schaal gebeurd bij gebrek aan andere mogelijkheden. Een tabel is, als je niet heel erg goed oplet, volstrekt ontoegankelijk voor gehandicapten en zoekmachines. Het lezen van een tabel is ongeveer te vergelijken met het lezen van een krant van links naar rechts: niet per kolom, maar per regel. Dat gaat dus alleen maar goed bij een echte tabel, zoals een spreadsheet. In alle andere gevallen garandeert 'n tabel volstrekte ontoegankelijkheid voor schermlezers en dergelijke en als extra bonus vaak 'n lagere plaats in een zoekmachine.

• Frames horen bij een volstrekt verouderde techniek, die heel veel nadelen met zich meebrengt. <iframe>'s hebben voor een deel dezelfde nadelen. Eén van die nadelen is dat de verschillende frames voor zoekmachines, schermlezers, en dergelijke als los zand aan elkaar hangen, omdat ze los van elkaar worden weergegeven. Ze staan wel naast elkaar op het scherm, maar er zit intern geen verband tussen.

  Als je 'n stuk code vaker wilt gebruiken, zoals 'n menu dat op elke pagina hetzelfde is, voeg dat dan in met PHP. Dan wordt de pagina niet pas in de browser, maar al op de server samengesteld. Hierdoor zien zoekmachines, schermlezers, en dergelijke één pagina, net zoals wanneer je maar één pagina met html zou hebben geschreven.

  (Je kunt ook invoegen met behulp van SSI. Maar tegenwoordig kun je beter PHP dan SSI gebruiken, omdat SSI min of meer aan het uitsterven is en PHP veel meer mogelijkheden heeft. Op deze site wordt in enkele voorbeelden nog SSI gebruikt, maar zodra die worden bijgewerkt, gaat dat vervangen worden door PHP.)

• Geef de taal van het document aan, en bij woorden en dergelijke die afwijken van die taal de afwijkende taal met behulp van lang="...". Op deze site gebeurt dat maar af en toe, omdat de tekst (en vooral de code) een mengsel is van Engels, Nederlands en eigengemaakte namen. Dat soort teksten is gewoon niet goed in te delen in een taal. Maar bij enigszins 'normale' teksten hoor je een taalwisseling aan te geven.

  Op deze site wordt de lijst op woordenlijst.org gebruikt om te bepalen, of een woord inmiddels 'Nederlands' is. Als het woord in deze lijst voorkomt, wordt geen lang-attribuut gebruikt, ook niet als het woord oorspronkelijk uit een andere taal komt.

• Gebruik de tag <abbr> bij afkortingen. Doe dat de eerste keer op een pagina samen met de title-eigenschap: <abbr title="ten opzichte van">t.o.v.</abbr>. Daarna kun je op dezelfde pagina volstaan met <abbr>t.o.v.</abbr>. Doe je dit niet, dan is er 'n grote kans dat 'n schermlezer 't.o.v.' uit gaat spreken als 'tof', en 'n zoekmachine kan er ook geen chocola van maken.
• Geef een verandering niet alleen door kleur aan. Een grote groep mensen heeft moeite met het onderscheiden van kleuren en/of het herkennen van kleuren. Verander bijvoorbeeld een ronde rode knop niet in een ronde groene knop, maar in een vierkante groene knop. Door ook de vorm te veranderen, is het herkennen van de verandering niet alleen van een kleur afhankelijk.
• Zorg voor voldoende contrast tussen achtergrond- en voorgrondkleur, tussen background-color en color. Soms zie je heel lichtgrijze tekst op een donkergrijze achtergrond, en dan ook nog in een mini-formaat. Dat is dus voor heel veel mensen stomweg volledig onleesbaar. Een uitstekende online contrastchecker is bijvoorbeeld te vinden op snook.ca.

• De spider van 'n zoekmachine, schermlezers, en dergelijke kunnen geen plaatjes 'lezen'. Het is soms verbazingwekkend om te zien hoe veel, of eigenlijk: hoe weinig tekst er overblijft op een pagina, als de plaatjes worden weggehaald.

  Op Linux kun je met Lynx kijken, hoe je pagina eruitziet zonder plaatjes en dergelijke, als echt alleen de tekst overblijft. Een installatie-programma voor Lynx op Windows is te vinden op invisible-island.net/lynx.

  Ook kun je in Windows het gratis programma WebbIE installeren. WebbIE laat de pagina zien, zoals een tekstbrowser en dergelijke hem ziet. WebbIE is te downloaden vanaf www.webbie.org.uk.

  Ten slotte kun je je pagina nog online op toegankelijkheid laten controleren op 'n behoorlijk aantal sites, zoals:

  lowvision.support: laat zien hoe een kleurenblinde de site ziet. Engelstalig.

  wave.webaim.org: deze laat grafisch zien, hoe de toegankelijkheid is. Engelstalig. Deze tester is ook als extensie in Firefox en Google Chrome te installeren.

