Uitleg afbeelding als onderstreping. Afbeelding past zich aan de lengte van de tekst aan

Korte omschrijving

Onder de tekst staat een onderstreping, waarvoor een afbeelding wordt gebruikt. De afbeelding wordt even breed als de tekst.

Opmerkingen

• De gebruikte afbeeldingen zijn afkomstig van de niet meer bestaande site davidpye.info. Voor het gebruik in dit voorbeeld zijn ze in twee of drie delen gesplitst.

Links in deze uitleg, vooral links naar andere sites, kunnen verouderd zijn. Op de pagina met links vind je steeds de meest recente links.

Dit voorbeeld is gemaakt op een systeem met Linux (Kubuntu). Daarbij is vooral gebruik gemaakt van Visual Studio Code, GIMP en Firefox met extensies. De pdf-bestanden zijn gemaakt met LibreOffice.

Vragen of opmerkingen? Fout gevonden? Ga naar het forum.

Achterliggend idee

Eerst maar even iets opbiechten, dan hebben we dat gehad: dit is helemaal geen echte onderstreping. Zodra de tekst op meer dan één regel komt te staan, is dat duidelijk te zien.

Op de afbeelding is de weergave op een smartphone te zien, waar de tekst niet op één regel past.

Bij een echte onderstreping, zoals bij gebruik van text-decoration, zou de tekst overal onderstreept zijn. En de onderstreping zou nergens breder dan de tekst zijn. Hier is de onderstreping verplaatst naar de onderste regel én breder dan de tekst.

Elke regel staat in een eigen <p>, en de afbeeldingen horen bij die <p>. Daardoor komt de onderstreping, als de tekst niet op één regel past, onder de onderste regel te staan. Aan de onderkant van de <p>.

Omdat het woord 'onderafbeelding' nou niet echt lekker bekt, wordt verder toch gewoon het woord 'onderstreping' gebruikt. En er is ook geen behoefte aan een conflict met de tamelijk fanatieke Vereniging tot Verheffing van de Onderafbeelding tot Bovenafbeelding.

In browservensters breder dan ongeveer 520 px past de tekst op één regel en staat de onderstreping onder de tekst. Bovendien is de onderstreping nu niet breder dan de tekst.

Overigens kan die verplaatsing naar beneden bij de bovenste en derde regel ook niet anders, omdat daarbij afbeeldingen worden gebruikt, die gedeeltelijk niet onder, maar naast de tekst staan.

Bij de tweede regel zou de onderstreping wel altijd precies onder de tekst kunnen worden neergezet, maar dat is met deze afbeelding foeilelijk. En bovendien uitermate lastig netjes voor elkaar te krijgen. En als er wordt gezoomd, of als de lettergrootte wordt veranderd, wordt het nog lastiger.

Bij de bovenste regel wordt gebruik gemaakt van twee afbeeldingen. De bom links wordt met behulp van een pseudo-element bij de <p> met de tekst rechts van de tekst geplaatst. De lont wordt met behulp van een ander pseudo-element bij de <p> links van de tekst gezet en net zo vaak herhaald als nodig is, om de de ruimte onder de tekst volledig te vullen.

De geblokte streep uit de tweede regel wordt opgebouwd uit drie afbeeldingen:

Voor het begin en einde van de streep worden weer twee pseudo-elementen bij de <p> met de tekst gebruikt. Voor het middelste deel wordt een <span> gebruikt, waarin het middelste deel als achtergrond-afbeelding wordt neergezet. Dit middelste deel sluit naadloos aan tegen het begin (de linkerafbeelding) en het eind (de rechterafbeelding) van de streep.

De <span> wordt even breed gemaakt als de <p> met de tekst (min de breedte van het begin en einde van de streep, want die zitten al in de pseudo-elementen). Nu hoeft alleen de <span> nog op de juiste manier te worden gevuld en de streep is af.

Standaard wordt een achtergrond-afbeelding herhaald, tot de achtergrond van het element is gevuld. Daarbij is de laatste afbeelding vaak slechts een deel van de afbeelding, omdat er geen volledige herhaling meer in past. Hier kan dat niet, want dan zou het middelste deel niet meer goed op het eind aansluiten. Daarom wordt hier background-repeat: round; gebruikt. Nu wordt altijd de volledige achtergrond-afbeelding gebruikt. Als dat te weinig of te veel is om de <span> volledig te vullen, wordt de middelste afbeelding smaller of breder gemaakt.

Bij dat smaller en breder maken van de middelste afbeelding treedt wel enige vertekening op, want alleen de breedte verandert. De hoogte blijft hetzelfde. Dit is echter zo weinig dat het niet echt storend is.

De derde regel werkt precies hetzelfde als de tweede, alleen is het middelste deel hier het snoer.

Met behulp van een absolute positie en nog wat dingen worden de afbeeldingen op de juiste plaats gezet.

Met border-image kun je gedeeltelijk dezelfde dingen doen. Maar deze methode geeft iets meer controle over de plaatsing, en nu kun je border eventueel nog voor iets anders gebruiken.

Lang niet elke afbeelding is geschikt om dit te doen. Als er geen middendeel is dat herhaald kan worden, is de afbeelding niet geschikt.

Semantische elementen

De meeste elementen die in html worden gebruikt, hebben een semantische betekenis. Dat wil zeggen dat je aan de gebruikte tag al (enigszins) kunt zien, wat voor soort inhoud er in het element staat. In een <h1> staat een belangrijke kop. In een <h2> staat een iets minder belangrijke kop. In een <p> staat een alinea. In een <table> staat een tabel (en geen lay-out, als het goed is!). Enzovoort.

Door het op de goede manier gebruiken van semantische elementen, kunnen zoekmachines, schermlezers, enzovoort de structuur van een pagina begrijpen. De spider van een zoekmachine is redelijk te vergelijken met een blinde. Het is dus ook in je eigen belang om semantische elementen zo goed mogelijk te gebruiken. Een site die toegankelijk is voor mensen met een handicap, is in de regel ook goed te verwerken door een zoekmachine en maakt dus een grotere kans gevonden en bezocht te worden.

Als het goed is, wordt het uiterlijk van de pagina bepaald met behulp van css. Het uiterlijk staat hierdoor (vrijwel) los van de semantische inhoud van de pagina. Met behulp van css kun je een <h1> heel klein weergeven en een <h6> heel groot, terwijl schermlezers, zoekmachines, en dergelijke nog steeds weten dat de <h1> een belangrijke kop is.

Slechts enkele elementen, zoals <div> en <span>, hebben geen semantische betekenis. Daardoor zijn deze elementen uitstekend geschikt om met behulp van css het uiterlijk van de pagina aan te passen: de semantische betekenis verandert niet, maar het uiterlijk wel. Voor een schermlezer of zoekmachine verandert er (vrijwel) niets, voor de gemiddelde bezoeker krijgt het door de css een heel ander uiterlijk.

(De derde laag, naast html voor de inhoud en css voor het uiterlijk, is JavaScript. Die zorgt voor de interactie tussen site en bezoeker. De min of meer strikte scheiding tussen css en html aan de ene kant en JavaScript aan de andere kant is met de komst van css3 en html5 veel vager geworden. Je kunt nu bijvoorbeeld ook met css dingen langzaam verplaatsen en met html deels de invoer in formulieren controleren.)

Html5 heeft een aantal nieuwe elementen, die speciaal zijn bedoeld om de opbouw van een pagina aan te geven. In dit voorbeeld wordt hiervan alleen <main>. <main> gedraagt zich als een gewone <div>, maar dan een <div> met een semantische betekenis. Hierdoor kunnen schermlezers, zoekmachines, en dergelijke beter zien, hoe de pagina is samengesteld.

