Schaduw rondom afbeeldingen met behulp van filter: drop-shadow() - uitleg
Laatst aangepast: .
Korte omschrijving
Met behulp van filter: dropshadow();
krijgen vier afbeeldingen een schaduw. Met behulp van z-index
en afhankelijk van welk element de dropshadow krijgt, zijn kleine variaties mogelijk.
BELANGRIJK
Deze uitleg hoort bij het voorbeeld dat in de download zit. Het voorbeeld uit de download verschilt iets van het voorbeeld hier op de site. In de download ontbreekt bijvoorbeeld de navigatie voor de site. Ook in de kopregels zit vaak wat verschil. Daarnaast kunnen er nog andere (meestal kleine) verschillen zijn.
Als je deze uitleg leest naast de broncode van het voorbeeld op de site, kan het dus bijvoorbeeld zijn dat 'n <h1> uit de css bij 'n <h2> uit de html hoort. Maar het gaat niet om hele grote, fundamentele afwijkingen.
Als je dit lastig vindt, kun je bovenaan de pagina de hele handel downloaden. In de download zit 'n voorbeeld dat wel naadloos aansluit op de uitleg in de download.
Als je deze handleiding graag uitprint (zonde van het bos), gebruik dan de pdf in de download. Deze pagina is niet geoptimaliseerd voor printen, de pdf kan wel makkelijk worden geprint.
Alles op deze site kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:
* Je gebruikt het materiaal op deze site volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte info zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal van deze site ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.
* Deze uitleg wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan deze uitleg op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat de uitleg afkomstig is van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.
* Het kan zijn dat materiaal is gebruikt dat van anderen afkomstig is. Dat materiaal kan onder een bepaalde licentie vallen, waardoor het mogelijk niet onbeperkt gebruikt mag worden. Als dat zo is, wordt dat vermeld onder Inhoud van de download en licenties.
Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.
Alle code is geschreven in een afwijkende
lettersoort en -kleur. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code), is in de hele uitleg onderstippeld blauw
. Alle niet-essentiële code is bruin
. (In de inhoudsopgave staat alles vanwege de leesbaarheid in een gewone letter.)
Opmerkingen
- De gebruikte afbeelding is afkomstig van www.wpclipart.com en is publiek domein.
Links in deze uitleg, vooral links naar andere sites, kunnen verouderd zijn. Op de pagina met links vind je steeds de meest recente links.
Dit voorbeeld is gemaakt op een systeem met Linux (Kubuntu). Daarbij is vooral gebruik gemaakt van Visual Studio Code, GIMP en Firefox met extensies. De pdf-bestanden zijn gemaakt met LibreOffice.
Vragen of opmerkingen? Fout gevonden? Ga naar het forum.
Achterliggend idee
Als een element geen achtergrondkleur heeft, kan met behulp van filter: dropshadow();
een schaduw aan de inhoud van het element worden gegeven. Deze schaduw volgt dan de omtrek van de inhoud van het element.
Alle elementen die met behulp van html en css worden weergegeven, zijn rechthoekig. Vaak zie je dat niet, maar dat is een kwestie van het manipuleren van het uiterlijk.
Ook de in het voorbeeld gebruikte afbeelding is rechthoekig. Omdat de afbeelding echter een doorzichtige achtergrond heeft, zie je dat niet. Rondom de afbeelding zie je de achtergrondkleur van het onder de afbeelding zittende element, of wat er verder ook onder mag zitten. Op de afbeelding hiernaast is de doorzichtige achtergrond rondom de afbeelding met grijze blokjes aangegeven.
Als je de eigenschap box-shadow
gebruikt, is het de omtrek van de rechthoek die een schaduw krijgt. Bij de afbeelding zou dat de omtrek van de doorzichtige rechthoek zijn.
Bij gebruik van filter: dropshadow()
komt de schaduw niet rondom de rechthoek, maar rondom de inhoud van die rechthoek te staan. De doorzichtige achtergrond wordt genegeerd door de dropshadow.
De inhoud van het element kan van alles zijn, als er maar geen achtergrondkleur aanwezig is. Als niet aan de afbeeldingen, maar aan de <div> waar ze in zitten, een dropshadow wordt gegeven, krijgt de inhoud van die <div> een schaduw (mits de <div> geen achtergrondkleur heeft). In het voorbeeld zitten in die <div> vier afbeeldingen en tekst. Ook de tekst krijgt in dat geval een schaduw, maar die is anders dan de schaduw die je met behulp van text-shadow
kunt krijgen. (Overigens is het geven van een forse schaduw aan normale tekst een prima manier om tekst zeer moeilijk leesbaar te maken. 'In het echt' moet je het nooit zo doen, zoals in dit voorbeeld gebeurt.)
Op de afbeelding hiernaast hebben de vier afbeeldingen elk een eigen dropshadow gekregen. Op de linkerafbeelding worden de afbeeldingen in de volgorde van de html weergegeven: de vierde afbeelding (rechtsonder) staat over de andere heen.
Op de rechterafbeelding is de volgorde van weergave met behulp van z-index veranderd. Nu staat de eerste afbeelding (linksboven) over de andere heen. Hierdoor is nu ook de volledige schaduw van eerdere afbeeldingen te zien, wat een totaal andere dieptewerking oplevert.
De code aanpassen aan je eigen ontwerp
- Als je dit voorbeeld gaat aanpassen voor je eigen site, houd het dan in eerste instantie zo eenvoudig mogelijk. Ga vooral geen details invullen.
- Gebruik geen FrontPage, Publisher of Word (alle drie van Microsoft). Deze programma's maken niet-standaard code die alleen goed te bekijken is in Internet Explorer. In alle andere browsers zie je grotendeels bagger, áls je al iets ziet.
-
Publisher en Word zijn niet bedoeld om websites mee te maken. FrontPage is zwaar verouderd en wordt al jaren niet meer onderhouden door Microsoft.
Ook OpenOffice en LibreOffice leveren een uiterst beroerd soort html af. Tekstverwerkers met al hun toeters en bellen zijn gewoon niet geschikt om websites mee te bouwen.
Je kunt beter een goed (gratis) programma gebruiken. Links naar dat soort programma's vind je op de pagina met links onder Gereedschap → wysiwyg-editor.
Maar het allerbeste is om gewoon zelf html, css, enzovoort te leren, omdat zelfs het allerbeste programma het nog steeds zwaar verliest van 'n op de juiste manier met de hand gemaakte pagina.
-
Als je in een desktopbrowser met behulp van zoomen het beeld vergroot, heeft dit hetzelfde effect, als wanneer de pagina in een kleiner browservenster wordt getoond. Je kunt hiermee dus kleinere apparaten zoals een tablet of een smartphone simuleren. Maar het blijft natuurlijk wel een simulatie: het is nooit hetzelfde als testen op een écht apparaat. Zo kun je bijvoorbeeld aanrakingen alleen echt testen op een echt touchscreen.
Inmiddels hebben veel browsers in de ontwikkelgereedschappen mogelijkheden voor het simuleren van weergave op een kleiner scherm ingebouwd. Ook dit blijft een simulatie, maar geeft vaak wel een beter beeld dan zoomen.
-
Ik maak zelf het liefst een site in Firefox. Als je 'n site maakt in Firefox, Opera, Safari, Google Chrome of Edge, is er 'n hele grote kans dat hij in alle browsers werkt. Ik geef de voorkeur aan Firefox, omdat het de enige grote browser is die niet bij een bedrijf hoort dat vooral op je centen of je data uit is.
Google Chrome wordt ook door veel mensen gebruikt, maar ik heb dus wat moeite met hoe Google je hele surfgedrag, je schoenmaat en de kleur van je onderbroek vastlegt. Daarom gebruik ik Google Chrome zelf alleen om in te testen.
-
Het allereerste dat je moet invoeren, is het doctype, vóór welke andere code dan ook. Een lay-out met een missend of onvolledig doctype ziet er totaal anders uit dan een lay-out met een geldig doctype. Wát er anders is, verschilt ook nog 'ns tussen de diverse browsers. Als je klaar bent en dan nog 'ns 'n doctype gaat invoeren, weet je vrijwel zeker dat je van voren af aan kunt beginnen met de lay-out.
Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.
Gebruik het volledige doctype, inclusief de eventuele url, anders werkt het niet goed.
-
Gebruik een 'strict' doctype of (beter!) het doctype voor html5. Deze zijn bedoeld voor nieuwe sites. Het transitional doctype is bedoeld voor al bestaande sites, niet voor nieuwe.
Het transitional doctype staat talloze tags toe, die in html5 zijn verboden. Deze tags worden al zo'n tien jaar afgeraden. Het transitional doctype is echt alleen bedoeld om de puinhoop van vroeger, toen niet volgens standaarden werd gewerkt, enigszins te herstellen.
Het strict doctype staat verouderde tags niet toe. Daardoor kan met 'n strict doctype, of het nu html of xhtml is, probleemloos worden overgestapt naar html5. Met een transitional doctype en het gebruik van afgekeurde tags kun je niet overstappen naar html5. Je moet dan eerst alle verouderde tags verwijderen, wat echt ontzettend veel werk kan zijn.
Het doctype voor html5 is uiterst simpel:
<!doctype html>
. Omdat het doctype voor html5 in alle browsers werkt, zelfs in de gelukkig vrijwel uitgestorven nachtmerrie Internet Explorer 6, is er geen enkele reden dit uiterst simpele doctype niet te gebruiken. - Als tweede voer je de charset in. Dit vertelt de browser, welke tekenset er gebruikt moet worden, zodat letters met accenten en dergelijke overal goed worden weergegeven. Het beste kun je utf-8 nemen. Als je later van charset verandert, loop je 'n grote kans dat je alle aparte tekens als letters met accenten weer opnieuw moet gaan invoeren. In html5 is het simpele
<meta charset="utf-8">
voldoende. -
Test vanaf het allereerste begin in zoveel mogelijk verschillende browsers in 'n aantal resoluties (schermgroottes). Onder het kopje Getest in kun je in deze uitleg vinden, waar dit voorbeeld in is getest. Ook van Internet Explorer kun je meerdere versies naast elkaar draaien. Op de pagina met links staan onder het kopje Gereedschap → Weergave en dergelijke testen 'n aantal links die daarbij kunnen helpen. De compatibiliteitsweergave in Internet Explorer is niet geschikt om in te testen, omdat deze enigszins verschilt van de weergave in échte browsers.