  Op de pagina met links kun je onder Toegankelijkheid links naar meer tests en dergelijke vinden.

Getest in

Laatst gecontroleerd op 9 januari 2021.

Onder dit kopje staat alleen maar, hoe en waarin is getest. Alle eventuele problemen, ook die met betrekking tot zoomen, lettergroottes, toegankelijkheid, uit staan van JavaScript en/of css, enzovoort staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen). Het is belangrijk dat deel te lezen, want uit een test kan ook prima blijken dat iets totaal niet werkt!

Dit voorbeeld is getest op de volgende systemen:

Er is op de aan het begin van dit hoofdstukje genoemde controledatum getest in de meest recente versie van de browser, die op het betreffende besturingssysteem kon draaien. Het aantal geteste browsers en systemen is al tamelijk fors, en als ook nog rekening gehouden moet worden met (zwaar) verouderde browsers, is het gewoon niet meer te doen. Surfen met een verouderde browser is trouwens vragen om ellende, want updates van browsers hebben heel vaak met beveiligingsproblemen te maken.

In- en uitzoomen en – voor zover de browser dat kan – een kleinere en grotere letter zijn ook getest. Er is ingezoomd en vergroot tot zover de browser kan, maar niet verder dan 200%.

Er is getest met behulp van muis en toetsenbord, behalve op iOS, iPadOs en Android, waar een touchscreen is gebruikt. Op Windows 8.1 en 10 is getest met touchscreen, touchpad, toetsenbord, muis, en – waar dat zinvol was – op een combinatie daarvan.

Als JavaScript is gebruikt, is op de desktop ook getest zonder JavaScript. Op iOS, Android en Windows 10 Mobile is niet getest zonder JavaScript, omdat je JavaScript in een toenemend aantal mobiele browsers niet uit kunt zetten. Bovendien is een mobiel apparaat zonder JavaScript niet veel meer dan een duur en groot uitgevallen horloge. Ook in Edge is niet getest zonder JavaScript, omdat Microsoft het onmogelijk heeft gemaakt dit uit te zetten. Ten slotte is getest zonder css en – als afbeeldingen worden gebruikt – zonder afbeeldingen.

Alleen op de hierboven genoemde systemen en browsers is getest. Er is dus niet getest op bijvoorbeeld 'n Blackberry. Er is een kans dat dit voorbeeld niet (volledig) werkt op niet-geteste systemen en apparaten. Om het wel (volledig) werkend te krijgen, zul je soms (kleine) wijzigingen en/of (kleine) aanvullingen moeten aanbrengen, bijvoorbeeld met JavaScript.

Er is ook geen enkele garantie dat iets werkt in een andere tablet of smartphone dan hierboven genoemd, omdat fabrikanten in principe de software kunnen veranderen. Dit is anders dan op de desktop, waar browsers altijd (vrijwel) hetzelfde werken, zelfs op verschillende besturingssystemen. Iets wat in Samsung Internet op Android werkt, zal in de regel overal werken in die browser, maar een garantie is er niet. De enige garantie is het daadwerkelijk testen op een fysiek apparaat. En aangezien er duizenden mobiele apparaten zijn, is daar geen beginnen aan.

De html is gevalideerd met de html-validator, de css met de css-validator van w3c. Als om een of andere reden niet volledig gevalideerd kon worden, wordt dat bij Bekende problemen (en oplossingen) vermeld.

Nieuwe browsers worden pas getest, als ze uit het bèta-stadium zijn. Anders is er 'n redelijke kans dat je tegen 'n bug zit te vechten, die voor de uiteindelijke versie nog gerepareerd wordt. Dit voorbeeld is alleen getest in de hierboven met name genoemde browsers. Vragen over niet-geteste browsers kunnen niet worden beantwoord, en het melden van fouten in niet-geteste browsers heeft ook geen enkel nut. (Melden van fouten, problemen, enzovoort in wel geteste browsers: graag! Dat kan op het forum.)

Bekende problemen (en oplossingen)

Waarop en hoe is getest, kun je gelijk hierboven vinden bij Getest in.

Als je hieronder geen oplossing vindt voor een probleem dat met dit voorbeeld te maken heeft, kun je op het forum proberen een oplossing te vinden voor je probleem. Om forumspam te voorkomen, moet je je helaas wel registreren, voordat je op het forum een probleem kunt aankaarten.

Bij toegankelijkheid is er vaak geen goed onderscheid te maken tussen oplossing en probleem. Zonder (heel simpele) aanpassingen heb je vaak 'n probleem, en omgekeerd. Daarom staan wat betreft toegankelijkheid aanpassingen en problemen hier bij elkaar in dit hoofdstukje.