Met behulp van dit soort nieuwe semantische elementen kan bijvoorbeeld een schermlezer in één keer een heel menu passeren en gelijk naar de echte inhoud gaan. Alleen hadden deze nieuwe elementen tot voor kort één probleem: ze hadden in de praktijk nog weinig nut, omdat schermlezers en dergelijke ze nog niet herkenden. Daarom werd een zogenaamde WAI-ARIA-code toegevoegd aan deze elementen. Dat is een al veel langer bestaande code, die schermlezers en dergelijke wel herkennen. Voor <main> ziet dat er zo uit:

Inmiddels is dit behoorlijk veranderd. Het advies is nu om deze speciale toevoeging niet meer te gebruiken, omdat de meeste schermlezers en dergelijke dit soort nieuwe elementen inmiddels herkennen.

De code aanpassen aan je eigen ontwerp

• Als je dit voorbeeld gaat aanpassen voor je eigen site, houd het dan in eerste instantie zo eenvoudig mogelijk. Ga vooral geen details invullen.

• Gebruik vooral geen FrontPage, Publisher of Word (alle drie van Microsoft). Deze programma's maken niet-standaard code die alleen goed te bekijken is in Internet Explorer. In alle andere browsers zie je grotendeels bagger, áls je al iets ziet.

  Publisher en Word zijn niet bedoeld om websites mee te maken. FrontPage is zwaar verouderd en wordt niet meer onderhouden door Microsoft.

  Ook OpenOffice en LibreOffice leveren een uiterst beroerd soort html af. Tekstverwerkers met al hun toeters en bellen zijn gewoon niet geschikt om websites mee te bouwen.

  Je kunt natuurlijk ook een goed gratis programma gebruiken. Links naar dat soort programma's vind je op de pagina met links onder Gereedschap → wysiwyg-editor.

  Maar het allerbeste is om gewoon zelf html, css, enzovoort te leren, omdat zelfs het allerbeste programma het nog steeds zwaar verliest van 'n op de juiste manier met de hand gemaakte pagina.

• Als je in een desktopbrowser met behulp van zoomen het beeld vergroot, heeft dit hetzelfde effect, als wanneer de pagina in een kleiner browservenster wordt getoond. Je kunt hiermee dus kleinere apparaten zoals een tablet of een smartphone simuleren. Maar het blijft natuurlijk wel een simulatie: het is nooit hetzelfde als testen op een écht apparaat. Zo kun je bijvoorbeeld aanrakingen alleen echt testen op een echt touchscreen.

  Inmiddels hebben veel browsers mogelijkheden voor het simuleren van weergave op een kleiner scherm in de ontwikkelgereedschappen ingebouwd. Ook dit blijft een simulatie, maar geeft vaak wel een beter beeld dan zoomen.

• Ik maak zelf het liefst een site in Firefox. Als je 'n site maakt in Firefox, Opera, Safari, Google Chrome of Edge, is er 'n hele grote kans dat hij in alle browsers werkt. Ik geef de voorkeur aan Firefox, omdat het de enige grote browser is die niet bij een bedrijf hoort dat vooral op je centen of je data uit is.

  Google Chrome wordt ook door veel mensen gebruikt, maar ik heb dus wat moeite met hoe Google je hele surfgedrag, je schoenmaat en de kleur van je onderbroek vastlegt. Daarom gebruik ik Google Chrome zelf alleen om in te testen.

• Het allereerste dat je moet invoeren, is het doctype, vóór welke andere code dan ook. Een lay-out met een missend of onvolledig doctype ziet er totaal anders uit dan een lay-out met een geldig doctype. Wát er anders is, verschilt ook nog 'ns tussen de diverse browsers. Als je klaar bent en dan nog 'ns 'n doctype gaat invoeren, weet je vrijwel zeker dat je van voren af aan kunt beginnen met de lay-out.

  Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.

  Gebruik het volledige doctype, inclusief de eventuele url, anders werkt het niet goed.

• Gebruik een 'strict' doctype of (beter!) het doctype voor html5. Deze zijn bedoeld voor nieuwe sites. Het transitional doctype is bedoeld voor al bestaande sites, niet voor nieuwe.

  Het transitional doctype staat talloze tags toe, die in html5 zijn verboden. Deze tags worden al zo'n tien jaar afgeraden. Het transitional doctype is echt alleen bedoeld om de puinhoop van vroeger, toen niet volgens standaarden werd gewerkt, enigszins te herstellen.

  Het strict doctype staat verouderde tags niet toe. Daardoor kan met 'n strict doctype, of het nu html of xhtml is, probleemloos worden overgestapt naar html5. Met een transitional doctype en het gebruik van afgekeurde tags kun je niet overstappen naar html5. Je moet dan eerst alle verouderde tags verwijderen, wat echt ontzettend veel werk kan zijn.

  Het doctype voor html5 is uiterst simpel: <!DOCTYPE html>. Omdat het doctype voor html5 in alle browsers werkt, zelfs in de gelukkig vrijwel uitgestorven nachtmerrie Internet Explorer 6, is er geen enkele reden dit uiterst simpele doctype niet te gebruiken.

• Als tweede voer je de charset in. Dit vertelt de browser, welke tekenset er gebruikt moet worden, zodat letters met accenten en dergelijke overal goed worden weergegeven. Het beste kun je utf-8 nemen. Als je later van charset verandert, loop je 'n grote kans dat je alle aparte tekens als letters met accenten weer opnieuw moet gaan invoeren. In html5 is het simpele <meta charset="utf-8"> voldoende.
• Test vanaf het allereerste begin in zoveel mogelijk verschillende browsers in 'n aantal resoluties (schermgroottes). Onder het kopje Getest in kun je in deze uitleg vinden, waar dit voorbeeld in is getest. Ook van Internet Explorer kun je meerdere versies naast elkaar draaien. Op de pagina met links staan onder het kopjes Gereedschap → Weergave en dergelijke testen 'n aantal links die daarbij kunnen helpen. De compatibiliteitsweergave in Internet Explorer is niet geschikt om in te testen, omdat deze enigszins verschilt van de weergave in échte browsers.
• Voor alle voorbeelden geldt: breng veranderingen stapsgewijs aan. Als je bijvoorbeeld foto's wilt laten weergeven, begin dan met het alleen veranderen van de namen van de foto's, zodat je eigen foto's worden weergegeven. Maakt niet uit als de maten niet kloppen en de teksten fout zijn. Als dat werkt, ga dan bijvoorbeeld de maten aanpassen. Dan de teksten. En controleer steeds, of alles nog goed werkt.
• Als het om een lay-out of iets dergelijks gaat: zorg eerst dat header, kolommen, footer, menu, en dergelijke staan en bewegen, zoals je wilt. Ga daarna pas details binnen die blokken invullen. In eerste instantie gebruik je dus bijvoorbeeld 'n leeg blok op de plaats, waar uiteindelijk het menu komt te staan.

• Als je begint met allerlei details, is er 'n heel grote kans dat die de werking van de blokken gaan verstoren. Bouw eerst het huis, en ga dan pas de kamers inrichten. Zorg eerst dat de blokken werken, zoals je wilt. Dan zul je het daarna gelijk merken, als 'n toegevoegd detail als tekst of 'n afbeelding iets gaat verstoren. Daarvoor moet je natuurlijk wel regelmatig controleren in verschillende browsers, of alles nog wel goed werkt.

  Je kunt de blokken tijdens het aanpassen opvullen met bijvoorbeeld <br>1<br>2<br>3 enzovoort, tot ze de juiste hoogte hebben. Het is handig om aan het einde even iets toe te voegen als 'laatste', zodat je zeker weet dat er niet ongemerkt drie regels onderaan naar 't virtuele walhalla zijn verhuisd.

  Om de breedte te vullen, kun je het best 'n kort woord als 'huis' duizend keer of zo herhalen. Ook hier is het handig om aan 't eind (en hier ook aan 't begin) 'n herkenningsteken te maken, zodat je zeker weet dat je de hele tekst ziet.