(Overigens wordt op deze site alleen nog in Internet Explorer 11 getest. Oudere versies van Internet Explorer worden niet meer ondersteund en zijn daardoor per definitie uiterst onveilig. In Edge, de opvolger van Internet Explorer, wordt wel gewoon getest.)
- Voor alle voorbeelden geldt: breng veranderingen stapsgewijs aan. Als je bijvoorbeeld foto's wilt laten weergeven, begin dan met het alleen veranderen van de namen van de foto's, zodat je eigen foto's worden weergegeven. Maakt niet uit als de maten niet kloppen en de teksten fout zijn. Als dat werkt, ga dan bijvoorbeeld de maten aanpassen. Dan de teksten. En controleer steeds, of alles nog goed werkt.
-
Als het om een lay-out of iets dergelijks gaat: zorg eerst dat header, kolommen, footer, menu, en dergelijke staan en bewegen, zoals je wilt. Ga daarna pas details binnen die blokken invullen. In eerste instantie gebruik je dus bijvoorbeeld 'n leeg blok op de plaats, waar uiteindelijk het menu komt te staan.
Als je begint met allerlei details, is er 'n heel grote kans dat die de werking van de blokken gaan verstoren. Bouw eerst het huis, en ga dan pas de kamers inrichten. Zorg eerst dat de blokken werken, zoals je wilt. Dan zul je het daarna gelijk merken, als 'n toegevoegd detail als tekst of 'n afbeelding iets gaat verstoren. Daarvoor moet je natuurlijk wel regelmatig controleren in verschillende browsers, of alles nog wel goed werkt.
e kunt de blokken tijdens het aanpassen opvullen met bijvoorbeeld <br>1<br>2<br>3 enzovoort, tot ze de juiste hoogte hebben. Het is handig om aan het einde even iets toe te voegen als 'laatste', zodat je zeker weet dat er niet ongemerkt drie regels onderaan naar 't virtuele walhalla zijn verhuisd.
Om de breedte te vullen, kun je het best 'n kort woord als 'huis' duizend keer of zo herhalen. Ook hier is het handig om aan 't eind (en hier ook aan 't begin) 'n herkenningsteken te maken, zodat je zeker weet dat je de hele tekst ziet.
- Zolang je in grotere dingen zoals 'n lay-out aan 't wijzigen bent, kan het helpen de verschillende delen een achtergrondkleur te geven. Je ziet dan goed, waar 'n deel precies staat. Een achtergrondkleur heeft – anders dan bijvoorbeeld een border – verder geen invloed op de lay-out, dus die is hier heel geschikt voor.
- Als je eigenschappen verandert in de css, verander er dan maar één, hooguit twee tegelijk. Als je er zeventien tegelijk verandert, is de kans groot dat je niet meer weet, wat je hebt gedaan. En dat je 't dus niet meer terug kunt draaien.
-
margin
,padding
enborder
worden bij de hoogte en breedte van het element opgeteld. Hier worden vaak fouten mee gemaakt. Als je bijvoorbeeld in een lay-out 'n border toevoegt aan een van de 'hoofdvakken' (header, footer, kolommen), dan wordt deze er bij opgeteld. Bij 'n border van 2 px rondom de linkerkolom wordt deze dus plotseling 4 px breder (2 px aan beide kanten), en 4 px hoger. Zoiets kan je hele lay-out verstoren, omdat iets net te breed of te hoog wordt. Je moet dan elders iets 4 px kleiner maken. Dat zal vaak zo zijn: als je één maat verandert, zul je vaak ook 'n andere moeten aanpassen.Css geeft de mogelijkheid om met behulp van
box-sizing
de padding en border bínnen de breedte en hoogte van de inhoud te zetten, als je dat handiger vindt.Met nieuwere css-eigenschappen als grid en flexbox, die speciaal zijn gemaakt om een lay-out mee te maken, spelen dit soort problemen veel minder. In alle browsers waarop hier nog wordt getest, werken flexbox en grid prima. Maar als je oudere browsers moet ondersteunen, kan dat wel problemen opleveren en moet je ook in die oudere browsers testen.
-
In plaats van een absolute eenheid als
px
kun je ook een relatieve eenheid gebruiken, met nameem
enrem
. Voordeel vanem
enrem
is dat een lettergrootte, regelhoogte, en dergelijke inem
enrem
in alle browsers kan worden veranderd. Nadeel is dat het de lay-out sneller kan verstoren dan bijvoorbeeldpx
. Dit moet je gewoon van geval tot geval bekijken. Voor weergave in mobiele apparaten zijn relatieve eenheden alsem
enrem
vrijwel altijd beter dan absolute eenheden alspx
.(De minder bekende
rem
is ongeveer hetzelfde als deem
. Alleen is de lettergrootte bijrem
gebaseerd op de lettergrootte van het <html>-element, waardoor derem
overal op de pagina precies even groot is. Bij deem
kan de lettergrootte worden beïnvloed door de voorouders van het element, bij derem
niet.)Zoomen kan trouwens altijd, ongeacht welke eenheid je gebruikt.
-
Valideren, valideren, valideren en dan voor 't slapen gaan nog 'ns valideren.
Valiwie???
Valideren is het controleren van je html en css op 'n hele serie fouten. Computers zijn daar vaak veel beter in dan mensen. Als je 300 keer <h2> hebt gebruikt en 299 keer </h2> vindt 'n computer die ene missende </h2> zonder enig probleem. Jij ook wel, maar daarna ben je misschien wel aan vakantie toe.
Valideren kan helpen om gekmakende fouten te vinden. Valide code garandeert ook dat de weergave in verschillende browsers (vrijwel) hetzelfde is. En valide code is over twintig jaar ook nog te bekijken.
Valideren moet trouwens ook niet worden overdreven. Het is een hulpmiddel om echte fouten te vinden, meer niet. Het gaat erom dat je site goed werkt, niet dat je het braafste kind van de klas bent. Als de code niet valideert, maar daar is een goede reden voor, is daar niets op tegen. Zeker met nieuwere html en css wil de validator nog wel eens achterlopen, terwijl dat al prima is te gebruiken.
Op deze site is alle css en html gevalideerd. Als de code niet helemaal valide is (wat regelmatig voorkomt), staat daar onder Bekende problemen (en oplossingen) de reden van.
Je kunt je css en html valideren als 't online staat, maar ook als het nog in je computer staat.
Html kun je valideren op: validator.w3.org/nu.
Css kun je valideren op: jigsaw.w3.org/css-validator.
Toegankelijkheid en zoekmachines
De tekst in dit hoofdstukje is een algemene tekst, die voor elke pagina geldt. Eventueel specifiek voor dit voorbeeld geldende problemen en eventuele aanpassingen om die problemen te voorkomen staan bij Bekende problemen (en oplossingen).
Toegankelijkheid (in het Engels 'accessibility') is belangrijk voor bijvoorbeeld blinden die een schermlezer gebruiken, of voor motorisch gehandicapte mensen die moeite hebben met het bedienen van een muis. Een spider van een zoekmachine (dat is het programmaatje dat de site indexeert voor de zoekmachine) is te vergelijken met een blinde. Als je je site goed toegankelijk maakt voor gehandicapten, is dat gelijk goed voor een hogere plaats in een zoekmachine. Dus als je 't niet uit sociale motieven wilt doen, kun je 't uit egoïstische motieven doen.
(Op die plaats in de zoekmachine heb je maar beperkt invloed. De toegankelijkheid van je site is maar één van de factoren, maar zeker niet onbelangrijk.)
Als je bij het maken van je site al rekening houdt met toegankelijkheid, is dat nauwelijks extra werk. 't Is ongeveer te vergelijken met inbraakbescherming: doe dat bij 'n nieuw huis en 't is nauwelijks extra werk, doe 't bij 'n bestaand huis en 't is al snel 'n enorme klus.
Enkele tips die helpen bij toegankelijkheid:
-
Gebruik altijd een alt-beschrijving bij een afbeelding. De alt-tekst wordt gebruikt, als afbeeldingen niet kunnen worden getoond of gezien (dat geldt dus ook voor zoekmachines). Als je iets wilt laten zien, als je over de afbeelding hovert, gebruik daar dan het title-attribuut voor, niet de alt-beschrijving.
Als een afbeelding alleen maar voor de sier wordt gebruikt, zet je daarbij
alt=""
, om aan te geven dat de afbeelding niet belangrijk is voor het begrijpen van de tekst of zo. - Als uit de tekst in een link niet duidelijk wordt, waar de link naartoe leidt, gebruik dan een title bij de link. Een tekst als 'pagina met externe links' is waarschijnlijk duidelijk genoeg, een tekst als alleen 'links' mogelijk niet. Een duidelijke zwart-witregel is niet te geven, omdat dit ook van tekst en dergelijke in de omgeving van de link afhangt.
-
Accesskeys (sneltoetsen) kun je beter niet gebruiken, deze geven te veel problemen, omdat ze vaak dubbelop zijn met sneltoetsen voor de browser of andere al gebruikte sneltoetsen. Bovendien is voor de gebruiker meestal niet duidelijk, welke toetsen het zijn.
Op zichzelf zijn accesskeys een heel goed idee. Maar helaas zijn ze ook in html5 volstrekt onvoldoende gedefinieerd. Er is nog steeds geen standaard voor de meest gebruikelijke accesskeys, zoals Zoek of Home.
Er is nog steeds niet vastgelegd, hoe accesskeys zichtbaar gemaakt kunnen worden. Voor de makers van browsers zou dit 'n relatief kleine moeite zijn, voor de makers van 'n site is het bergen extra werk.
Hierdoor zijn accesskeys (vrijwel) niet te gebruiken. Misschien kunnen ze nog enig nut hebben op sites, die gericht zijn op 'n specifieke groep gebruikers. Maar voor algemene sites is het advies: normaal genomen niet gebruiken.
-
Met behulp van de Tab-toets (of op 'n soortgelijke manier) kun je in de meeste browsers door links, invoervelden, en dergelijke lopen. Elke tab brengt je één link, invoerveld, en dergelijke verder, Shift+Tab één plaats terug. Met behulp van het attribuut
tabindex
kun je de volgorde aangeven, waarin de Tab-toets werkt. Zondertabindex
wordt de volgorde van de html aangehouden bij gebruik van de Tab-toets, maar soms is een andere volgorde logischer.In principe is het beter, als
tabindex
niet nodig is, maar gewoon de volgorde van de html wordt aangehouden. Bij verkeerd gebruik kantabindex
heel verwarrend zijn. Het is niet bedoeld om van de pagina een hindernisbaan voor kangoeroes te maken, waarop van beneden via links over rechts naar boven wordt gesprongen. - Als, zoals hierboven beschreven, een gebruiker van de Tab-toets bij een link, invoerveld, en dergelijke is aangekomen, heeft dit element 'focus'. Dit wordt aangegeven door de link, invoerveld, en dergelijke extra te markeren met een kadertje. Dat kadertje mag je alleen weghalen, als op een andere manier wordt duidelijk gemaakt, welk element focus heeft. Een gebruiker van de Tab-toets kan anders niet zien, waar zij of hij zit, en welk element gaat reageren op bijvoorbeeld een Enter.