Voor zover van toepassing wordt eerst het ontbreken van JavaScript, css en/of afbeeldingen besproken. Vervolgens problemen en aanpassingen met betrekking tot toegankelijkheid voor specifieke groepen bezoekers, zoals zoomen en andere lettergrootte, Tab-toets, tekstbrowsers en schermlezers. Als laatste volgen algemene problemen in alle of in specifieke browsers.

Als in een onderdeel geen problemen aanwezig zijn, staat in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Bij een onderwerp over toegankelijkheid zijn er soms geen problemen, maar alleen aanpassingen. Ook in dat geval staat bovenaan in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Daaronder staan dan de aanpassingen.

Als in een onderdeel één of meer problemen worden besproken, staat van elk probleem in een breed rood kadertje een korte samenvatting daarvan.

Als bij het probleem een oplossing wordt gegeven, staat de samenvatting in een rode stippellijn.

Als bij het probleem geen oplossing is gevonden, staat de samenvatting in een rode ononderbroken lijn.

Wijzigingen

Alleen grotere wijzigingen worden hier vermeld, geen dingen als een link die is geüpdatet.

4 november 2008:

Nieuw opgenomen.

10 april 2009:

Tekst aangepast voor de nieuw verschenen Internet Explorer 8. De code is niet veranderd.

1 januari 2021:

Volledig herschreven. De belangrijkste veranderingen:

• xhtml omgezet naar html.
• Alles voor Internet Explorer ouder dan versie 11 verwijderd.
• Voor het neerzetten van de diverse onderdelen float grotendeels vervangen door flexbox.
• Op kleine schermen wordt de weergave aangepast aan de maat van het scherm, zodat je niet horizontaal hoeft te scrollen om alles te zien.
• Afbeeldingen geoptimaliseerd.
• In de alt-tekst bij de afbeeldingen wordt nu de echte naam van het gereedschap gebruikt in plaats van de flauwekulnaam. In schermlezers is daardoor nu ook duidelijk, wat er in werkelijkheid op de afbeelding staat.
• Achtergrond-afbeelding veranderd in gradiënt.
• Tig kleinere wijzigingen in de tekst.

Inhoud van de download en licenties

De inhoud van deze download kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:

* Sommige onderdelen die van 'n andere site of zo afkomstig zijn, vallen mogelijk onder een of andere licentie. Dat is hieronder bij het betreffende onderdeel te vinden.

* Je gebruikt het materiaal uit deze download volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte code en dergelijke zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal uit deze download ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.

* Dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat voorbeeld, uitleg, en dergelijke afkomstig zijn van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.

Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.

tekst-047-dl.html: de pagina met het voorbeeld.

tekst-047.pdf: deze uitleg (aangepast aan de inhoud van de download).

tekst-047-inhoud-download-en-licenties.txt: een kopie van de tekst onder dit kopje (Inhoud van de download en licenties).

HTML

CSS

Technisch gezien is er geen enkel bezwaar om de css in de stylesheet allemaal achter elkaar op één regel te zetten:

div#header-buiten {position: absolute; right: 16px; width: 100%; height: 120px; background: yellow;} div p {margin-left 16px; height: 120px; text-align: center;}

Maar als je dat doet, garandeer ik je hele grote problemen, omdat het volstrekt onoverzichtelijk is. Beter is het om de css netjes in te laten springen:

              div#header-buiten {
		position: absolute;
		right: 16px;
		width: 100%;
		height: 120px;
		background: yellow;
	}

	div p {
		margin-left: 16px;
		height: 120px;
		text-align: center;
	}

Hiernaast is het heel belangrijk voldoende commentaar (uitleg) in de stylesheet te schrijven. Op dit moment weet je waarschijnlijk (hopelijk...), waarom je iets doet. Maar over vijf jaar kan dat volstrekt onduidelijk zijn. Op deze site vind je nauwelijks commentaar in de stylesheets, maar dat heeft een simpele reden: deze uitleg is in feite één groot commentaar.

Op internet zelf is het goed, als de stylesheet juist zo klein mogelijk is. Dus voor het uploaden kun je normaal genomen het beste het commentaar weer verwijderen. Veel mensen halen zelfs alles wat overbodig is weg, voordat ze de stylesheet uploaden. Inspringingen bijvoorbeeld zijn voor mensen handig, een computer heeft ze niet nodig.

Je hebt dan eigenlijk twee stylesheets. De uitgebreide versie waarin je dingen uitprobeert, verandert, enzovoort, met commentaar, inspringingen, en dergelijke. Dat is de mensvriendelijke versie. Daarnaast is er dan een stylesheet die je op de echte site gebruikt: een gecomprimeerde versie.

Dat comprimeren kun je met de hand doen, maar er bestaan ook hulpmiddelen voor. Op de pagina met links kun je onder het kopje Gereedschap → Snelheid, testen, gzip, comprimeren (inclusief theorie) links naar sites vinden, waar je bestanden kunt comprimeren.