• Zolang je in grotere dingen zoals 'n lay-out aan 't wijzigen bent, zou ik je aanraden de verschillende delen een achtergrondkleur te geven. Je ziet dan goed, waar 'n deel precies staat. Een achtergrondkleur heeft – anders dan bijvoorbeeld een border – verder geen invloed op de lay-out, dus die is hier heel geschikt voor.
• Als je instellingen verandert in de style, verander er dan maar één, hooguit twee tegelijk. Als je er zeventien tegelijk verandert, is de kans groot dat je niet meer weet, wat je hebt gedaan. En dat je 't dus niet meer terug kunt draaien.

• margin, padding en border worden bij de hoogte en breedte van het element opgeteld. Hier worden vaak fouten mee gemaakt. Als je bijvoorbeeld in een lay-out 'n border toevoegt aan een van de 'hoofdvakken' (header, footer, kolommen), dan wordt deze er bij opgeteld. Bij 'n border van 2 px rondom de linkerkolom wordt deze dus plotseling 4 px breder (2 aan beide kanten), en 4 px hoger. Zoiets kan je hele lay-out verstoren, omdat iets net te breed of te hoog wordt. Je moet dan elders iets 4 px kleiner maken. Dat zal vaak zo zijn: als je één maat verandert, zul je vaak ook 'n andere moeten aanpassen.

  Css geeft de mogelijkheid om met behulp van box-sizing de padding en border bínnen de breedte en hoogte van de inhoud te zetten, als je dat handiger vindt.

  Met nieuwere css-eigenschappen als grid en flexbox, die speciaal zijn gemaakt om een lay-out mee te maken, spelen dit soort problemen veel minder. Maar hier moet je weer goed op de ondersteuning door browsers letten, want niet elke browser ondersteunt al alles van deze eigenschappen, en zeker niet foutloos.

• In plaats van een absolute eenheid als px kun je ook een relatieve eenheid gebruiken, met name em en rem. Voordeel van em en rem is dat een lettergrootte, regelhoogte, en dergelijke in em en rem in alle browsers kan worden veranderd. Nadeel is dat het de lay-out sneller kan verstoren dan bijvoorbeeld px. Dit moet je gewoon van geval tot geval bekijken. Voor weergave in mobiele apparaten zijn relatieve eenheden als em en rem vrijwel altijd beter dan absolute eenheden als px.

  (De minder bekende rem is ongeveer hetzelfde als de em. Alleen is de lettergrootte bij rem gebaseerd op de lettergrootte van het <html>-element, waardoor de rem overal op de pagina precies even groot is. Bij de em kan de lettergrootte worden beïnvloed door de voorouders van het element, bij de rem niet.)

  Zoomen kan trouwens altijd, ongeacht welke eenheid je gebruikt.

• Valideren, valideren, valideren en dan voor 't slapen gaan nog 'ns valideren.

  Valiwie???

  Valideren is het controleren van je html en css op 'n hele serie fouten. Computers zijn daar vaak veel beter in dan mensen. Als je 300 keer <h2> hebt gebruikt en 299 keer </h2> vindt 'n computer die ene missende </h2> zonder enig probleem. Jij ook wel, maar daarna ben je misschien wel aan vakantie toe.

  Valideren kan helpen om gekmakende fouten te vinden. Valide code garandeert ook dat de weergave in verschillende browsers (vrijwel) hetzelfde is. En valide code is over twintig jaar ook nog te bekijken.

  Valideren moet trouwens ook niet worden overdreven. Het is een hulpmiddel om echte fouten te vinden, meer niet. Het gaat erom dat je site goed werkt, niet dat je het braafste kind van de klas bent. Als de code niet valideert, maar daar is een goede reden voor, is daar niets op tegen. Zeker met nieuwere html en css wil de validator nog wel eens achterlopen, terwijl dat al prima is te gebruiken.

  Op deze site is alle css en html gevalideerd. Als de code niet helemaal valide is (wat regelmatig voorkomt), staat daar onder Bekende problemen (en oplossingen) de reden van.

  Je kunt je css en html valideren als 't online staat, maar ook als het nog in je computer staat.

  Html kun je valideren op: validator.w3.org/nu.

  Css kun je valideren op: jigsaw.w3.org/css-validator.

Toegankelijkheid en zoekmachines

De tekst in dit hoofdstukje is een algemene tekst, die voor elke pagina geldt. Eventueel specifiek voor dit voorbeeld geldende problemen en eventuele aanpassingen om die problemen te voorkomen staan bij Bekende problemen (en oplossingen).

Toegankelijkheid (in het Engels 'accessibility') is belangrijk voor bijvoorbeeld blinden die een schermlezer gebruiken, of voor motorisch gehandicapte mensen die moeite hebben met het bedienen van een muis. Een spider van een zoekmachine (dat is het programmaatje dat de site indexeert voor de zoekmachine) is te vergelijken met een blinde. Als je je site goed toegankelijk maakt voor gehandicapten, is dat gelijk goed voor een hogere plaats in een zoekmachine. Dus als je 't niet uit sociale motieven wilt doen, kun je 't uit egoïstische motieven doen.

(Op die plaats in de zoekmachine heb je maar beperkt invloed. De toegankelijkheid van je site is maar één van de factoren, maar zeker niet onbelangrijk.)

Als je bij het maken van je site al rekening houdt met toegankelijkheid, is dat nauwelijks extra werk. 't Is ongeveer te vergelijken met inbraakbescherming: doe dat bij 'n nieuw huis en 't is nauwelijks extra werk, doe 't bij 'n bestaand huis en 't is al snel 'n enorme klus.

Enkele tips die helpen bij toegankelijkheid:

• Gebruik altijd een alt-beschrijving bij een afbeelding. De alt-tekst wordt gebruikt, als afbeeldingen niet kunnen worden getoond of gezien (dat geldt dus ook voor zoekmachines). Als je iets wilt laten zien, als je over de afbeelding hovert, gebruik daar dan het title-attribuut voor, niet de alt-beschrijving.

  Als een afbeelding alleen maar voor de sier wordt gebruikt, zet je daarbij alt="", om aan te geven dat de afbeelding niet belangrijk is voor het begrijpen van de tekst of zo.

• Als uit de tekst in een link niet duidelijk wordt, waar de link naartoe leidt, gebruik dan een title bij de link. Een tekst als 'pagina met externe links' is waarschijnlijk duidelijk genoeg, een tekst als alleen 'links' mogelijk niet. Een duidelijke zwart-witregel is niet te geven, omdat dit ook van tekst en dergelijke in de omgeving van de link afhangt.

• Accesskeys (sneltoetsen) kun je beter niet gebruiken, deze geven te veel problemen, omdat ze vaak dubbelop zijn met sneltoetsen voor de browser of andere al gebruikte sneltoetsen. Bovendien is voor de gebruiker meestal niet duidelijk, welke toetsen het zijn.

  Op zichzelf zijn accesskeys een heel goed idee. Maar helaas zijn ze ook in html5 volstrekt onvoldoende gedefinieerd. Er is nog steeds geen standaard voor de meest gebruikelijke accesskeys, zoals Zoek of Home.

  Er is nog steeds niet vastgelegd, hoe accesskeys zichtbaar gemaakt kunnen worden. Voor de makers van browsers zou dit 'n relatief kleine moeite zijn, voor de makers van 'n site is het bergen extra werk.

  Hierdoor zijn accesskeys (vrijwel) niet te gebruiken. Misschien kunnen ze nog enig nut hebben op sites, die gericht zijn op 'n specifieke groep gebruikers. Maar voor algemene sites is het advies: normaal genomen niet gebruiken.

• Met behulp van de Tab-toets (of op 'n soortgelijke manier) kun je in de meeste browsers door links, invoervelden, en dergelijke lopen. Elke tab brengt je één link, invoerveld, en dergelijke verder, Shift+Tab één plaats terug. Met behulp van het attribuut tabindex kun je de volgorde aangeven, waarin de Tab-toets werkt. Zonder tabindex wordt de volgorde van de html aangehouden bij gebruik van de Tab-toets, maar soms is een andere volgorde logischer.