- In het verleden werd vaak aangeraden de volgorde van de code aan te passen. Een menu bijvoorbeeld kon in de html onderaan worden gezet, terwijl het op het scherm met behulp van css bovenaan werd gezet. Inmiddels zijn schermlezers en dergelijke zo sterk verbeterd dat dit niet meer wordt aangeraden. De volgorde in de html kan tegenwoordig beter hetzelfde zijn als die op het scherm, omdat het anders juist verwarrend kan werken.
-
Een zogenaamde skip-link is vaak nog wel zinvol. Dat is een link die je buiten het scherm parkeert met behulp van css, zodat hij normaal genomen niet te zien is. Zo'n link is wel gewoon zichtbaar in speciale programma's zoals tekstbrowsers en schermlezers, want die kijken gewoon naar wat er in de broncode staat.
(Alleen in de schermlezer TalkBack op oudere versies van Android werkt zo'n buiten het scherm geplaatste link niet. TalkBack leest zo'n link wel voor, maar de link kan niet worden gevolgd, als deze buiten het scherm staat. Met ingang van versie 9 van Android is dit eindelijk opgelost en werkt een skip-link ook fatsoenlijk in TalkBack.)
Een skip-link staat bovenaan de pagina, nog boven menu, header, en dergelijke, en linkt naar de eigenlijke inhoud van de pagina. Hierdoor kunnen mensen met één toetsaanslag naar de eigenlijke inhoud van de pagina gaan.
Een skip-link is vooral nuttig voor gebruikers van de Tab-toets. Zodra de normaal genomen onzichtbare link door het indrukken van de Tab-toets focus krijgt, kun je hem op het scherm plaatsen, waardoor hij zichtbaar wordt. Bij een volgende tab wordt hij dan weer buiten het scherm geplaatst en is dus niet meer zichtbaar, zodat de lay-out niet wordt verstoord.
Op pagina's en in voorbeelden waar dat nuttig is, wordt op deze site een skip-link gebruikt. (Althans: nog niet in alle voorbeelden die daarvoor in aanmerking komen, zit een skip-link. Maar geleidelijk aan worden dat er steeds meer.)
-
Van oorsprong is html een taal om wetenschappelijke documenten weer te geven, pas later is hij gebruikt voor lay-out. Maar daar is hij dus eigenlijk nooit voor bedoeld geweest. Het gebruiken van html voor lay-out leidt tot enorme problemen voor gehandicapten en tot een lage plaats in zoekmachines.
De html hoort alleen inhoud te bevatten, lay-out doe je met behulp van css. Die css moet in een externe stylesheet staan of, als hij alleen voor één bepaalde pagina van toepassing is, in de <head> van die pagina.
-
Breng een logische structuur aan in je document. Gebruik een <h1> voor de belangrijkste kop, een <h2> voor een subkop, enzovoort. Schermlezers en dergelijke kunnen van kop naar kop springen. En een zoekmachine gaat ervan uit dat <h1> belangrijke tekst bevat.
Dit geldt voor al dit soort structuurbepalende tags.
Als een <h1> te grote letters geeft, maak daar dan met behulp van je css 'n kleinere letter van, maar blijf die <h1> gewoon gebruiken. Op dezelfde manier kun je al dit soort dingen oplossen.
- <table> is fantastisch, maar alleen als die wordt gebruikt om een echte tabel weer te geven, niet als hij voor opmaak wordt misbruikt. In het verleden is dat op grote schaal gebeurd bij gebrek aan andere mogelijkheden. Een tabel is, als je niet heel erg goed oplet, volstrekt ontoegankelijk voor gehandicapten en zoekmachines. Het lezen van een tabel is ongeveer te vergelijken met het lezen van een krant van links naar rechts: niet per kolom, maar per regel. Dat gaat dus alleen maar goed bij een echte tabel, zoals een spreadsheet. In alle andere gevallen garandeert 'n tabel volstrekte ontoegankelijkheid voor schermlezers en dergelijke en als extra bonus vaak 'n lagere plaats in een zoekmachine.
-
Frames horen bij een volstrekt verouderde techniek, die heel veel nadelen met zich meebrengt. <iframe>'s hebben voor een deel dezelfde nadelen. Eén van die nadelen is dat de verschillende frames voor zoekmachines, schermlezers, en dergelijke als los zand aan elkaar hangen, omdat ze los van elkaar worden weergegeven. Ze staan wel naast elkaar op het scherm, maar er zit intern geen verband tussen.
Als je 'n stuk code vaker wilt gebruiken, zoals 'n menu dat op elke pagina hetzelfde is, voeg dat dan in met PHP. Dan wordt de pagina niet pas in de browser, maar al op de server samengesteld. Hierdoor zien zoekmachines, schermlezers, en dergelijke één pagina, net zoals wanneer je maar één pagina met html zou hebben geschreven.
(Je kunt ook invoegen met behulp van SSI. Maar tegenwoordig kun je beter PHP dan SSI gebruiken, omdat SSI min of meer aan het uitsterven is en PHP veel meer mogelijkheden heeft. Op deze site wordt in enkele voorbeelden nog SSI gebruikt, maar zodra die worden bijgewerkt, gaat dat vervangen worden door PHP.)
-
Geef de taal van het document aan, en bij woorden en dergelijke die afwijken van die taal de afwijkende taal met behulp van
lang="..."
. Op deze site gebeurt dat maar af en toe, omdat de tekst (en vooral de code) een mengsel is van Engels, Nederlands en eigengemaakte namen. Dat soort teksten is gewoon niet goed in te delen in een taal. Maar bij enigszins 'normale' teksten hoor je een taalwisseling aan te geven.Op deze site wordt de lijst op woordenlijst.org gebruikt om te bepalen, of een woord inmiddels 'Nederlands' is. Als het woord in deze lijst voorkomt, wordt geen
lang
-attribuut gebruikt, ook niet als het woord oorspronkelijk uit een andere taal komt. - Gebruik de tag <abbr> bij afkortingen. Doe dat de eerste keer op een pagina samen met de title-eigenschap:
<abbr title="ten opzichte van">t.o.v.</abbr>
. Daarna kun je op dezelfde pagina volstaan met<abbr>t.o.v.</abbr>
. Doe je dit niet, dan is er 'n grote kans dat 'n schermlezer 't.o.v.' uit gaat spreken als 'tof', en 'n zoekmachine kan er ook geen chocola van maken. - Geef een verandering niet alleen door kleur aan. Een grote groep mensen heeft moeite met het onderscheiden van kleuren en/of het herkennen van kleuren. Verander bijvoorbeeld een ronde rode knop niet in een ronde groene knop, maar in een vierkante groene knop. Door ook de vorm te veranderen, is het herkennen van de verandering niet alleen van een kleur afhankelijk.
- Zorg voor voldoende contrast tussen achtergrond- en voorgrondkleur, tussen
background-color
encolor
. Soms zie je heel lichtgrijze tekst op een donkergrijze achtergrond, en dan ook nog in een mini-formaat. Dat is dus voor heel veel mensen stomweg volledig onleesbaar. Een uitstekende online contrastchecker is bijvoorbeeld te vinden op snook.ca. -
De spider van 'n zoekmachine, schermlezers, en dergelijke kunnen geen plaatjes 'lezen'. Het is soms verbazingwekkend om te zien hoe veel, of eigenlijk: hoe weinig tekst er overblijft op een pagina, als de plaatjes worden weggehaald.
Op Linux kun je met Lynx kijken, hoe je pagina eruitziet zonder plaatjes en dergelijke, als echt alleen de tekst overblijft. Een installatie-programma voor Lynx op Windows is te vinden op invisible-island.net/lynx.
Ook kun je in Windows het gratis programma WebbIE installeren. WebbIE laat de pagina zien, zoals een tekstbrowser en dergelijke hem ziet. WebbIE is te downloaden vanaf www.webbie.org.uk.
Ten slotte kun je je pagina nog online op toegankelijkheid laten controleren op 'n behoorlijk aantal sites, zoals:
lowvision.support: laat zien hoe een kleurenblinde de site ziet. Engelstalig.
wave.webaim.org: deze laat grafisch zien, hoe de toegankelijkheid is. Engelstalig. Deze tester is ook als extensie in Firefox en Google Chrome te installeren.
Op de pagina met links kun je onder Toegankelijkheid links naar meer tests en dergelijke vinden.
Getest in
Laatst gecontroleerd op 20 december 2020.
Onder dit kopje staat alleen maar, hoe en waarin is getest. Alle eventuele problemen, ook die met betrekking tot zoomen, lettergroottes, toegankelijkheid, uit staan van JavaScript en/of css, enzovoort staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen). Het is belangrijk dat deel te lezen, want uit een test kan ook prima blijken dat iets totaal niet werkt!
Dit voorbeeld is getest op de volgende systemen:
Desktopcomputers
Windows 7 (1280 x 1024 px, resolution 96 ppi):
Firefox, Google Chrome, Internet Explorer 11 en Edge, in grotere en kleinere browservensters.
OS X 10.14.6 ('Mojave') (1680 x 1050 px, resolution: 96 ppi, device-pixel-ratio: 1):
Firefox, Safari, Google Chrome en Microsoft Edge, in grotere en kleinere browservensters.
Linux (Kubuntu 20.04 LTS, 'Focal Fossa') (2560 x 1080 px, resolution: 96 ppi):
Firefox en Google Chrome, in grotere en kleinere browservensters.
Laptops
Windows 8.1 (1366 x 768 px, resolution: 135 ppi):
Bureaublad-versie: Firefox, Google Chrome, Internet Explorer 11 en Edge, in grotere en kleinere browservensters.
Startscherm-versie: Internet Explorer 11.
Windows 10 (1600 x 900 px, resolution: 106 ppi):
Firefox, Google Chrome, Internet Explorer 11 en Edge, in grotere en kleinere browservensters.