(Stylesheets op deze site zijn niet gecomprimeerd. Omdat het vaak juist om de css gaat, kunnen mensen dan zonder al te veel moeite de css bekijken.)

css voor alle vensters

/* tekst-047-dl.css */

Om vergissingen te voorkomen is het een goede gewoonte bovenaan het stijlbestand even de naam neer te zetten. Voor je het weet, zit je anders in het verkeerde bestand te werken.

body

Het element waarbinnen de hele pagina staat. Veel instellingen die hier worden opgegeven, worden geërfd door de nakomelingen van <body>. Ze gelden voor de hele pagina, tenzij ze later worden gewijzigd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de lettersoort, de lettergrootte en de voorgrondkleur.

background: linear-gradient(to bottom, #cacaca, #fefffc);

Als achtergrond wordt een gradiënt gebruikt: een verlopende verlopende kleur.

Je kunt een gradiënt zelf uitvogelen, maar vaak is het makkelijker om gebruik te maken van een gradiënt-editor. Op de pagina met links zijn onder het kopje CSS → Online uitproberen, code genereren, en dergelijke links naar gradiënt-editors te vinden.

In dit geval is geen gradiënt-editor gebruikt, omdat het hier om een heel simpele gradiënt gaat.

linear-gradient valt in een aantal delen uiteen:

to bottom: de kant waar de gradiënt naartoe gaat. Omdat alleen de onderkant is opgegeven, loopt de gradiënt loodrecht van boven naar onder. Eigenlijk hoeft to bottom niet te worden opgegeven, want dat is de standaardwaarde: van boven naar beneden. Voor de duidelijkheid is dat toch gedaan.

#cacaca: de eerste kleur is #cacaca (lichtgrijs). Omdat geen plaats is opgegeven, begint de gradiënt helemaal bovenaan met deze kleur. (Je kunt ook #cacaca 0% opgeven, maar dat is precies hetzelfde.)

#fefffc: de tweede (en laatste) kleur is #fefffc (nog lichter grijs). Omdat geen plaats is opgegeven, eindigt de gradiënt helemaal onderaan met deze kleur. (Je kunt ook #fefffc 100% opgeven, maar dat is precies hetzelfde.)

De geleidelijke overgang van de kleur #cacaca helemaal bovenaan naar hier #fefffc aan de onderkant wordt door de browser geregeld.

Omdat dit is opgegeven bij <body>, is de gradiënt even hoog als de hele pagina. De browser past het verloop van de gradiënt automatisch aan de hoogte van de pagina aan.

color: #444;

Voorgrondkleur #444: donkergrijs.

Als je geen zwart gebruikt voor tekst, is het belangrijk te letten op voldoende contrast met de achtergrondkleur. De hier gebruikte kleur heeft voldoende contrast met de hierboven als achtergrond gebruikte gradiënt. (Op de pagina met links vind je onder het kopje Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid websites met contrast-checkers.)

font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;

Als Arial is geïnstalleerd op de machine van de bezoeker, wordt deze gebruikt, anders Helvetica. Als die ook niet wordt gevonden, wordt in ieder geval een schreefloze letter (zonder dwarsstreepjes) gebruikt.

margin: 0;

Slim om te doen vanwege verschillen tussen browsers.

main

Alle <main>'s. Dat is er maar één, de belangrijkste inhoud van de pagina staat erin. Hier is dat de hele pagina.

display: block;

Oudere browser kennen <main> niet. Standaard worden onbekende elementen als inline-elementen weergegeven, waardoor eigenschappen als breedte niet gebruikt kunnen worden. Nu geven alle browsers <main> als een blok-element weer.

width: 770px;

Breedte.

Omdat <main> een blok-element is, wordt het normaal genomen even breed als z'n ouder <body>. Dat is ook een blok-element en wordt daarom normaal genomen ook weer even breed als z'n ouder <html>. Omdat <html> het buitenste element is, wordt dat normaal genomen even breed als het venster van de browser. Dit zou betekenen dat <main>, en daarmee de inhoud ervan, in brede vensters onleesbaar lange regels met tekst zou krijgen. Deze breedte voorkomt dat.

max-width: 96%;

Hier gelijk boven is een breedte van 770 px opgegeven. In browservensters smaller dan 760 px zou hierdoor horizontaal gescrold moeten worden om alles te kunnen zien. Daarom wordt de breedte hier beperkt tot 96%.

Een breedte in procenten is ten opzichte van de ouder van het element. Dat is hier <body>. Zoals iets hierboven bij <width> beschreven, wordt <body> even breed als het venster van de browser. Hierdoor wordt <main> nooit breder dan 96% van de breedte van het venster.

margin: 4px auto 40px;

Omdat voor links geen waarde is opgegeven, krijgt links automatisch dezelfde waarde als rechts. Hier staat dus eigenlijk 4px auto 40px auto in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Boven een kleine afstand tot de bovenkant van het browservenster. Onderaan een marge van 40 px, zodat duidelijk is dat het eind van de pagina is bereikt.