  In principe is het beter, als tabindex niet nodig is, maar gewoon de volgorde van de html wordt aangehouden. Bij verkeerd gebruik kan tabindex heel verwarrend zijn. Het is niet bedoeld om van de pagina een hindernisbaan voor kangoeroes te maken, waarop van beneden via links over rechts naar boven wordt gesprongen.

• Als, zoals hierboven beschreven, een gebruiker van de Tab-toets bij een link, invoerveld, en dergelijke is aangekomen, heeft dit element 'focus'. Dit wordt aangegeven door de link, invoerveld, en dergelijke extra te markeren met een kadertje. Dat kadertje mag je alleen weghalen, als op een andere manier wordt duidelijk gemaakt, welk element focus heeft. Een gebruiker van de Tab-toets kan anders niet zien, waar zij of hij zit, en welk element gaat reageren op bijvoorbeeld een Enter.
• In het verleden werd vaak aangeraden de volgorde van de code aan te passen. Een menu bijvoorbeeld kon in de html onderaan worden gezet, terwijl het op het scherm met behulp van css bovenaan werd gezet. Inmiddels zijn schermlezers en dergelijke zo sterk verbeterd dat dit niet meer wordt aangeraden. De volgorde in de html kan tegenwoordig beter hetzelfde zijn als die op het scherm, omdat het anders juist verwarrend kan werken.

• Een zogenaamde skip-link is vaak nog wel zinvol. Dat is een link die je buiten het scherm parkeert met behulp van css, zodat hij normaal genomen niet te zien is. Zo'n link is wel gewoon zichtbaar in speciale programma's zoals tekstbrowsers en schermlezers, want die kijken gewoon naar wat er in de broncode staat. (Alleen in de schermlezer TalkBack werkt zo'n buiten het scherm geplaatste link niet. TalkBack leest zo'n link wel voor, maar de link kan niet worden gevolgd, als deze buiten het scherm staat.)

  Een skip-link staat bovenaan de pagina, nog boven menu, header, en dergelijke, en linkt naar de eigenlijke inhoud van de pagina. Hierdoor kunnen mensen met één toetsaanslag naar de eigenlijke inhoud van de pagina gaan.

  Een skip-link is vooral nuttig voor gebruikers van de Tab-toets. Zodra de normaal genomen onzichtbare link door het indrukken van de Tab-toets focus krijgt, kun je hem op het scherm plaatsen, waardoor hij zichtbaar wordt. Bij een volgende tab wordt hij dan weer buiten het scherm geplaatst en is dus niet meer zichtbaar, zodat de lay-out niet wordt verstoord.

  Op pagina's en in voorbeelden waar dat nuttig is, wordt op deze site een skip-link gebruikt. (Althans: nog niet in alle voorbeelden die daarvoor in aanmerking komen, zit een skip-link. Maar geleidelijk aan worden dat er steeds meer.)

• Van oorsprong is html een taal om wetenschappelijke documenten weer te geven, pas later is hij gebruikt voor lay-out. Maar daar is hij dus eigenlijk nooit voor bedoeld geweest. Het gebruiken van html voor lay-out leidt tot enorme problemen voor gehandicapten en tot een lage plaats in zoekmachines.

  De html hoort alleen inhoud te bevatten, lay-out doe je met behulp van css. Die css moet in een externe stylesheet staan of, als hij alleen voor één bepaalde pagina van toepassing is, in de <head> van die pagina.

• Breng een logische structuur aan in je document. Gebruik een <h1> voor de belangrijkste kop, een <h2> voor een subkop, enzovoort. Schermlezers en dergelijke kunnen van kop naar kop springen. En een zoekmachine gaat ervan uit dat <h1> belangrijke tekst bevat.

  Dit geldt voor al dit soort structuurbepalende tags.

  Als een <h1> te grote letters geeft, maak daar dan met behulp van je css 'n kleinere letter van, maar blijf die <h1> gewoon gebruiken. Op dezelfde manier kun je al dit soort dingen oplossen.

• <table> is fantastisch, maar alleen als die wordt gebruikt om een echte tabel weer te geven, niet als hij voor opmaak wordt misbruikt. In het verleden is dat op grote schaal gebeurd bij gebrek aan andere mogelijkheden. Een tabel is, als je niet heel erg goed oplet, volstrekt ontoegankelijk voor gehandicapten en zoekmachines. Het lezen van een tabel is ongeveer te vergelijken met het lezen van een krant van links naar rechts: niet per kolom, maar per regel. Dat gaat dus alleen maar goed bij een echte tabel, zoals een spreadsheet. In alle andere gevallen garandeert 'n tabel volstrekte ontoegankelijkheid voor schermlezers en dergelijke en als extra bonus vaak 'n lagere plaats in een zoekmachine.

• Frames horen bij een volstrekt verouderde techniek, die heel veel nadelen met zich meebrengt. <iframe>'s hebben voor een deel dezelfde nadelen. Eén van die nadelen is dat de verschillende frames voor zoekmachines, schermlezers, en dergelijke als los zand aan elkaar hangen, omdat ze los van elkaar worden weergegeven. Ze staan wel naast elkaar op het scherm, maar er zit intern geen verband tussen.

  Als je 'n stuk code vaker wilt gebruiken, zoals 'n menu dat op elke pagina hetzelfde is, voeg dat dan in met PHP. Dan wordt de pagina niet pas in de browser, maar al op de server samengesteld. Hierdoor zien zoekmachines, schermlezers, en dergelijke één pagina, net zoals wanneer je maar één pagina met html zou hebben geschreven.

  (Je kunt ook invoegen met behulp van SSI (Server Side Includes). Maar tegenwoordig kun je beter PHP dan SSI gebruiken, omdat SSI min of meer aan het uitsterven is en PHP veel meer mogelijkheden heeft. Op deze site wordt in enkele voorbeelden nog SSI gebruikt, maar zodra die worden bijgewerkt, gaat dat vervangen worden door PHP.)

• Geef de taal van het document aan, en bij woorden en dergelijke die afwijken van die taal de afwijkende taal met behulp van lang="...". Op deze site gebeurt dat maar af en toe, omdat de tekst (en vooral de code) een mengsel is van Engels, Nederlands en eigengemaakte namen. Dat soort teksten is gewoon niet goed in te delen in een taal. Maar bij enigszins 'normale' teksten hoor je een taalwisseling aan te geven.
• Gebruik de tag <abbr> bij afkortingen. Doe dat de eerste keer op een pagina samen met de title-eigenschap: <abbr title="ten opzichte van">t.o.v.</abbr>. Daarna kun je op dezelfde pagina volstaan met <abbr>t.o.v.</abbr>. Doe je dit niet, dan is er 'n grote kans dat 'n schermlezer 't.o.v.' uit gaat spreken als 'tof', en 'n zoekmachine kan er ook geen chocola van maken.
• Geef een verandering niet alleen door kleur aan. Een grote groep mensen heeft moeite met het onderscheiden van kleuren en/of het herkennen van kleuren. Verander bijvoorbeeld een ronde rode knop niet in een ronde groene knop, maar in een vierkante groene knop. Door ook de vorm te veranderen, is het herkennen van de verandering niet alleen van een kleur afhankelijk.
• Zorg voor voldoende contrast tussen achtergrond- en voorgrondkleur, tussen background-color en color. Soms zie je heel lichtgrijze tekst op een donkergrijze achtergrond, en dan ook nog in een mini-formaat. Dat is dus voor heel veel mensen stomweg volledig onleesbaar. Een uitstekende online contrastchecker is bijvoorbeeld te vinden op snook.ca.