Tablets
iPad met iOS 12.4.9 (2048 x 1536 px, device-pixel-ratio: 2:
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).
iPad met iPadOS 14.2 (2160 x 1620 px, 264 ppi):
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).
Android 4.4.2 ('Kitkat') (1280 x 800 px, resolution: 149 ppi):
Firefox en Chrome (alle portret en landschap).
Android 4.4.2 ('Kitkat') (2560 x 1600 px, resolution: 299 ppi):
Firefox en Chrome (alle portret en landschap).
Android 6.0 ('Marshmallow') (1920 x 1200 px, resolution: 224 ppi):
Samsung Internet, Firefox en Chrome (alle portret en landschap).
Android 8.1 ('Oreo') (1920 x 1200 px, resolution: 218 ppi):
Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).
Android 10 (2000 x 1200 px, resolution: 225 ppi):
Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).
Smartphones
iPhone met iOS 10.3.1 (1334 x 750 px, 326 ppi) (gesimuleerd in Xcode):
Safari (portret en landschap).
iPhone met iOS 12.4 (1334 x 750 px, 326 ppi) (gesimuleerd in Xcode):
Safari (portret en landschap).
iPhone met iOS 14.2 (1334 x 750 px, 326 ppi):
Safari, Chrome, Firefox en Microsoft Edge (alle portret en landschap).
Android 7.0 ('Nougat') (1280 x 720 px, resolution: 294 ppi):
Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).
Android 9.0 ('Pie') (1920 x 1080 px, resolution: 424 ppi):
Samsung Internet, Firefox, Microsoft Edge en Chrome (alle portret en landschap).
Er is op de aan het begin van dit hoofdstukje genoemde controledatum getest in de meest recente versie van de browser, die op het betreffende besturingssysteem kon draaien. Het aantal geteste browsers en systemen is al tamelijk fors, en als ook nog rekening gehouden moet worden met (zwaar) verouderde browsers, is het gewoon niet meer te doen. Surfen met een verouderde browser is trouwens vragen om ellende, want updates van browsers hebben heel vaak met beveiligingsproblemen te maken.
In- en uitzoomen en – voor zover de browser dat kan – een kleinere en grotere letter zijn ook getest. Er is ingezoomd en vergroot tot zover de browser kan, maar niet verder dan 200%.
Er is getest met behulp van muis en toetsenbord, behalve op iOS, iPadOs en Android, waar een touchscreen is gebruikt. Op Windows 8.1 en 10 is getest met touchscreen, touchpad, toetsenbord, muis, en – waar dat zinvol was – op een combinatie daarvan.
Als JavaScript is gebruikt, is op de desktop ook getest zonder JavaScript. Op iOS, Android en Windows 10 Mobile is niet getest zonder JavaScript, omdat je JavaScript in een toenemend aantal mobiele browsers niet uit kunt zetten. Bovendien is een mobiel apparaat zonder JavaScript niet veel meer dan een duur en groot uitgevallen horloge. Ook in Edge is niet getest zonder JavaScript, omdat Microsoft het onmogelijk heeft gemaakt dit uit te zetten. Ten slotte is getest zonder css en – als afbeeldingen worden gebruikt – zonder afbeeldingen.
Schermlezers en dergelijke
Naast deze 'gewone' browsers is ook getest in Lynx, WebbIE, NVDA, TalkBack, VoiceOver, ChromeVox en Verteller.
Lynx is een browser die alleen tekst laat zien en geen css gebruikt. Er is getest op Linux.
WebbIE. is een browser die gericht is op mensen met een handicap. Er is getest op Windows7.
NVDA is een schermlezer, zoals die door blinden wordt gebruikt. Er is getest op Windows 7 en Windows 10 in combinatie met Firefox.
TalkBack is een in Android ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Chrome op Android 4.4,2, 6.0, 7.0, 8.1, 9 en 10
VoiceOver is een in iOS en OS X ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Safari op iOS 12.4.9 en 14.2, iPadOS 14.2 en OS X 10.14.6.
ChromeVox is een schermlezer in de vorm van een extensie bij Google Chrome. Er is getest op een systeem met Kubuntu Linux 20.04.
Verteller (Narrator) is een in Windows 10 ingebouwde schermlezer. Er is getest in combinatie met Edge.
(Voor de bovenstaande programma's zijn links naar sites met uitleg en dergelijke te vinden op de pagina met links onder Toegankelijkheid → Schermlezers, tekstbrowsers, en dergelijke.)
Als het voorbeeld in deze programma's toegankelijk is, zou het in principe toegankelijk moeten zijn in alle aangepaste browsers en dergelijke. En dus ook voor zoekmachines, want een zoekmachine is redelijk vergelijkbaar met een blinde.
Eventuele problemen in schermlezers (en eventuele aanpassingen om die te voorkomen) staan iets hieronder bij Bekende problemen (en oplossingen).
Alleen op de hierboven genoemde systemen en browsers is getest. Er is dus niet getest op bijvoorbeeld 'n Blackberry. Er is een kans dat dit voorbeeld niet (volledig) werkt op niet-geteste systemen en apparaten. Om het wel (volledig) werkend te krijgen, zul je soms (kleine) wijzigingen en/of (kleine) aanvullingen moeten aanbrengen, bijvoorbeeld met JavaScript.
Er is ook geen enkele garantie dat iets werkt in een andere tablet of smartphone dan hierboven genoemd, omdat fabrikanten in principe de software kunnen veranderen. Dit is anders dan op de desktop, waar browsers altijd (vrijwel) hetzelfde werken, zelfs op verschillende besturingssystemen. Iets wat in Samsung Internet op Android werkt, zal in de regel overal werken in die browser, maar een garantie is er niet. De enige garantie is het daadwerkelijk testen op een fysiek apparaat. En aangezien er duizenden mobiele apparaten zijn, is daar geen beginnen aan.
De html is gevalideerd met de html-validator, de css met de css-validator van w3c. Als om een of andere reden niet volledig gevalideerd kon worden, wordt dat bij Bekende problemen (en oplossingen) vermeld.
Nieuwe browsers worden pas getest, als ze uit het bèta-stadium zijn. Anders is er 'n redelijke kans dat je tegen 'n bug zit te vechten, die voor de uiteindelijke versie nog gerepareerd wordt. Dit voorbeeld is alleen getest in de hierboven met name genoemde browsers. Vragen over niet-geteste browsers kunnen niet worden beantwoord, en het melden van fouten in niet-geteste browsers heeft ook geen enkel nut. (Melden van fouten, problemen, enzovoort in wel geteste browsers: graag! Dat kan op het forum.)
Bekende problemen (en oplossingen)
Waarop en hoe is getest, kun je gelijk hierboven vinden bij Getest in.
Als je hieronder geen oplossing vindt voor een probleem dat met dit voorbeeld te maken heeft, kun je op het forum proberen een oplossing te vinden voor je probleem. Om forumspam te voorkomen, moet je je helaas wel registreren, voordat je op het forum een probleem kunt aankaarten.
Bij toegankelijkheid is er vaak geen goed onderscheid te maken tussen oplossing en probleem. Zonder (heel simpele) aanpassingen heb je vaak 'n probleem, en omgekeerd. Daarom staan wat betreft toegankelijkheid aanpassingen en problemen hier bij elkaar in dit hoofdstukje.
Voor zover van toepassing wordt eerst het ontbreken van JavaScript, css en/of afbeeldingen besproken. Vervolgens problemen en aanpassingen met betrekking tot toegankelijkheid voor specifieke groepen bezoekers, zoals zoomen en andere lettergrootte, Tab-toets, tekstbrowsers en schermlezers. Als laatste volgen algemene problemen in alle of in specifieke browsers.
Als in een onderdeel geen problemen aanwezig zijn, staat in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Bij een onderwerp over toegankelijkheid zijn er soms geen problemen, maar alleen aanpassingen. Ook in dat geval staat bovenaan in een smal groen kadertje 'Geen problemen'. Daaronder staan dan de aanpassingen.
Als in een onderdeel één of meer problemen worden besproken, staat van elk probleem in een breed rood kadertje een korte samenvatting daarvan.
Als bij het probleem een oplossing wordt gegeven, staat de samenvatting in een rode stippellijn.
Als bij het probleem geen oplossing is gevonden, staat de samenvatting in een rode ononderbroken lijn.
Zonder JavaScript
Geen problemen.
Omdat JavaScript niet wordt gebruikt, heeft het uit- of aanstaan van JavaScript geen enkele invloed.
Zonder css
Geen problemen.
Tekst en afbeeldingen worden volledig getoond, maar uiteraard is de lay-out volledig verdwenen.
Zonder afbeeldingen
Geen problemen.
De tekst wordt gewoon getoond.
Afhankelijk van de browser wordt er een indicatie van een missende afbeelding getoond, zoals een icoontje of een kadertje. Omdat geen alt-tekst is gebruikt, wordt geen tekst weergegeven op de plaats van de afbeelding.
(En uiteraard is de schaduw bij de afbeeldingen ook verdwenen...)
Zonder css én zonder afbeeldingen
Geen problemen.
Hetzelfde verhaal als gelijk hierboven bij Zonder afbeeldingen, maar nu is de lay-out ook verdwenen.
Gebruikers Tab-toets
Geen problemen.
Het gebruik van een dropshadow heeft geen enkele invloed op de werking van de Tab-toets.
Tekstbrowsers
Geen problemen.
Lynx en WebbIE tonen de volledige tekst die onder de afbeeldingen staat.
Schermlezers
Geen problemen.
Schermlezers lezen de tekst onder de afbeeldingen voor.
Omdat in de html bij de afbeeldingen alt=""
staat, worden de afbeeldingen volledig genegeerd door schermlezers. Het lijkt weinig zinvol om vier keer alt="pen"
of zoiets te gebruiken bij elk voorbeeld. In plaats daarvan is gekozen voor een iets uitgebreidere omschrijving onder elk groepje van vier afbeeldingen. Een iets uitgebreider verhaal hierover is te vinden bij <img src="130-pics/pen.png" width="183" height="264" alt="">.
Zoomen en andere lettergrootte
Geen problemen.
De schaduw past zich automatisch aan een andere grootte aan.
iOS 14 (en mogelijk 13) en iPadOS 14 (en mogelijk 13) en Safari op OS X
Probleem: de dropshadow bij de border van de tweede en vierde <div> is op 'n paar plaatsen onderbroken.