Links en rechts auto, wat hier hetzelfde betekent als evenveel. Hierdoor staat <main> altijd horizontaal gecentreerd binnen z'n ouder <body>, ongeacht de breedte van <body>.

Omdat <body> even breed is als het venster van de browser, zoals iets hierboven bij width wordt beschreven, staat <main> hierdoor altijd horizontaal gecentreerd binnen het venster van de browser, ongeacht de breedte van het venster.

h1

Alle <h1>'s. Dat is er maar één. De belangrijkste titel van de pagina staat erin.

font-size: 1.2em;

Een <h1> is van zichzelf wel heel erg enthousiast groot. Dat wordt hier wat minder gemaakt.

Als eenheid wordt de relatieve eenheid em gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.

text-align: center;

Horizontaal centreren.

margin: 0;

Standaard heeft een <h1> een marge aan boven- en onderkant. Die is hier niet welkom.

border: solid #616161 1px;

Randje.

border-bottom: none;

Aan de onderkant is geen randje nodig, want daar staat het randje van de bovenste <dl> al.

padding: 5px;

Kleine ruimte tussen buitenkant van en tekst in de <h1>.

dl

Alle <dl>'s. Elk stuk gereedschap staat in 'n eigen <dl>.

display: flex;

De waarde flex is onderdeel van een hele reeks eigenschappen en waarden, die bij elkaar 'flexbox' worden genoemd. Met display: flex; wordt de <dl> in een zogenaamde 'flex container' veranderd. Dit maakt het veel makkelijker om de directe kinderen van dit element, de 'flex items', op een bepaalde plaats neer te zetten. De directe kinderen van <main> zijn hier de <dt> met de naam en de prijs, en de twee <dd>'s met de afbeelding en de beschrijving.

flex-wrap: wrap;

De standaardwaarde bij flex-wrap is no‑wrap zet alle flex items, hier de <dt> en de twee <dd>'s, naast elkaar op één regel. Als het niet meer op één regel past, maak ze dan smaller. Dat is wat op de afbeelding in een browservenster met een breedte van 320 px gebeurt: de <dt> en de <dd>'s zijn zo smal gemaakt dat ze naast elkaar op één regel passen.

Althans: voor zover dat kan. Een flex item wordt nooit smaller dan z'n inhoud. Op de afbeelding is het resultaat te zien in een browservenster van 320 px breed, als flex-wrap: no-wrap; wordt gebruikt: alles op één regel zetten. Ook als de flex items zo smal mogelijk worden gemaakt passen ze nog niet op één regel. In dat geval moet horizontaal worden gescrold om alles te kunnen zien. Los van dat dit foeilelijk is, is dat horizontaal moeten scrollen ook gruwelijk onhandig en alleen aan te raden voor winkels die ook een Schermbonker verkopen.

De breedte van de <dd> met de afbeelding wordt bepaald door de breedte van de afbeelding.

De breedte van de <dd> met de tekst wordt bepaald door het langste woord (bij 'Trepaneerboor' is dat 'bureaucrautenkop', niet zichtbaar op de afbeelding).

De breedte van de <dt> met de naam en prijs wordt bepaald door de lengte van het langste woord, wat overal de naam is.

(Overigens verschilt die minimale breedte wat tussen verschillende browsers. Zo zet Firefox 'Trepaneerboor' op een kleine afstand van de afbeelding neer, maar het precies vergelijkbare 'Auwauwauwtang' niet. Bij de Vullingsloper staan dan weer meerdere woorden naast elkaar, dus die <dd> zou eigenlijk wat smaller moeten zijn. Ook tussen browsers onderlinge zijn hierbij wat verschillen in weergave. Maar het gaat niet om grote afwijkingen van het begrip 'smalste inhoud'.)

De waarde wrap voorkomt dit smaller worden: als de <dt> en de <dd>'s niet meer naast elkaar op één regel passen zonder ze te versmallen, worden ze op meerdere regels gezet.

margin: 0 0 10px;

Omdat voor links geen waarde is opgegeven, krijgt links automatisch dezelfde waarde als rechts. Hier staat dus eigenlijk 0 0 10px 0 in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Browsers geven standaard een marge aan boven- en onderkant van een <dl>. Hier wordt de marge aan de bovenkant weggehaald en blijft alleen aan de onderkant een marge van 10 px over.

border: black solid 1px;

Zwart randje.

border-top: #616161 solid 3px;

Aan de bovenkant een bredere donkergrijze rand.

dt

Alle <dt>'s. In elke <dt> staan een naam en een prijs van een stuk gereedschap.