• De spider van 'n zoekmachine, schermlezers, en dergelijke kunnen geen plaatjes 'lezen'. Het is soms verbazingwekkend om te zien hoe veel, of eigenlijk: hoe weinig tekst er overblijft op een pagina, als de plaatjes worden weggehaald. Hetzelfde geldt voor die fantastisch mooie flash-pagina's, als daarbij geen voorzieningen voor dit soort programma's zijn aangebracht.

  Op Linux kun je met Lynx kijken, hoe je pagina eruitziet zonder plaatjes en dergelijke, als echt alleen de tekst overblijft. Een installatie-programma voor Lynx op Windows is te vinden op invisible-island.net/lynx.

  Ook kun je in Windows het gratis programma WebbIE installeren. WebbIE laat de pagina zien, zoals een tekstbrowser en dergelijke hem zien. WebbIE is te downloaden vanaf www.webbie.org.uk. (LET OP: kies voor 'Install WebbIE 4 Web Browser Now'. Dat is – op het moment van schrijven – de een na bovenste knop. Als je voor de bovenste download kiest, krijg je 'n hele berg hulpprogramma's erbij, waar je voor het testen niets aan hebt.)

• Ten slotte kun je je pagina nog online op toegankelijkheid laten controleren op 'n behoorlijk aantal sites, zoals:

  lowvision.support Laat zien hoe een kleurenblinde de site ziet. Engelstalig.

  wave.webaim.org Deze laat grafisch zien, hoe de toegankelijkheid is. Engelstalig. Deze tester is ook als extensie in Firefox en Google Chrome te installeren.

  Op de pagina met links kun je onder Toegankelijkheid links naar meer tests en dergelijke vinden.

Getest in

Laatst gecontroleerd op 19 april 2018.

Onder dit kopje staat alleen maar, hoe en waarin is getest. Alle eventuele problemen, ook die met betrekking tot zoomen, lettergroottes, toegankelijkheid, uitstaan van JavaScript en/of css, enzovoort staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen). Het is belangrijk dat deel te lezen, want uit een test kan ook prima blijken dat iets totaal niet werkt!

Dit voorbeeld is getest op de volgende systemen:

Er is op de aan het begin van dit hoofdstukje genoemde controledatum getest in de meest recente versie van de browser, die op het betreffende besturingssysteem kon draaien. Het aantal geteste browsers en systemen is al tamelijk fors, en als ook nog rekening gehouden moet worden met (zwaar) verouderde browsers, is het gewoon niet meer te doen. Surfen met een verouderde browser is trouwens vragen om ellende, want updates van browsers hebben heel vaak met beveiligingsproblemen te maken.

In- en uitzoomen en – voor zover de browser dat kan – een kleinere en grotere letter zijn ook getest. Er is ingezoomd en vergroot tot zover de browser kan, maar niet verder dan 200%.

Er is getest met behulp van muis en toetsenbord, behalve op iOS, Android en Windows 10 Mobile, waar een touchscreen is gebruikt. Op Windows 8.1 en 10 is getest met een touchscreen, met een combinatie van toetsenbord en touchpad, en met een combinatie van toetsenbord en muis.

Als JavaScript is gebruikt, is op de desktop ook getest zonder JavaScript. (Op iOS, Android en Windows 10 Mobile is niet getest zonder JavaScript, omdat je JavaScript in een toenemend aantal mobiele browsers niet uit kunt zetten. Bovendien is een mobiel apparaat zonder JavaScript niet veel meer dan een duur en groot uitgevallen horloge.) Ook is getest zonder css en - als afbeeldingen worden gebruikt - zonder afbeeldingen.

Als het voorbeeld in deze programma's toegankelijk is, zou het in principe toegankelijk moeten zijn in alle aangepaste browsers en dergelijke. En dus ook voor zoekmachines, want een zoekmachine is redelijk vergelijkbaar met een blinde.

Eventuele problemen in schermlezers (en eventuele aanpassingen om die te voorkomen) staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen).

Alleen op de hierboven genoemde systemen en browsers is getest. Er is dus niet getest op bijvoorbeeld 'n Blackberry. De kans is (heel erg) groot dat dit voorbeeld niet (volledig) werkt op niet-geteste systemen en apparaten. Om het wel (volledig) werkend te krijgen, zul je vaak (kleine) wijzigingen en/of (kleine) aanvullingen moeten aanbrengen, bijvoorbeeld met JavaScript.

Er is ook geen enkele garantie dat iets werkt in een andere tablet of smartphone dan hierboven genoemd, omdat fabrikanten in principe de software kunnen veranderen. Dit is anders dan op de desktop, waar browsers altijd (vrijwel) hetzelfde werken, zelfs op verschillende besturingssystemen. Iets wat in Android browser werkt, zal in de regel overal werken in die browser, maar een garantie is er niet. De enige garantie is het daadwerkelijk testen op een fysiek apparaat. En aangezien er duizenden mobiele apparaten zijn, is daar eigenlijk geen beginnen aan.

De html is gevalideerd met de validator van w3c, de css ook. Als om een of andere reden niet volledig gevalideerd kon worden, wordt dat bij Bekende problemen (en oplossingen) vermeld.

Nieuwe browsers worden pas getest, als ze uit het bèta-stadium zijn. Anders is er 'n redelijke kans dat je tegen 'n bug zit te vechten, die voor de uiteindelijke versie nog gerepareerd wordt. Dit voorbeeld is alleen getest in de hierboven met name genoemde browsers. Vragen over niet-geteste browsers kunnen niet worden beantwoord, en het melden van fouten in niet-geteste browsers heeft ook geen enkel nut. (Melden van fouten, problemen, enzovoort in wel geteste browsers: graag!)

Bekende problemen (en oplossingen)

Waarop en hoe is getest, kun je gelijk hierboven vinden bij Getest in.

Als je hieronder geen oplossing vindt voor een probleem dat met dit voorbeeld te maken heeft, kun je op het forum proberen een oplossing te vinden voor je probleem. Om forumspam te voorkomen, moet je je helaas wel registreren, voordat je op het forum een probleem kunt aankaarten.

Bij toegankelijkheid is er vaak geen goed onderscheid te maken tussen oplossing en probleem. Zonder (heel simpele) aanpassingen heb je vaak 'n probleem, en omgekeerd. Daarom staan bij toegankelijkheid aanpassingen en problemen bij elkaar.

Voor zover van toepassing wordt eerst het ontbreken van JavaScript, css en/of afbeeldingen besproken. Vervolgens problemen en aanpassingen met betrekking tot toegankelijkheid voor specifieke groepen bezoekers, zoals zoomen en andere lettergrootte, Tab-toets, tekstbrowsers en schermlezers. Als laatste volgen algemene problemen in alle of in specifieke browsers.

Als in een onderdeel één of meer problemen wordt besproken, staat in een rood kadertje een korte samenvatting daarvan. Bij een onderwerp over toegankelijkheid zijn er soms geen problemen, maar alleen aanpassingen. In dat geval staat in een groen kadertje 'Geen problemen'.

Sommige versies van Android browser, UC browser en Opera Mini op Android 4.1.2 en 4.4.2

In de tweede en derde regel zit een opening in de onderstreping.

Omdat fabrikanten aanpassingen maken aan Android, is niet precies te zeggen, voor welke versies dit geldt. In latere versies van Android speelt dit niet meer.

Het middelste deel van de onderstreping zit in een <span>, die even breed is als de tekst. Op de afbeelding is te zien dat het middelste deel van de afbeelding niet wordt herhaald, maar slechts één keer wordt weergegeven. Omdat de achtergrond-afbeelding niet wordt herhaald, wordt de <span> niet gevuld, wat een lege ruimte oplevert tussen het middelste en het rechterdeel van de onderstreping.

Voor het herhalen van de achtergrond-afbeelding wordt background-repeat: round; gebruikt. Deze browsers kennen de waarde 'round' niet. Als het goed is, negeert de browser een eigenschap met een onbekende waarde en zou de standaardwaarde 'repeat' worden gebruikt: gewoon herhalen. Om een of andere reden doen deze browsers dat echter niet, maar interpreteren ze 'round' als background-repeat: no-repeat;.