Op iOS 14, iPadOS en OS X heeft de dropshadow bij de border van de <div>'s in het tweede en vierde voorbeeld hier en daar een kleine onderbreking. Omdat Apple op iOS en iPadOS andere browsers verplicht gebruik te maken van de weergave-machine van het superieure Safari, hebben alle browsers last van deze superieure bug op dit superieure iOS en iPadOS. Ook in Safari op OS X doet zich dit voor.
In iOS 12.4 is deze bug nog niet aanwezig. Hoe het in iOS 13 en iPadOS 13 zit, is onbekend, want daar wordt niet op getest. Hoe het in oudere versies van Safari op OS X is, is ook niet bekend, want ook daar wordt niet op getest.
Zelfs als je alle andere html en css weghaalt, en alleen de <div> met de border en dropshadow overhoudt, blijven de onderbrekingen in de schaduw bestaan. Omdat het hier eigenlijk om de schaduwen bij de inhoud van de <div>s gaat, is dit verder niet uitvoerig onderzocht. Want de schaduwen bij die inhoud worden wel correct weergegeven.
Het lijkt om een echte bug te gaan, die niet (simpel) is op te lossen. Het wachten is dan op Apple, die over bugs nog minder informatie geeft dan de nachtwaker van de Nederlandse Bank over de toegangscode tot de kluis.
Omdat de schaduw bij die border in dit voorbeeld eigenlijk niet is, waar het om gaat, is niet geprobeerd deze bug te omzeilen door het hele voorbeeld om te bouwen of zoiets. Mogelijk zou, met meer uitproberen, wel om deze bug heen zijn te werken.
Internet Explorer
Probleem: Internet Explorer ondersteunt filter niet.
Internet Explorer 11 (de enige versie waarop nog wordt getest) ondersteunt filter: dropshadow()
stomweg niet. Daarom verschijnt in deze browser geen schaduw. Omdat deze browser snel aan het uitsterven is en omdat het alleen om een uiterlijkheid gaat, lijkt dit niet 'n erg groot probleem.
(In Internet Explorer 9 en eerder kon je een dropshadow imiteren met een eigen techniek van Microsoft. Die is echter verwijderd in Internet Explorer 10 en later, en er is geen vervanger voor gekomen. Pas in Edge is Microsoft de standaard-eigenschap filter
experimenteel gaan ondersteunen, en pas sinds Edge de weergave-machine van Chromium gebruikt wordt het volledig ondersteund.)
Er bestaat geen polyfill (een stukje JavaScript om iets te laten werken in oudere browsers) voor filter
.
Wijzigingen
Alleen grotere wijzigingen worden hier vermeld, geen dingen als een link die is geüpdatet.
:
Nieuw opgenomen.
Inhoud van de download en licenties
De inhoud van deze download kan vrij worden gebruikt, met drie beperkingen:
* Sommige onderdelen die van 'n andere site of zo afkomstig zijn, vallen mogelijk onder een of andere licentie. Dat is hieronder bij het betreffende onderdeel te vinden.
* Je gebruikt het materiaal uit deze download volledig op eigen risico. Het kan prima zijn dat er fouten in de hier verstrekte code en dergelijke zitten. Voor eventuele schade die door gebruik van materiaal uit deze download ontstaat, in welke vorm dan ook, zijn www.css-voorbeelden.nl en medewerkers daarvan op geen enkele manier verantwoordelijk.
* Dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) wordt regelmatig bijgewerkt. Het is daarom niet toegestaan dit voorbeeld (en de bijbehorende uitleg en dergelijke) op welke manier dan ook te verspreiden, zonder daarbij duidelijk te vermelden dat voorbeeld, uitleg, en dergelijke afkomstig zijn van www.css-voorbeelden.nl en dat daar altijd de nieuwste versie is te vinden. Dit is om te voorkomen dat er verouderde versies worden verspreid.
Een link naar www.css-voorbeelden.nl wordt trouwens altijd op prijs gesteld.
schaduw-130-dl.html: de pagina met het voorbeeld.
schaduw-130.pdf: deze uitleg (aangepast aan de inhoud van de download).
schaduw-130-inhoud-download-en-licenties.txt: een kopie van de tekst onder dit kopje (Inhoud van de download en licenties).
130-css-dl:
schaduw-130-dl.css: stylesheet voor schaduw-130-dl.html.
130-pics:
pen.png: de gebruikte afbeelding. Deze afbeelding is afkomstig van www.wpclipart.com/art/calligraphy/pen_nib.png en is publiek domein.
HTML
De code is geschreven in een afwijkende
lettersoort. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code), is in de hele uitleg onderstippeld blauw
. Alle niet-essentiële code is bruin
. (In de inhoudsopgave staat alles in een gewone letter vanwege de leesbaarheid.)
In de html hieronder wordt alleen de html besproken, waarover iets meer is te vertellen. Een <h1> bijvoorbeeld wordt in de regel niet genoemd, omdat daarover weinig interessants valt te melden. (Als bijvoorbeeld het uiterlijk van de <h1> wordt aangepast met behulp van css, staat dat verderop bij de bespreking van de css.)
Zaken als een doctype
en charset
hebben soms wat voor veel mensen onbekende effecten, dus daarover wordt hieronder wel een en ander geschreven.
<!doctype html>
Een document moet met een doctype beginnen om weergaveverschillen tussen browsers te voorkomen. Zonder doctype is de kans op verschillende (en soms volkomen verkeerde) weergave tussen verschillende browsers heel erg groot.
Geldige doctypes vind je op www.w3.org/QA/2002/04/valid-dtd-list.
Gebruik het volledige doctype, inclusief de eventuele url, anders werkt het niet goed.
Het hier gebruikte doctype is dat van html5. Dit kan zonder enig probleem worden gebruikt: het werkt zelfs in Internet Explorer 6.
<html lang="nl">
De toevoeging lang="nl"
bij <html> geeft aan dat de pagina in het Nederlands is. De taal is van belang voor schermlezers, automatisch afbreken, automatisch genereren van aanhalingstekens, juist gebruik van decimale punt of komma, en dergelijke.
<meta charset="utf-8">
Zorgt dat de browser letters met accenten en dergelijke goed kan weergeven.
utf-8 is de beste charset (tekenset), omdat deze alle talen van de wereld (en nog heel veel andere extra tekens) bestrijkt, maar toch niet meer ruimte inneemt voor de code, dan nodig is. Als je utf-8 gebruikt, hoef je veel minder entiteiten (ä
en dergelijke) te gebruiken, maar kun je bijvoorbeeld gewoon ä gebruiken.
Deze regel moet zo hoog mogelijk komen te staan, als eerste regel binnen de <head>, omdat hij anders door sommige browsers niet wordt gelezen.
In html5 hoeft deze regel niet langer te zijn, dan wat hier staat.
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">
Mobiele apparaten variëren enorm in grootte. En dat is een probleem. Sites waren, in ieder geval tot enkele jaren geleden, gemaakt voor desktopbrowsers. En die hebben, in vergelijking met bijvoorbeeld een smartphone, heel brede browservensters. Hoe moet je op 'n smartphone een pagina weergeven, die is gemaakt voor de breedte van een desktop? Je kunt natuurlijk wachten tot álle sites zijn omgebouwd voor smartphones, tablets, enzovoort, maar dan moet je waarschijnlijk heel erg lang wachten.
Mobiele browsers gokken erop dat een pagina een bepaalde breedte heeft. Safari voor mobiel bijvoorbeeld gaat ervan uit dat een pagina 980 px breed is. De pagina wordt vervolgens zoveel versmald dat hij binnen het venster van het apparaat past. Op een iPhone wordt de pagina dus veel smaller dan op een iPad. Vervolgens kan de gebruiker inzoomen op het deel van de pagina dat hij of zij wil zien.
Dit betekent ook dat bij het openen van de pagina de tekst meestal heel erg klein wordt weergegeven. (Meestal, want niet alle browsers en apparaten doen het op dezelfde manier.) Niet erg fraai, maar bedenk maar 'ns 'n betere oplossing voor bestaande sites.
Nieuwe sites of pagina's kunnen echter wel rekening houden met de veel kleinere vensters van mobiele apparaten. In dit voorbeeld bijvoorbeeld worden de <div>'s onder elkaar gezet, als ze niet meer naast elkaar passen.
Maar die stomme mobiele browser weet dat niet, dus die gaat ervan uit dat ook deze pagina 980 px breed is, en verkleint die dan. Dat is ongeveer even behulpzaam als de gedienstige kelner die behulpzaam de stoel naar achteren trekt, net als jij wilt gaan zitten.
Om de door de browser aangeboden hulp vriendelijk maar beslist te weigeren, wordt deze tag gebruikt. Hiermee geef je aan dat de pagina is geoptimaliseerd voor mobiele apparaten.
Een iPad in portretstand bijvoorbeeld is 768 px breed. De kreet width=device-width
zegt tegen de mobiele browser dat de breedte van de weer te geven pagina gelijk is aan de breedte van het apparaat. Voor een iPad in portretstand dus 768 px.
Er staat nog een tweede deel in de tag: initial-scale=1
. Sommige mobiele apparaten zoomen een pagina gelijk in of uit. Ook weer in een poging behulpzaam te zijn. Ook dat is hier niet nodig. Er is ook een instructie om zoomen helemaal onmogelijk te maken, maar die wordt niet gebruikt. De bezoeker kan zelf nog gewoon zoomen, wat belangrijk is voor mensen die wat slechter zien.
<link rel="stylesheet" href="130-css-dl/schaduw-130-dl.css">
Dit is een koppeling naar een externe stylesheet (stijlbestand), waarin de css staat. In html5 is de toevoeging type="text/css"
niet meer nodig, omdat dit standaard al zo staat ingesteld. Je moet uiteraard de naam van en het pad naar de stylesheet aanpassen aan de naam en plaats, waar je eigen stylesheet staat.
Voordeel van een externe stylesheet is onder andere dat deze geldig is voor alle pagina's, waaraan deze is gelinkt. 'n Verandering in de lay-out hoef je dan maar in één enkele stylesheet aan te brengen, in plaats van in elke pagina apart. Op een grotere site kan dit ontzettend veel werk schelen. Bovendien hoeft de browser zo'n externe stylesheet maar één keer te downloaden, ongeacht hoeveel pagina's er gebruik van maken. Zou je de css in elke pagina opnieuw aanbrengen, dan worden de te downloaden bestanden veel groter.