Een <dt> is een blok-element. Normaal genomen wordt dit automatisch even breed als z'n ouder <dl> en komt het op een nieuwe regel te staan. Maar omdat <dl> bij dl met display: flex; in een flex container is veranderd, is de <dt> in een flex item veranderd. Daardoor werkt dat hier anders dan normaal.

display: flex;

De <dt> is een direct kind van de <dl>, die bij dl met display: flex; in een flex container is veranderd. Daardoor is de <dt> in een flex item veranderd, waardoor deze makkelijker op de juiste plaats kan worden neergezet.

Er is niets op tegen om vervolgens van de <dt> zelf ook weer een flex container te maken. Hierdoor wordt het ook weer makkelijker de directe kinderen van de <dt>, die nu ook weer flex items zijn, op een bepaalde plaats neer te zetten. De directe kinderen van de <dt> zijn de <span> met de naam en de <span> met de prijs.

flex: 1 0 auto;

flex is een zogenaamde 'shorthand': een eigenschap die eigenlijk uit meerdere eigenschappen is samengesteld. In dit geval zijn dat flex-grow, flex-shrink en flex-basis. De eerste waarde achter flex hoort bij flex-grow, de tweede bij flex-shrink en de derde bij flex-basis.

Er wordt aangeraden hier altijd de shorthand te gebruiken, omdat deze drie eigenschappen elkaar sterk beïnvloeden. Als je er eentje vergeet, valt die terug op z'n standaardwaarde en dat kan lastig te vinden problemen opleveren. Als je ze alle drie gebruikt, zie je altijd wat de waarde bij elk van de drie eigenschappen is.

flex-grow: de eerste waarde 1 hoort hierbij. In principe wordt een flex item niet breder dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven. In het voorbeeld levert dat zelfs in de kleinste browservensters geen probleem op, want alleen de afbeelding en de naam met de prijs komen naast elkaar te staan. (Voor bredere vensters wordt dat later aangepast.)

Op de afbeelding hebben de <dt>'s met de naam en de prijs een rood randje gekregen. Ze zijn niet groter dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven. Maar daardoor komen naam en prijs niet netjes rechts onder elkaar te staan.

De standaardwaarde bij flex-grow is 0: het flex item (hier de <dt>) mag niet groter worden dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven, ook al is er nog ruimte over in flex container <dl>. Door de waarde bij flex-grow te veranderen in 1, mag het flex item (hier de <dt>) groeien en gebruikt eventuele overblijvende ruimte in de flex container <dl>. Daardoor wordt de volledige ruimte rechts van de afbeelding gebruikt en kunnen naam en prijs netjes rechts onder elkaar worden gezet.

flex-shrink: de tweede waarde 0 hoort hierbij. Dit is de tegenhanger van flex-grow. Deze eigenschap bepaalt of het flex-item eventueel mag krimpen. De standaardwaarde is hier 1: krimpen mag. Hier is dat niet nodig, dus dit wordt veranderd in 0: krimpen mag niet. (Overigens maakt dat hier weinig uit, want er is voldoende ruimte, dus krimpen is hoe dan ook niet nodig.)

flex-basis: dit is de 'ideale' breedte. Deze breedte krijgt het flex item, voordat er wordt gegroeid of gekrompen. Hier is dat niet van belang, omdat naam en prijs zelfs in de smalste browservensters passen. Daarom wordt als waarde auto opgegeven: bekijk het maar, doe waar je zin in hebt, zoek het maar uit, en als je morgen 'n kater hebt, moet je niet bij mij komen klagen.

flex-direction: column;

De standaardwaarde bij flex-wrap is no‑wrap: zet alle flex items, hier de twee <span>'s met naam en prijs, binnen <dt>, naast elkaar op één regel.

Hier moet de naam van het artikel boven de prijs komen te staan. Met behulp van deze regel worden de <span>'s niet naast, maar onder elkaar gezet. De waarde van flex-direction heeft invloed op de richting, waarin een aantal andere eigenschappen van flexbox werken, zoals het hieronder gebruikte justify-content.

justify-content: space-between;

Als er in flex container <dt> ruimte over is, zet die lege ruimte dan gelijkelijk verdeeld tussen de flex items. In dit geval zijn er maar twee flex items: de twee <span>'s met naam en prijs. Hierdoor komt de naam boven in de <dt> te staan en de prijs onderaan.

Omdat hier gelijk boven de flex items met behulp van flex-direction: column; niet naast, maar onder elkaar zijn gezet, komt de lege ruimte onder de eerste <span> en boven de tweede <span> te staan.

<dt> is een flex item, omdat bij dl ouder <dl> met display: flex; is veranderd in een flex container. Op deze regel staat nog een ander flex item: de <dd> met de afbeelding. Flexbox maakt automatisch naast elkaar staande flex items even hoog. Hierdoor komt de prijs altijd op gelijke hoogte van de onderkant van de afbeelding te staan, ongeacht de hoogte van de afbeelding, zoals op de afbeelding is te zien.

order: 2;

Met behulp van de flexbox-eigenschap order kan de volgorde van weergave op het scherm worden aangepast.