(De volgorde in de css veranderen, op aparte regels neerzetten, en dergelijke maakt geen enkel verschil.)

Voor oudere browsers kan vaak worden teruggevallen op een zogenaamde 'polyfill': een stukje JavaScript dat zorgt dat een eigenschap ook in oudere browsers werkt. Voor background-repeat: round; bestaat zo'n polyfill niet.

Hier is verder weinig aan te doen. Omdat deze versies van Android in rap tempo aan het verdwijnen zijn, zal dit probleem niet al te lang meer spelen. En er verdwijnt in ieder geval geen tekst of zo.

Wijzigingen

Alleen grotere wijzigingen worden hier vermeld, geen dingen als een link die is geüpdatet.

19 april 2018:

Nieuw opgenomen.

Inhoud van de download en licenties

De inhoud van deze download kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:

* Sommige onderdelen die van 'n andere site of zo afkomstig zijn, vallen mogelijk onder een of andere licentie. Dat is hieronder bij het betreffende onderdeel te vinden.

* Je gebruikt het materiaal uit deze download volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte code en dergelijke zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal uit deze download ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.

* Dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat voorbeeld, uitleg, en dergelijke afkomstig zijn van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.

Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.

tekst-124-dl.html: de pagina met het voorbeeld.

tekst-124.pdf: deze uitleg (aangepast aan de inhoud van de download).

tekst-124-inhoud-download-en-licenties.txt: een kopie van de tekst onder dit kopje (Inhoud van de download en licenties).

HTML

CSS

Technisch gezien is er geen enkel bezwaar om de css in de stylesheet allemaal achter elkaar op één regel te zetten:

Maar als je dat doet, garandeer ik je hele grote problemen, omdat het volstrekt onoverzichtelijk is. Beter is het om de css netjes in te laten springen:

              div#header-buiten {
            position: absolute;
            right: 16px;
            width: 100%;
            height: 120px;
            background: yellow;
        }

        div p {
            margin-left: 16px;
            height: 120px;
            text-align: center;
        }

Hiernaast is het heel belangrijk voldoende commentaar (uitleg) in de stylesheet te schrijven. Op dit moment weet je waarschijnlijk (hopelijk...), waarom je iets doet. Maar over vijf jaar kan dat volstrekt onduidelijk zijn. Op deze site vind je nauwelijks commentaar in de stylesheets, maar dat heeft een simpele reden: deze uitleg is in feite één groot commentaar.

Op internet zelf is het goed, als de stylesheet juist zo klein mogelijk is. Dus voor het uploaden kun je normaal genomen het beste het commentaar weer verwijderen. Veel mensen halen zelfs alles wat overbodig is weg, voordat ze de stylesheet uploaden. Inspringingen bijvoorbeeld zijn voor mensen handig, een computer heeft ze niet nodig.

Je hebt dan eigenlijk twee stylesheets. De uitgebreide versie waarin je dingen uitprobeert, verandert, enzovoort, met commentaar, inspringingen, en dergelijke. Dat is de mensvriendelijke versie. Daarnaast is er dan een stylesheet die je op de echte site gebruikt: een gecomprimeerde versie.

Dat comprimeren kun je met de hand doen, maar er bestaan ook hulpmiddelen voor. Op de pagina met links kun je onder het kopje Gereedschap → Snelheid, testen, gzip, comprimeren (inclusief theorie) links naar sites vinden, waar je bestanden kunt comprimeren.

(Stylesheets op deze site zijn niet gecomprimeerd. Omdat het vaak juist om de css gaat, kunnen mensen dan zonder al te veel moeite de css bekijken.)

#p-bom

Het element met id="p-bom". De <p> met de bovenste zin.

display: inline-block;

Van zichzelf is een <p> een blok-element. Normaal genomen wordt een blok-element automatisch even breed als z'n ouder, hier <main>. Dat is hier niet de bedoeling, want de onderstreping onder de tekst is even breed als de <p>. Daarom mag de <p> hier niet breder worden dan de tekst.

Je kunt er op 'n aantal manieren voor zorgen dat de <p> niet breder wordt dan nodig is om de inhoud ervan weer te geven. De simpelste manier is hier het gebruik van display: inline-block;. Hiermee wordt de <p> in een inline-element veranderd, maar eigenschappen als breedte en marge blijven op dezelfde manier werken als bij een blok-element. De <p> wordt echter niet meer breder dan nodig is om de erin zittende tekst weer te geven, en daar gaat het hier om.

Bij gebruik van een inline-blok breekt niet gelijk het paradijs uit vanwege het beste uit twee werelden, want ook hier zitten vaak wat haken en ogen aan. In dit geval is een ongewenste bijwerking dat de <p>'s op dezelfde regel blijven staan. Een blok-element komt op een nieuwe regel te staan, maar een inline-element niet. Als er wat weinig tekst in de <p> zou staan, zouden ze hierdoor naast elkaar op dezelfde regel komen te staan, inclusief de bijbehorende onderstrepingen.

Om dat te voorkomen komt elke <p> in een <div> te staan. Omdat aan die <div> verder niet wordt gesleuteld, komt die <div> – en daarmee de erin zittende <p> – gewoon op een nieuwe regel te staan, zoals een welopgevoed blok-element betaamt.

(Zoals vaak kun je ook dit op meerdere manieren oplossen. Je zou ook gewoon een <br> achter de <p> kunnen zetten, bijvoorbeeld. Of de <p> een minimumbreedte van 51% kunnen geven, zodat er nooit twee naast elkaar op één regel passen.)

margin: 10px 16px 10px 0;

Op de afbeelding is de grootte van de <p> even zichtbaar gemaakt met een stippellijntje. Daardoor kun je zien dat de bom aan de rechterkant buiten de <p> staat. Dat moet ook, want anders zou die bom over de tekst komen te staan. Maar nu moet de <p> wel wat extra ruimte krijgen om te voorkomen dat de bom over andere elementen rechts van de <p> komt te staan.

Boven 10 px marge voor wat afstand tot de bovenkant van <main>.

Rechts 16 px marge zodat er ruimte voor de bom ontstaat.

Onder 10 px marge voor wat ruimte tot de <p> eronder.

Links is geen extra marge nodig.

(In dit geval speelt de marge rechts wat minder, omdat er geen elementen rechts van de <p> aanwezig zijn. Maar als je <main> 'n bepaalde breedte geeft, zie je ook hier al dat de bom buiten <main> komt te staan, als de extra marge rechts ontbreekt.)

padding: 5px;

Wat ruimte tussen buitenkant van en tekst in de <p>.

position: relative;

De lont en de bom worden gepositioneerd ten opzichte van de <p>. Dat kan alleen, als de <p> zelf ook een positie heeft. Omdat verder niets wordt opgegeven voor top en dergelijke, heeft dit geen invloed op de <p> zelf.

#p-bom::before

Met behulp van ::before wordt bij het element met id="p-bom", de <p> met de eerste zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om de lont weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/bom-links.gif);

De vergrote achtergrond-afbeelding met de lont. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaat de lont met bom uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in twee stukken gehakt. De rechterkant van de lont sluit naadloos aan op de lont van de bom links.

Hierdoor kan de afbeelding worden herhaald, als dat nodig is, zonder dat je ziet dat het om meerdere afbeeldingen gaat.

width: 100%; height: 19px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven.

Breedte 100%. Omdat het hier om een pseudo-element bij #p-bom gaat, wordt het pseudo-element even breed als #p-bom, de <p> met de tekst. Bij #p-bom is met display: inline-block; gezorgd dat de <p> even breed wordt als de erin zittende tekst. Ook dit pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrond, wordt dus even breed als de tekst.

De afbeelding is 19 px hoog, dus dit wordt ook de hoogte van het pseudo-element.