In dit voorbeeld heeft een extern stylesheet eigenlijk geen nut, omdat er maar één pagina is die dit stylesheet gebruikt. In dit geval kun je de css beter in de <head> van de html-pagina zelf zetten. Voor de omvang maakt het hier niets uit, want de css wordt hoe dan ook altijd precies één keer gedownload, en nooit vaker. Voor het onderhoud maakt het ook geen verschil, want ook hier hoef je de css maar op één plaats te wijzigen. Maar het scheelt wel een extra aanroep naar de server, omdat geen apart stylesheet hoeft te worden gedownload.
Dat opnemen in de <head> gaat heel simpel: je kopieert gewoon het hele stylesheet en zet die bovenin de <head>, tussen <style> en </style>:
<style>
body {color: black;}
(...) rest van de css (...)
div {color: red;}
</style>
Maar zodra een stylesheet op meerdere pagina's wordt gebruikt, wat meestal het geval zal zijn, is een extern stylesheet beter.
(De reden dat er toch een extern stylesheet is, terwijl hierboven omstandig wordt beweerd dat dat in dit voorbeeld eigenlijk geen nut heeft: overzichtelijkheid. Nu kun je html en css los van elkaar bekijken.)
<img src="130-pics/pen.png" width="183" height="264" alt="">
Gewoon een afbeelding met hoogte en breedte. Het enige opvallende is de lege alt
.
Normaal genomen geef je bij een afbeelding een alt-tekst op. Als om een of andere reden de afbeelding niet kan worden getoond, wordt de alt-tekst getoond. Schermlezers lezen de alt-tekst voor, zodat (hopelijk) enigszins duidelijk is, wat op de afbeelding staat.
Met alt=""
, een lege alt-tekst, geef je aan dat de afbeelding niet van belang is. Schermlezers negeren deze afbeelding dan volledig.
Elk voorbeeld hier bestaat uit vier gelijke afbeeldingen. Als je wel 'n alt-tekst zou gebruiken, wordt die dus vier keer voorgelezen. Je zou ook bij één afbeelding 'n alt-tekst kunnen gebruiken, en de andere drie leeg laten. Maar dat zou niet kloppen, want dat wekt de indruk dat er maar één afbeelding is.
In dit geval lijkt het beter dat de afbeeldingen door schermlezers worden genegeerd. Het gaat hier niet om de afbeeldingen, maar om de schaduw. In plaats van vier (dezelfde) alt-teksten bij elk voorbeeld is gekozen voor een iets langer onderschrift. Dat wordt gewoon voorgelezen door schermlezers, zonder dat het vier keer wordt herhaald.
<p>Vier afbeeldingen met elk een eigen <span lang="en"> drop-shadow</span>.</p>
Bij <html> is met lang="nl"
aangegeven dat de pagina in het Nederlands is. Maar 'drop-shadow' is een Engels woord. Daarom wordt het in een <span lang="en">
gezet: nu wordt 'drop-shadow' door schermlezers op z'n Engels uitgesproken.
CSS
De code is geschreven in een afwijkende
lettersoort. De code die te maken heeft met de basis van dit voorbeeld (essentiële code) is in de hele uitleg onderstippeld blauw
. Alle niet-essentiële code is bruin
. (In de inhoudsopgave staat alles in een gewone letter vanwege de leesbaarheid.)
Technisch gezien is er geen enkel bezwaar om de css in de stylesheet allemaal achter elkaar op één regel te zetten:
div#header-buiten {position: absolute; right: 16px; width: 100%; height: 120px; background: yellow;} div p {margin-left 16px; height: 120px; text-align: center;}
Maar als je dat doet, garandeer ik je hele grote problemen, omdat het volstrekt onoverzichtelijk is. Beter is het om de css netjes in te laten springen:
div#header-buiten {
position: absolute;
right: 16px;
width: 100%;
height: 120px;
background: yellow;
}
div p {
margin-left: 16px;
height: 120px;
text-align: center;
}
Hiernaast is het heel belangrijk voldoende commentaar (uitleg) in de stylesheet te schrijven. Op dit moment weet je waarschijnlijk (hopelijk...), waarom je iets doet. Maar over vijf jaar kan dat volstrekt onduidelijk zijn. Op deze site vind je nauwelijks commentaar in de stylesheets, maar dat heeft een simpele reden: deze uitleg is in feite één groot commentaar.
Op internet zelf is het goed, als de stylesheet juist zo klein mogelijk is. Dus voor het uploaden kun je normaal genomen het beste het commentaar weer verwijderen. Veel mensen halen zelfs alles wat overbodig is weg, voordat ze de stylesheet uploaden. Inspringingen bijvoorbeeld zijn voor mensen handig, een computer heeft ze niet nodig.
Je hebt dan eigenlijk twee stylesheets. De uitgebreide versie waarin je dingen uitprobeert, verandert, enzovoort, met commentaar, inspringingen, en dergelijke. Dat is de mensvriendelijke versie. Daarnaast is er dan een stylesheet die je op de echte site gebruikt: een gecomprimeerde versie.
Dat comprimeren kun je met de hand doen, maar er bestaan ook hulpmiddelen voor. Op de pagina met links kun je onder het kopje Gereedschap → Snelheid, testen, gzip, comprimeren (inclusief theorie) links naar sites vinden, waar je bestanden kunt comprimeren.
(Stylesheets op deze site zijn niet gecomprimeerd. Omdat het vaak juist om de css gaat, kunnen mensen dan zonder al te veel moeite de css bekijken.)
/* schaduw-130-dl.css */
Om vergissingen te voorkomen is het een goede gewoonte bovenaan het stijlbestand even de naam neer te zetten. Voor je het weet, zit je anders in het verkeerde bestand te werken.
body
Het element waarbinnen de hele pagina staat. Veel instellingen die hier worden opgegeven, worden geërfd door de nakomelingen van <body>. Ze gelden voor de hele pagina, tenzij ze later worden gewijzigd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de lettersoort, de lettergrootte en de voorgrondkleur.
background: #ff9;
Achtergrondkleurtje.
color: black;
Voorgrondkleur zwart. Dit is onder andere de kleur van de tekst.
Hoewel dit de standaardkleur is, wordt deze toch specifiek opgegeven. Hierboven is een achtergrondkleur opgegeven. Sommige mensen hebben zelf de voorgrond‑ en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als nu de achtergrondkleur wordt veranderd, maar niet de voorgrondkleur, loop je het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.
Door beide op te geven, is redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important
heeft gebruikt in een eigen stylesheet, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en voorgrondkleur geen van beide.
font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;
Als Arial is geïnstalleerd op de machine van de bezoeker, wordt deze gebruikt, anders Helvetica. Als die ook niet wordt gevonden, wordt in ieder geval een schreefloze letter (zonder dwarsstreepjes) gebruikt.
margin: 0;
Slim om te doen vanwege verschillen tussen browsers.
main
Alle <main>'s. Dat is er maar één, de belangrijkste inhoud van de pagina staat erin. Hier zijn dat alleen de vier voorbeelden.
background: white;
Witte achtergrond
color: black;
Voorgrondkleur zwart. Dit is onder andere de kleur van de tekst.
Hoewel dit de standaardkleur is, wordt deze toch specifiek opgegeven. Hierboven is een achtergrondkleur opgegeven. Sommige mensen hebben zelf de voorgrond‑ en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als nu de achtergrondkleur wordt veranderd, maar niet de voorgrondkleur, loop je het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.
Door beide op te geven, is redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important
heeft gebruikt in een eigen stylesheet, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en voorgrondkleur geen van beide.
Dit is ook al bij <body> opgegeven, maar sommige mensen hebben bij álle elementen de kleuren veranderd. Het heeft immers weinig zin, als ze dat alleen bij de body doen, terwijl de sitebouwer de kleuren ook bij bijvoorbeeld de paragrafen heeft aangepast.
display: flex;
De waarde flex
is onderdeel van een hele reeks eigenschappen en waarden, die bij elkaar 'flexbox' worden genoemd. Met display: flex;
wordt <main> in een zogenaamde 'flex container' veranderd. Dit maakt het veel makkelijker om de directe kinderen van dit element, de 'flex items', op een bepaalde plaats neer te zetten. De directe kinderen van <main> zijn hier de vier <div>'s met de afbeeldingen met de links.
In dit geval komen de vier <div>'s naast elkaar te staan, omdat dat de standaardinstelling van flex-direction
is. Zou je hier flex-direction: column;
gebruiken, dan zouden flex items onder elkaar komen te staan.
De waarde van flex-direction
is van belang voor een aantal andere eigenschappen van flexbox, zoals het iets hieronder gebruikte justify-content
, waarmee de <div>'s heel simpel horizontaal netjes verdeeld kunnen worden.
De naast elkaar staande <div>'s worden automatisch allemaal even hoog als de hoogste <div>, dat is hier de <div> met de meeste tekst. Dat kun je ook wijzigen, maar hier wordt die standaardinstelling niet aangepast.
flex-wrap: wrap;
De standaardwaarde bij flex-wrap
is no‑wrap
: zet alle flex items, hier de vier <div>'s met de afbeeldingen, naast elkaar op één regel. Dit levert allerlei rampen op, als het browservenster te smal is om de <div>'s naast elkaar te zetten. Liefhebbers van rampen kunnen hier meer over vinden bij width: 295px;, waar de breedte van de <div>'s wordt opgegeven.
Deze regel zorgt ervoor dat de <div>'s onder elkaar worden gezet, als ze niet meer op één regel passen.
justify-content: space-around;
Verdeel overblijvende ruimte gelijkmatig rondom de flex items (de vier <div>'s). Omdat de waarde bij flex-direction
niet is veranderd, wordt de standaardinstelling flex-direction: row;
gebruikt. Daarom gaat het om de ruimte links van, tussen en rechts van de <div>'s. De ruimte aan de buitenkant van de twee buitenste flex items is de helft van de ruimte tussen twee flex items.
Als het browservenster te smal is om de vier <div>'s naast elkaar te zetten, komen ze onder elkaar te staan. De verdeling van de overblijvende ruimte is dan hetzelfde, maar wordt verdeeld over drie, twee of één <div>. Op de afbeelding staan twee <div>'s naast elkaar. De ruimte tussen de <div>'s is twee keer zo breed als de breedte links en rechts aan de buitenkant van de <div>'s.
max-width: 1500px;
Maximumbreedte om in heel brede browservensters te grote afstanden te voorkomen.
margin: 0 auto;
Omdat voor onder en links geen waarde is ingevuld, krijgen die automatisch dezelfde waarde als boven en rechts. Hier staat dus eigenlijk 0 auto 0 auto
in de volgorde boven – rechts – onder – links.
Boven en onder geen marge.