Binnen flex container <dl> staan drie flex items: <dt> en twee <dd>'s. De volgorde in de html is:

<dl> <dt> (naam en prijs) </dt> <dd> (afbeelding) </dd> <dd> (tekst) </dt> </dl>

Op de afbeelding links is de weergave in dezelfde volgorde als de volgorde in de html: de <dt> met naam en prijs staat voor de <dd> met de afbeelding.

Op de afbeelding rechts heeft de <dt> order: 2; gekregen. Bij .pic krijgt dd.pic, de <dd> met de afbeelding, order: 1;. Hierdoor wordt de <dd> met afbeelding nu voor de <dt> met naam en prijs gezet, wat hier duidelijker is.

(De standaardwaarde van order is 0. Om te voorkomen dat dd.tekst, de <dd> met de tekst, helemaal vooraan wordt gezet, krijgt deze bij .tekst order: 3;.)

Schermlezers lezen nog steeds volgens de volgorde in de html voor. Daarom moet je erg voorzichtig zijn met het gebruik van order, want dit kan heel verwarrend zijn. In dit geval speelt dat niet, want de <dt> met de naam wordt nog steeds als eerste voorgelezen, gevolgd door de alt-tekst van de afbeelding, gevolgd door de tekst.

text-align: right;

Tekst rechts uitlijnen.

padding-right: 5px;

Kleine afstand tussen tekst en rechterkant van de <dd>.

.naam

De elementen met class="naam". In deze <span>'s zit de naam van het gereedschap.

Een <span> is een inline-element. Normaal genomen wordt dit niet breder dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven. Maar omdat omdat ouder <dt> bij dt met display: flex; in een flex container is veranderd, is de <span> in een flex item veranderd. Daardoor werkt dat hier anders dan normaal.

Bij <dt> is met flex-direction: column; opgegeven dat de flex items (de twee <span>'s met naam en prijs) onder elkaar moeten staan. Hierdoor worden deze twee <span>'s automatisch even breed als hun ouder flex container <dt>. (Zou de standaardwaarde flex-direction: row; worden gebruikt, dan zouden ze automatisch even hoog worden als de <dt>.)

Bij dt is ook met justify-content: space-between; opgegeven dat eventuele overblijvende ruimte tussen de flex items, tussen de twee <span>'s, moet worden neergezet. Omdat de twee <span>'s boven elkaar staan, betekent 'tussen' hier onder de eerste <span> en boven de tweede <span>. Hierdoor komt de <span> met de naam bovenin <dt> te staan, en de <span> met de prijs onderin.

font-size: 1.2em;

Grotere letter.

Als eenheid wordt de relatieve eenheid em gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.

letter-spacing: 1px;

Letters iets uit elkaar neerzetten.

.ondertitel

Alle elementen met class="ondertitel". Bij sommige artikelen staat onder de naam in een <span> een korte extra ondertitel.

max-width: 50vw;

Op de afbeelding is de tekst '(Ook bekend als Bevrijdingstang)' de ondertitel bij de naam. Omdat achter 'Auwauwauwtang' in de html een <br> staat, komt deze op een nieuwe regel te staan.

span.ondertitel staat echter binnen span.naam, wat een flex item is. Hierdoor komt de ondertitel op één regel te staan, waardoor naam en ondertitel niet meer naast de afbeelding passen. Door de breedte te beperken, wordt dit voorkomen.

De eenheid vw is gebaseerd op de breedte van het venster van de browser. 1 vw is 1% van de breedte van het venster, en 50 vw is 50% van de breedte. De <span> met de ondertitel wordt hierdoor nooit breder dan 50% van de breedte van het venster, ongeacht de breedte van het venster. Nu passen naam en ondertitel wel naast de afbeelding.

float: right;

Omdat een <span> een inline-element is, kan de hierboven gebruikte eigenschap max-width niet worden gebruikt. Door de <span> naar rechts te floaten, verandert deze in een soort blok-element en kan deze eigenschap wel worden gebruikt.

(Je zou hetzelfde kunnen bereiken door een <br> tussen 'als' en 'Bevrijdingstang' te zetten. Maar dan moet je bij elke ondertitel kijken, waar die <br> neergezet moet worden. En als je 'n ondertitel zou veranderen, moet je mogelijk de <br> op een andere plaats zetten. Daarom is float veiliger: dit werkt altijd, ongeacht hoelang de woorden in de ondertitel zijn.)

font-size: 0.7em;

Kleinere letter.

Als eenheid wordt de relatieve eenheid em gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.

letter-spacing: 0;

span.ondertitel staat binnen span.naam, die bij .naam met letter-spacing: 1px; wat ruimte tussen de letters heeft gekregen. Die wordt hier voor de ondertitel weer weggehaald.