(Je kunt de afbeelding 'n paar byte kleiner maken door het doorzichtige deel boven de afbeelding te verwijderen. Dan kan de hoogte ook iets minder worden. Dat levert echter zo weinig voordeel op dat mijn genetisch aangelegen luiheid het weer 'ns wint: de afbeelding blijft gewoon 19 px hoog, dezelfde hoogte als de originele afbeelding heeft.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-bom, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

left: 0;

Helemaal links binnen de <p> neerzetten. Bij #p-bom is aan alle kanten een padding van 5 px opgegeven, waardoor de tekst 5 px vanaf links staat. Door het pseudo-element met de lont helemaal links neer te zetten, begint de lont 5 px eerder dan de tekst.

bottom: -3px;

Iets naar beneden verplaatsen. Zonder deze verplaatsing komt de lont op gelijke hoogte als de onderkant van de tekst te staan.

#p-bom::after

Met behulp van ::after wordt bij het element met id="p-bom", de <p> met de eerste zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om de bom weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/bom-rechts.gif);

De vergrote achtergrond-afbeelding met de bom. De linkerkant van de afbeelding sluit aan op de achtergrond-afbeelding met de lont, die in het eerder al bij #p-bom::before aangemaakte pseudo-element zit. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaat de lont met bom uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in twee stukken gehakt. De linkerkant van de lont bij de bom sluit naadloos aan op de lont in het linkerdeel.

width: 43px; height: 19px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is 43 px breed en 19 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde maat. Nu wordt de afbeelding volledig weergegeven.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-bom, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

right: -13px;

Iets rechts van #p-bom neerzetten, zodat de bom niet over de tekst komt te staan. Bij #p-bom heeft de <p> rechts een marge van 16 px gekregen, waardoor er rechts van de <p> ruimte is om de bom neer te kunnen zetten.

bottom: -3px;

Iets naar beneden verplaatsen, zodat de lont aan de linkerkant netjes op de lont van de achtergrond-afbeelding rechts aansluit.

#p-geblokt::before

Met behulp van ::before wordt bij het element met id="p-geblokt", de <p> met de tweede zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om het linkerdeel van de geblokte streep weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/geblokt-links.png);

De vergrote achtergrond-afbeelding met het linker-uiteinde van de geblokte streep. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaat de hele streep uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in drie stukken gehakt. De rechterkant van de opgedeelde afbeelding sluit naadloos aan op het middendeel van de afbeelding.

width: 38px; height: 13px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is 38 px breed en 13 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde maat. Nu wordt de afbeelding volledig weergegeven.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-geblokt, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

bottom: -8px;

Iets naar beneden zetten, zodat de streep niet over de tekst komt te staan.

Bij #p-geblokt heeft de <p> aan de onderkant een marge van 20 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om de streep neer te kunnen zetten.

left: 0;

Helemaal links binnen de <p> neerzetten. Bij #p-geblokt is aan alle kanten een padding van 5 px opgegeven, waardoor de tekst 5 px vanaf links staat. Door het pseudo-element met het begin van de streep helemaal links neer te zetten, begint de streep 5 px eerder dan de tekst.

#p-geblokt::after

Met behulp van ::after wordt bij het element met id="p-geblokt", de <p> met de tweede zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om het rechterdeel van de geblokte streep weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/geblokt-rechts.png);

De vergrote achtergrond-afbeelding met het rechter-uiteinde van de geblokte streep. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaat de hele streep uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in drie stukken gehakt. De linkerkant van de opgedeelde afbeelding sluit naadloos aan op het middendeel van de afbeelding.

width: 37px; height: 13px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is 37 px breed en 13 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde maat. Nu wordt de afbeelding volledig weergegeven.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-geblokt, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

right: 0;

Helemaal rechts binnen de <p> neerzetten. Bij #p-geblokt is aan alle kanten een padding van 5 px opgegeven, waardoor de tekst tot 5 px vanaf rechts staat. Door het pseudo-element met het begin van de streep helemaal rechts neer te zetten, eindigt de streep 5 px verder dan de tekst.

bottom: -8px;

Iets naar beneden zetten, zodat de streep niet over de tekst komt te staan.

Bij #p-geblokt heeft de <p> aan de onderkant een marge van 20 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om de streep neer te kunnen zetten.

#geblokt

Het element met id="geblokt". Dit is een <span> binnen p#p-geblokt, die wordt gebruikt om het middelste deel van de geblokte streep weer te geven.

background-image: url(../124-pics/geblokt-midden.png);

De vergrote achtergrond-afbeelding met het middelste deel van de geblokte streep. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaat de hele streep uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in drie stukken gehakt. Het middelste deel van de opgedeelde afbeelding sluit naadloos aan op het linker- en rechterdeel van de afbeelding.

background-repeat: round;

De <span> wordt iets hieronder met behulp van een absolute positie even breed gemaakt als de <p> met de tekst, min de breedte van de linker- en rechterkant van de geblokte streep. Hierdoor vult het middelste deel van de geblokte streep altijd de ruimte tussen het linker- en rechter uiteinde van de streep.

De achtergrond-afbeelding met het het middelste deel van de streep is 90 px breed. Als de <span> breder dan 90 px is, wordt de afbeelding herhaald, tot de <span> helemaal is gevuld. De standaardwaarde van background-repeat is 'repeat': als er geen volledige afbeelding meer in de <span> past, gebruik dan een deel van de afbeelding om het laatste deel van de <span> te vullen.

Dat is hier geen goed idee, want dan sluit het middelste deel mogelijk niet goed meer aan op het rechterdeel van de streep, of het laatste blok uit de middelste afbeelding is smaller dan de andere blokken.

Met background-repeat: round; wordt altijd de volledige achtergrond-afbeelding gebruikt. De afbeelding is 90 px breed, dus één of meer volledige afbeeldingen passen eigenlijk alleen in een <span> van 90 px, 180 px, 270 px, enzovoort breed. Maar met het sleutelwoord 'round' wordt de achtergrond-afbeelding iets smaller of breder gemaakt, zodat toch altijd een volledige afbeelding wordt gebruikt en het middelste deel altijd goed op het rechterdeel aansluit.

Dit levert wel een kleine vertekening op, want de breedte van de achtergrond-afbeelding wordt aangepast, maar de hoogte niet. Die vertekening is echter zo klein dat dat geen problemen oplevert.

Sommige versies van Android browser, UC browser en Opera Mini op Android 4.1.2 en 4.4.2 ondersteunen het sleutelwoord 'round' niet. Daar wordt het middelste deel van de geblokte streep niet herhaald. Meer daarover is te vinden bij Bekende problemen (en oplossingen).

height: 13px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is13 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde hoogte.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-geblokt, de <p>, waar de tweede zin in staat.

right: 45px;

Rechts van deze <span> staat een bij p#p-geblokt horend pseudo-element, waarin het rechterdeel van de geblokte streep zit. Dit rechterdeel is 45 px breed, daarom moet het middelste deel tot 45 px vanaf rechts doorlopen om altijd goed aan te sluiten op het rechterdeel van de streep.

bottom: -8px;

Iets naar beneden zetten, zodat de streep niet over de tekst komt te staan.

Bij #p-geblokt heeft de <p> aan de onderkant een marge van 20 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om de streep neer te kunnen zetten.

left: 38px;

Links van deze <span> staat een bij p#p-geblokt horend pseudo-element, waarin het linkerdeel van de geblokte streep zit. Dit linkerdeel is 38 px breed, daarom moet het middelste beginnen op 38 px vanaf de linkerkant van de <p> om altijd goed aan te sluiten op het linkerdeel van de streep.