Links en rechts auto
, wat hier hetzelfde betekent als evenveel. Hierdoor staat <main> altijd horizontaal gecentreerd binnen z'n ouder <body>. Omdat <body> een blok-element is, wordt dit normaal genomen automatisch even breed als z'n ouder <html>. Omdat <html> het buitenste element is, wordt dit normaal genomen automatisch even breed als het venster van de browser. Hierdoor staat uiteindelijk <main> altijd horizontaal gecentreerd binnen het venster, ongeacht de breedte van het venster.
border: black solid 1px;
Zwart randje.
padding-bottom: 20px;
Kleine extra ruimte aan de onderkant voor wat afstand tussen de <div>'s in en de onderkant van <main>.
main > div
main
: alle <main>'s. Dat is er maar één.
>
: de elementen achter dit teken moeten een direct kind van het element voor dit teken zijn. De hierachter staande <div>'s moeten een direct kind van <main> zijn. Onderstaande <div> is een direct kind van <main>:
<main>
<div></div>
</main>
De <div> hieronder is geen direct kind van <main>, omdat er een <section> tussen <main> en de <div> zit:
<main>
<section>
<div></div>
</section>
</main>
div
: alle <div>'s.
De hele selector in normale mensentaal: doe iets met de <div>'s die een direct kind van <main> zijn.
width: 295px;
Breedte.
Omdat <main> bij main met display: flex;
in een 'flex container' is veranderd, zijn de directe kinderen van <main> veranderd in 'flex items'. Dat zijn hier de vier <div>'s, waarin de afbeeldingen zitten. Bij flex items gedraagt de breedte zich anders dan bij een gewone <div>.
Een normale <div> wordt even breed als z'n ouder. Dat is hier niet het geval: de <div> wordt nooit breder dan 295 px. Dit kun je regelen met de eigenschap flex-grow
, maar die staat standaard op 0: niet groeien. (Eventueel overblijvende ruimte wordt netjes rondom de <div>'s opgedeeld door het bij main gebruikte justify-content: space-around;
.)
Anders wordt het als de flex items niet naast elkaar passen, omdat ze te breed zijn. De eigenschap voor krimpen flex-shrink
staat standaard op 1: als de flex items niet naast elkaar passen, dan zo smal mogelijk maken. Daarbij wordt de hier opgegeven breedte genegeerd. In een browservenster met een breedte van 320 px levert dat het resultaat op de afbeelding op: smaller kan niet.
De breedte wordt nooit kleiner dan nodig is om de inhoud weer te kunnen geven. Dat kan het langste woord zijn in een stuk tekst, of – zoals hier – een afbeelding. (Dat de afbeeldingen wat onregelmatig onder elkaar staan, komt doordat een aantal een negatieve marge heeft. Dat heeft hier verder niets mee te maken.)
Als je goed kijkt, zie je op de afbeelding rechts onderaan zelfs nog een klein stukje van een horizontale scrollbalk: ondanks het versmallen zijn de vier <div>'s nog net te breed voor het browservenster.
Je zou dit versmallen kunnen voorkomen door hier flex-shrink: 0;
op te geven. De <div>'s blijven dan altijd 295 px breed, maar zodra ze niet meer binnen het venster van de browser passen, moet je horizontaal gaan scrollen om ze allemaal te zien. Heel onhandig.
Omdat echter bij main flex-wrap: wrap;
is opgegeven, worden de <div>'s niet meer naast, maar onder elkaar gezet, als ze naast elkaar te breed worden voor het browservenster. Daardoor kan nu de breedte van 295 px altijd worden gebruikt: als het niet meer past, gewoon één of meer <div>'s onder elkaar zetten. De bij main met justify-content: space-around;
opgegeven horizontale verdeling blijft hierbij hetzelfde werken. Ook worden naast elkaar staande <div>'s nog steeds automatisch even hoog als de hoogste <div>.
margin-top: 20px;
Kleine marge aan de bovenkant. Als de <div>'s in een smaller browservenster onder elkaar komen te staan, is er nu wat ruimte tussen de <div>'s.
border: black solid 3px;
Zwarte rand. Deze is wat breed, maar dan vallen de later aan te brengen dropshadows beter op.
padding: 5px;
Kleine afstand tussen inhoud en rand van de <div>'s.
img:last-child
Kinderen van dezelfde ouder kunnen worden geteld, net zoals dat bij kinderen uit een gezin het geval is: eerste kind, tweede kind, derde kind, enzovoort. Je kunt elementen selecteren op basis van het volgnummer binnen zo'n reeks kinderen. In dit geval wordt geen echt volgnummer gebruikt, maar :last-child
: alleen het laatste kind. Omdat dit zo vaak voorkomt, is hier een apart sleutelwoord voor: last-child
.
img
: alle <img>'s.
:last-child
: alleen de <img>'s die een laatste kind zijn. De <img>'s zitten twee aan twee in een <div>. Alleen de laatste van die twee <div>'s is een laatste kind.
De hele selector in normale mensentaal: alle <img>'s die een laatste kind zijn.
Omdat er maar twee <img>'s in elke <div> zitten, zou je hier ook img:nth-child(2)
kunnen gebruiken. Maar :last-child
blijft altijd het laatste kind, ook als er eventueel <img>'s worden toegevoegd of weggehaald..
De selector :last-child
kan onverwachte bijwerkingen hebben. In dit geval zitten alle <img>'s twee aan twee in acht <div>'s. En deze selector moet voor elke tweede <img> in zo'n <div> werken. Maar als in het voorbeeld heel ergens anders ook nog 'n <img> het laatste kind van een element zou zijn, zou deze selector ook voor die <img> gelden een.
Je kunt dat opvangen door de selector bijvoorbeeld langer te maken: div img:last-child
. Nu geldt de selector alleen voor <img>'s binnen een <div>, en niet voor <img>'s buiten een <div>.
margin-left: -80px;
Met behulp van een negatieve marge 80 px naar links verplaatsen. Nu komt elke tweede afbeelding iets over elke eerste afbeelding te staan. Hierdoor wordt het effect van de dropshadows beter zichtbaar.
div div + div
div div
: alle <div>'s die in een andere <div> zitten. In het voorbeeld zijn dit alleen de <div>'s, waarbinnen de afbeeldingen zitten.
+
: het element achter de +
moet in de html direct volgen op het element voor de +
. In dit geval gaat het om een <div> die gelijk op een andere <div> volgt. Beide elementen moeten ook nog dezelfde ouder hebben. In het voorbeeld zijn dat alleen de <div>'s, waarbinnen de twee onderste afbeeldingen zitten.
div
: alle <div>'s (maar ze moeten wel aan de voorwaarde hier gelijk boven voldoen).
De hele selector in normale mensentaal: elke <div> die in de html gelijk op een andere <div> volgt, waarbij ze beide als ouder eenzelfde andere <div> moeten hebben.
margin-top: -100px;
Met behulp van een negatieve marge 100 px naar boven zetten.
In deze <div>'s zitten de twee onderste afbeeldingen. Deze komen nu gedeeltelijk over de twee bovenste afbeeldingen te staan, waardoor de werking van de dropshadows duidelijker is.
#drop-shadow img, #drop-shadow-z-index img
Voor een deel van deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
img:last-child {margin-left: -80px;}
Alle <img>'s binnen een element met id="drop-shadow" of id="drop-shadow-z-index".
Dit zijn de <img>'s die zelf een dropshadow krijgen: de afbeeldingen van het eerste en derde voorbeeld.
filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));
Bij de eigenschap filter
kunnen allerlei functies worden gebruikt, die het uiterlijk van het element veranderen. De functie dropshadow()
geeft een schaduw aan een element, of aan de inhoud van een element.
Bij een <img> volgt een dropshadow de omtrek van de afbeelding. Daarbij moet de afbeelding wel een doorzichtige achtergrond hebben, want drop-shadow()
weet niet het verschil tussen een witte dobbelsteen en een witte achtergrond.
Een box-shadow daarentegen volgt altijd de omtrek van het element. Dat is in html altijd een rechthoek,
ook als het om een afbeelding met doorzichtige achtergrond gaat. Op de afbeelding staat links een box-shadow en rechts een dropshadow, beide met precies dezelfde waarden. De box-shadow volgt de omtrek van de rechthoek, waarbinnen de afbeelding zit. De dropshadow daarentegen volgt de omtrek van de afbeelding.
De eerste waarde bij drop-shadow()
is de verplaatsing in horizontale richting, de tweede waarde is de verplaatsing in verticale richting. Hier is dat 10 px naar beneden en 10 px naar rechts. Als je negatieve waarden opgeeft, wordt de schaduw naar boven en naar links verplaatst.
De derde waarde is de afstand, waarover de schaduw vervaagt. Dat is hier 3 px. Als je bij de derde waarde 0 px opgeeft, krijgt de schaduw een harde rand. (Omdat 0 de standaardwaarde van de derde waarde is, kun je die derde waarde dan gewoon weglaten.)
Als je bij de horizontale en verplaatsing 0 px op zou geven en de derde waarde weg zou laten, zou je helemaal geen schaduw zien. De schaduw staat dan exact onder de afbeelding.
De vierde waarde is de kleur: rgba(0, 0, 0, 0.7)
. Als je die weglaat, wordt de voorgrondkleur gebruikt, dat is de waarde van color
.
Vaak wordt voor 'n kleur de hexadecimale notatie gebruikt, iets als color: #33ab01;
. Daarbij worden niet alleen cijfers, maar ook letters gebruikt. 0 tot en met 9 werken precies hetzelfde als altijd, maar na de 9 komen nog A, B, C, D, E en F.
Als je telt, is 't dus: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F 10 11 12, enzovoort. Daarbij is A gelijk aan het tientallige 10, B aan 11, enzovoort. Op deze manier kun je met twee cijfers en/of letters 256 mogelijkheden aangeven: van 00 tot en met FF.
De eerste drie getallen bij rgba()
geven de kleur aan. Deze lopen van 0 tot en met 255, dus ook hiermee kun je 256 mogelijkheden aangeven. En omdat er drie getallen zijn levert dat 256 x 256 x 256 = 16.777.216 mogelijke kleuren op, net iets meer dan het aantal kleurpotloden in de gemiddelde kleurdoos van 'n kind.
De notatie bij rgba()
geeft dus precies evenveel mogelijkheden als de hexadecimale.
Het eerste getal staat voor rood, het tweede voor groen en het derde voor blauw (feitelijk de Engelse namen, maar de eerste letter is toevallig in het Nederlands hetzelfde). Uit deze drie kleuren zijn alle kleuren op een monitor opgebouwd.