.pic

Alle elementen met class="pic". Elke afbeelding zit in een dd.pic.

Een <dd> is een blok-element. Normaal genomen wordt dit automatisch even breed als z'n ouder <dl> en komt het op een nieuwe regel te staan. Maar omdat <dl> bij dl met display: flex; in een flex container is veranderd, is de <dd> in een flex item veranderd. Daardoor werkt dat hier anders dan normaal.

order: 1;

In de html staat dd.pic na de <dt> met naam en prijs. Normaal genomen zou de <dd> met de afbeelding daardoor na de <dt> met naam en prijs op het scherm komen te staan.

Door met order deze volgorde van weergave te veranderen, komt op het scherm de <dd> met de afbeelding voor de <dt> met naam en prijs te staan. Een uitgebreider verhaal staat bij <dt> onder het kopje order: 2;.

width: 126px;

In bredere browservensters komt de tekst niet onder afbeelding, naam en prijs, maar ernaast te staan. Omdat de breedte van de afbeeldingen varieert, komt de tekst hierdoor niet netjes links uitgelijnd onder elkaar te staan. Op de afbeelding is dit te zien: de tekst bij de smalle afbeelding staat verder naar links dan de andere tekst. Door de <dd> een breedte te geven, wordt dit opgelost.

De breedste afbeelding is 120 px breed. Daar komt nog een witte border van 3 px aan alle kanten bij. Als de <dd>'s met de afbeelding 126 px breed wordt gemaakt, past ook de breedste afbeelding erin.

margin: 0;

Een <dd> krijgt standaard een marge links. Die is hier niet welkom.

.pic img

Alle <img>'s binnen een element met class="pic". De afbeeldingen.

border: white solid 3px;

⁠Witte rand.

De afbeeldingen hebben allemaal een witte achtergrond. Door de witte rand de afbeelding nu niet direct tegen de grijze achtergrond aan.

.tekst

Alle elementen met class="tekst". In dd.tekst zit de omschrijving van de artikelen.

Een <dd> is een blok-element. Normaal genomen wordt dit automatisch even breed als z'n ouder <dl> en komt het op een nieuwe regel te staan. Maar omdat <dl> bij dl met display: flex; in een flex container is veranderd, is de <dd> in een flex item veranderd. Daardoor werkt dat hier anders dan normaal.

order: 3;

In de html staat dd.tekst na de <dt> met naam en prijs en na de <dd> met de afbeelding. Normaal genomen zou de dd.tekst daardoor na de <dt> met naam en prijs en na de <dd> met de afbeelding op het scherm komen te staan.

Bij dt en .pic is de volgorde van weergeven echter met order: 2; en order: 1; veranderd: eerst de <dd> met de afbeelding, dan de <dt> met naam en prijs.

De standaardwaarde van order is 0. Als dd.tekst de standaardwaarde 0 zou houden, zou de <dd> met de tekst als eerste worden weergegeven. Deze regel zorgt ervoor dat de tekst als laatste wordt weergegeven.

Een uitgebreider verhaal staat bij <dt> onder het kopje order: 2;.

font-size: 0.9em;

Iets kleinere letter.

Als eenheid wordt de relatieve eenheid em gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.

margin: 0;

Een <dd> krijgt standaard een marge links. Die is hier niet welkom.

border-top: black solid 1px;

Zwart randje aan de bovenkant.

padding: 3px;

Kleine afstand tussen tekst in en buitenkant van de <dd>.

.extra

Alle elementen met class="extra". Bij sommige teksten staat nog een toevoeging in een kleinere letter. Die zit in p.extra.

font-size: 0.8em;

Kleinere letter.

Als eenheid wordt de relatieve eenheid em gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.

margin: 3px 0 0;

Omdat voor links geen waarde is ingevuld, krijgt links automatisch dezelfde waarde als rechts. Hier staat dus eigenlijk 3px 0 0 0 in de volgorde boven – rechts – onder – links.

Een <p> heeft van zichzelf een marge aan boven- en onderkant. De marge aan de bovenkant wordt verkleind tot 3 px, de marge aan de onderkant wordt weggehaald.

.extra strong

Alle <strong>'s binnen een element met class="extra". Deze tekst wordt benadrukt.

color: #960;

Voorgrondkleur bruin. Dit is onder andere de kleur van de tekst.

Als je geen zwart gebruikt voor tekst, is het belangrijk te letten op voldoende contrast met de achtergrondkleur. De hier gebruikte kleur heeft voldoende contrast met de hierboven als achtergrond gebruikte gradiënt. (Op de pagina met links vind je onder het kopje Toegankelijkheid → Contrast en kleurenblindheid websites met contrast-checkers.)

font-weight: normal;

Tekst binnen <strong> wordt automatisch vet weergegeven, hier wordt dat veranderd in normale tekst.

letter-spacing: 2px;

Kleine afstand tussen de letters.