#p-telefoon

Het element met id="p-telefoon". De <p> met de onderste zin.

display: inline-block;

Een <p> is een blok-element en wordt daarom normaal genomen even breed als z'n ouder. Door het te veranderen in een inline-blok, wordt het niet breder dan de erin zittende tekst, maar kun je eigenschappen als marge nog gewoon gebruiken. Een uitgebreidere uitleg staat bij #p-bom onder display: inline;.

margin: 30px 30px 30px 90px;

Op de afbeelding is de grootte van de <p> even zichtbaar gemaakt met een stippellijntje. Daardoor wordt zichtbaar dat de telefoon aan de linkerkant buiten de <p> staat, en de hoorn aan de rechterkant. Dat moet ook, want anders zouden ze over de tekst komen te staan. Maar nu moet de <p> wel wat extra ruimte krijgen om te voorkomen dat de telefoon en de hoorn over elementen naast de <p> komen te staan.

Boven 30 px marge voor wat ruimte voor telefoon en hoorn.

Rechts 30 px marge zodat er ruimte voor de hoorn ontstaat.

Onder 30 px marge voor wat ruimte aan de onderkant, omdat het snoer onder de telefoon en de hoorn 'n kronkel naar beneden heeft.

Links 90 px marge zodat er ruimte voor de telefoon ontstaat.

(In dit geval speelt de marge links en rechts wat minder, omdat er geen elementen links en rechts van de <p> aanwezig zijn. Maar als je <main> 'n bepaalde breedte geeft, zie je ook hier al dat de telefoon en de hoorn buiten <main> komen te staan, als de extra marge links en rechts rechts ontbreken.)

padding: 5px;

Wat ruimte tussen buitenkant van en tekst in de <p>.

position: relative;

De telefoon, het snoer en de hoorn worden gepositioneerd ten opzichte van de <p>. Dat kan alleen, als de <p> zelf ook een positie heeft. Omdat verder niets wordt opgegeven voor top en dergelijke, heeft dit geen invloed op de <p> zelf.

#p-telefoon::before

Met behulp van ::before wordt bij het element met id="p-telefoon", de <p> met de derde zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om de telefoon weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/telefoon-links.gif);

De vergrote achtergrond-afbeelding met de telefoon. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaan telefoon, snoer en hoorn uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in drie stukken gehakt. De rechterkant van het snoer bij de telefoon sluit naadloos aan op het snoer in het middendeel van de afbeelding.

width: 116px; height: 75px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is 116 px breed en 75 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde maat. Nu wordt de afbeelding volledig weergegeven.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-telefoon, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

bottom: -20px;

Het snoer in het middelste deel van de afbeelding staat gelijk onder de tekst. Om het snoer van de telefoon hier op aan te laten sluiten, moet de telefoon een stuk naar beneden worden geplaatst.

Bij #p-telefoon heeft de <p> aan de onderkant een marge van 30 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om de telefoon neer te kunnen zetten.

left: -90px;

De telefoon staat naast de tekst, niet eronder. Daarom moet de telefoon een eind naar links worden geplaatst, omdat deze anders over de tekst zou komen te staan.

Bij #p-telefoon heeft de <p> links een marge van 90 px gekregen, waardoor er links van de <p> ruimte is om de telefoon neer te kunnen zetten.

#p-telefoon::after

Met behulp van ::after wordt bij het element met id="p-telefoon", de <p> met de derde zin, een pseudo-element gemaakt. Dit pseudo-element wordt gebruikt om de hoorn weer te geven.

content: "";

Hierin kun je tekst en dergelijke zetten. Maar ook als er geen tekst aanwezig is, moet content worden gebruikt. Dat er geen tekst en dergelijke is, geef je aan door twee aanhalingstekens zonder iets ertussen te gebruiken.

background-image: url(../124-pics/telefoon-rechts.gif);

De vergrote achtergrond-afbeelding met de hoorn. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig.

In de oorspronkelijke afbeelding (die in de download zit bijgesloten) bestaan telefoon, snoer en hoorn uit één afbeelding. Voor het voorbeeld is de afbeelding in drie stukken gehakt. De linkerkant van het snoer bij de hoorn sluit naadloos aan op het snoer in het middendeel van de afbeelding.

width: 59px; height: 75px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is 59 px breed en 75 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde maat. Nu wordt de afbeelding volledig weergegeven.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-telefoon, de <p>, waar dit pseudo-element bij hoort.

right: -30px;

De hoorn staat naast de tekst, niet eronder. Daarom moet de hoorn een eind naar rechts worden geplaatst, omdat deze anders over de tekst zou komen te staan.

Bij #p-telefoon heeft de <p> rechts een marge van 30 px gekregen, waardoor er rechts van de <p> ruimte is om de hoorn neer te kunnen zetten.

bottom: -20px;

Het snoer in het middelste deel van de afbeelding staat gelijk onder de tekst. Om het snoer van de hoorn hier op aan te laten sluiten, moet de hoorn een stuk naar beneden worden geplaatst.

Bij #p-telefoon heeft de <p> aan de onderkant een marge van 30 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om de hoorn neer te kunnen zetten.

#telefoon

Het element met id="telefoon". Dit is een <span> binnen p#p-telefoon, die wordt gebruikt om het middelste deel van het telefoonsnoer weer te geven.

background-image: url(../124-pics/telefoon-midden.png);

De sterk vergrote achtergrond-afbeelding met het middelste deel van het snoer. Het geblokte deel op de afbeelding is in werkelijkheid doorzichtig. Deze afbeelding kan heel smal zijn, omdat de afbeelding gewoon wordt herhaald, tot de <span> is gevuld. Zolang de linker- en rechterkant van de afbeelding maar op elkaar aansluiten, gaat alles goed.

background-repeat: round;

De middelste afbeelding met het snoer moet goed aansluiten op het snoer bij de telefoon en het snoer bij de hoorn. Daarom is het belangrijk dat voor het vullen van de <span> alleen de hele achtergrond-afbeelding wordt gebruikt. Daar zorgt het sleutelwoord 'round' voor. Bij #geblokt staat onder background-repeat: round; een iets langere uitleg. (Die gaat over de geblokte streep, maar het principe is precies hetzelfde.)

height: 7px;

Een achtergrond-afbeelding heeft van zichzelf geen grootte, maar vult de achtergrond van het element. Daarom moet aan dat element een grootte worden gegeven. De afbeelding is7 px hoog, daarom krijgt het pseudo-element dezelfde hoogte.

position: absolute;

Om het pseudo-element, en daarmee de erin zittende achtergrondafbeelding, op de juiste plaats neer te kunnen zetten. Er wordt gepositioneerd ten opzichte van de eerste voorouder die zelf een positie heeft. Dat is hier #p-telefoon, de <p>, waar de derde zin in staat.

right: 29px;

Rechts van deze <span> staat een bij p#p-telefoon horend pseudo-element, waarin de hoorn zit. Dit rechterdeel is 59 px breed, daarom moet het middelste deel met het snoer tot 59 px vanaf rechts doorlopen om altijd goed aan te sluiten op het snoer bij de hoorn.

Bij #p-telefoon::after is het pseudo-element met de hoorn echter 30 px naar rechts gezet. Daarom moet het snoer niet tot 59 px vanaf rechts, maar tot 59 – 30 = 29 px van rechts doorlopen om goed op het snoer bij de hoorn aan te sluiten.

bottom: -8px;

Iets naar beneden zetten, zodat de streep niet over de tekst komt te staan.

Bij #p-telefoon heeft de <p> aan de onderkant een marge van 30 px gekregen, waardoor er onder de <p> ruimte is om het snoer neer te kunnen zetten.

left: 26px;

Links van deze <span> staat een bij p#p-telefoon horend pseudo-element, waarin de telefoon zit. Dit linkerdeel is 116 px breed, daarom moet het middelste deel met het snoer pas beginnen op 116 px vanaf links om altijd goed aan te sluiten op het snoer bij de telefoon.

Bij #p-telefoon::before is het pseudo-element met de telefoon echter 90 px naar links gezet. Daarom moet het snoer niet op 90 px vanaf links, maar op 116 – 90 = 26 px vanaf links beginnen om goed op het snoer bij de telefoon aan te sluiten.