255 wil zeggen volledig aanwezig, 0 wil zeggen helemaal ontbrekend.
255, 255, 255 levert wit op, 0, 0, 0 zwart.
In plaats van getallen mag je ook percentages gebruiken, bijvoorbeeld: rgba(10%, 20%, 100%, 0.3)
.
Omdat in dit voorbeeld drie keer 0 is opgegeven, levert dit een zwarte kleur op.
Het vierde getal staat voor het alfa-kanaal. Hiermee wordt de doorzichtigheid aangegeven. Dit getal loopt van 0 naar 1. Volledig doorzichtig is 0, volledig ondoorzichtig is 1.
Het getal voor het alfa-kanaal wordt als decimale breuk aangegeven, dus bijvoorbeeld 0.5 wil zeggen halfdoorzichtig. Let erop dat je 'n punt gebruikt, de Amerikaanse manier om breuken aan te geven. Als je 'n komma gebruikt, denkt de browser dat er twee verschillende getallen staan.
In dit voorbeeld is de schaduw enigszins doorzichtig: 0.7
. Hierdoor zie je nog enigszins, wat er onder de schaduw zit. In dit voorbeeld is dat alleen bij het derde voorbeeld te zien, want alleen daar staan de schaduwen over andere afbeeldingen heen.
De dropshadow is bij de <img>'s in het eerste en derde voorbeeld precies hetzelfde, maar toch ziet het er totaal anders uit.
In het eerste voorbeeld, links op de afbeelding, is de weergave op de gebruikelijke manier: in de volgorde van de html. Die volgorde is linksboven – rechtsboven – linksonder – rechtsonder. De afbeelding rechtsboven staat boven de afbeelding linksboven, de afbeelding linksonder staat daar weer boven, en de afbeelding rechtsonder staat helemaal bovenaan. Hierdoor verdwijnt een groot deel van de dropshadow van een eerdere afbeelding onder een latere afbeelding.
Bij het derde voorbeeld, rechts op de afbeelding, is de weergave omgekeerd. De <img>'s hebben een z-index gekregen, waardoor de eerste <img> in de html nu juist boven de andere staat, en de laatste <img> onder de andere. Hierdoor is nu de volledige dropshadow van de eerdere afbeeldingen zichtbaar. Omdat deze schaduw enigszins doorzichtig is, wordt de dieptewerking nog versterkt.
#drop-shadow-div, #drop-shadow-div-z-index
Voor deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
main > div {width: 295px; margin-top: 20px; border: black solid 3px; padding: 5px;}
De elementen met id="drop-shadow-div" en id="drop-shadow-z-index". De <div>'s met het tweede en vierde voorbeeld. Hier krijgen niet de afzonderlijke <img>'s in de <div>'s een dropshadow, maar de <div> zelf krijgt die.
background: transparent;
Omdat een dropshadow alleen werkt op elementen met een doorzichtige achtergrond, wordt die hier voor de zekerheid opgegeven. De gebruiker zou dat in een eigen stylesheet kunnen hebben veranderd.
color: black;
Voorgrondkleur zwart. Dit is onder andere de kleur van de tekst.
Hoewel dit de standaardkleur is, wordt deze toch specifiek opgegeven. Hierboven is een achtergrondkleur opgegeven. Sommige mensen hebben zelf de voorgrond‑ en/of achtergrondkleur veranderd, bijvoorbeeld omdat ze slecht kleuren kunnen onderscheiden. Als nu de achtergrondkleur wordt veranderd, maar niet de voorgrondkleur, loop je het risico dat tekstkleur en achtergrondkleur te veel op elkaar gaan lijken.
Door beide op te geven, is redelijk zeker dat achtergrond- en tekstkleur genoeg van elkaar blijven verschillen. Als de gebruiker !important
heeft gebruikt in een eigen stylesheet, is er nog niets aan de hand, want dan veranderen achtergrond- en voorgrondkleur geen van beide.
Dit is ook al bij <body> opgegeven, maar sommige mensen hebben bij álle elementen de kleuren veranderd. Het heeft immers weinig zin, als ze dat alleen bij de body doen, terwijl de sitebouwer de kleuren ook bij bijvoorbeeld de paragrafen heeft aangepast.
filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));
De opbouw van de dropshadow is precies hetzelfde als die bij de aparte <img>'s: 10 px naar links, 10 px naar beneden, vervagen over 3 px en een doorzichtige zwarte kleur. Een uitgebreidere uitleg staat bij filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));.
Het effect van deze dropshadow bij de <div> is echter totaal anders dan de dropshadows bij de afzonderlijke afbeeldingen. De dropshadow wordt nu bij de inhoud van de <div> geconstrueerd.
Wat de <div> betreft zijn de vier <img>'s gewoon 'n stuk inhoud. Dus die krijgen een gezamenlijke dropshadow om de buitenkant van de vier <img>'s samen.
Ook bij het vierde voorbeeld hebben de <img>'s een z-index gekregen, (zoals beschreven bij De dropshadow is bij de <img>'s...), maar nu heeft dat geen enkel effect. De dropshadow hoort bij de <div>, niet bij de afzonderlijke <img>'s, dus de z-index van de <img>'s heeft geen enkele invloed. Het tweede voorbeeld (met <img>'s zonder z-index) en het vierde voorbeeld (met <img>'s met z-index) zien er daardoor precies hetzelfde uit.
De border rondom de <div> heeft nu ook een dropshadow gekregen. Omdat die border maar 3 px breed is en de schaduw 10 px naar rechts en beneden wordt verplaatst, is er wat ruimte tussen border en schaduw.
Ook de tekst in de <div> heeft een schaduw gekregen, want dat is wat betreft drop-shadow()
ook gewoon ordinaire inhoud, al zou het door Vondel zelf zijn geschreven. Dat is ook te zien, want de letters krijgen geen afzonderlijke schaduw. Op de bovenste afbeelding hiernaast staat de tekst, zoals die een schaduw krijgt als de <div> een dropshadow krijgt. Elk woord krijgt in z'n geheel een schaduw, de afzonderlijke letters zijn niet terug te vinden in de schaduw.
Op de onderste afbeelding heeft de tekst een text-shadow gekregen met dezelfde waarden als de dropshadow. Nu krijgen de afzonderlijke letters elk een schaduw.
p
Alle <p>'s. De teksten onder de afbeeldingen zitten elk in een <p>.
font-size: 1.3em;
Iets grotere letter.
Als eenheid wordt de relatieve eenheid em
gebruikt, omdat bij gebruik van een absolute eenheid zoals px
niet alle browsers de lettergrootte kunnen veranderen. Zoomen kan wel altijd, ongeacht welke eenheid voor de lettergrootte wordt gebruikt.
text-align: center;
Horizontaal centreren.
margin: 20px 0 0;
Omdat voor links geen waarde is ingevuld, krijgt links automatisch dezelfde waarde als rechts. Hier staat dus eigenlijk 20px 0 0 0
in de volgorde boven – rechts – onder – links.
Alleen aan de bovenkant een marge voor wat afstand tussen afbeeldingen en de eronder staande tekst.
border-top: black solid 1px;
Zwart randje aan de bovenkant.
.een
Voor een deel van deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
#drop-shadow img, #drop-shadow-z-index img {filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));}
De elementen met class="een". Dit zijn de afbeeldingen linksboven in het derde en vierde voorbeeld.
position: relative;
Hier gelijk onder wordt een z-index aan deze elementen gegeven. Een z-index werkt alleen in bepaalde omstandigheden. Eén van die omstandigheden is een relatieve positie. Om dat verder niets wordt opgeven voor top
en dergelijke, heeft deze relatieve positie verder geen enkele invloed.
z-index: 40;
Normaal genomen worden elementen in de volgorde van de html op het scherm gezet. Wat later in de html staat, wordt over eerdere elementen gezet. Dit kan worden veranderd met een z-index: een element met een hogere z-index komt onder een element met een lagere z-index te staan.
Een z-index werkt alleen in bepaalde omstandigheden. Eén van die omstandigheden is een relatieve positie. Die is iets hierboven aan de <img> gegeven, dus dat is geregeld.
Hieronder wordt ook aan de andere afbeeldingen uit het derde en vierde voorbeeld een z-index gegeven. Je zou ook 4, 3, 2 en 1 kunnen gebruiken, maar door 40, 30, 20 en 10 te gebruiken, kan er eventueel later nog een z-index tussen worden geplaatst.
Zonder dat je dan alle eerder opgegeven z-indexen weer moet gaan aanpassen.
De z-index is hier alleen gebruikt om de invloed daarvan op de dropshadow te laten zien.
In het derde voorbeeld hebben de <img>'s elk een eigen dropshadow. Over het effect van de z-index daarop is meer te vinden bij De dropshadow is bij de <img>'s...
In het vierde voorbeeld heeft alleen de <div>, waar afbeeldingen en tekst in zitten, een dropshadow. Over het effect daarvan (of eigenlijk: over het geen effect hebben daarvan) is meer te vinden bij Ook bij het vierde voorbeeld...
.twee
Voor een deel van deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
#drop-shadow img, #drop-shadow-z-index img {filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));}
De elementen met class="twee". Dit zijn de afbeeldingen rechtsboven in het derde en vierde voorbeeld.
position: relative; z-index: 30;
De uitleg hiervan staat bij .een. Het enige verschil: de z-index is lager, waardoor de afbeelding onder de eerdere afbeelding komt te staan.
.drie
Voor een deel van deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
#drop-shadow img, #drop-shadow-z-index img {filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));}
De elementen met class="drie". Dit zijn de afbeeldingen linksonder in het derde en vierde voorbeeld.
position: relative; z-index: 20;
De uitleg hiervan staat bij .een. Het enige verschil: de z-index is lager, waardoor de afbeelding onder de eerdere afbeeldingen komt te staan.
.vier
Voor een deel van deze elementen is eerder css opgegeven. Deze wordt binnen dit blokje herhaald in de volgorde, waarin deze in de stylesheet staat, zodat alles hier overzichtelijk bij elkaar staat.
#drop-shadow img, #drop-shadow-z-index img {filter: drop-shadow(10px 10px 3px rgba(0, 0, 0, 0.7));}
De elementen met class="vier". Dit zijn de afbeeldingen rechtsonder in het derde en vierde voorbeeld.
position: relative; z-index: 10;
De uitleg hiervan staat bij .een. Het enige verschil: de z-index is lager, waardoor de afbeelding onder de eerdere afbeeldingen komt te staan.